Сабақ (биология+химия) Сынып: 9-сынып оқушылары

Фотосинтез

• Интегративті сабақ
• (биология+химия)
• Сынып: 9-сынып оқушылары
• Биология пәні мұғалімі: Муталив Даулен
• Химия пәні мұғалімі: Әмір Саулетхан

• Сабақтың мақсаты:
• Өсімдік жасушасының ауамен қоректенуін түсіндіру (фотосинтез). Химиялық байланыс реакцияларының жүру жолымен танысу.
• Фотосинтездің биологиялық, химиялық тұрғыдан ашылу тарихын қысқаша қарастыру.

Сабақтың міндеттері:

• Білімділік:
• - жапырақ құрылысы мен қызметі туралы алған білімдерін пысықтау;
• - жапырақта жүретін процеспен танысу;
• фотосинтездің биологиялық және химиялық байланыстарын түсіндіру арқылы практикада қолдану жолын үйрету;

• Дамытушылық:
• - алған білімдерін практика жүзінде қолдану;
• - пәндерге деген қызығушылықтарын дамыту;
• - қосымша әдебиеттермен жұмыс істеуге дағдыландыру, олимпиада тапсырмаларын жүйелі шығаруға үйрету;
• - сөйлеу мәдениеті мен ойлау қабілеттерін дамыту.

• Тәрбиелік:
• - жаңа білімге талпынуға, өмірге бейімділікке тәрбиелеу;
• - жауапкершілікке, ұжымшылдыққа, тыңдай білуге, өзіндік тапсырмаларды орындауға;
• - салауатты өмір салтын ұстануға тәрбиелеу.

Cабақ жоспары:

• Cабақ жоспары:
• Ұйымдастыру кезеңі.
• Фотосинтездің ашылу тарихы.
• Көмірқышқыл газының зертханада алынуы.
• Фотосинтез процесінің механизмі (биологиялық, химиялық)
• Қорытынды 

• Тест тапсырмалары:
• 1. Фотосинтез процесі қай жерде жүреді:
• а) хлоропласта в) митохондрияда с) хромопласта
• д) лейкопласта е) мезосомады
• 2. Фотосинтез кезінде өсімдіктер бөлетін оттегі қайдан пайда болады.
• а) судан в) көмірқышқыл газынан с) крахмалдан
• д) ақуыздан е) майлардан
• 3. Фотосинтез кезінде су фотолизі қай жерде жүреді:
• а) тек ғана жарықта в) тек қараңғыда с) жарық және қараңғы фазаларында д) еш жерде жүрмейді е) дұрыс жауап жоқ
• 4. Күн сәулесі энергиясы арқылы органикалық қосылыстардың синтезі қалай аталады?
• А) гликолиз В) тотығу фосфорлану С) фотосинтез
• Д) нәруыз биосинтезі Е) репликация
• 5. Фотосинтез кезінде АТФ түзілу үшін негізгі энергия көзі:
• а) жарғақша мен қоршалған Н+ иондары в) АДФ с) су
• д) НАДФ· Н + Н+ е) хлорофилдің қозған электрондары
• 6. Массасы 90 г глюкозаны спирттік ашытқанда бөлінетін СО2-нің көлемін (қ.ж.) есепте
• А)1,12л B) 22,4л C)33,6л D) 44,8л
• 7. Массасы 0,5моль глюкозаны толық тотықтыру үшін жұмсалатын оттектің (қ.ж) көлемін есепте ?
• 67,2л B) 33,6л C) 10л D) 44,8л
• 8.Зат мөлшері 0,25моль глюкозаның массасы неге тең?
• 90г B) 55г C) 45г D)60г
• 9.Массасы 2,3кг этил спиртінің зат мөлшері неге тең?
• A) 500моль B) 100моль C) 25моль D)50моль
• 10.Глюкоза сахаридтердің қай тобына жатады?
• A) Моносахаридтер B) дисахаридтер C) полисахаридтер D) олигосахаридтер

• А
• А
• А
• С
• Д
• В
• А
• С
• Д
• А

• Тест жауаптары:

• Бағалау шкаласы

• 10 дұрыс жауап-5ұпай
• 8-9 дұрыс жауап -4ұпай
• 6-7 дұрыс жауап -3ұпай
• 5 дұрыс жауап – 2ұпай
• 1-4 дұрыс жауап - 0

Фотосинтездің ашылу тарихы

• Ежелгі ғалымдардың пікірі бойынша өсімдіктер қоректі топырақтан алады деп тұжырымдағаны

• Аристотель

Фотосинтездің ашылу тарихы

• Өсімдіктер ауаны
• тазартып, дем алуға
• икемді етеді.

• Джозеф Пристли

Ян Ингенхауз мен Пристли тәжірибесі

Фотосинтездің ашылу тарихы

• Голландиялық
• натуралист
• Ян Ван Гельмонт

Ян Ван Гельмонттың тәжірибесі

• 74,4 кг

• 57 гр

• Фотосинтездің
• энергиясы-
• спектордың
• қызыл түсі
• К.А.Тимирязев.

Фотосинтез – өсімдіктің ауадан қоректенуі

• Фотосинтез – өсімдіктің ауадан қоректенуі

• «Фотосинтез процесі –өсімдікке қорек пе немесе тыныс алу болып табыла ма?»

• Фотосинтез процесінің реакция теңдеуі не себебті қарама-қарсы

Ян Ингенхауз

• Ауа «түзіледі» тек қана күн сәулесінен және тек қана жасыл өсімдік жасушаларында

Өсімдік жапырағында болатын процесс

• Көмірқышқыл
• газы

• Органикалық
• заттар

• Қант

• Нәруыз

• Май

• Көмірсу

• Су

Газ алмасу

Фотосинтездің жарық сатысы

Фотосинтездің қараңғы сатысы

• Жарық

• Фотосинтездің
• табиғаттағы
• маңыздылығы

150 млрд. тонн органикалық заттар түзіледі

• 150 млрд. тонн органикалық заттар түзіледі
• 200 млн. тонн оттегі бөлініп
• шығады

• СО² 0,03% болғанда

• СО² 0,1% болғанда

Атмосферадағы барлық оттегі фотосинтетикалық құбылыстың нәтижесінде пайда болады.

• Атмосферадағы барлық оттегі фотосинтетикалық құбылыстың нәтижесінде пайда болады.

Бақылау жұмысы 9-сынып

• 1. Жануарлар жасушалары мен бактериялардың ұқсастықтарын ата. _______________________________________________________________
• А. Қалыптасқан ядросы бар Б. Цитоплазмасы бар
• В. Митохондриясы бар Г. Плазмалық жарғақшасы бар
• Д. Гликокаликсі бар Е. Рибосомалары бар
• 2. Ферменттердің басқа нәруыздармен ұқсастықтарын көрсет:
• А. Химиялық реакциялардың катализаторы
• Б. Амин қышқылдарынан тұрады В. Рибосомаларда синтезделеді
• Г. 20 түрлі аминқышқылдарынан тұрады
• Д. Қозғалыс қызметін атқарады
• Жауабы: _______________________________________________________

• 3. ДНҚ молекулаларының нуклеотидтерінің құрамына кіретін құрылымдық компоненттерін ата
• А. Азоттық негіздер Б. әртүрлі аминқышқылдары
• В. Липопротеиндер Г. Дезоксерибоза көмірсуы
• Д. Азот қышқылы Е. Фосфор қышқылы
• Жауабы: _______________________________________________________
• 4. Төмендегі ағзалардың қайсылары автотрофтар болуы мүмкін
• А. Өсімдіктер Б. Зең саңырауқұлақтары
• В. Бір клеткалы жануарлар Г. Бактериялар
• Д. Вирустар Е. Қалпақшалы саңырауқұлақтар
• Жауабы: _______________________________________________________

• 5. Зат алмасуының сипаттамасы мен оның түрлерінің арасындағы сәйкестіктерді анықта.
• ПРОЦЕСТЕРДІҢ ЗАТ АЛМАСУДЫҢ
• СИПАТТАМАЛАРЫ ТҮРЛЕРІ
• 1. ағзалық заттар тотығады А. пластикалық
• 2. күрделі заттардан олардан да күрделі Б. Энергетикалық заттар түзеді
• 3. АТФ энергиясы жұмсалады
• 4. АТФ молекулаларында энергия жинақталады

Бақылау жұмысы 9-сынып

• Бақылау жұмысы 9-сынып
• 1. АТФ молекуласының құрамында қандай заттар бар?
• (сәйкес жауаптарын алфавиттік ретпен жаз)
• ______________________________________________________
• А) 3 фосфор қышқылының қалдығы
• Б) Бір фосфор қышқылының қалдығы
• В) дезоксирибоза Г) аденин Д) рибоза Е) тимин
• 2. Жасушаның тыныс алуына жатпайтын процестер
• ______________________________________________________
• А) зат алмасу
• Б) органикалық заттардың тотығуы, энергия бөлінуі
• В) органикалық заттардың түзілуі, энергияның жиналуы
• Г) лептесіктердің ашылып, жабылуы
• Д) судың транспирациясы

жүктеу 15,71 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: