1. СИНХРОНДЫ МАШИНАЛАРДЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ.
Синхронды машиналар генератор және қозғалтқыш ретінде қолданылады. Синхронды генератор мен синхронды қозғалтқыштар құрылысы жағынан бірдей болғандықтан, олардың құрылыстарын бірге қарастырамыз. Синхронды машина (генератор мен қозғалтқыш) үш фазалы орамалы статордан және тұрақты ток қоздырғыш орамасы бар ротордан тұрады.
Синхронды машинаның статоры құрылымы жағынан үш фазалы асинхронды қозғалтқыштарының статорымен бірдей.
Синхронды машина статорының орамасы үш фазалы ЭҚК жүйесін индукциялауға (үш фазалы синхронды генератор) немесе тұрақты айнымалы магнит өрісін туғызуға арналған (үш фазалы синхронды қозғалтқыш).
Синхронды қозғалтқыштың құрылысы №1-бейнеролик
"Бейнероликте синхронды қозғалтқыштың құрылысы көрсетілген
Бірінші сыртқы түрі - КОРПУС деп аталады. КОРПУС - статордың орамалары мен пластиналық өзекшені қорғайтын механикалық тіреуіш. Ол болаттан жасалған. КОРПУСты орнынан қозғалып, дірілдемес үшін арнайы бір жерде подшипниктерде бекітіледі.
Синхронды қозғалтқыш басқада элементтерден тұрады, олар подшипниктер
Полюстік өзекшелер
Шпилькалар
Желдеткіш қалақшалар
Айналатын бөлігі - РОТОР.
РОТОР - құрылысы бойынша екі нұсқада орындалады. Олар бейнероликте корсетілген айқын полюсті ротор және айқын емес полюсті ротор. Ротор орамалары полюстік катушкалардан тұрады. Контактілік сақиналар біліктің соңына жалғанады. Осы контактілік сақиналар арқылы ротордың орамаларына ток келеді.
Айқын полюсті ротордың полюстары білікпен бірге кескінделген. Қоздыру орамалары мыс сым катушкалардан немесе оқшайланған шыбықтардан жасалады. Қоздыру орамалар полюстарға полюстік ұштық арқылы бекітіледі.
Екінші маңызды бөлігі - СТАТОР. Статор синхронды машинаның қозғалмайтын бөлігі.
Статор өзекшеден және статор орамасынан тұрады. Ораманы айналымды магнит өрісімен қамтамасыз ету үшін айнымалы ток көзіне қосады.
Статор өзекшесі болат кормусқа пресстелген, ол қалыңдығы 0,5 мм электротехникалық болаттан таңбаланған қаңылтырлардын жиналады.
Статор орамалары - КАТУШКАЛАРДАН құралған. Катушкаларды автоматты процесін пайдалана отырып, тік бұрышты қималы мыс сымнан жинайды.Оларды жартылайөткізгішті және токөткізгішті ленталармен оқшаулайды.
Қозғалтқыш екі жағынан болаи қалқанмен жабылған. Қозғалтқышты салқындату үшін желдеткіш орнатылады. Үстіңгі шеткі қабатында түйіндер қорабы орналасқан."
Слайдтардан конспект ретінде жазып алындар.
КОРПУС -
№2 бейнеролик
Статордың ішкі жағы ұяшықтарға бөлінген, сол ұяшықтарға мыс сымнан жасалған орамалар салынады. Қоздырғыштың қуатының ұлғайуына қарай статорда соғурлым үлкен және статордың ұяшықтары мен орамалары көбірек болады.
Бірінші қадам статор ұяшықтарын жеке-жеке оқшаулайды, ол мыс сым орамалардың соңындағы кернеуді қалыпта ұстай үшін қажет. Арнайы программалық басқару станогында көптеген мыс сымдардан орамалар оратылады. Қозғалтқыштың қуатының ұлғаюына қарай орамаларда көп болады. Көрсетілген станок 13 орамаға арналған. Әр ораманы жеке бекітеді, ол орамаларды статор ұяшықтарына орнатқанда бір-бірімен шатаспас үшін керек. Орамаларды орнатқаннан кейін әр ораманы стеклоталшықпен оқшаулайды.Ұяшықтардан тыс қалған орамаларды стекло талшықты парақтармен жеке-жеке оқшаулайды. Орамалар ұяшықтардан шығып кетпес үшін оларды стеклоталшықты сына қағып тосқауыл қояды. Орамаларды бекітіп оқшаулап қойғаннан кейін, қозғалтқышты жинауға кіріседі. Әр ораманын екі соңына акрилды оқшаулау майысқақ түтік орнатылады. Әр орам сыртқа шығаратын өткізгіштен тұрады. Оқшауланған сымдарды қосп күшейткіш кабельдерге жинайды. Кабельдер саны қозғалтқыштың кернеуіне қарай өзгеріп тұрады. Орамалардың сымдарын дәнекерлеп (спаивать) оқшаулайды. Кейін оларды ток көзіне қосу жеңіл болу үшін статордан шығарып орналастырады. Полиэфирді, жылуға төзімді және химиялық төзімді арқанмен орамаларды нығыздап байлайды, ол қозғалтқыш жұмыс істегенде орындарынан қозғалып кетпес үшін қажет. Полиэфирлі лак құйылған ыдысқа статорды батырады, осы арқылы статор мүлде су өткізбейтін болады. Статорды 6 сағатқа температурасы 135оС пешке қояды. Лак қатып, орамаларды қатайтады.
Роторды баланстайды, егер ол кішкене болсада дұрыс болмаса, қозғалтқыш дірілдей бастайды, ол оның істен шығуына алып келеді. Ротор статорға орналасады. Статорды зақымдап алмас үшін ептілік қажет. Ротор болатты подшипниктерде айналады, оларды жеңіл орнату үшін оларды қыздырады, кейін ротордың білігіне жақсы ұсталу үшін оларды қайта суытады. Тура осындай процесспен қозғалтқыштың артқы қабырғасын орнатады. Артына ротор білігіне желдеткіш орнатылады.
2. СИНХРОНДЫ МАШИНАЛАРДЫҢ ЖҰМЫС ПРИНЦИПІ.
Ротордың өрісі бұл ротор полюсі арқылы тұрақты ток өткен кезіндегі нәтижесі.
Статор электр қорек көзіне жалғанып тұрғанда, статорда айналмалы өріс пайда болады. Ротор мен статор өрісінің деректері синхрондалады.
Айналу жылдамдығы полюстер санына және электр қорек жиілігіне байланысты.
Достарыңызбен бөлісу: | 
