2. Төл сөзді сөйлемді тап.
А) Туған жер—алтын бесік.
В) –Білмеске сөзің қор боп кетер,-деген М.Дулатұлы.
С) Бала жігіт бұйрықты екі етпейді Д) Бұл-ойланатын нерсе. Е) Әркім-әуелі өз аулының баласы.
3. Төлеу сөзді тап.
А) Бүгін жылқышыларға да бірдеме болған сияқты. В) Жұман отыратын жерге бір әулие келіпті.
С) Үйге кіре бере қара саба жарылып кетті. Д) «Білмегенді біле бер»,-дейді Шәкәрім.
Е) Әжем үйге кіріп,малдың өрістен қайтқанын айтты.
4.Айжан: «Менің үйім алыс еді,ертерек қайтайын»,-деді.Қай жауап толымды және дұрыс?
А) Айжан өзінің үйінің алыс екенін айтты.
В) Айжан өзінің үйінің алыс екенін және ертерек қайту керекекенін айтты.
С) Айжан ертерек қайту керектігін айтты. Д) Үйіне қайту керектігін Айжан айтты.
Е) Айжан айтты үйге қайтамын деп.
5.Тыныс белгілері дұрыс қойылған төл сөзді тап.
А) Ол: «Арман қалыңыз қалай»?-деді. В) Ол, «Арман, қалыңыз қалай?-деді.
С) Ол: «Арман, қалыңыз қалай?»-деді. Д) Ол: «Арман қалыңыз қалай?»-деді.
Е) Ол: «--Арман, қалыңыз, қалай?»-деді.
6. Сұрау есімдігі қатысқан төл сөз төлеу сөзде қандай өзгіріске түседі?
А) Төлеу сөзде сұрау есімдігі түсіп қалады.
В) Сөйлем мазмұнына қарай басқа сөз табына ауысады.
С) –ма,-ме шылауға айналады. Д) сұраулық шылауға айналады.
Е) Сұрау есімдігі сол күйінде сақталады.
7. Төл сөздің тыныс белгілері қай қатарда дұрыс қойылмаған?
А) –Неге қорқады?—дейсіз ғой. В) –Көкпардан қалайша болады?—дейсіз ғой.
С) –Жұрт қалай таратады екен,--деді. Д) –Соғымның сирағы кесіле ме?-деді,анау екеуі.
Е) –Қап,әттеген-ай!-деді анау екеуінің біреуі.
8.Төлеу сөздің баяндауышы етістің бұйрық райынанболса,төлеу сөзде қандай өзгеріске ұшырайды?
А) тұйық етістікке айналып,оған барыс,табыс септік жалғауы,немесе туралы жөнінде,жайында шылыулары мен «керек» сөзінің бірі қосылып айтылады.
В) Өзгеріске түспейді. С) Есім сөздерге айналады. Д) Есімше жұрнағы жалғанады.
Е) жедел өткен шақ жұрнағы жалғанады.
9.Төл сөздің баяндауышы етістіктің ашық райынан болған жағдайда төлеу сөзде бұл сөз қалай өзгереді?
А) Тұйық етістікке айналады В) сол қалпында қала береді.
С) сол қалпында қалып,одан кейін туралы шылауы жазылады.
Д) Есімшеге айналып,оған –дық,-дік жұрнағы тәуелдік жалғауы және табыс септігі жалғанады да,толықтауыш болады.
Е) «екенін» деген көмекші етістік жалғасады.
10. Төл сөзде «мен» деп берілген сөз төлеу сөзде қандай өзгеріске түседі?
А) маған В) мені С) өзінің Д) оның Е) оған.
Қазақ тіл білімі
|
В
|
Е
|
А
|
С
|
В
|
Д
|
В
|
А
|
А
|
С
|
Қазақ тіл біліміне шет тілдерден енген термин сөздер
|
А
|
С
|
В
|
Д
|
В
|
С
|
С
|
С
|
В
|
Д
|
Дыбыс және әріп
|
Е
|
А
|
Д
|
С
|
А
|
Е
|
В
|
Д
|
С
|
А
|
Дауысты дыбыс
|
Д
|
А
|
Д
|
А
|
Е
|
А
|
А
|
Е
|
Е
|
А
|
Дауысты дыбыстардың емлесі
|
Д
|
А
|
Е
|
В
|
А
|
Е
|
С
|
А
|
А
|
С
|
Дауыссыз дыбыс
|
В
|
А
|
Е
|
Д
|
А
|
Е
|
С
|
А
|
В
|
Д
|
Дауыссыз дыбыстардың емлесі.
|
В
|
А
|
В
|
Е
|
А
|
А
|
Е
|
Д
|
В
|
С
|
Буын.тасымал,екпін
|
В
|
В
|
В
|
А
|
А
|
Д
|
С
|
В
|
В
|
Е
|
Үндестік заңы,ілгерінді ықпал.
|
В
|
В
|
С
|
Е
|
С
|
С
|
С
|
Д
|
С
|
А
|
Кейінді ықпал,орфог,орфоэпия
|
В
|
Д
|
В
|
А
|
С
|
Д
|
Е
|
В
|
Е
|
В
|
Көнерген,жаңа,диалект
|
Е
|
А
|
Е
|
В
|
А
|
С
|
В
|
С
|
Д
|
Д
|
Термин,кірме,кәсіби
|
С
|
А
|
Е
|
Е
|
С
|
Е
|
В
|
д
|
Е
|
А
|
Табу,эвфемизм,дисфемизм
|
С
|
В
|
Д
|
Е
|
С
|
А
|
С
|
А
|
С
|
В
|
Тұрақты тіркес
|
Д
|
А
|
Д
|
С
|
В
|
Д
|
А
|
В
|
Е
|
Е
|
Мақал-мәтел,нақыл сөз
|
Е
|
С
|
Е
|
Е
|
Д
|
Е
|
А
|
В
|
С
|
Д
|
Туражәне ауыспалы мағ
|
А
|
В
|
В
|
В
|
Д
|
Е
|
С
|
Е
|
Д
|
Д
|
Омоним,антоним
|
Е
|
С
|
С
|
Е
|
Е
|
Е
|
Е
|
Е
|
В
|
Е
|
синоним
|
Е
|
С
|
А
|
А
|
Д
|
С
|
Д
|
В
|
А
|
С
|
Сөз құрамы
|
А
|
В
|
Д
|
С
|
Е
|
С
|
Д
|
С
|
Д
|
В
|
қосымша
|
А
|
Е
|
В
|
Д
|
С
|
Д
|
А
|
С
|
С
|
В
|
Зат есім
|
Д
|
С
|
Е
|
Д
|
Д
|
А
|
С
|
В
|
Д
|
В
|
Сын есім
|
В
|
Е
|
А
|
Е
|
В
|
С
|
В
|
Д
|
Д
|
В
|
Сан есім
|
Е
|
Д
|
Д
|
Е
|
С
|
Д
|
Е
|
Д
|
А
|
Е
|
Есімдік
|
Д
|
А
|
Д
|
В
|
Д
|
С
|
С
|
С
|
В
|
Д
|
Етістіктің түрлері
|
А
|
В
|
С
|
В
|
Д
|
С
|
С
|
Д
|
С
|
Е
|
Есімше.көсемше
|
С
|
В
|
А
|
А
|
В
|
С
|
Д
|
В
|
С
|
В
|
Етістіктің шақтары
|
А
|
А
|
Д
|
С
|
Д
|
С
|
Е
|
В
|
А
|
А
|
Етістіктің райлары
|
А
|
С
|
Е
|
С
|
Д
|
В
|
В
|
А
|
Д
|
Д
|
Етіс.Тұйық етістік
|
А
|
В
|
Д
|
Д
|
С
|
С
|
Д
|
А
|
В
|
С
|
Үстеу
|
А
|
Д
|
А
|
С
|
С
|
Е
|
Е
|
С
|
А
|
В
|
Еліктеу.Одағай.
|
А
|
Е
|
В
|
С
|
В
|
Е
|
С
|
Д
|
В
|
Е
|
Шылау
|
В
|
В
|
С
|
А
|
С
|
В
|
Е
|
В
|
В
|
С
|
Сөздердің байланысу тәсілдері.
|
Д
|
Д
|
А
|
В
|
С
|
С
|
С
|
А
|
В
|
Е
|
Сөз тіркесі
|
Д
|
В
|
Е
|
А
|
С
|
Д
|
Е
|
Д
|
Д
|
Д
|
Сөйлемнің айтылу мақ. т
|
Е
|
Д
|
А
|
А
|
С
|
А
|
В
|
А
|
Д
|
С
|
Жай сөйлемнің түрлері
|
Д
|
А
|
Е
|
А
|
С
|
А
|
Д
|
С
|
Д
|
В
|
Сөйлем мүшелері-1
|
Е
|
В
|
С
|
Д
|
В
|
А
|
Д
|
С
|
В
|
С
|
Сөйлем мүшелері-2
|
Е
|
В
|
Е
|
С
|
Е
|
Д
|
А
|
В
|
Е
|
С
|
Төл сөз.Автор сөз ?
|
Д
|
В
|
Е
|
В
|
С
|
Е
|
С
|
А
|
Д
|
С
|
Пәні: қазақ тілі
Сыныбы: 7-сынып
Сабақтың тақырыбы : Тіл ұстарту
Сабақтың мақсаты :
а) Оқшылардың шығармашылықпен жұмыс істеуіне ықпал ету. Ойлау шеберлігін сөйлеу мәдениетін арттыру;
ә) Оқушыларға ұлттық тіліміздің өркендеп оянуына ана тілімізді сүюге,ана тілін аяққа баспай мәртебесін биік ұстау жөнінде түсіндіру,соған дәріптеу;
б) Оқушылардың білімін бақылау арқылы дұрыс жаза білуге үйрету.
Сабақтың түрі : Қайталау сабақ
Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап,іздену
Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар
Халықтық педагогика
элементтерін қолдану : нақыл сөздер
Пәнаралық байланыс : әдебиет
Сабақтың барысы :
а) Ұйымдастыру кезеңі :
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру,сыныптың тазалығына көңіл бөлу. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау :
Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
1. Мәтін дегеніміз не ?
2. Мәтіндегі ой бөліктері дегенді қалай түсінесіңдер ?
3. Тақырып пен мазмұнның байланысы дегеніміз не ?
б) Жаңа сабақты түсіндіру :
тақтамен жұмыс :
1) Сөздің оң жақта бір бөлігі,солжақта бір бөлігі берілген.Екі бөлікті қосып,күрделі сөз жасау. Сөз мағыналарын түсіндріп беру.
Бел – құлақ кемпір қазық
Қырық қосақ темір басқа
Саңырау аяқ тас беу
2) Оңнан оқыса да, солынан оқыса да өзгермейтін 3 әріптен тұратын 10 сөз ойлап жазу.
Нан шаш кек тұт іні
көк қақ тот сұс құқ
3) Беоілген буындардан сөз құрап жазу.
Най зе ре шың о лау
ба те ғай жа ұр нын
пан ла за дық ше кө
Білімді бекіту : Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.
Білімді бағалау : Оқушылардың білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма :Оңнан солға қарай оқыса да,соңнан оңға қарай оқыса да өзгермейтін 5 әріптен тұратын сөздер жазып келу.
Пәні: қазақ тілі
Сыныбы: 7-сынып
Сабақтың тақырыбы : Қайталау
Сабақтың мақсаты :
а) Оқушылардың ойын кеңеңйтіп,тілді байытатын мазмұнды да көркем сөз үлгіліері мол мақал-мәтелдер,нақыл сөздер үйрету.
ә) Оқушылардың бойына әдептілік,инабаттылық,қарапайымдылық қасиеттерін қалыптастыру.
б) Оқушыларға сабақ барысында сөйлемдерді талдай білуге үйрету.
Сабақтың түрі : қайталау
Сабақтың әдісі : сұрақ-жауап
Сабақтың көрнекілігі : кеспе қағаздар,плакат
Халықтық педагогика Оқусыз білім жоқ
элементтерін қолдану : білімсіз күнің жоқ
Пәнаралық байланыс : әдебиет.
Сабақтың барысы :
а) Ұйымдастыру кезеңі :
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын иексеру. Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау:
Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
1.Сөз құрамына қарай нешеге бөлінеді ? 2.Дар сөздер дегеніміз не ?
3.Күрделі сөздер дегеніміз не ? 4.Қосымша нешеге бөлінеді ?
б) Жаңа сабақты түсіндіру :
Оқушыларға сөйлем талдатқызамын.
Мысалы : Олар өздері атап отырып,Әйгерімнің рсы жаз бойы Біржаннан үйренген бар әндерін кезек – кезек айтқызды. ( М.Әуезов )
Олар – дара,түбір сөз
өздері – дара,түбір сөз
атап – дара туынды түбір,ат – а,зат есімнен етістік жасаушы –а –жұрнағымен жасалған.
Отырып – дара,түбір сөз.
Әйгерімнің – күрделі,біріккен сөз,Әй және керім сөздерінің бірігуі арқылы жасалған.
осы – дара,түбір сөз.
жаз бойы – күрделі,тіркескен сөз.
Біржаннан – күрделі біріккен сөз.
үйренген – дара,түбір сөз.
бар – дара,түбір сөз
әндерін – дара түбір сөз
кезек – кезек – күрделі,қос сөз
айтқызды – дара.
Білімді бекіту : Түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.
Білімді бағалау : Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма : қайталау.
Пәні: қазақ тілі
Сыныбы: 7-сынып
Сабақтың тақырыбы : Тіл мәдениеті
Сабақтың мақсаты :
а) Тіл мәдениеті туралы түсінік бере отырып балалардың тапқырлық,жылдамдық,есте сақтау қабілеттерін артыру.Сөйлеу тілін жетілдіріп,шешендік өнерге баулу. ;
ә) Оқушылардың туған жер тарихына деген патриоттық сезімін ояту,адамгершілікке баулу,,халық даналығы,халық өсиеттерінен нәр алғызу,сөз өнеріне деген қызығушылығын арттыру ; б) Ой еркіндігіне,ізденімпаздыққа баулу,сөйлеу мәдениетін жетілдіру,өз бетімен әрекеттенуге дағдыландыру.
Сабақтың түрі : Дәстүрлі сабақ
Сабақтың әдісі : сұрақ – жауап,тіл дамыту т.б.
Сабақтың көрнекілігі : кітаптар т.б.
Халықтық педагогика сақтықта қорлық жоқ.
элементтерін қолдану :
Пәнаралық байланыс : әдебиет
Сабақтың барысы :
а) Ұйымдастыру кезеңі :
Оқушылармен амандасу,түгелдеу,оқу құралдарын тексеру.Сыныптың тазалығына көңіл бөлу.Оқушылардың зейінін сабаққа аудару.
ә) Үй тапсырмасын пысықтау :
Үйге берілген жаттығуды тексеремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
б) Жаңа сабақты түсіндіру :
Тіл екі түрде қызмет етеді. Бірі-сөйлеу тілі,екіншісі-жазба тіл.Сөйлеу тіл мен жазба тілдің бір-бірінен үлкен айырмашылықтары бар. Сөйлеу тілі бетпе-бет сөйлеу арқылы жүзеге асады. Сондықтан ол көбіне диалог түрінде өтеді. Алжазба тіл- әр түрлі жазба әдебиеттердің тілі. Ол-қолма-қол оқуға да, келесі ұрпақтардың оқып үйренуіне де ,білуіне де арналатын мәңгілік мұра.
Жаттығумен жұмыс : Мәтінді түсініп оқыңдар. Ақыл-білімді ауыр, оқу-ғылымды терең, адам өмірін ыстық, тәкаппардың көңілін биік деудің мәнісін түсіндіріңдер.
Білімді бекіту : Оқушылардың түсінбеген сұрақтарына жауап беремін.Оқушыларға бірнеше сұрақтар қоямын.
Білімді бағалау : Оқушылардың жауаптарына қарай білімдері бағаланады.
Үйге тапсырма: қайталау
Достарыңызбен бөлісу: | 
