Сабақ №1. Микробиологиялық зертханада жұмыс жасау ережелері. Микроскоптау техникасы. Тірідей препараттар дайындау

Зертханалық сабақ №1.

Зертханалық сабақтың мақсаты: Микробиология зертханасында жұмыс істеу ережелерін, микроскоптаудың және микробиологиялық препараттардың негізгі тәсілдерін зерттеу.

• 
  микробиология зертханасында жұмыс істеу ережелерімен, микробиологиялық зертханадағы қауіпсіздік ережелерімен танысу.
  
• 
  микроскоптау тәсілдерімен танысу. Микоскоптың құрылысын, микроскоптаудың негізгі тәсілдерін игеру.
  

1.Микробиологиялық практикум кезінде жұмыс жасау ережелері.

Микробиологиялық зертханадағы қауіпсіздік ережелері.
Микробиологиялық зертханада жұмыс істеу кезінде белгілі бір ережелер сақталуы қажет. Сабақ техникалық қаіпсіздік ережелерімен таныстырудан басталады. Зертханаға сыртқы киіммен, бас киіммен кіруге болмайды және бөгде заттарды кіргізуге тыйым салынады. Зертханалық сабаққа халат киіп қана кіру қажет. Бір орында жұмыс жасау қажет және бекінген құрал-жабдықтарды ғана қолдану керек.
Жұмыс істеу кезінде бактериологиялық ине және тұзақ от жалынында микроорганизмдермен жұмыс істеудің алдында және соңында қыздырылады.
Зертханада тамақ жеуге мүлдем болмайды. Сабақ аяқталған соң жұмыс орны залалсыздандырылады, қолданылған материалдар және басқа заттар лаборантқа тапсырылады, қолды сабынмен жуады, бөлмені желдетеді (30 мин), УК-шамдармен сәулелендіреді. Зерттеу қорытындылары жазба түрінде жазылынып алынады.
2. Микроскоп. Микроскоптаудың негізгі ережелері. Микроорганизмдерді микроскоптаудың негізі әдістері.
Микроорганизм клеткаларының морфологиясы және құрылысын зерттеу кезінде клеткаларының мөлшері микрометр (1 мкм = 0,001 мм), нанометр (1 нм = 0,001 мкм), ангстреммен (1 А° = 0,1 нм) өлшенетін клеткаларды өлшеу тек микроскоптың көмегімен ғана жүзеге асады. Микроскоп зерттелетін нысандарды жүздеген (жарық микроскопы) және ондаған мың (электронды микроскоп) есе үлкейтуді қамтамасыз етеді. Жарық микроскопында кескін нысан мен оның құрылым элементтерінің әр түрлі толқын ұзындықты жарықты таңдамалы жұтуының немесе нысан арқылы жарықтың өтуі кезінде жарық толқынының фазаларының өзгеруі нәтижелерінде айқындалады.
Микроскоп механикалық және оптикалық бөлімнен тұрады. Механикалық бөлім заттық стөлі бар штативтен, тубустан, макро- және микрометриялық бұрандалардан тұрады.
Оптикалық бөлім жарықтандырғыш аппараттан, объективтен және окулярдан құралады. Объектив микроскоптың маңызды бөлімі болып табылады. Ол зерттелетін нысанның нақты үлкейтілген және қайтымды кескінін береді. Объектив бірнеше линзалардан тұрады. Ең маңыздысы - сыртқы (фронталды) линза, оның фокусты арақашықтығына объективтің үлкейту күші тәуелді болып келеді. Фронталды линзаның қисықтығы жоғары болған сайын, фокусты арақашықтық қысқа болады да, ал объективтің үлкейтілуі жоғары болады. Объективтің үлкейту күші оның оправасында көрсетіледі.

Сурет 1- Микроскоп объективтерінің түрлері Сурет 2 - Объктивтердің сипаттамасы
1 – кіші үлкейтілімдегі планахромат; 1 – құрғақ объектив; 2 – сулы иммерсия; 2, 3 – планапохроматтар; 3 – майлы иммерсия; 4 – иммерсиялық апохромат

Сурет 3- Микроскоптың окуляр түрлері
1 және 4 – компенсациялы окулярлар; 2 - Гюйгенс окуляры; 3 - компенсациялы фотоокулярлар



ОИ-19 жарықтандырғышы ОИ-31 жарықтандырғышы
Сурет 4 – Жарықтандырғыш түрлері

Сурет 5 - Жарықтандырғыш арнайы орналастырған Биолам микроскопы

Қараңғы аймақты Фазалы-контрастылы микроскоп Люминиценттік микроскоп
Трансмиссионды микроскоп. Сканирлеуші микроскоп. Электронды микроскоп
Сурет 6 – Микроскоп түрлері

Қараңғы аймақты Фазалы контрастылы Флуоресценция(люминесценция)

Сурет 7 - Микроорганизмдерді әртүрлі микроскоптық әдістермен бақылау

жүктеу 9,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: