физикалық және психологиялық дамудың тығыз өзара

84
кедергілерден өту, үстелге шығуға ұмтылу және т.б.) бала 
дамуына зиян келтіреді.
Бала әлемді сезіну, қабылдау арқылы таниды, ол оның 
сенсорлық дамуына 
жол ашады. Белгілі болғандай, сенсорлық 
тәрбиелеу ақыл-ой тәрбиелеудің негізінде жатыр, өйткені 
сенсорика (лат. 
sensus
— сезім) арқылы адам оны қоршаған 
әлемнің құрылымы, қасиеттері туралы біледі. Бүкіл әлемге 
белгілі М. Монтессори, Ф. Фребеля, О.Декроли, 
Е.И.Тихееваның баланы тәрбиелеу жүйелері сенсорлық 
этолонды дамыту, сенсорлы және ленгвистикалық тәрбиенің 
байланысы негізінде қалыптасқаны тегіннен-тегін емес.
Н.М.Щелованова, Н.М. Аксарина, Н. П. Сакулина Л. А. 
Венгераның және оның оқушыларының зерттеулері баланы 
сенсорлық тәрбиелеуге үлкен үлес қосты. Бұл зерттеулерде осы 
тәрбиеге ерте жаста үлкен мағына беріледі. Ерте жастың 
соңында балалар дыбыстарды жоғарылығына, тембіріне, күшіне 
қарай айыра алады. Олар сонымен қатар әнді де мінезіне, 
мәнеріне, үйлесімділіге қарай айыра алады; бірнеше түстерді 
таниды және атайды. Л. А. Венгераның зерттеулерінде екі-үш 
жастағы балалар негізгі геометрилық фигуларды және олардың 
нұсқаларын, сондай-ақ барлық түс шоғырларын және реңдерін 
айыра алтыны туралы дәлел бар.
Ерте жастағы ең маңызды жетістік 

жүктеу 4,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: