Сабақ саны Модуль мазмұны Уақыты Кіріспе 1 -сабақ Модульге кіру

2. Сөздерді дұрыс айтуға дағдыландыру: а) мұғалімнің мәнерлеп оқуы; ә) оқушылардың дауыстап қайталауы; б) оқушылардың тізбектеп оқуы.

3. Сөздерден сөз тіркестерін құрау.

4. Сөйлем құрау.

1. 1-тапсырма. Жұмбақтарды шешу.

2. 2-тапсырма. Ы. Алтынсариннің өлеңін түсініп, жаттау.

3. 3-тапсырма. «Әженің таңдануы» мәтінін рөлге бөліп оқу.

4. 6-тапсырманы орындау.

VII. Сабақты қорытындылау.

VІІІ. Үй тапсырмасы. Ы. Алтынсариннің өлеңін жаттау.

Кіріспе бөлімі

1-сабақ Менің отбасым

I. Ұйымдастыру кезеңі.

II. Модульдің құрылымы мен мақсатын таныстыру.

III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.

IV. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Грамматикалық тақырыпты тірек сызба негізінде түсіндіру.

Оқушылар оқулықта берілген сызбаларды қарап, ережелерді оқып шығады.

2. Сөздерді дұрыс айтуға дағдыландыру:

а) мұғалімнің мәнерлеп оқуы;

ә) оқушылардың дауыстап қайталауы;

б) оқушылардың тізбектеп оқуы.

3. Сөздерден сөз тіркестерін құрау.

4. Сөйлем құрау.

1-тапсырма. Жұмбақтарды шешу.

1) Кітапты көп оқитын, қызықты тарихи оқиғаларды жақсы білетін, мақал – мәтелдерді жиі қолданып сөйлейтін, немерелерін еркелетіп, үнемі қасынан тастамай ертіп жүретін ақ сақалды кісіні кім дейміз? (Ата, ақсақал).

2) Ол өте мейірімді, ақ шашты, дәмді тағамдар, тәтті бауырсақ пісіреді, бізг жылы қолғап, шұлық тоқиды, ұйықтар алдында ән немесе ртегі айтып береді. Бұл кім? (Әже, апа).

3-тапсырма. «Әженің таңдануы» мәтінін рөлге бөліп оқу.

Берік елден келген үлкен әжесін ертіп, қаланың кең көшесімен келе жатты.

- Берік, мына жерден өтйік, - деді әжесі.

- Әже, бұл жерден өтуге болмайды. Жаяулар өтетін арнаулы орын бар, - деді Берік.

Бұлар жаяулар өтетін жерге келіп тоқтады.

- Әже, осы жерден өтеміз.

- Берікжан, енді неге өте бермейміз?

- Әже, ана бағдаршамға қараңызшы, ол «машиналар өтсін, сендер тұра тұрыңдар» деп тұр. Қазір оның жасылы жанып, бізге «өтіңдер» деп жол береді, - деп түсіндірді немересі.

Осы кезде бағдаршамның жасылы жанып, жаяулар өте бастады. Олармен бірге Беріктер де өтіп кетті.

- Ой, керемет-ай. Қалада жүріп-тұру тәртіпке салынған екен. Бәрін де білуің, бәрін де орындауың керек. Бұларды кіп-кішкентай болып қалай біле бересің? – деп таңданды әжесі.
VII. Сабақты қорытындылау.

5-тапсырма. «Менің отбасым» деген тақырыпқа сұрау есімдіктері арқылы сұраулы сөйлемдер құрап, сұрақтарға өзара жауап беріңдер. Сөйлемдерде септеулік, демеулік, жалғаулық шылауларды пайдаланыңдар.
VІІІ. Үй тапсырмасы. Ереже қайталау.
Сөйлесу бөлімі

-сабақ Мінездің ұнамды белгілері

I. Ұйымдастыру кезеңі.

II. Үй тапсырмасын тексеру.

III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.

IV. Бекіту.

1. Сөздік жұмысы. Сөздік

келбет – внешность жан дүниесі - внутренний мир

көркі – вид үңілу - заглянуть

құдай сақтасын! - боже упаси! ештеңемен - ничем

жуып кетіре алмау - не смыть

2. 1-тапсырма. А. П. Чеховтың айтқан сөзін қалай түсінесіңдер? Өз пікірлерін ортаға салу. Мәтіндегі жалғаулық шылаулары бар сөйлемдерді жазып алу.

3. 2-тапсырма. «Мінездің ұнамды белгілері» мәтіні бойынша үш деңгейлі тапсырмаларды орындау.

Жеке-топтық жұмыс формасы

Құрал-жабдығы:

2. Оқулықтағы үш күрделілік деңгейдегі тапсырмалар.

3. Жауап үлгілерін мұғалімнің өзі дайындайды. Жетон дар.

Ойынның жүру барысы

I нұсқа:

Оқушылар деңгейді таңдайды:

• III деңгей тақырып бойынша алынған ақпаратты қолданып, жеткізе білуді талап етеді.

• II деңгей сұрақтары бұл ақпаратты талдай білуін талап етеді.

• I деңгей (едеуір күрделі деңгей) сұрақтары шығармашылық сипаттағы тапсырмалардан тұрады, мұнда оқу­шылар ақпаратты бағалап, ол туралы өз пікірін білдіріп, оны негіздеп, дәлелдей білуі тиіс.

Жауаптар әр деңгейдің ішінде бес балдық жүйемен бағаланады.

Оқушыларға өздеріне тиісті деңгейді тандап алуға уақыт беріледі (2-3 минут). I деңгейді тандап алған балалар бөлек отырады (оларға көбірек уақыт беріледі). Әрбір сұраққа немесе тапсырмаға дайындалу үшін оқушыларға 5-7-10 минут уақыт беріледі. Оқушылар екі-екіден отырады. II және III деңгей тапсырмаларын тандап алғандар бір-біріне бірінші сұрақ бойынша жауап береді. Сосын мұғалімнен жауап үлгілерін алып, сыныптастарының жауабын салыстырады да, бағалау парағына бір-біріне баға қояды.

Мұғалім дайындық барысында оқушыларға көмек бере алады. I күрделілік деңгейінің тапсырмасын алған оқушылардың жауабын мұғалім өзі тексеріп, бағалайды. Бұдан әрі 2, 3-сұрақтардың жауаптары да осы үлгімен дайындалады.

Жұмыс аяқталған соң, II және III деңгей тапсырмаларымен жұмыс істеген оқушылар әр сұраққа қойылған бағалары негізінде өз сыныптастарына бір ортақ баға шығарып, оны да бағалау парағына енгізіп, мұғалімге өткізеді.

I деңгей тапсырмаларымен жұмыс істеген оқушылардың бағалау парағын мұғалім өзі толтырады.

4. 3-тапсырма. «Уәде берсең қайтпа, қолыңнан келмесе айтпа» деген ата-бабаларымыздың айтқанын қалай түсінесіңдер? Осы тақырып бойынша шағын әңгіме дайындау.
V. Сабақты қорытындылау.
VI. Үй тапсырмасы. Ережелерді жаттап келу.

-сабақ Менің отбасы мүшелерім қай тілде сөйлейді?

I. Ұйымдастыру кезеңі.

II.Үй тапсырмасын тексеру.

III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.

IV. Бекіту.

1. 
   1-тапсырма. Көп нүктенің орнына тиісті сөздер мен жалғауларды қойып жазу.
   

Мен қазақпын. Менің ана тілім – қазақ тілі. Мен қазақша сөйлеймін.

Мен орыспын. Менің ана тілім – орыс тілі. Мен орысша сөйлеймін.

Мен украинмын. Менің ана тілім – украин тілі. Мен украинша сөйлеймін.

Мен кәріспін. Менің ана тілім – кәріс тілі. Мен кәрісше сөйлймін.
2. 2, 3, 4, 5-тапсырмалар бойынша сайыс сабағын өткізу.

2-тапсырма. Берілген диалогті өз ойларыңша жалғастырыңдар, өзара сөйлесіңдер.

3-тапсырма. Көп нүктенің орнына кректі сөздерді қойыңдар.

4-тапсырма. Шылаулардың түрлрін қатыстырып, отбасы мүшелерің қай тілде сөйлейтіні туралы ауызша өз ойларыңды әңгімелеп беріңдер.

5-тапсырма. Отбасы мүшелеріңнің тілдері туралы 5-6 құрмалас сөйлемнен тұратын мәтін жазыңдар.

Сайыс сабағын жүргізбес бұрын, сынып үш топқа бөлінеді. Төмендегі кестеде берілген кезеңдер бойынша тапсырмаларды орындап, әр топ ұпай жинайды.

Сайыс аяқталған соң, ұпаймен қорытынды жасалып, оқушылар бағаланады.

Оқушылардың тілектері мен ұсыныстары.

1. 1-тапсырма. Мәтіннің мазмұның айтып беру. Мәтін бойынша үш деңгейлі тапсырмаларды орындау.

отбасы мүшелері - члены семьи ағайындылар - родственники

ата - дедушка әже - бабушка

қария – старец ерлі-зайыптылар – супруги

немере - внук, внучка шөбере - правнук, правнучка

аға - брат әпке - сестра

қарындас - младшая сестра (по отношению к старше­му брату)

сіңлі - младшая сестра (по отношению к старшей сестре)

тәлімгер – наставник ардақтау - проявление уважения

парыз – долг бауырлас - кровный родственник

жеңге – невестка жезде - зять (муж старшей сестры)

келін – сноха нағашы - дядя (родственник по линии матери)

жиен - племянник, племянница

Сынып 3 адамнан топтарға бөлінеді. Тақырып мате­риалы бірнеше блоктарға бөлініп, әрқайсысына үш нұсқадағы тапсырма дайындалады. Тапсырмаларды бәрі орындайды, бір-біріне көмектеседі (мұғалімнен кеңес алуға болады). Бірінші тапсырманы орындап болған соң, ко­манда оны үлгі бойынша тексереді, сосын 2, 3, 4-тапсыр-маларды орындайды. Әр тапсырма бағаланып, нәтижесі бағалау парағына жазылып отырылады. Сабақ соңына барлық тапсырмаларға берген жауаптарын қорыта келіп, әр оқушыға ортақ баға қойылады.

Ас – еда, бор – мел, естияр – дошколенок, кенж бала – самый младший ребнок, өзімшіл – игоист, кешірімшіл – простительный.

2. 
   3-тапсырма. Сөйлемді мағынасына қарай толықтыру.
   

Мен ата-анама көмектестім.

Сен ініңді балабақшадан алып келдің.

Сіз немереңізге сыйлық алып бердіңіз.

Ол қарындасын мектепке апарды.

Біз туыстарымызбен қыдырдық.

Сендер нағашымды көрдіңдер ме?

Сіздер ағаммен ақылдасыңыздар.

Олар жеңгеммен хабарлассын.
VI. Үй тапсырмасы. Қайталау.
-сабақ Нәтиже сабақ

I. Ұйымдастыру кезеңі.

II. Үй тапсырмасын тексеру.

III. Сабақтың мақсатын, барысын айту.

IV. Тест және бақылау тапсырмаларын орындау.

I. Тест сұрақтарына жауап беру.

1. Сұраулы сөйлемнің жасалу жолын табыңдар. «Сенің отбасыңда қанша адам бар?»

A. сұрау есімдігі арқылы B. сұраулық шылау арқылы

C. көмекші сөз арқылы D. интонация арқылы

2. Берілген сөйлемге тиісті шылауды қойыңдар. «Ол ана ... өлең оқыды.»

3. Қате жазылған шылауды табыңдар.

A. Сіз оқисыз ба? B. Келеді ау деймін.

C. Ақ пен қара D. Сен ше?

4. «Табиғилық үшін адалдың пен шыншылдық қажет.» Берілген сөйлемдегі шылаулар түрін табыңдар.

A. септеулік, жалғаулық B. жалғаулық, демеулік

C. демеулік, септеулік D. септеулік, демеулік

5. Атаңның баласы,

Кей кезде таласып.

Қаласың әжеге

Білгенің асады кәдеге?

Ол кім?

6. Толықтырыңдар: «Менің отбасым ... тұрады.»

7. Отбасы мүшелерінің атауын табыңдар.

А. Әке, шеше, әже, ата. В. Мектеп, мұғалім, оқушы, бала.

C. Күзетші, суретші, жазушы. D. Аспазшы, наубайшы, жұмысшы.

8. Анаңды ардақта деген сөйлемде қойылатын тыныс белгісін табыңдар.

A. нүкте B. Үтір C. Дефис D. леп белгісі

9. Апалы-сіңлілердің баласы бір-біріне кім болады?

A. апалы-сіңлі B. ағалы-қарындасты

C. жиен D. бөле

10. Туыстық атауға жатпайтын қатарды табыңдар.

A. әже B. Нағашы C. Ұстаз D. жеңге
ІІ. Бақылау сұрақтары мен тапсырмаларды орындау.

1. 
   Құрмалас сөйлемнің неш түрі бар? Әрқайсысына мысал келтіріңдр.
   
2. 
   Адамның ұнамды және ұнамсыз мінездерін ажыратыңдар және өзара бір-біріңе мінездемее беріңдер.
   
3. 
   Шылаулардың неше мағыналық түрлері бар? Әрқайсысына мысал келтіріңдер.
   
4. 
   Туыстық атаулардың бір-біріне жақындықтарын түсіндіріңдер.
   
5. 
   «Туыстармен араласу» деген тақырыпқа диалог құраңдар.
   
6. 
   «Ата көрген оқ жонар, ... ». Берілген мақалды жалғастырып, оның тәрбиелік мәнін түсіндіріңдер.
   

1. 1-тапсырма. Мәтіннің мазмұнын түсініп, бауырлар арасында қандай қарым-қатынастың болуы керектігін анықтап, шылау сөздерді теріп жазу.

- Сен Әунді ренжітпе, - деді атам мені қасына шақырып алып. «Аға – бор, іні - тас» деген мәтелді естіп пе едің? Оның мәнісі былай: сен естиярсың ғой, ол болса әлі ақылы кірмеген сәби. Сондықтан да бірді түсінсе, бірді түсінбейді және кенже бала өзімшіл болады. Жалпы, жасы кіші бауырға кешірімшіл болу керек. «Ағасы бардың жағасы бар, інісі бардың тынысы бар» дегенді ұмытпа!

(М.Қазбеков).

2. 2-тапсырма. Мақал-мәтелдердің аудармасын тауып, мағыналарын түсіндіру. Құрмалас сөйлемдерді теріп жазып, тұрлаулы мүшелерінің астын сызу.

Дұрыс аудармасы.

О бастан келе жатқан қазақ отбасының дәстүрлі құрылым жүйесі бойынша ата – ана, әке – шеше және бала – шаға бір шаңырақ астына топтасып тұратын. Осындай көп балалы отбасында өскен бала негізінен ата - әжесінің тәрбиесін көріп, ұлттық салт-сана мен халықтық қасиеттерді бойына сіңіріп өсуші еді.

(«Жаңғырған салт-дәстүрлер» кітабынан).

V. Сабақты қорытындылау.

4. 4-тапсырма. Сөздердің мағыналарын түсіндіріп, құрмалас сөйлем құрау.

1. Бала, немере, шөбере, ұрпақ.

2. Туыс, туысқан, ағайын.

3. Ел, жұрт, халық.

4. Отбасы, шаңырақ.

1. 1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, сұрақтарға жауап беру.

ерінбей-жалықпай - не ленясь бүлдіршін, бөпе - младенец, ребенок

жеке-жеке – отдельно шақыру - пригласить

саусақ – пальцы аты жоқ - безымянный

қабылдау – воспринимать

Сұрақтар:

1. Бүлдіршіндер алғаш дыбыс шығара бастағанда ата-ананың міндеті не?

2. Қазақ халқы баланың тілі тез шығу үшін қандай ырым жасаған?

3. Ана тілінің байлығын толық меңгеру үшін заттар қалай таныстырылған?

4. Саусақтардың атаулары қандай?

5. Қабылдауға жеңіл болу үшін қалай жаттатқызған?

1) Бала үшке толғанда ата-анасы оған нені үйрете бастайды?

2) Сәбиге айтылатын ертегі қалай күрделеніп отырады?

3) Балаға айтылатын тұңғыш ертегіні аталарымыз қалай айтып бастаған?

«...не көрсе соған талпынып, жылт-жылт еткен болса, соған қызығып, аузына салып, дәмін татып қарап, тамағына, бетіне басып көріп,...ит үрсе де, мал шуласа да, біреу күлсе де, біреу жыласа да, тұра жүгіріп, «ол немене?», «бұл немене?» деп..., көзі көрген, құлағы естігеннің бәрін сұрап, тыныштық көрмейді. Мұның бәрі - жан құмары, білсем екен, көрсем екен, үйренсем екен деген...»

4. 4-тапсырма. Сұрақтарға жауап беру.

1. Сұраулы сөйлем дегеніміз не?

2. Шылау сөздердің түрлері қандай? Мысал келтіріңдер.

3. Отбасы тақырыбына қандай мақал – мәтелдер білсіңдер?

4. А.Құнанбаевтың жетінші қара сөзінде не айтылған?

1. 1-тапсырма. Сөйлемдерді көшіріп жазып, бастауыш пен баяндауыштың астын сызу.

Жеті жасқа дейін тек бір тілде – ана тілінде сөйлеген сәби туған тілін ешқашан ұмытпайды. Көнеден келе жатқан қазақ зиялылардың тағылымы бойынша «жігіт болсаң, жеті жұрттың тілін біл, жеті түрлі ғылым біл» деп талап қоя тәрбиелейді. Мысалы, ұлы ғалымымыз Ш.Уәлиханов осы талапқа сай жеті жұрттың тілін білген.

(М.Қазбеков).

2. 2-тапсырма. Диалогті толықтырып, өзара сөйлесу.

- Отбасыңда қай тілде сөйлесесіңдер?

- Отбасымда қазақ тілінде сөйлесеміз .

- Ата – анаң тағы да қандай тілдерді біледі?

- Ата – анам орыс тілін біледі .

- Өзің қазақ, орыс тілінен басқа қандай тілдерді білесің?

- Ағылшын тілін білемін .

- Ағылшын тілін қалай меңгеріп жүрсің?

- Ағылшын тілін мектепте оқып біліп жүрмін .

- Қосымша сабақ алып жүрсің бе?

- Иә, қосымша сабаққа келіп жүрмін.

- Қазақ тілін толық меңгеру үшін не керек? Қалай ойлайсың?

- Қазақ тілін толық меңгеру үшін қазақша сөйлесетін ортада көп араласып, грамматикасын жақсы меңгеру керек деп ойлаймын.

Отбасы, татулық, тәрбие.

Жауап үлгісі: от – ба – сы, үш буын, 1-тұйық буын, 2-3-ашық буындар.

О – дауысты дыбыс, ашық, еріндік, жуан.

Т – дауыссыз дыбыс, қатаң.

Б – дауыссыз дыбыс, ұяң.

А – дауысты дыбыс, жуан, езулік, ашық.

С – дауыссыз, қатаң.

Ы – дауысты дыбыс, қысаң, жуан, езулік.

6 әріп, 6 дыбыс.

1. 1-тапсырма. Мәтінді түсініп оқу. Әр абзацтағы негізгі ойды анықтау.

үлгі-өнеге - пример, образец ысырап - напрасная трата

дағды - навык қалыптасу - формироваться

сауап - благодеяние, добро бұзылу - нарушаться

кесір - вред, зло борыш - долг

обал - жалко, жаль адамгершілік - человеческий

«Бақытты сәт» ойынының шарты:

Мұғалім оқушыдан қай деңгейде жұмысқа дайын екендіктерін анықтап сұрайды. II деңгейді талдағандар белгіленген үстелге отырады, III деңгейді таңдағандар басқа үстелге жиналады.

2 үстелдің әрқайсысына сұрақтар жазылған конверттер қойылады (олардың көп болғаны дұрыс, себебі қанша оқушының қай деңгейді таңдағанын дәл анықтау қиындық туғызады).

Ойын 2 кезеңде өткізіледі.

1-кезеңде «III деңгейді» таңдаған оқушылар ойнайды. Қалған оқушылар бұл уақытта керермен болады. Жүргізуші үстел басында отырғандардың барлығының 1 конверттен таңдап алуына мүмкіндік береді. Оқушылардың біреуіне жауапқа сай алынған бағаға 1 ұпай қосылуын білдіретін «бақытты сәт» карточкасы түсуі мүмкін (егер оқушы 3 ұпайға жауап берсе, онда 4 ұпай алады). Ойын барысында мұндай жүйе «II деңгейдің» үстелінде де сақталады.

«III деңгей» үстелінде ойын аяқталғанда, жүргізуші жеңімпазды анықтайды.

Әрі қарай «II деңгей» үстелі ойнайтын 2-кезең басталады. Қалғандары олардың ойындарын қадағалайды. Ереже 1-кезеңдегідей.

Ойын соңында екі кезеңнің жеңімпаздарының аты аталады.

1. Әр халықтың өз дәстүрі бар ма?

2. Отбасында баланы тәрбиелеу қалай болу керек?

3. Үлкендермен қалай қарым – қатынас жасау керек?

4. Біреуге жақсылық істесең не болады?

5. Ата – анаңның тапқанын қалай жұмсау керек?

3. 3-тапсырма. Төмендегі сөздердің синонимдік қатарымен танысып, сөйлем құрау.

1. Ысырап – шығын, босқа шашу.

2. Кесір – зиян, жамандық.

3. Салт – дәстүр, әдет – ғұрып.

4. Әдеп, сыпайылық.

4-тапсырма. Өз отбасыларындағы бір жақсы дәстүр туралы жоспар құрып, әңгімелеу.

I. Тест сұрақтарына жауап беру.

1. Көп нүктенің орнына керекті сөзді қойыңдар. «Ағасы бардың... бар».

A. тынысы B. жағасы C. көңілі D. отбасы

2. Тілашар қандай салт?

A. бала дүниеге келгендегі той B. баланы бесікке бөлегендегі той

C. бала жүре бастағандағы салт D. бала сөйлей бастағандағы салт

3. Сұраулы сөйлемнің жасалу жолын атандар. Бала алғаш дыбыстар шығара бастағанда, ата-ананың міндеті қандай?

A. Сұраулық шылау арқылы B. Интонация арқылы

C. Оқшау сөздер арқылы D. Сұрау есімдігі арқылы

4. Балаға ата-анасы неше жасқа толғанда ертегі айтуы тиіс?

A. екі жасқа B. үш жасқа C. бес жасқа D. төрт жасқа

5. Әдептілікке тәрбиелеу қайдан басталады?

A. мектептен B. Достарынан C. Отбасынан D. сыртқы адамдардан

6. Төмендегі сөздерден «ысырап» сөзінің синонимін табыңдар.

A. теріс әрекет B. бос шашу C. құрметтеу D.зиянды

7. Төмендегі мақалдардан құрмалас сөйлемді табыңдар.

А. Бес саусақ бірдей емес.

В. Отан - оттан да ыстық.

C. Тәрбие отбасынан басталады.

D. Әкең өлсе де, әкеңді көрген өлмесін.

8. Төменнен дұрыс жазылмаған шылауды табыңдар.

A. барған-ды B. келеді міс C. үркек қой D. Отан үшін

9. Керекті шылауды табыңдар. Ата-ана баласы ... бәріне дайын болады.

A. сияқты B. Туралы C. Үшін D. арқылы

10. Құрмалас сөйлем нешеге бөлінеді?

A. беске B. Алтыға C. Үшке D. екіге
ІІ. Бақылау сұрақтары мен тапсырмаларды орындау.

1. 
   Отбасына арналған дәстүрлерді атап беріңдер.
   
2. 
   Әдептілік жөнінде бірнеше сөйлемдер құраңдар. Сөйлемнен шылаудың түрлерін ажыратыңдар.
   
3. 
   Сптеулік шылаудың қанша септікпен байланысатынын мысал келтіру арқылы дәлелдеңдер.
   
4. 
   Үлкенді құрметтеу жөнінде қазақ халқындағы кейбір тыйым сөздерге тоқталып, күнделікті естіп жүргендеріңнен мысал келтіріңдер.
   
5. 
   «Тәрбие отбасынан басталады» деген тақырыпқа шағын шығарма жазыңдар.
   
6. 
   «Ағасы бардың жағасы бар, ... ». Берілген мақалды жалғастырып, оның тәрбиелік мәнін түсіндіріңдер.
   

Мақсаты: білім стандарттарына сай алған білімдеріне бақылау жасау, сауаттылықтарын тексеру.

Міндеттер: Өз ойын еркін жеткізе білу. Сөздік қорларын, ойлау қабілеттерін шыңдау. .

Асхана.

Біз мұғаліммен асханаға келдік. Барлығымыз орындықтарға отырып тамақ іштік. Тамақ өте дәмді болды. Барлығымызға асханада өте ұнады. Біз аспазға алғыс айттық. (51 сөз)

І нұсқа

Мына сөздерге зат есімнің сұрағын қой: асхана, мұғалім.

Көптік жалғау жалғанған сөздерді тауып жаз.

Буынға бөліп, буын түрлерін анықта.

Біздің ауыл орталығында үлкен асхана бар.

ІІ нұсқа

Мына сөздерге зат есімнің сұрағын қой: Аспаз, ауыл.

Көптік жалғау жалғанған сөздерді тауып жаз.

Буынға бөліп, буын түрлерін анықта.

Тамақ өте дәмді болды.

ІІ деңгей.

І нұсқа

1.Дыбыстық талдау жаса: Жарық

ІІ нұсқа

Мына сөздердің септік жалғауларын тап. Мұғаліммен, ауыл, аспазға.

І деңгей

І нұсқа

Білім туралы 2 мақал-мәтел жаз.

ІІ нұсқа

Мектеп туралы әңгіме құра.

Отбасы туралы 2 мақал-мәтел жаз.
Грамматикалық тапсрымаларды бағалау:

Бірініші тапсырма толық орындалып, екінші тапсырма жартылай орындалса – «3» (50%)

Екі тапсырма да дұрыс орындалып, үшінші тапсырма жартылай орындалса - «3» (75%)

Үш тапсырма да қатесіз орындалса - «5» (100 %)

1. 1-тапсырма. Мәтін бойынша үш деңгейлі тапсыр­маларды орындау. Мәтіннің мазмұнына қарай ат қою.

қамал - крепость бағалау – ценить

қосылу - присоединиться өзгелер – другие

сүйіспеншілік – любовь мәдениет - культура

торышар - недальновидный, ограниченный қабырға – стена

ескере брмеу – не учитывать таң ату – наступление утра

баспалдақ – лестница ресми – официально

амандасу – здороваться жайлы – удобный

ұмтылу – стремиться өз орны – на месте

шашылу – разбросать міндет – обязанность

жауапкершілік – ответственность
«Жеке-топтық» оқыта үйрету ойыны арқылы сабақ жүргізу.

Жұмыстың бұл түрі жеке де орындалуы мүмкін. Жазба жұмысын орындағанда әрбір оқушы үш деңгейдің тапсырмалары жазылған парақ алады. Солардың біреуін таңдағаннан соң, оқушылар бірінші тапсырманы орындауға кіріседі. Оны орындаған оқушы қолын көтереді. Мұғалім оған өзін-өзі тексеруі үшін дайын жауап үлгісін (дұрыс шешімді) береді. Өз жұмысын мұғалімнен алған дұрыс үлгісімен салыстырып, оқушы бағалау парағына баға қояды да, екінші тап­сырманы орындауға кіріседі. Аяқталған соң тағы да өзін-өзі солай тексереді. Одан кейін үшінші тапсырмасын орындап, соны бағалауға кіріседі. Оқушы кез келген деңгей тапсыр­маларын орындауға құқылы (мысалы, II деңгейдің бірінші тапсырмасын орындап болған соң, ол III немесе I деңгейдің екінші тапсырмасын орындауға кірісе алады).

Оларға жеке парақтарда жауап үлгілері (дұрыс шешім үлгілері) дайындалады. Содан кейін осы материал сынып оқушыларының санына қарай көбейтіледі.

2. 2-тапсырма. Мәтінді түсініп оқып, керекті шылауларын қойып жазу. Мәтін бойынша өз пікірлерін айту. «Көршілерге қатысты нені ескеру керек?» деген сұраққа жауап беру.

3. 3-тапсырма. Отбасы мүшелерінің мінез-құлықтары туралы айтып беру. Мәтінде айтылған пікірлермен келісесіңдер ме? Шылаулардың түрін анықтау.

Бұл тапсырманы терме диктанты ретінде де орындауға болады.

4. 4-тапсырма. Диалогті толықтырып, өзара сөйлесу. Сұраулы сөйлемдердің жасалу жолдарын анықтау.

- Адамның рухани болмысын неден көруге болады?

- ... .

- ... .

- Пәтердің таза болуы нені талап етеді?

- ... .

- Үйдегі міндеттер қалай атқарылуы керек?

- ... .

- Еңбек кішкене балаларды неге тәрбиелейді?

- ... .

1. 1-тапсырма. «Отбасы» деген тақырыпқа төменде берілген сызба бойынша сөйлемдер құрау.

1) Атау септігіндегі зат есім (туралы , үшін, сияқты).

2) Барыс септігіндегі зат есім (дейін, қарай).

3) Етістік (демеулік шылау: ба,бе,ма,ме, па, пе).

4) Зат есім (және, өйткені, сбебі) зат есім.

2. 2-тапсырма. Мәтін бойынша диалог құрау. Мәтінге ат қою.

Сөздік жұмысы.

4. Сөйлем құрау.

тәртіптілік - дисциплина

тазалық - чистота

қол орамал - носовой платок

жастайынан - с детства

сыпайылық - вежливость

құрметтеу - уважать

әділдік - справедливость

үлгі – образец

бала өмірдгі алғашқы тәлімін үйде алады. Баланың адал адам болып өсуі үшін оған ата-анасы үлгі болуы тиіс.

Баланы тәртіптілік пен тазалыққа, тамақ ішерде қолын жууға, ұйықтар алдында бетін ғана емес мойны мен аяғын да жуып, тісін тазалауға, қол орамалды пайдалана білуге, тамақты дұрыс отырып жеуге жастайынан үйрету керек. Ата – аналар балаларды күн сайын сыпайылыққа, үлкендерді құрметтеуге, әділдікке өз үлгісімен тәрбиелеп отыруға тиіс.
V. Сабақты қорытындылау.

3. 3-тапсырма. Сөйлемдерге тиісті сөздерді қойып жазу.

1) Бала тамақ ішерде қолын жуу керек.

2) Ұйықтар алдында бетін, мойнын, аяғын жуып, тісін тазалайды.

3) Аузын тамаққа толтырып алып сөйлеуге болмайды.

4) Үлкендер тәрбиелеу керек.

1. 1-тапсырма. «Тұрмыстағы мәдениет» мәтінін әңгімелеп, өз ойларын білдіру.

Тұрмыстағы мәдениет - өз үйіміздегі және өзіміздің өмір салтымыздағы мәдениет. Өкінішке орай, тұрмыстағы мәдениетті өз үйінің тазалығы мен әдемілігі деп қана түсініп, қоғамдық үйлерді, бау – бақтар мен саябақтардағы, көшлердегі тазалық пен тәртіпке алаңдамайтын адамдар әлі де бар.

«Аяқтарыңызды сүртуді өтінеміз», «Тазалық сақтаңыздар», «Көк шөпті баспаңыздар» деген ескертулер біздің тұрмыстағы мәдениетіміздің жеткіліксіз екенін дәлелдейді.

Тұрмыстағы мәдениеттің негізгі шарттарының бірі – санитарлық ережелерді, тәртіпті сақтау мен әдемілік сезімінің жоғары дамуы. Біздің қоғамымызда тұрмыстағы мәдениетке көп көңіл бөлінеді.

Сұрақтар:

1. Тұрмыстағы мәдениет деген не?

2. Сендердің тұрмыстағы мәдениеттерің жеткілікті ме?

3. Сендер санитарлық ережелер мен тәртіпті сақтайсыңдар ма?

1. Тұрмыстағы мәдениетке көп көңіл бөлінді.

2. Балалар, тазалық сақтаңыздар!

3. Еңбек – балалар бойында жауапкершілік сезімін тәрбиелейді.

I. Тест сұрақтарына жауап беру.

A. үй B. көлік С. Татулық D. үй ішіндегі заттар

3. Тәрбие қайдан басталатынын табыңдар.

A. мектептен B. Балабақшадан C. Отбасынан D. достарынан

4. Сыңарлары бағыныңқы, басыңқы болып бөлінетін құрмалас сөйлемді табыңдар.

A. салалас құрмалас B. сабақтас құрмалас

C. аралас құрмалас D. ыңғайлас құрмалас

5. Көп нүктенің орнына тиісті шылауды қойыңдар. Осында сен ... келдім.

6. Пәтердің таза болуы мен онда тәртіптің сақталуы нені талап етеді?

A. әрбір заттың өз орнында тұруын B. қымбат дүниелердің болуын

C. отбасы мүшелерінің түгел болуын D. кішкентай балалардың көп ойнамауын

7. Сұраулық шылау арқылы жасалған сөйлемді табыңдар.

А. Жаңбыр жауып тұр (ма). В. Ғылым таппай мақтан (ба).

C. Жабырқа (ма), сабыр қыл. D. Орын таппай баптан (ба).

8. Тұрмыстағы мәдениеттің негізгі шарттарын табыңдар.

A. өз үйіміздің ғана тазалығы B. сырт киімдеріміздің тазалығы

C. жуынатын бөлменің тазалығы

D. үйде, қоғамдық орындарда санитарлық ережелердің сақталуы

9. Қарсылықты салалас сөйлемді көрсетіңдер.

A. Айжан дүкенге кетті. B. Біресе ол барады, біресе Айгүл барады.

C. Күн де шығып түр, жел де соғып тұр. D. Бұл шөп әдемі, бірақ зияны да бар.

10. Сұрау есімдігімен жасалған сұраулы сөйлемді табыңдар.

A. Сіз барасыз ба, әже? B. Сіз де барсаңыз қайтеді?

C. Кімің келіп кетті? D. Жетісудікі?
ІІ. Бақылау сұрақтары мен тапсырмаларды орындау.

1. 
   «Тәрбие отбасынан басталады» деген тақырып төңірегінде шағын әңгіме жазыңдар.
   
2. 
   «Отбасы» сөзіне синонимдес сөздерді сөздіктен қарап, мағынасын ашыңдар.
   
3. 
   Салалас және сабақтас құрмалас сөйлемдердің айырмашылығы қандай?
   
4. 
   Септеулік шылаулар қанша септікпен байланыса алады?
   
5. 
   Тұрмыстық мәдениетте санитарлық ережелерді қалай сақтайсыңдар?
   
6. 
   Бала өміріндегі ата - ананың рөлі қандай?
   

Тұйық етістіктің түрленуі

ынталандыру – поощрение сый-сияпат - подарок

мүмкіндік - возможность ілтипат - внимание

айналдыру - превратить ықылас - желание

шын пейіл - от души мейірімділік - доброта

талғам - здесь: вкус қиял - мечта

тапқырлық – находчивость
1. Сөздер мен сөз тіркестерінің мағыналарын түсіндіру, сездік дәптерлеріне жазу.

2. Сөздерді дұрыс айтуға дағдыландыру: а) мұғалімнің мәнерлеп оқуы; ә) оқушылардың дауыстап қайталауы; б) оқушылардың тізбектеп оқуы.

3. Сөздерден сөз тіркестерін құрау.

4. Сөйлем құрау.