-Логикалық ойлауға негізделген ойсергектер.
Орны ауыстырылған әріптер
Тақтаға әріптерінің орны ауысып кеткен студенттердің бірнеше есімі (немесе географиялық атаулар, белгілі адамдардың есімдері, т.б.) жазылады:
ЙТНЖСІЕА (СЕЙІТЖАН)
ААЫНҚТБЖ (БАҚЫТЖАН)
РАЛМҮИГ (ГҮЛМИРА)
МАОТРЖ (ЖОМАРТ).
Студенттер жасырылған есімдерді табу керек.
Тақырыпты жасыру
Бұл ойсергек алдыңғыға ұқсас. Сабақ тақырыбы тақтаға әріптерінің орны ауыстырылып жазылады, мәселен:
«Ққааз тнңііееәидб удма рікееедңз» - «Қазақ әдебиетінің даму кезеңдері».
Студенттер жасырылған тақырыпты табу керек.
Жұмбақтарды шешу
Студенттердің ойлау қабілеттерін сабақ тақырыбына жұмылдыру үшін оларға қысқа уақыт ішінде (1-2 минут) қызықты жұмбақтарды шешу жұмысын тапсырған орынды.
Халық жұмбағы.
Бір қырдың басында тұрған қойшы екінші қырдың басындағы басқа қойшыға айқайлайды:
- Ей, Дүйсенбай! Егерде сен маған бір қойыңды берсең, онда менің қойым сенікінен екі есе көп болады!
Дүйсенбай болса былай деп тіл қатады:
- Жоқ, Сейсенбай! Оданша сен маған бір қойыңды бер: сонда біздің қойымыз тең болады!
Сұрақ: Екі қойшыда қой саны қаншадан болған?
Студенттер жұп ішінде ойланып, аз уақыт ішінде жауап беруі керек.
Жауабы: Біреуінде – бес қой, екіншісінде – жеті қой.
(Бұл жұмбақ Мұрат Құрмановтың жинағандарынан алынды).
Хирург
Автомобиль авариясында бір жігіт қатты жарақат алады, ал қасында отырған әкесі мерт болады. Жігітті жедел түрде ауруханаға жеткізеді. Алайда алдарынан шыққан хирург бұл жігітке операция жасаудан бас тартты:
- Мен өз балама операция жасай алмаймын! – деп.
Сұрақ: Хирург жігітке кім боп келеді?
Жауабы: Хирург – жігіттің шешесі.
Сөзжұмбақ
Тақтаға келесідей сөздер жазылады: «Бірлік, бекінген, күш, төрткүл, әбестік, қалтырау, жетіген, қонақ, келу, жүзім, жымыңдаған».
Сұрақ: Бұл сөздерді қандай жәйт біріктіреді?
Жауабы: Келтірілген сөздердің барлығында сан есімдер жасырылған: «Бірлік, бекінген, күш, төрткүл, әбестік, қалтырау, жетіген, қонақ, келу, жүзім, жымыңдаған».
Джон және Билл
Джон және Билл бір бөлмеде болғанды. Кенет есік ашылды да, сынған әйнектің сыңғыры естілді. Джон Билге қарап еді, Билл өліп жатыр екен.
Сұрақ: Билл неліктен мерт болды?
Студенттерге бұл жұмбақтың шешуін тек сұрақ қою арқылы шешуге болатындығын ескерту керек. Сол себепті де студенттер сұрақ қойып, ал оқытушы олардың барлығына да бүкпесіз түрде жауап беруі керек: ол тек дұрыс жауапты ғана айтпайды, өйткені оған студенттердің өздері жетуі керек.
Жауабы: Есік желдің лебінен ашылып, үстелде тұрған аквариум еденге құлап, сынып қалды. Ал Билл – балық болатын.
(Бұл жұмбақ «Перемена» /2001, №2/ журналынан алынды).
Сөздік жұмбақ
Студенттер шағын топ құрамында бір минуттың ішінде келесі сөздік есептің шешімін табу керек:
- «Бірінші сөзді бастап, екінші сөзді аяқтайтын сөзді табыңыздар»:
О (...) ЫҚ
Жауабы: БАЛ.
(Бірінші сөз – «обал», екінші сөз – «балық». Жақша ішіндегі нүктелер қажетті сөздегі әріп сандарын білдіреді).
Мұндай жұмбақтарды әрбір оқытушының өзі көптеп келтіруіне болады.
Сөзді тап
Студенттер шағын топ құрамында бір минуттың ішінде келесі сөздік есептің шешімін табу керек: «Жақша ішінде тасталып кеткен сөзді табыңыздар».
Достарыңызбен бөлісу: |