Интонацияның компоненті – дауыс диапазоны негізгі әуеннің жиілігімен қатар жүреді. Әуеннің кеңдігі мен тар деңгейін анықтайды. Дауыстың кең шығуының адамға әсері ерекше. Көбінесе эмоциямен тығыз байланысты. Ұранмен айтылған сөздердің, лепті сөйлемдердің дауыс диапазоны көлемді болады. Дауыс диапазоны кең, тар, орташа деген үш түрлі деңгейде болып келеді.
Ұзақтылық – интонацияның уақыттық өлшемі. Сөйлемнің айтылу ұзақтылығы қарқынмен тығыз байланысты.
Есіңе сақта!
Қарқын сөйлеу ағымын дыбыстап айту нәтижесінде түрленеді. Айталық, бір сөйлемді орташа, баяу, өте жылдам қарқынмен айтуға да болады. Әрқайсысының тыңдаушыға әсері әртүрлі. Сөзді айтқанда орташа дыбыстау - қарапайым әрі кең таралған әдіс.
3-тапсырма.
«Тілдік бағдар» айдарындағы ережелердің өзіне тән ерекшелігін, қасиетін, қызметін, маңызын талда.
Семантикалық карта
|
Тілдік бағдар
|
Сұрақтар
|
Жауаптар, мысалдар
|
Интонация
|
Қанадай компоненттер бар?
|
|
Әуен
|
Басты ерекшелігі неде?
|
|
Дауыс диапазоны
|
Қандай деңгейлерге бөлінеді?
|
|
Ұзақтылығы
|
Интонация ұзақтылығы неде?
|
|
Дескриптор:
Ережелердің өзіне тән ерекшелігін, қасиетін, қызметін, маңызын талдай алады.
Өзіңді тексер!
Семантикалық карта
|
Тілдік бағдар
|
Сұрақтар
|
Жауаптар, мысалдар
|
Интонация
|
Қанадай компоненттер бар?
|
Әуен, дауыс диапазоны, ұзақтылық, қарқын.
|
Әуен
|
Басты ерекшелігі неде?
|
Логикалық, эмоциялық мазмұнын жеткізуде
|
Дауыс диапазоны
|
Қандай деңгейлерге бөлінеді?
|
Үшке: Кең, тар, орташа
|
Ұзақтылығы
|
Интонация ұзақтылығы неде?
|
Интонацияның уақыттық өлшемі.
|
|
Жаңа тақырыпты тәжірибе арқылы меңгеру
|
|
Бағалау дескрипторларын ұсыну
|
Презентация
Слайд 5
Слайд 6
Слайд7
Слайд 8
Слайд 9
Слайд 10
Слайд 11
Слайд 12
Слайд 13
Слайд 14
|
3 минут
|
Бекіту
|
Бекіту тапсырмалары:
Сұрақтар
|
Иә
|
Жоқ
|
Жинақы мәтін дегеніміз - оқырманның түсінуіне ыңғайлы етіп құрылған бастапқы мәтіннің ықшамдалып (сығымдалып) берілуі.
|
|
|
Қарқын – интонацияның уақыттық өлшемі.
|
|
|
Интонацияның ең басты компоненті әуен деп аталады.
|
|
|
Адам - ең жоғары құндылық
|
|
|
Сұрақтар
|
Иә
|
Жоқ
|
Жинақы мәтін дегеніміз - оқырманның түсінуіне ыңғайлы етіп құрылған бастапқы мәтіннің ықшамдалып (сығымдалып) берілуі.
|
+
|
|
Қарқын – интонацияның уақыттық өлшемі.
|
|
+
|
Интонацияның ең басты компоненті әуен деп аталады.
|
+
|
|
Адам - ең жоғары құндылық
|
+
|
|
Бүгінгі сабақта:
Өмірдегі ең басты құндылықтарды білдіңіздер;
Жеке тапсырмаларды орындай аладыңыздар;
Мәтіннің баяндау желісін сақтай отырып, әр бөлігінен алынған ақпараттардан жинақы мәтін жаза алдыңыздар;
«Тілдік бағдар» айдарындағы ережелердің өзіне тән ерекшелігін, қасиетін, қызметін, маңызын талдай алдыңыздар.
Қосымша тапсырма
«Адамзаттық құндылықтар» тақырыбына эссе жазу.
|
Тақырыпты меңгергенін анықтау
|
|
|
Презентация
Слайд 15
Слайд 16
Слайд 17
Слайд 18
|
Семантикалық карта
|
Тілдік бағдар
|
Сұрақтар
|
Жауаптар, мысалдар
|
Интонация
|
Қанадай компоненттер бар?
|
|
Әуен
|
Басты ерекшелігі неде?
|
|
Дауыс диапазоны
|
Қандай деңгейлерге бөлінеді?
|
|
Ұзақтылығы
|
Интонация ұзақтылығы неде?
|
|
Әуен Төмендегідей компоненттердің бірлігінен тұратын күрделі құбылыс Лексика Тіл дыбыстарын зерттейтін сала Тембр Бір шаманың күшейтілген, үдемелі шамасы. Қарқын Арқылы дауыс ырғағын өзгерте отырып, сезім-күйді (қуаныш, реніш) білдіруге болады. Интонация Бір дауыстық әуен музыкалық шығарманың көркемдік өзегін құрайды. Дескрипторлар: 1.Мәтінді мұқият оқиды 2.Жұптаса талдайды, анықтайды, сәйке
Достарыңызбен бөлісу: |