Сабаққа арналған әдістемелік өңдеу ӘӨ-05 12-07. 06 17 беттің -ші беті

	Кәсіби қызметтегі ақпараттық технологиялар пәнінен тәжірибелік сабаққа арналған әдістемелік өңдеу	ӘӨ-05.1.12-07.06
		17 беттің -ші беті
		Нұсқа-2

• 
  Слайдтар;
  
• 
  Электронды оқу құралы;
  

• 
  Интерактивті тақтадан тапсырмалар;
  
• 
  Компьютерден тапсырмалар;
  

• 
  Компьютер;
  
• 
  Интерактивті тақта;
  
• 
  CD, DVD дискілер.
  

1. Симоновича С.В. 2-е издание 2004 г.

1. 
   Рапаков Г.Г. Ржеуцкая С.Ю. «Программирование на языке паскаль» 2005 г.
   
2. 
   Салливан Ф., Уайт Дж.С. Основы медицинской информатики
   
3. 
   Бөрібаев Б. Информатика және компьютер, - Алматы « Білім » 1995 ж.
   

1. Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б., Даулетқұлов А.Б.« Новые информационные технология» – Алматы-2003 г.

2. Голобуцкий О.,Шевчук О «Электронное правительство».

3. К.Б.Есекеева,Г.К.Нургалиевой «Учебно методическое пособие по обучению население компьютерной грамотности» Алматы 2007 г.

4. Макарова Н.В., Матвеев А., Бройдо В.Л. и др. Информатика -2003 г.
WEB сайттар тізімі

1. google.kz

2. google.ru

3. ustaz.kz

4. sabaktar.kz

5. youtube.com

• 
  Мәтінді енгізу ережелерін;
  
• 
  Мәтін үзінділерін бөлектеу ережелерін;
  
• 
  Емле ережесін тексеруді.
  

• 
  Мәтінді енгізу ережелерімен жұмыс істеуді;
  
• 
  Мәтін үзінділерін бөлектеу ережелерін;
  
• 
  Емле ережесін тексеруді.
  

• 
  Тақырып 4.1 MS Word текстік редактор туралы негізгі мағлұматтар;
  
• 
  Тақырып 4.2 MS Word-та құжатты әзірлеу.
  

• 
  Қазақ тілі
  
• 
  Орыс тілі
  
• 
  Ағылшын тілі
  

• 
  Математика, геометрия.
  

№1 Қосымша

Мәтіннің жоғарыда аталған түрлерінен басқа тағы бір түрі гипермәтін болады, ол, негізінде Internet-те электрондық оқулықтарда, анықтамалар мен энциклопедияларда қолданылады.

1. 
   сөзді тінтуір батырмасымен екі рет шерту
   
2. 
   файл – Бөлектеу әмірін орындау
   
3. 
   сөздің алдын үш рет шерту
   
4. 
   сөзді шерту
   
5. 
   тінтуірді бос орынға шерту
   

1. 
   әрбір жолдың соңында
   
2. 
   әрбір сөзден кейін
   
3. 
   әрбір беттің соңында
   
4. 
   әрбір сөйлем соңында
   
5. 
   әрбір еже соңында
   

1. 
   көк
   
2. 
   жасыл
   
3. 
   күлгін
   
4. 
   қызыл
   
5. 
   қара
   

1. 
   құжатты жабу
   
2. 
   компьютерді қайта қотару
   
3. 
   құжат аймағының кез келген жерінде шерту
   
4. 
   құжатты сақтау
   
5. 
   құжатты ашу
   

1. 
   Бас мәзірдің көмегімен Анықтама және қолдау қызметіне қатынау
   
2. 
   сөзді тінтуірдің оң жақ батырмасымен шерту, мәтінмәндік мәзірде ұсынылған нұсқаны таңдау
   
3. 
   ақаулық туралы есеп жөнелту
   
4. 
   компьютерді қайта қотару
   
5. 
   компьютерді өшіру
   

1. 
   Файл
   
2. 
   Өңдеу
   
3. 
   Көрініс
   
4. 
   Пішім
   
5. 
   Құралдар
   

1. 
   жасыл
   
2. 
   көк
   
3. 
   күлгін
   
4. 
   қызыл
   
5. 
   қара
   

1. 
   5
   
2. 
   2
   
3. 
   3
   
4. 
   4
   
5. 
   Дұрыс жауап жоқ
   

1. 
   негізгі және қосымша
   
2. 
   негізгі және фондық
   
3. 
   монохромды және түрлі – түсті
   
4. 
   өздіктік, қолдан және өзауыстырғыш
   
5. 
   матрицалық, шектік және лазерлік
   

1. 
   Esc
   
2. 
   Caps Lock
   
3. 
   Shift
   
4. 
   Enter
   
5. 
   Backspace
   

1. 
   құжатты жабу
   
2. 
   компьютерді қайта қотару
   
3. 
   құжат аймағының кез келген жерінде шерту
   
4. 
   құжатты сақтау
   
5. 
   құжатты ашу
   

1. 
   жасыл
   
2. 
   көк
   
3. 
   күлгін
   
4. 
   қызыл
   
5. 
   қара
   

1. 
   көк
   
2. 
   жасыл
   
3. 
   күлгін
   
4. 
   қызыл
   
5. 
   қара
   

1. 
   сөзді тінтуір батырмасымен екі рет шерту
   
2. 
   файл – Бөлектеу әмірін орындау
   
3. 
   сөздің алдын үш рет шерту
   
4. 
   сөзді шерту
   
5. 
   тінтуірді бос орынға шерту
   

1. 
   Esc
   
2. 
   Caps Lock
   
3. 
   Shift
   
4. 
   Enter
   
5. 
   Backspace
   

1. 
   5
   
2. 
   2
   
3. 
   3
   
4. 
   4
   
5. 
   Дұрыс жауап жоқ
   

1. 
   негізгі және қосымша
   
2. 
   негізгі және фондық
   
3. 
   монохромды және түрлі – түсті
   
4. 
   өздіктік, қолдан және өзауыстырғыш
   
5. 
   матрицалық, шектік және лазерлік
   

1. 
   әрбір жолдың соңында
   
2. 
   әрбір сөзден кейін
   
3. 
   әрбір беттің соңында
   
4. 
   әрбір сөйлем соңында
   
5. 
   әрбір еже соңында
   

1. 
   Бас мәзірдің көмегімен Анықтама және қолдау қызметіне қатынау
   
2. 
   сөзді тінтуірдің оң жақ батырмасымен шерту, мәтінмәндік мәзірде ұсынылған нұсқаны таңдау
   
3. 
   ақаулық туралы есеп жөнелту
   
4. 
   компьютерді қайта қотару
   
5. 
   компьютерді өшіру
   

1. 
   Файл
   
2. 
   Өңдеу
   
3. 
   Көрініс
   
4. 
   Пішім
   
5. 
   Құралдар
   

1. 
   a 1. c
   
2. 
   e 2. a
   
3. 
   d 3. d
   
4. 
   c 4. a
   
5. 
   b 5. b
   
6. 
   e 6. c
   
7. 
   a 7. d
   
8. 
   c 8. e
   
9. 
   d 9. b
   

№3 Қосымша

1. 
   Мәтінді енгізу ережелері;
   
2. 
   Мәтін үзінділерін бөлектеу ережелері;
   
3. 
   Емле ережесін тексеру.
   

Мәтінді енгізер алдында жүгіргіні мәтінді енгізу орнына апарып, мәтінді қай жерге енгізетініңізді көрсету қажет. Егер сіз жаңа құжат ашып отырсаңыз жүгіргі өз бетімен құжаттың бас жағына орналасады. Мәтіндік процессорлардың көпшілігі сияқты Word мәтінді жолдарға бөліп, сөздер арасында бос орындар қалдырып отырады. Жаңа еже бастау үшін Enter пернесін басу қажет.

Мәтіні түгелдей бас әріптермен теру қажет болса, Caps Lock пернесін басу қажет. Егер мәтінді теру кезінде осы перне қосылып тұрса, әріптердің барлығы бас әріп болып теріледі.

Сөзді бас әріптен бастап теру үшін Shift пернесін басып ұстап тұрып, қажетті әріпті енгізу қажет (Caps lock пернесін режимы қосылып тұрмаса).

Мәтінмен жұмыс істеу кезінде тыныс белгілерін енгізу ерекшеліктерін де есте ұстау қажет.

Мәтіндегі қос нүкте белгісі сөзден кейн бос орын қалдырмай, бірден жазылады, ал одан кейін міндетті түрде бос орын қойылады.

Мәтіндегі жақшалар ондағы ұғымға жабыстырыла қойылады. Жақшадан кейін ешқандай тыныс белгісі болмаса,міндетті түрде бос орын қалдырылады.

Тырнақшалар ішіндегі ұғыммен бірге жазылады. Тырнақша ашылар алдында және жабылғаннан кейін еш қандай тыныс белгісі болмаса, міндетті түрде бос орын қалдырылады.

Тырнақша жабылар алдында нүкте, үтір, қос нүкте және сызықша қойылмайды. Бұл таңбалар тырнақша жабылғаннан кейін қосымша бос орын қалдырылмай қойылады.

Мәтінге қатысты қандай бір әрекетті орындар алдынды мәттінің қажетті болігін- сөз, сөйлем, еже, т.б. бөлектеп алу керек.

Мәтін үзіндісін бөлектеудің бірнеше ережесі де бар:

• 
  Мәтін үзіндісін бөлектеу үшін тінтуірдің сол жақ пернесін басып ұстап отырып, тінтуір жүгіргісін үзіндінің басынан айағына дейін жылжыту керек.
  
• 
  Сөзді болектеу үшін жүгіргіні оның үстіне қойып, тінтуірді екі рет шерту қажет.
  
• 
  Жолды бөлектеу үшін оның сол жағындағы бос орынды шерту керек.
  
• 
  Бірнеше жолды бөлектеу үшін тінтуірмен бірінші жолды шертіп,сол жақ пернені басып ұстап тұрып, жұгіргіні жолдың соңын дейін апарып, содан кейін қажетті жолдың соңына дейін сүйреу қажет.
  
• 
  Сөйлемді бөлектеу үшін Ctrl пернесін басып ұстап тұрып, сөйлемді тінтуірмен шерту керек.
  
• 
  Ежені бөлектеу үшін тінтуірмен еже басындағы бос орынды шерту немесе бөлектейтін ежені үш рет шерту керек.
  
• 
  Бірнеше ежені бөлектеу үшін тінтуірдің сол жақ пернесін басып ұстап тұрып, бірінші еженің басынан сол жақ шетпен сонғы еженің аяғына дейін жылжу керек.
  
• 
  Тік төртбұрышты үзіндіні (кесте емес) бөлектеу үшін Alt пернесін және тінтуірдің сол жақ пернесін басып ұстап тұрып, жүгіргіні бөлектенетін үзінді бойымен жылжыту қажет.
  

Мәтінді көшіру үшін Көшіру әмірін тандау қажет.

Ал егер мәтін үзіндісін бір бөліктен екіншісіне ауыстыру қажет болса, дәл сол қосымшада орналасқан Қиып алу деген әмір бар. Мәтін бөлігі аралық сақтағышқа салынады да, басқа Көшіру немесе Қиып алу әмірі орындалғанға дейін сонда жатады, содан кейін басқа мәтін бөлігіне ауыстырылады. Аралық сақтағышқа соңғы рет қандай мәтін бөліктері салынғанын көру үшін, Өңдеу қосымшасын ашып, Office аралық сақтағышын шертіңіз.

Көшірілген немесе қиып алынған мәтін бөлігін кірістіру үшін алдыңғы екі әмір сияқты

Мәтінді жылжыту немесе көшіру үшін:

1. 
   Мәтінді бөлектеп алыңыз.
   
2. 
   Жылжыту үшін Қиып алу немесе Көшіру әмірін орындаңыз.
   
3. 
   Жүгіргіні мәтінді қию қажет жаңа орынға апарыңыз. Егер ол орын басқа құжатта болса, сол құжатты ашыңыз.
   
4. 
   Өңдеу мәзірінен Қою әмірін орындаңыз.
   

Егер сіз қандай да бір қате әрекет жасап, нәтижелеріне көңіліңіз толмаса, мысалы өзіңізге қажетті мәтін бөлігін жойып жіберсеңіз, осы қызметті пайдалануыңызға болады. Бұл үшін Өңдеу мәзірін ашып, Енгізуді болдырмау әмірін таңдаңыз немесе құралдар үстеліндегі Болдырмау батырмасын басыңыз немесе пернетақтадағы + пернелер тіркемесін пайдаланыңыз.

Word бағдарламасы құжаттағы емле ережесін тексеріп, қателерді түзетіп отырудың тамаша мүмкіндігін ұсынады. Қателерді тексеру және түзетудің үш тәсілі бар: өздіктік тексеру, қолдан тексеру және өзауыстырғыш.

• 
  Өздіктік тексеру. Бұндай жағдайда мәтінді енгізу барысында орфография мен грамматикаға өздіктік бақылау жасалып отырады. Бағдарлама стилистикалық қателері бар сөздердің астын жасыл, ал орфографиялық қателері бар сөздердің астын қызыл толқынды сызықпен сызады
  

Қатесі бар сөзді ауыстыру

нұсқалары

• 
  Құжатты қолдан тексеру. Қолдан тексеруді жүргізу үшін Емле құралдары сұхбат терезесі пайдаланылады. Оны іске қосу үшін Стандартты құралдар үстелінде Емле тексеру құралдары батырмасын басу немесе Құралдар мәзірінің Емле және грамматика әмірін орындау қажет.
  

Сөздегі немесе сөйлемдегі қатені түзету үшін оны тінтуірдің оң жақ пернесімен шертуі қажет, сонда қатені түзету нұсқалары ұсынылатын мәтінмәндік мәзір қалқып шығады.

Word бағдарламасы құжатындағы қызыл толқынды сызықпен сызылған сөздердің барлығы қате емес екенін тексеру қажет, өйткені жүйе өзіне таныс емес сөздердің барлығының астын сызып отырады. Осы мәтінмәндік мәзірдің көмегімен сөзді сөздікке қосуға немесе осы сияқты сөздерді өткізіп отыруға тапсырма беруге болады.

Емле және граматика сұхбат терезесі

• 
  Өзауыстырғыш. Бұл әмір жиі кездесетін қателерді ( қате терілген сөздерді ) өздіктік түзетуге арналған. Microsoft Word – та осы сөздердің тізімі және оларды дұрыс сөздерге ауыстыру нұсқалары бар. Тізімге жаңа элемент үстеу үшін Құралдар мәзірінің Өзауыстырғыш параметрлері әмірін орындау қажет, осының нәтижесінде Өзауыстырғыш сұхбат терезесі ашылады.
  

Қауіпсіздік техникасы ережелерін мына пункттерге бөлуге болады:

1. 
   Жалпы;
   
2. 
   ДК - де жұмыс істеу алдындағы;
   
3. 
   Жұмыс кезіндегі;
   
4. 
   Апатты жағдайдағы;
   
5. 
   Жұмыс аяқталғандағы.
   

1. 
   Компьютерді орналастыратын орын таңдау кезінде оның жылыту радиаторлары жанында қызып кетуі мүмкін екенін есте сақтаған дұрыс;
   
2. 
   Мониторды күн сәулесі бейне бетке тікелей түспейтіндей етіп орналастырыңыз;
   
3. 
   Монитор бейне бетін арнайы ерітінділермен және арнайы шүберектермен сүртіп отырыңыз;
   
4. 
   Тінтуірдің жұмыс бетін шаң-тозаңнан үнемі тазартып отырыңыз;
   
5. 
   Сымдарды, жалғаушы ашаларды, розеткаларды, штекерлерді қозғауға; жабдықты оқытушының рұқсатынсыз жылжытуға тыйым салынады.
   

1. 
   Арқаңызды тік ұстаңыз;
   
2. 
   Иықтарыңызды бос ұстаңыз, шынтақтарыңыз тік бұрыш жасап бүгілген болсын;
   
3. 
   Басыңызды сәл алдыға еңкейтіп тік ұстаңыз;
   
4. 
   ЭЕМ жұмысы кезінде көздің экраннан оңтайлы арақашықтығын (60-70 см) сақтау қажет. Жұмыс істеуге ыңғайлы, тиімді қашықтық кемінде – 50 см;
   
5. 
   Орындығыңыздың отырғышы жұмсақ болуы, тізелеріңіз тікбұрыш жасап бүгіліп, табандарыңыз жерге толықтай тіреліп тұруы тиіс.
   

1. 
   ДК жұмысы кезінде ақау байқалса, күйген иіс немесе бөгде дыбыс пайда болса, компьютер жұмысын бірден тоқтатып, аппаратураны ток көзінен ажыратып, мұғалімге немесе кабинет меңгерушісіне хабарлау керек;
   
2. 
   Қажет болғанда өрт сөндіруге көмектесу керек;
   
3. 
   Қажет болғанда, электр тогынан зақымданғандарға дәрігерлік алғашқы көмек көрсету керек.
   

1. Оқытушының айтуы бойынша аппаратураны ток көзінен ажырату керек;

2. Жұмыс орнын ретке келтіру керек;

3. Жұмыс орнын пайдалануды есепке алу журналында белгі жасау керек.

№6 Қосымша

1. Берілген мәтінді тер және тыныс белгілерін қой.

Знак двоеточия в тексте пишется без пробела после слова, за которым он следует, После двоеточия обязательно делают пробел... Скобки ставится в тексте слитно к заключаемому в них понятно. После скобки обязательно делаются пробел, если нет другого знака препинания. Кавычки пишут слитно со словом, которое они в себя заключают - Перед открывающей. кавычкой обязательно делают пробел, а также после закрывающей, если далее не следует знак препинания. Точка-запитая, точка с запитой, двоеточие и тире перед закрывающими кавычками не ставятся. Эти знаки могут быть написаны после кавычек без дополнительного пробела. Восклицательный-вопросительный знак и мнтготочие могут трноситься ко всему предложению., включающему в себя слова, заключённые в кавычки.В этом случае их ставят после него – пробел необходим. Если многоточие сочетается с восклицательным или вопросительным знаком,. то в этом случае пишут знак и две точки.

2. Терілген мәтінді «Құжатты қолдан тексеруді» жүргіз.

Дұрыс жауабы:

Правила ввода текста

Знак двоеточия в тексте пишется без пробела после слова, за которым он следует. После двоеточия обязательно делают пробел. Скобки ставится в тексте слитно к заключаемому в них понятно. После скобки обязательно делаются пробел, если нет другого знака препинания. Кавычки пишут слитно со словом, которое они в себя заключают. Перед открывающей кавычкой обязательно делают пробел, а также после закрывающей, если далее не следует знак препинания. Точка, запитая, точка с запитой, двоеточие и тире перед закрывающими кавычками не ставятся. Эти знаки могут быть написаны после кавычек без дополнительного пробела. Восклицательный, вопросительный знак и мнтготочие могут трноситься ко всему предложению, включающему в себя слова, заключённые в кавычки.В этом случае их ставят после него – пробел необходим. Если многоточие сочетается с восклицательным или вопросительным знаком, то в этом случае пишут знак и две точки.

№7 қосымша

№8 қосымша

• 
  Мәтінге суретті кірістіру үшін қандай әмірлерді орындаймыз?
  
• 
  Қалыпталған суреттерді кірістіру үшін қандай әмірлерді орындаймыз?
  
• 
  Суреттің жарықтылығын, контрастын, көлемін, мәтін тасымалы мәнерін өзгерту
  

терезесіне қандай әмірлер көмегімен шығарамыз?

• 
  Сурет құралдар үстелі батырмаларын атаңыз?
  
• 
  Құжатқа өзкескінді кірістіру үшін қандай әмірлерді орындаймыз?
  
• 
  Өзкескіндерге нелер жатады?
  
• 
  Құжатқа WordArt нысанын кірістіру үшін қандай әмірлерді орындаймыз?
  
• 
  Сурет салу құралдар үстелі батырмаларын атаңыз?
  

• 
  MS Word – та графикалармен жұмыс істеу тақырыбына интернеттен, баспа беттерінен және т.б. қосымша материалдар әкелу, өз бетінше іздену.
  

№9 қосымша

1. Симоновича С.В. 2-е издание 2004 г.

2. 
   Рапаков Г.Г. Ржеуцкая С.Ю. «Программирование на языке паскаль» 2005 г.
   
3. 
   Салливан Ф., Уайт Дж.С. Основы медицинской информатики
   
4. 
   Бөрібаев Б. Информатика және компьютер, - Алматы « Білім » 1995 ж.
   

1. Балапанов Е.Қ., Бөрібаев Б., Даулетқұлов А.Б.« Новые информационные технология» – Алматы-2003 г.

2. Голобуцкий О.,Шевчук О «Электронное правительство».

3. К.Б.Есекеева,Г.К.Нургалиевой «Учебно методическое пособие по обучению население компьютерной грамотности» Алматы 2007 г.

4. Макарова Н.В., Матвеев А., Бройдо В.Л. и др. Информатика -2003 г.

WEB сайттар тізімі
1. google.kz

2. google.ru

3. ustaz.kz

4. sabaktar.kz

5. youtube.com

6. savefrom.net