Руководителю соц
тромбоциттер адгезиясының бұзылуына
жүктеу 2,46 Mb.
|
- Навигация по данной странице:
- Кәсіптік тесттер
- 2. СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР* № 1 .
тромбоциттер адгезиясының бұзылуынавазопатияға гиперкоагуляцияға тромбоциттер агрегациясының бұзылуына протромбиндік кешен жайттары белсенділігінің төмендеуіне 577. Гемостаздың коагуляциялық механизмі бұзылуының патогенезінде маңыздысы тромбоциттер санының азаюы тромбоцит қызметінің бұзылуы тамыр қабырғасында коллаген түзілуінің ақауы VIII жайттың тапшылығы тромбоцитоз 578. Тромбоцитопенияға сәйкес келетін тромбоциттердің мөлшері 400 х 109/л 180 х 109/л 200 х 109/л 70 х 109/л 40 х 1010/л 579. Тромбоцитопенияға тән емес плазмада тромбоциттерге қарсы антиденелер (IgG3) мөлшерінің жоғарылауы қан ұйындысы тығыздалуының бұзылуы қанағыштықтың гематомдық түрі қанағыштықтың тері астылық түрі қылтамырлар жарылуының жоғарылауы 580. Тромбоцитопатия – бұл қанның бірлік көлемінде тромбоциттер мөлшерінің азаюы қанның бірлік көлемінде тромбоциттер мөлшерінің көбеюі тромбоциттердің сапалық олқылығы қан қатпарлары түзілуі тетіктерінің бұзылуы қан ұйуының бұзылуы 581. Тромбоциттердің жабысуы мен шоғырлануының бұзылуын дамытатыны гиперкәлцийемия, гипермагнийемия гиперфибринемия гиперпротеинемия антигемофилді глобулиннің ақауы Виллебранд жайтының тапшылығы 582. Шырышты қабықтарға ұсақ нүктелі қан құйылу және қанағыштық тән гемофилия А-ға тромбоцитопенияға гипофибриногенемияға К гиповитаминозына Гемофилия В-ға 583. Виллебранд ауруына тән қылтамырлық қан кету уақытының қысқаруы қан ұю уақытының қысқаруы тромбоциттердің жабысуы мен шоғырлануының артуы YIII жайттың қан ұйытқылық белсенділігінің бұзылуы, тромбоциттер жабысуының бұзылуы Антитромбин ІІІ тапшылығы 584. Антитромбин III белсенділігінің төмендеуі байқалады Виллебранд жайтының тапшылығында тромбоцитопенияда бала бітірмейтін гормондық заттарды қабылдағанда тікелей емес әсері бар антикоагулянттарды артық енгізгенде Е) К витаминінің тапшылығында 585. ТШҚҰ-синдромы кезіндегі гиперкоагуляцияның патогенезі байланысты протромбиназа белсенділенуінің «сыртқы» және «ішкі» тетіктерінің белсенділенуіне гипофибриногенемияға тромбоцитопатияға Виллебранд жайтының тапшылығына қанның фибринолиздік жүйесінің әсерленуіне 586. ТШҚҰ-синдромы кезіндегі қан кетулердің дамуы байланысты қан ұйытқыштарының артықтығына тромбоциттер мен қан ұйытқыштарының артық пайдаланылуына фибринолиз тежегіштерінің әсерленуіне протромбиннің тапшылығына тіндік тромбопластин бөлінуінің жоғарылауына 587. Жаңатуылғандардың геморрагиялық ауруының патогенезінде маңыздысы тромбоцитопатия тромбоцитопения К витамині тапшылығы Вазопатия ҮІІІ, Х жайттардың тапшылығы 588. Ас қорыту жеткіліксіздігінің салдарлары A) оң азоттық тепе-теңдік B) гиповитаминоздар C) семіру D) гипервитаминоз E) бейнақты төзімділіктің жоғарылауы 590. Анорексия – бұл
тәбеттің жоғалуы жұтудың қиындауы тәбеттің шектен тыс күшеюі асты артық қабылдау сілекейдің болмауы 591. Булимия – бұл А) тәбеттің жоғалуы В) жұтудың қиындауы С) тәбеттің шектен тыс күшеюі D) асты артық қабылдау Е) сілекейдің көп бөлінуі 592. Полифагия – бұл А) тәбеттің жоғалуы В) жұтудың қиындауы С) тәбеттің шектен тыс күшеюі D) асты артық қабылдау Е) шайнаудың бұзылуы 593. Дисфагия – бұл А) тәбеттің жоғалуы В) жұтынудың мүмкін еместігі С) тәбеттің шектен тыс күшеюі D) асты артық қабылдау Е) жұтынудың бұзылуы 594. Диспепсиялық гипорексияны туындатады уыттану ішектік жұқпа стресс гипоталамустың вентромедиалдық ядроларын тітіркендіру гипоталамустың вентролатералдық ядроларын тітіркендіру 595. Невроздық анорексия байқалады ішектік жұқпаларда қантты диабетте жағымсыз эмоцияларда уыттануларда ауыру сезімі кезінде 596. Жүйкелік-психикалық анорексия байқалады мый қыртысы қозуы күшейгенде артық етжеңділік туралы қалмайтын ой кезінде ас қорыту орталығының ілескен тежелуінде ауыру синдромында уыттануда 597. Уыттанулық анорексия байқалады ауырсыну әсерінен тәбеттің шартты рефлекстік тежелуінде мый қыртысы қозуы күшейгенде артық етжеңділік туралы қалмайтын ой кезінде улануда ас қорыту жолдары рецепторларының қызметі бұзылғанда 598. Гиперрексия байқалады қантты диабетте уыттануларда ауыру синдромында ас қорыту орталығы тежелгенде гипоталамустың вентролатералдық ядроларын зақымдағанда 599. Парорексия – бұл тәбеттің бұрмалануы тез тою жұтудың бұзылуы тәбеттің жоғарылауы тәбеттің төмендеуі 600. Жұтыну бұзылуының салдарларына жатады холемия аспирациялық пневмония организмнің гипергидратациясы ахилия гиперхлоргидрия 601. Асқазан сөлі бөлінуі төмендеуінің себептері асқазанды артық парасимпатикалық түрткілеу гастрин артық өндірілуі гастрин шығуының азаюы гистамин шығуының жоғарылауы ацетилхолин деңгейінің жоғарылауы 602. Асқазан сөлі қышқылдығы төмендеуінің салдары пепсиннің әсерленуіне привратниктің тарылуына астың асқазаннан ішекке өтуінің жылдамдауына асқазаннан түскен астың ұлтабарда өндірілетін заттармен баяу бейтараптануына іш қатуына 603. Ахлоргидрияның салдары асқазан қалтқысының тарылуына іш қатуына нәруыз қорытылуының төмендеуіне астың асқазаннан ішекке өтуінің баяулауына асқазаннан түскен астың ұлтабарда өндірілетін заттармен баяу бейтараптануына 604. Асқазандық ахилия – бұл асқазан сөлінде тұз қышқылының болмауы ішекке өттің түспеуі асқазан сөлінде ферменттердің көбеюі асқазан секрециясының (тұз қышқылы және ферменттердің) іс жүзінде толық болмауы аш ішекте сөл бөлінуінің болмауы 605. Гиперхлоргидрияны дамытады гастрин өндірілуінің жоғарылауы асқазанның шырышты қабығының іргелік жасушаларының азаюы кезбе жүйке межеқуатының төмендеуі атрофиялық гастритті соматостатиннің артықтығы 606. Асқазан сөлінің гиперхлоргидриясы кезінде байқалады асқазан қалтқысының жиырылуы асқазаннан тағамның тез жылжуы іш өтуі пепсиннің төмен белсенділігі асқазан қалтқысының ашық болуы 607. Асқазанның шырышты қабығында ойық жара пайда болуына әкеледі простагландиндер түзілуі жоғарылауы Helicobacter pylori шырышты тосқауылдың болуы пепсиннің төмен белсенділігі асқазанның шырышты қабығының тез регенерациясы 608. Асқазан мен ұлтабардың ойық жара ауруының патогенезіндегі «қорғаныстық себепшарттары» Helicobacter pylori тұз қышқылы және пепсиннің артық өндірілуі асқазан – ұлтабарлық қозғалыстың бұзылуы қабынуға қарсы стероидтық емес дәрілерді ұзақ қабылдау простагландиндер мөлшерінің ұлғаюы 609. Асқазан мен ұлтабардың ойық жара ауруының патогенезіндегі «озбырлық себепшарттары» шырыш пен бикарбонаттардың сөлденісі пепсин мен тұз қышқылының белсенділігі жоғарылауы простагландиндердің белсенді сөлденісі қанмен жеткілікті қамтамасыз етілу шырышты қабықтың белсенді регенерациясы 610. Мальабсорбция синдромы сипатталады өттің ішекке түсуінің күшеюімен ұйқы безінің ішкі сөлденіс қызметінің бұзылуымен мальтоза сіңірілуі күшеюімен аш ішекте қоректік заттардың сіңірілуі бұзылуымен Е) асқазанда сіңірілу үрдісінің күшеюімен 611. Алғашқы мальабсорбцияны дамытатыны лактазаның тұқым қуалайтын тапшылығы гипохолия панкреатиттер Асқазанның ойық жарасы гастриттер 612.Мальабсорбция көрністеріне жатады семіру шынайы гиперпротеинемия кардияның ахалазиясы нәжістің азаюы осмостық диарея 613. Механикалық ішек бітелуі пайда болады жабысқылық ауруда қорғасынмен уланғанда ішектің жүйкелік өрімдердің зақымдануында ішек түйілгенде ішек тегіс еттерінің межеқуаты жоғалғанда 614. Ішектік аутоуыттану уыттық ықпалына байланысты ішекте нәруыздың іріп-шіру өнімдерінің Тура билирубиннің тура емес билирубиннің кетон денелерінің өт қышқылдарының 615 Гепатоциттер зақымдануының патогенезінде маңызы бар (4) гепатоциттер мембраналары тұрақсыздануының майлардың асқын тотығуы (МАТ) әсерленуінің фосфолипазалар белсенділігі жоғарылауының гепатоциттер антигендеріне аутоантиденелер түзілуінің байланысқан билирубин түзілуі жоғарылауының 616. Бауыр жеткіліксіздігі кезінде көмірсу алмасуының бұзылыстары сипатталады бауырда гликоген мөлшерінің жоғарылауымен гликогеногенездің әсерленуімен гиперлактатацидемиямен тұрақты гипергликемиямен глюконеогенездің әсерленуімен 617. Бауыр жеткіліксіздігі кезінде нәруыз алмасуының бұзылыстары сипатталады гиперпротеинемиямен бөгелулік гиперазотемиямен гиперпротромбинемиямен диспротеинемиямен гиперфибриногенемиямен 618. Бауыр жеткіліксіздігі көрінеді қанда аммиак мөлшері төмендеуімен зәрнәсілдің жоғарылауымен қанда АЛТ және АСТ белсенділігі жоғарылауымен гипохолестеринемиямен организмнің сусыздануымен 619. Бауыр жеткіліксіздігі кезінде геморрагиялық синдром байланысты тромбоциттер түзілуі бұзылуымен гепарин түзілуі төмендеуімен протеиндер С және S түзілуінің төмендеуімен қан ұйуының V, VII, IX, X, XII, XIII жайттары түзілуінің бұзылуымен антитромбин III түзілуі төмендеуімен 620. Бауыр үсті сарғыштанудың себептері гемолиздік улардың әсері ана организмі және ұрық арасындағы резус сәйкессіздік өт-тас ауруы гепатит А вирусы өт қабының дискинезиясы 621. Бауыр үсті сарғыштану патогенезінің негізгі тізбегі организм дегидратациясы жүрек жеткіліксіздігі инсулиннің жеткіліксіздігі өт ағып кетуінің бұзылуы эритроциттер гемолизінің күшеюі 622. Гемолидік сарғыштану сипатталады қанда тура емес билирубиннің жоғарылауымен қанда тура билирубиннің жоғарылауымен нәжіс түссізденуімен ішекте ас қорытудың бұзылуымен холемиямен 623. механикалық сарғыштанудағы стеатореяны дамытады ішекте майлардың сіңірілуі бұзылуы ұйқы бездік липазаның әсерленуі тұқымқуатын ферментопатия глюконеогенездің әсерленуі тағаммен майдың артық түсуі 624. Бауырлық сарғыштану патогенезінің негізгі тізбегі эритроциттердің күшейген гемолизі өт ағып кетуінің бұзылуы гепатоциттердің зақымдануы 625. Ұлпалық сарғыштану кезінде қанда тура билирубин көбейген қанда тек тура емес билирубин көбейген нәжіс қара түсті болады АЛТ, АСТ өзгермеген қанда тура және тура емес билирубин де жоғарылаған 626. Холемия сипатталады АҚ деңгейінің жоғарылауымен Терінің көгеруімен брадикардиямен тахикардиямен Е) синустық түйіннің автоматизмі жоғарылауымен 627. Холемия әйгіленімдері дерттік әсеріне байланысты холестериннің тура емес билирубиннің май қышқылдарының өт қышқылдарының 628. Бауыр асты сарғыштанулар патогенезінің негізгі тізбегі гепатоциттердің зақымдануы сиалолитиаз уролитиаз эритроциттердің күшейген гемолизі өт ағып кетуінің бұзылуы 629. Гемолиздік сарғыштану кезіндегі терінің және шырышты қабаттардың сарғыштануын дамытатыны қанда тура билирубин жоғарылауы қанда тура емес билирубин жоғарылауы қанда өт қышқылдарының пайда болуы қанда холестериннің жоғарылауы қанда гемосидериннің жоғарылауы 630.Ахолия қабаттасады ішекте май эмулсиялануының бұзылуымен суда еритін витаминдердің сіңірілуінің бұзылуымен іргелік асқорытудың күшеюімен ұйқы бездік ферменттердің әсерленуімен нәжістің түсі қараюымен 631. Гиперсаливация байқалады сілекей бездерінің өспесінде сиалолитиазда кезбе жүйкенің межеқуаты жоғарылағанда кезбе жүйкенің межеқуаты төмендегенде күшті эмоцияларда 632. Гипосаливацияға тән тілдің салдануы ксеростомия қызыл иектің гиперплазиясы птиализм ауыз айналасындағы терінің жарылуы 633. Гипосаливацияның салдары асқазан сөлі түзілуі күшеюі асқазан сөлінің тез бейтараптануы Тістердің көптеген кариесі Птиализм (сілекей бөлінуі) Терінің жарылуы 634. Гипосаливация байқалады сиалолитиазда стоматиттерде ішек құрттарында бульбарлық салдануыда жүктілік токсикозында 635. Гиперсаливация қабаттасады қызыл иектің қанағыштығымен ксеростомиямен ауыз қуысы шырышты қабатының атрофиясымен ауыз қуысында қабыну дамуымен асқазан сөлінің бейтараптануымен 636. Бүйрек қызметі бұзылуының постреналдық себептері болып табылады қуық асты безінің аденомасы жүйелі қанағымының бұзылуы жұйкелік-психикалық бұзылыстар гиперпаратиреоз алғашқы алдостеронизм 637. Бүйрек қызметі бұзылуының пререналдық себептері болып табылады ауыр металдардың тұздары гемолиздік стрептококк жүйелік қанайналымының бұзылуы аутоиммунддық үрдістер Е) гипертониялық ауру 638. Бүйрек қызметі бұзылуының постреналдық себептері болып табылады сілейме қауырт қансырау гломерулонефрит кадмиймен улану Е) үрпі түтігінің тарылуы 639. Нефрон шумақтары қызметінің бұзылуы қабаттасады A) сүзілудің төмендеуімен B) сутегі иондары шығуының бұзылуымен C) бүйректің қоюландыру қабілеттілігінің бұзылуымен D) натрийдың кері сіңірілуі бұзылуымен E) калийдың кері сіңірілуі бұзылуымен 640. Бүйректің щумақтық сүзілуінің жоғарылауы дамиды коллапста жедел қансырауда гиперволемияда жедел гломерулонефритте несеп шығару жолдарының бітелуінде 641. Шумақтық сүзілудің бұзылуын сипаттайтын көрсеткіштер болып табылады гиперстенурия креатинин тазартылуының төмендеуі никтурия гипостенурия пиурия 642. Бүйрек өзекшелері қызметінің бұзылуына тән гемоглобинурия несепте жұқарған эритроциттердің болуы креатинин тазартылуының төмендеуі изостенурия гиперазотемия 643. Талғамды протеинурия байқалады сүзгі мембрананың теріс зарядының төмендеуі нефрон өзекшелерінің эпителий жасушаларының құрылымдық өзгерістері заттардың кері сіңірілуіне қажет ферменттер белсенділігінің тежелуі нефрон шумақтарының тіректі мембранасының өзгерістері кері сіңірілу үрдісінің гормондық реттелуінің бұзылыстары кері сіңірілу үрдісінің зорығуы 644. Судың өзекшелік кері сіңірілуінің азаюы, жеткіліксіздігінде дамиды глюкокортикоидтардың әлдостеронның вазопрессиннің кортикотропиннің тиреотропиннің 645. Натрийдың өзекшелік кері сіңірілуінің жоғарылауы дамиды бүйрек үсті безі қыртысының жеткіліксіздігінде әлдостерон шығуы жоғарылағанда бүйрек өзекшелерінде ацидо- және аммониогенез тежелгенде диуретиктерді қабылдағанда нефрон өзекшелері эпителийінің құрылымдық бүліністерінде 646. Тұқым қуатын тубулопатиялардың мысалы болады бүйрек туберкулезі несеп-тас ауруы гломерулонефрит қантты диабеттегі тубулопатия Фанкони синдромы 647. Полиурия - бұл несеп тығыздығы 1,010-1,012 тең бір сарындық диурез несептің тәуліктік мөлшерінің 2 л-ден жоғарылауы несеп шығарудың жиілеуі несептің тәуліктік мөлшерінің азаюы несеп шығарудың тоқталуы 648. Олигиурияның патогенезі байланысты шумақтарда сүзілу үрдістерінің жоғарылауына өзекшелерде судың кері сіңірілуінің төмендеуіне бүйрек өзекшелерінде натрий мен судың кері сіңірілуінің жоғарылауына бүйрек өзекшелерінде натрийдың кері сіңірілуінің төмендеуіне бүйректің бұра-қарсы ағатын тетігі жұмысының бұзылуына 649. Олигоурия – бұл несептің салыстырмалы тығыздығы 1,010-1,012 тең бір сарындық диурез несептің тәуліктік мөлшерінің жоғарылауы несеп шығарудың жиілеуі несептің тәуліктік мөлшерінің 500 мл-ден азаюы несеп шығарудың тоқталуы (50 мл/тәуліктен аз) 650. Полигурияның патогенезі байланысты шумақтарда сүзілу үрдістерінің төмендеуіне өзекшелерде судың кері сіңірілуінің төмендеуіне бүйрек өзекшелерінде натрий мен судың кері сіңірілуінің жоғарылауына дәрменді сүзілулік қысымның төмендеуімен несеп шығаратын жолдармен несеп ағуының қиындауына 651. Пререналдық олиго-анурия дамиды қантты диабетте қантсыз диабетте организмнің гипергидратациясында жедел артериялық гипотензияда несеп шығару өзегінің тарылуы 652. Реналдық олиго-анурия пайда болуы мүмкін A) қан тамырларының жіті жеткіліксіздігінде B) қуық асты безінің аденомасында С) ауыр металдар тұздарымен уланғанда D) несеп ағардың тарылуында E) сілеймеде 653. Анурия- бұл
несептің тығыздығы 1,010-1,012 тең бір сарындық диурез несептің тәуліктік мөлшерінің жоғарылауы несеп шығарудың жиілеуі несептің тәуліктік мөлшерінің азаюы несеп шығарудың тоқталуы (50 мл/тәулік тен аз) 654. Өзекшелік протеинурияның патогенезінде маңыздысы сүзгі мембрана өткізгіштігінің жоғарылауы сүзгі мембрананың теріс заряды төмендеуі гипопротеинемия реабсорбция үрдістерінің бұзылуы подоциттердің зақымдануы 655. Бүйректік гематурия, салдарынан дамуы мүмкін бүйрек шумақтарының сүзгіш мембранасы өткізгіштігінің жоғарылауы бүйрек өзекшелерінің дисталдық бөлігінде кері сіңірілу үрдістерінің бұзылуы бүйрек өзекшелерінің проксималды бөлігінде кері сіңірілу үрдістерінің бұзылуы бүйрек өзекшелерінде сөлденіс үрдістерінің бұзылуы бүйректің қоюландыру қабілеттігінің бұзылуы 656. Бүйректік емес гематурия, салдарынан дамуы мүмкін бүйрек шумақтарының сүзгіш мембранасы өткізгіштігінің жоғарылауы бүйрек өзекшелерінің дисталдық бөлігінде кері сіңірілу үрдістерінің бұзылуы бүйрек өзекшелерінің проксималды бөлігінде кері сіңірілу үрдістерінің бұзылуы сүзгі мембрананың теріс заряды жойылуы қуық өспелері 657. Пиурия - бұл несепте эритроциттердің пайда болуы несепте нәруыздың айтарлықтай мөлшерде пайда болуы несептің салыстырмалы тығыздығының төмендеуі несепте көп мөлшерде лейкоциттердің (іріңнің) болуы несепте көп мөлшерде цилиндрлердің пайда болуы 658. Несептің бүйректік дерттік бөлшектері болып табылады жұқарған эритроциттер тура емес билирубин өзгермеген эритроциттер өт қышқылдары тура билирубин 659. Изостенурия – бұл несептің тығыздығы 1,015-1,025 несептің тәуліктік мөлшерінің жоғарылауы несептің тығыздығы плазманың ультрасүзіндісінің тығыздығымен бірдей несептің тәуліктік мөлшерінің азаюы несеп шығарудың тоқталуы (50 мл/тәулік - тен аз) 660. Бүйрек жеткіліксіздігі қабаттасады A) изоволемия, изотония, изоиония, изогидриямен B) гипопротеинемиямен C) қанда креатинин мөлшері төмендеуімен D) бөгелулік гиперазотемиямен E) гиперкалциемиямен 661. Бүйректің жедел жеткіліксіздігін (БЖЖ) туындататын пререналдық себепшарттар болып табылады A) сілейме B) күйіктер C) ұзақ жаншылу синдромы D) сусыздану E) алғашқы артериялық гипертензия 662. БЖЖ туындататын пререналдық себепшарттар болып табылады қорғасынмен ауыр улану жедел гломерулонефрит жедел пиелонефрит сулемамен улану эритроциттердің гемолизі 663. БЖЖ туындататын постреналдық себепшарттар болып табылады несеп ағардың таспен бітелуі қантсыз диабет гломерулонефрит кадмиймен улану қуықасты безінің аденомасы 664. БЖЖ кезіндегі олигурияның патогенезінде маңызы бар A) бүйрекпен ренин түзілуі күшеюінің, нефрон өзекшелері өтімділігі бұзылуының, бүйрек ұлпасы ісінуінің C) шумақтық сүзілу жоғарылауының, нефрон өзекшелері өтімділігі бұзылуының D) подоциттердің зақымдануы, шумақтық сүзілу жоғарылауының E) дәрменді сүзілулік қысым жоғарылауының, бүйрек ұлпасы ісінуінің 665. БЖЖ үшінші сатысында дамитын полиурия қауіпті организмнің гипергидратациясымен организмнің кәлий мен суды жоғалтуымен гиперкалциемия және калциноз дамуымен қанда қалдық азот деңгейінің төмендеуімен креатинин мөлшері төмендеуімен 666. Бүйректің созылмалы жеткіліксіздігін (БСЖ), дамытатыны A) күйіктік ауру B) сілейме C) ұзақ жаншылу синдромы D) қантты диабет E) жедел қансырау 667. БСЖ патогенезінде маңызы бар A) нефрондардың үлкен бөлігінің өлуі → нефросклероздың дамуы → қызмет атқаратын нефрондар санының азаюы → сүзілудің төмендеуі → олигурия → уремия В) бүйрекішілік қанайналымының бұзылуы → бүйректік қанағымының төмендеуі → бүйрек ишемиясы → сүзілудің азаюы → олигоанурия →уремия 668. БСЖ бірінші сатысында байқалады олигоанурия қанда креатинин мөлшерінің ұлғаюы қанда зәрнәсіл мөлшерінің ұлғаюы қанның қалдық азот деңгейінің жоғарылауы шумақтық сүзілудің 50% ға төмендеуі 669. БСЖ олигуриялық сатысында дамиды A) полиурия B) уремия C) несептің салыстырмалы тығыздығының жоғарылауы D) шумақтық сүзілудің жоғарылауы E) өзекшелік кері сіңіріілудің жоғарылауы 670. БСЖ кезіндегі бүйректік гипертензия, салдарынан дамиды A) ренин-ангиотензин жүйесінің белсенділенуі және бүйректік простагландиндер түзілуінің азаюы B) калликреин-кинин жүйесінің белсенділенуі C) организмде натрий иондары мен судың азаюы D) ренин түзілуінің азаюы E) бүйректік простагландиндер түзілуінің артуы 671. Уремияның патогенезінде маңызы бар
сүзілудің және организмнен азот қалдықтары шығарылуы бұзылуының гипоосмолялдық дегидратацияның гиперкалциемияның алкалоз дамуының организмнің гиперосмостық сусыздануының 672. Уремия кезінде организмдегі өзгерістер (4) мый ісінуі, өкпе ісінуі фибриндік перикардит гастроэнтероколит дерматит гипопаратиреоз 673. Уремия кезіндегі анемияның патогенезінде маңызы бар эритропоэтин тапшылығының, эритроциттер гемолизінің эритропоэтин түзілуі жоғарылауының сфероциттер түзілуінің эритроциттердің осмостық төзімділігі жоғарылауының орақ тәрізді эритроциттер түзілуінің 674. Алиментарлық остеопатияның патогенезіндегі жетіспейтін тізбегін қойыңыз: Калцийдің тағаммен түсуі төмендеуіплазмада калций мөлшерінің төмендеуі паратгормон деңгейі артуы ? сүйек тінінің резорбциясы Остеокластар белсенділігінің жоғарылауы Остеобластар белсенділігінің жоғарылауы Тасымалдайтын өсу жайтының әсерленуі І түрлі коллагеннің түзілуі азаюы Остеоциттер белсенділігінің төмендеуі 675. Сүйектің қуыстануы ( Остеопороз) – бұл А) шеміршек тінінің деформациясы В) сүйек тінінің жұмсаруы С) сүйек тіні минералдық тығыздығының төмендеуі D) остеомаляция синонимі Е) остеоид түзілуінің бұзылысы. 676. Остеопороз дамуының қауіп – қатер жайты A) аналық бездер қызметінің төмендеуі B) кәлций дәрілік заттарын артық қабылдау C) тестостерон сөлденісінің жоғарылауы D) сүйек массасының жоғарғы шыңы E) бүйрек үсті бездері қызметінің төмендеуі 677. Алғашқы жайылған остеопороз байқалады А) қартайған шақта, әсіресе әйелдерде В) глюкокортикоидпен 3 айдан артық емдегенде С) барбитураттармен емдегенде D) гипогонадизм кезінде Е) ішектің резекциясынан кейін 678. Салдарлық жайылған остеопороз байқалады A) гиперэстрогенемияда B) өт-тас ауруында C) гипопаратиреозда D) ұзақ төсек тартып жатқанда E) сүйек сынығын гипстік таңғышпен емдегенде 679. Остеопороз патогенезінде маңыздысы А) остеобластар қызметінің күшеюі В) сүйектерде кәлций және фосфор мөлшерінің көбеюі С) сүйек тінінің қайта үлгіленуі белсенділігінің көтерілуі D) остеоид түзілуі және минералдануының бұзылысы Е) сүйек массасының жоғарғы шыңы . 680. Остеопороз патогенезінде мына өнімдердің көбеюінің маңызы бар А) интерлейкин – 1-дің В) Е простагландиндерінің С) тромбоциттік өсу жайтының D) инсулинге ұқсас өсу жайттарының Е) кейлондардың. 681. Остеопорозға әкеледі А) остеобластар белсенділігінің көтерілуі В) остеокластар белсенділігінің төмендеуі С) өсу жайттары өндірілуінің азаюы D) сүйек тіні қайта үлгіленуінің әсерленуі Е) остеоциттер санының көбеюі 682. Остеопороздың салдары А) сүйектердің сынғыштығы В) инсульттер С) қант диабеті D) артериалық гипертензия Е) аяқтардың қисаюы 683. Сүйек жұмсаруы (остеомаляция) кезінде A) остеоид түзіледі, бірақ минералданбайды B) сүйек тінінің остеоиды түзілмейді C) остеоид түзіледі және минералданады D) сүйектерде кәлций, фосфор мөлшері көбейеді E) ) сүйек тінінде минерализация үрдістері күшейеді 684. Буындық синдром кезіндегі ауыру сезімінің патогенезінде маңыздысы А) буын қуысына эксудаттың жиналуы В) синовиоциттермен брадикинин өндірілуінің азаюы С) гистамин өндірілуінің азаюы D) антиноцицепциялық жүйенің белсенділігінің көтерілуі Е) эндорфиндердің артық түзілуі 685. Остеоартроз – бұл А) буынның қабынуы В) буындық шеміршектің бүлінген-нәрсізденулік (дегенеративті-дистрофиялық) зақымдануы С) сүйектің минералдық тығыздығының азаюы D) сүйектердің жұмсаруы Е) омыртқа аралық табақшалардың дистрофиялық (нәрсізденулік) өзгерістері 686. Буын шеміршегі төзімділігінің төмендеуін туындатады А) өспе тіршілігін жоятын жайт түзілуінің азаюы В) интерлейкин – 1 азаюы С) коллагеназа жеткіліксіздігі D) буынның сілемейлі қабығының деструкциясы Е) эстрогендердің артықтығы 687. Құздамаға ұқсас артрит дамуының негізінде жатқан иммундық зақымданудың негізгі түрлері Реагиндік Цитотоксиндік және реагиндік Иммундық кешендік және жасуша қатысуымен жүретін Қабылдағыштық Реагиндік және иммундық кешендік 688. Құздамаға ұқсас артрит кезіндегі буын шеміршегінің ыдырауын қамтамасыз етеді остеобластардың әсерленуі В) паннус коллагеназасы С) остеокластардың әсерленуі D) остеоид минерализациясының бұзылысы Е) шеміршекке жүктеме түсу және олардың репарациясының арасындағы сәйкессіздік 689. (ОН)2Д3 тапшылығы ішекте кәлций сіңірілуінің бұзылысы ? салдарлық гиперпаратиреоз сүйек тініне кәлций қосылуының төмендеуі, остеокластарды ынталандыру остеомаляция Гипокәлциемия гиперкәлциемия гипофосфатемия гипернатриемия гипонатриемия 690. Мешел ауруы пайда болады Е витаминінің тапшылығында В тобы витаминдерінің тапшылығында Д витаминінің тапшылығында К витаминінің тапшылығында А витаминінің тапшылығында 691. Д гиповитаминозының көрінісіне жатады еңбектің ерте бітуі кәлциноз түтікті сүйектердің қисаюы микроцефалия арахнодактилия 9. В первую стадию лихорадки в полости рта наблюдаются следующие изменения: (3) A) увеличение количества слюны B) количество слюны не изменяется C) сухость в полости рта D) сдвиг рН в кислую сторону E) затруднение речи и приема пищи F) явления катарального глоссита и стоматита G) трещины, эрозии, гиперемия слизистых оболочек I) умеренная влажность в полости рта J) снижение количества слюны 10. Лихорадка приводит к следующим изменениям в полости рта (3) A) образованию зубного камня B) образованию зубного налета C) появлению гнилостного запаха изо рта D) сдвигу рН в щелочную сторону E) сдвигу рН в кислую сторону 11. Воспаление в тканях зубочелюстной области является примером (1) A) патологической реакции B) патологического состояния C) болезни D) патологического процесса E) начала болезни 12. Способствуют возникновению воспаления тканей зубочелюстной области (3) A) иммунодефициты B) лейкопении C) изменение зубодесневой бороздки D) соблюдение гигиены полости рта E) повышение резистентности организма F) слабощелочной рН в полости рта
A) гипоергическим течением с преобладанием пролиферации B) гиперергическим течением с преобладанием пролиферации C) локализацией в замкнутом пространстве D) ограниченностью воспалительного процесса E) активным всасыванием метаболитов из очага воспаления F) опасностью развития осложнений из-за близости головного мозга
A) нейтрофильный лейкоцитоз и ускорение СОЭ B) отсутствие лейкопении и ускорения СОЭ C) агранулоцитоз и замедление СОЭ D) отсутствие лейкоцитоза и ускорения СОЭ E) лимфоцитоз и ускорение СОЭ 15. Хроническое воспаление в тканях зубочелюстной области характеризуется (3) A) кратковременностью течения B) длительностью протекания C) развитием нейтрофильного лейкоцитоза D) развитием мононуклеарного инфильтрата E) пролиферацией соединительной ткани F) выраженной альтерацией тканей
Ауыз қуысының қышқылдық- сілтілік үйлесімділігіне қалай әсер етеді 1. сілекейдің қатты ағуы 2. шайнау 3. тағамды аз мөлшерде жұту 4. тағамды көп мөлшерде жұту 5. салынбалы протезді қолдану 6. ауызды күнделікті тазалау 7. ауыздың құрғауы 8. тағаммен қантты пайдалану 9. тіс жұғындысы 10. тіс тастары 11. тіл жұғындысы 12. қызыл иек сұйықтығы А) алкалоз жағына ығыстырады В) ацидоз жағына ығыстырады
Гомеостаздан ауытқиды Гомеостаздан ауытқымайды Ауыз қуысындағы физиологиялық үрдістерді бұзады Ауыз қуысындағы физиологиялық үрдістерді өзгертпейді Ауыз қуысының құрылымы мен қызметінің бұзылыстарын шақырады Ауыз қуысының құрылымы мен қызметінің бұзылыстарын тудырмайды 3. Сілекейдің минералдаушы қасиеті ауыз қуысының рН-ына бағынышты ма (1) иә жоқ 4. Сілекейдің әсерінен тіс жұғындысында Стефан графигі қалай өзгереді (2) рН төмендеуі аз мөлшерде рН төмендеуі айқын рН төмендеуі аз уақытқа созылады рН төмендеуі ұзаққа созылады 5. Сахарозаның тіс жұғындысына ацидо-гендігін қамтамасыз ететін жайттар (3) оның тіс жұғындысы микрофлорасымен тез ыдыратылуы оның тіс жұғындысы микрофлорасымен баяу ыдыратылуы тіс жұғындысы көбеюін күшейтуі тіс жұғындысы дамуын тежеуі тіс жұғындысында полисахаридтер түзілуін күшейтуі тіс жұғындысында полисахаридтер түзілуін тежеуі 6. Қызыл иек сұйықтығында рН мәнінің жоғарылауын қамтамасыз ететін жайт (2) зәрнәсіл аммиак глюкоза калий сахароза 7. Ауыз қуысында қышқылдық-сілітілік үйлесімді реттеуге қатысатын буферлік жүйелер (3) бикарбонаттық фосфаттық гемоглобиндік нәруыздық 8. Ауыз қуысында 1. ацидоз 2. алкалоз дамытатыны: Гипосаливация Түнгі ұйқы Тісті күнделікті тазаламау Сілекейдің қатты бөлінуі Тағамды аз мөлшермен жұту Ксеростомия 9. Қызбаның бірінші сатысында ауыз қуысында төмендегідей өзгерістер байқалады: (3) A) сілекей мөлшерінің артуы C) ауыз қуысының құрғауы D) рН-ң қышқылдық жаққа ығысуы E) сөйлеудің және тамақты жұтудың қиындауы F) катаралды глоссит және стоматиттің көріністері G) шырышты қабықтың жарылулары, жаралары және гиперемиясы I) ауыз қуысының ылғалдылығы орташа дәрежеде J) сілекей мөлшерінің төмендеуі 10. Қызба кезінде ауыз қуысында төмендегідей өзгерістер байқалады (3) A) тіс тастарының түзілуі B) тістің өңезденуі C) ауызда шірікті иістің пайда болуы D) рН-ң сілтілік жаққа ығысуы E) рН-ң қышқылдық жаққа ығысуы 11. Тіс-жақ аймағы тіндерінің қабынуының мысалы бола алады (1) A) дерттік серпіліс B) дерттік жағдай C) аурулар D) дерттік үрдіс E) аурудың басталуы 12. Тіс-жақ аймағы тіндерінде қабынудың дамуына әсер етеді (3) A) иммундық тапшылық B) лейкопениялар C) тіс-қызылиек жүлгелерінің өзгерістері D) ауыз қуысының тазалығы E) организм резистенттілігінің жоғарылауы F)ауыз қуысында әлсіз сілтілі рН-ң болуы
A) гипоергиялық ағыммен пролиферацияның басымдылығы B) гиперергиялық ағыммен пролиферацияның басымдылығы C) тұйықталған аймақта шектелуімен D) қабыну үрдісінің шектелуімен E) қабыну ошағынан метаболиттердің белсенді түрде сорылуымен F) мыйдың жақын орналасуына байланысты асқынулар даму қауіпімен
A) нейтрофилді лейкоцитоз және ЭТЖ-ң артуы B лейкопениясыз ЭТЖ-ң артуы C) агранулоцитоз және ЭТЖ-ң төмендеуі D лейкоцитозсыз ЭТЖ-ң артуы E) лимфоцитоз және ЭТЖ-ң артуы 15. Тіс-жақ аймағы тіндерінің сүлде қабынуы сипатталады (3) A) ағымының қысқалығымен B) ұзаққа созылуымен C) нейтрофилді лейкоцитоз дамуымен D) мононуклеарлы сіңбелердің дамуымен E) дәнекер тіннің пролиферациясымен F) тіндердің айқын альтерациясымен 16. Сілекей бездерінің аталған қызметтерінің ең маңыздысы (1) Асқорытулық Реттеуші Инкреторлық Экскреторлық Реминералдаушы 17. 1- көмірсулар 2-нәруыздар 3- майларды ыдыратуға қабілеті бар сілекей ферменттері Мальтаза Амилаза Саливаин Гландулаин Кaлликреин Эстеропротеаза Липаза Эстераза 18. Тіс кіреукесіне Са2+ және РО43- иондарының түсуіне қолайлы рН мөлшерін көрсетіңіз (1) 5-6 7-8 10-12 3-4 8-9 19. Қандай жасушалар S-IgA-ның негізгі көзі болып табылады(1) Бездің соңғы бөлімдерінің сөлденістік жасушалары Шығаратын өзектердің эпителиалды жасушалары Қосымша өзектердің жасушалары Ацинарлық жасушалар Өзектік жасушалар 20. Организмнен сілекеймен шығарылатын зат алмасу өнімдері (4) Аммиак Зәрнәсіл Креатинин Кетон денелері Глюкоза Май қышқылдары 21. Ксеростомия кезінде немесе тісті өткізбейтін материалмен жапқанда тіс кіреукесінде қандай өзгерістер болады (1) Тіс кіреукесінде тас түзілуінің жоғарылауы Кіреукенің гиперминерализациясы Деминерализациядан кейін байқалатын тіс жегісі Кіреукенің гипоплазиясы Кіреукенің гиперплазиясы 22. рН-ң қандай көрсеткішінде сілекей гидроксиапатитпен қанығады (2) 6,0-6,3 6,3-7,2 6,0 7,2-7,36 7,4 23. Сиалоаденитке бейімдейтін жайттарды көрсетіңіз 1-Жалпы (5) 2-Жергілікті(3) Иммундық тапшылықтар Стресс Сілекей өзегінің бітелуі Сілейме Өзектің тарылуы Сілекей безінің жарақаты АІЖ аурулары Гипосаливация 24. Сілекей бездері семуі патогенезіндегі негізгі тізбектерінің дұрыс бірізділігін көрсетіңіз Шығару өзектерінің бітелуі Жасушалардың семуі Жасушалардың дистрофиясы ацинарлы жасушалардың сөлмен толып кетуі 25. Сәйкестікті табыңыз
26. Апластикалық анемия кезінде қызылиек қанағыштығын шақырады (1) эритроциттер санының азаюы лейкоциттер санының азаюы тромбоциттер санының азаюы гемоглобин мөлшерінің азаюы ЭТЖ жоғарылауы 27. Вазопатия кезіндегі ауыз қуысынан қан кетудің патогенезінде маңызы бар (4) қан тамыр қабырғасының тіректік мембранасы құрылымының өзгерісі ангиоэктазияның түзілуі қан тамыр қабырғасының тіректік мембранасында коллаген мен басқа да нәруыздардың түзілуінің бұзылысы эндотелидің иммундық кешендермен және токсиндермен зақымдалуы қан ұйындысының тығыздалуының бұзылысы 28. Иценко-Кушинг ауруына тән (4) A) бүйрек үсті безінің қыртысты қабатының екіжақты гиперплазиясы B) бүйрек үсті безінің қыртысты қабатында андрогендердің түзілуінің жоғарылауы C) сүйек тінінің остеопорозы, көптеген тіс жегісі D) бүйрек үсті безі қыртысты қабатының біржақты гиперплазиясы E) бетте, кеуде қуысының жоғары бөлігінде және іште майдың жиналуы 29. Аддисон ауруына тән (4) A) қызылиек және тілдің шырышты қабығы және терінің нілденуінің жоғарылауы B) гипонатриемия, гиперкалиемия C) гипернатриемия, гипокалиемия D) артериалық гипотензия E) бұлшықеттің үдемелі әлсіздігі 30. Гипертиреоздың негізгі көріністері болып табылады (9) Негізгі зат алмасудың жоғарылауы Дәм сезудің төмендеуі Дене қызымының жоғарылауы брадикардия гиперхолестеринемия тахикардия қалқанша безінің ұлғаюы тістердің тіс жегімен 100% зақымдануы тершеңдік ашушаңдық, саусақтардың дірілі артериалдық гипертензия 31. Тиреоидты гормонның тапшылығының салдары (4) жүрек бұлшықетінің интерстициальды ісінуі дисметаболизмдік кардиомиопатия тахикардия макроглоссия ҚМК төмендеуі 2. СИТУАЦИЯЛЫҚ ЕСЕПТЕР* № 1 . Егеуқұйрықты барокамераға орналастырып үш минөт аралығында ауаны барометрлік қысымның 180 мм.с.б. денгейіне дейін сорып алады. Төменгі барометрлік қысым жағдайында болған жануарда 4 минөт өткен соң клоникалық - тоникалық селкілдек пайда болады. 5 минөттен кейін ақтық тыныс (сирек терең дем алу) пайда болады және бір бүйірімен қисайып жатады. Кейін тыныс алуы толығынан тоқтайды. Төменгі барометрлік қысым жағдайында (барометрлік қысымның 180 мм.с.б. жеткізгеннен бастап) өмір сүру уақытының ұзақтығы 6 минөтті құрады. Аталған тәжірибеде жануар қандай жайттың әсеріне шалдықты? Көрсетілген жайттардың қайсысы дамыған дерттік үрдістің (гипобариялық гипоксияның) себебі болуы мүмкін? Айтылған болжамдарды тәжірибе жүзінде қалай көрсетуге борлады? Аталған гипоксияда жануарда ҚСҮ көрсеткіштерінде және қанның газдық құрамында қандай өзгерістер дамиды? № 2. Екі егеуқұйрыққа келесі тәжірибе жасалды: №1 егеуқұйрықты су температурасы 10 °С аквариумға отырғызды. 5 мин. соң жануарды шығарып, барокамераға бақылау жануарымен (№2) және барокамераға дейін 10 минөт бұрын дене салмағына 2,5 мг/кг психостимулятор-фенамин ерітіндісі енгізілген егеуқұрықпен (№3) бірге отырғызылды. Сосын барокамерадағы ауаны 180 мм.с.б. денгейіне дейін сорып алады. Тіршілік ұзақтығы (барометрлік қысымның 180 мм.с.б. жеткізгеннен бастап тыныс алуы тоқтағанға дейінгі уақыт) №1 егеуқұрықта -15 мин., №2 – 7 мин., №3 – 4 минутты құрады. 1. Гипотермия мен психостимулятор-фенамин гипоксияға төзімділікке әсер етеді ме? Бұл факторларды патофизиология терминдерінде қалай аталады? 2. Гипотермия мен психостимулятор-фенамин жануардың гипоксияға төзімділігіне қалай әсер етті? 3. Гипобариялық гипоксияға организмнің төзімділігін төмендететін нжәне арттыратын басқа факторларды мысалға келтір. №3. 10 000 м биіктікте жолаушылар авиалайнерінің тығыз жабылмағандығы анықталды. Бірнеше секөндтің ішінде ұшақтағы барометрлік қысым сол биіктіктегі атмосфералық қысымның көрсеткішімен бірдей (170 мм.с.б.) болды. Экипаж төмен түсе алмай, сол биіктікте бірнеше минөт бойы ұшты. Осы апатқа сәйкес жолаушылар организмінде дамыған қандай дерттік үрдістер олардың денсаулығына қатер төндіріп, өлімге әкелуі мүмкін? бұл дерттік үрдістердің туындауы мен дамуының себептері қандай? Аталған үрдістердің қайсысы жолаушылар организміне қауіпті және не себепті? №4 . 1946 ж. зерттеушілер Хаустон мен Рилей (АҚШ) барокамерада «Эверест операциясы» тәжірибесін жүргізді. Тәжірибеге жастары 19-27 жас аралығындағы төрс ер адам қатысты. Тәжірибенің жалпы ұзақтығы – 35 тәулік, оның 32 күнін зерттеушілер барокамерада өткізді. Барометрлік қысым біртіндеп таудағы биіктікті сипаттай отырып, алдымен күніне 600 м-ден 2400 метрге дейін, кейін күніне 300 м-ден 6000м биіктікке дейін, ең соңында күніне 150м-ден төмендетілді. 27-тәулікте зерттелушілер 6850м биіктікке жетті және бірнеше күн бойы осы биіктікте қалды, содан соң шың «штурмы» жасалынды, яғни барокамерадағы қысым 235 мм.с.б. дейін төмендетілді – бұл Эверест шыңындағы шама еді. Алты сағаттық «штурмда» екі зерттелушіге оттегі беруге тура келді, ал екеуі өздігінен «шыңға шығып» және сол жерде жарты сағат болды.
Тәжірибе жағдайларының қайсысы зерттелушілерде гипоксиялық әсерге жоғары төзімділікті қамтамасыз етті? Зерттелушілердің гипоксиялық әсерге қалыптасқан төзімділігінің әсерін қалай атауға болады және оның түзілу негізі неде? Аталған тәжірибелік жағдайларда организмнің гипоксиялық жайтқа төзімділігін арттырудың тетіктері қандай? Не себепті тәжірибенің бірдей жағдайларында зерттелушілердің гипоксиялық жайтқа зерттелушілер организмінің бейімделу дәрежесі бірдей болмады? № 5. Н атты әйел баласында орақ-тәрізді анемия даму қауіптігі туралы мазасызданып гендік кеңеске келді. Ол ағасының орақ тәрізді жасушалы анемияның ауыр түрімен ауыратындығын хабарлады. өзі және оның жолдасы ауырмайды. Нв-ді зерттегенде әйелдің эритроциттерінде 65% HbА және 35% HbS бар, ал жолдасының эритроциттерінде 98% HbА және HbS жоқ.. 1. Орақ тәрізді жасушалы анемияның тұқым қуалау түрі қандай? 2. Әйелдің балаларының орақ тәрізді жасушалы анемиямен ауру болып туатындығының мүмкіндігі қандай? Фенотиптік сау, ал геномында HbS аллелі бар бала туу мүмкіндігі қандай? 3. Аталған дертте қандай нәруыз ақаулы генмен көшіріліп отыр? 4. Әйелдің болашақ балаларында аурудың пайда болуы жынысына байланысты ма? 5. Қандай жағдайда бұл аурудың ағымының ауырлығы өмірге қауіпті болмақ?
Бала қандай аурумен ауырады? Кариотип формуласын шешіп, сипаттаңыз. Оның қалыптыдан айырмашылығы неде? Бұл аурудың мүмкіндік себептері қандай? Аталған ауруға тағы қандай белгілер тән? № 7. Тұрғындарды жаппай тексеру кезінде жыныстық хромосомаларында өзгерістері бар адамдар анықталды. Геномындағы ауытқуларына байланысты келесі топтар бөлінді: 1‑топ — XXY; 2‑топ — XXXY; 3‑топ — 0X; 4‑топ — XXX; 5‑топ — XXXX. Тексерілген адамдардың геномындағы өзгерістер қандай синдромдардың дамығандығын көрсетеді? Әрбір топ науқастарының жыныстық хроматинінде қанша денешіктер бар? Жыныстық хроматин нені көрсетеді, ол организмнің қай қасиетін анықтайды? Геномдағы бұндай өзгерістердің мүмкіндік себептері мен даму тетіктері қандай? № 8. 28 жастағы ер адамның жол апаты әсерінен аяқ-қолдарында көптеген сынықтар, денесінің соғылған. Стационарға апаттан соң бір сағаттан соң ауыр халде әкелінді: есі кіресілі-шығасылы, бозарған, «суық» жабысқақ терге шыланған, көз қарашықтарының жарыққа реакциясы әлсіз, тарылған, тынысы сирек, беткей, жүрек соғысы әлсіреген, пульсі әрең анықталады, ҚҚ 60/40 мм с.б., сыртқа немесе ішке қансырау белгілері жоқ.. 1. Жарақаттың әсерінен науқаста қандай жағдай дамыды? Науқас оның дамуының қай сатысында? 2. Аталған науқаста бұл жағдайдың әрі қарай дамуының мүмкіндік болжамдары қандай? 3. Науқастағы қанайналымдық және тыныстық бұзылыстардың патогенезі қандай? 4. Науқасты бұл жағдайдан шығару үшін төтенше емдеудің қандай әдісін жүргізуге болады? № 9. Токсикологиялық лабораторияда улы заттың жасушалық әсері зерттелді. Затты қалыпты эпителий жасушаларының монокультурасына енгізді. Жасуша зақымдануының белгілері әрбір 30 минут сайын 3 сағат бойы бағаланды. 3 сағаттан соң 80 пайыз жасушаның өлгендігі анықталды. 1. Эпителий жасушаларының қайтымды бүліністерін бағалау үшін қандай морфологиялық және биохимиялық критерийлер қажет? № 10. Токсикологиялық лабораторияда улы заттың жасушалық әсері зерттелді. Затты қалыпты эпителий жасушаларының монокультурасына енгізді. Жасуша зақымдануының белгілері әрбір 30 минут сайын 3 сағат бойы бағаланды. 3 сағаттан соң 80 пайыз жасушаның өлгендігі анықталды. 1. Эпителий жасушаларының қайтымсыз бүліністерін бағалау үшін қандай морфологиялық және биохимиялық критерийлер қажет? № 11. Тышқандарда гемолиздік анемияны үлгілеу үшін фенилгидразин енгізілді. Фенилгдразинді енгізгеннен жарты сағат өткеннен кейін жануардың қанында эритроциттердің азайғаны, бос гемоглобин және метгемоглобин анықталды. 1. Фенилгидразин әсерінен эритроциттер мембранасы зақымдануының мүмкіндік тетіктерін түсіндіріңіз. № 12. Ауруға натрий бикарбонат ертіндісін тамыр ішіне енгізді. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз. рН 7,42
рСО2 40,5 мм с. б. SB 28,0 ммоль/л АВ 31,0 ммоль/л ВЕ +6,5 ммоль/л № 13. Науқастың бас миы шайқалған, толастамайтын құсу мен ентік байқалды. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз. рН 7,56
рСО2 26 мм с. б. SB 24,0 ммоль/л АВ 17,0 ммоль/л ВЕ 4,0 ммоль/л № 14. Науқаста диффузды гломерулонефрит. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз. рН 7,23
рСО2 34 мм рт. ст. SB 16,0 ммоль/л АВ 13,0 ммоль/л ВЕ - 11,0 ммоль/л Несептегі ТҚ: 8 мл сілті Несептегі аммиак: 8 ммоль/л № 15. Науқас кома жағдайында. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз. рН 7,17
рСО2 50 мм с. б. SB 15,5 ммоль/л АВ 38,0 ммоль/л ВЕ -13,0 ммоль/л № 16. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз, мүмкіндік себептерін көрсетіңіз. рН 7,42
рСО2 30 мм с. б. SB 20,5 ммоль/л АВ 18,0 ммоль/л ВЕ -4,0 ммоль/л № 17. Ауруға жасанды өкпе вентиляциясын қолдану арқылы операция жасалды. Аурудағы ҚСҮ бүлінісін сипаттаңыз. Өзгерістердің патогенезін түсіндіріңіз. рН 7,24
рСО2 69 мм с. б. SB 18,5 ммоль/л АВ 28,0 ммоль/л ВЕ -8,0 ммоль/л № 18. Артериялық қандағы оттегінің мөлшері 15 көлемдік %, веналық қанда 10 көлемдік %. Артерияда гемоглобиннің оттегіге қанығуы 74 %, венада 48%. О2 артерио – веналық айырмашылығы қандай және бұл гипоксияның қай түріне сәйкес келеді?
Артерияда гемоглобиннің оттегіге қанығуы 98 %, венада 30%. О2 артерио – веналық айырмашылығы қандай және бұл гипоксияның қай түріне сәйкес келеді?
Артерияда гемоглобиннің оттегіге қанығуы 98 %, венада 80%. О2 артерио – веналық айырмашылығы қандай және бұл гипоксияның қай түріне сәйкес келеді?
Қанның О2 сыйымдылығы төмендеген. О2 артерио – веналық айырмашылығы қандай және бұл гипоксияның қай түріне сәйкес келеді?
Қышқылдық – сілтілік үйлесімнің көрсеткіштері:
Na+ концентрациясы қан плазмасында жоғарылаған; гипо‑ және диспротеинемия; эритроцитоз. 1. Осы жағдайда гипоксияның қандай түрлері дамыды? Жауабын түсіндіріңіз. 2. Науқаста гипоксияға бейімделу белгілері бар ма? 3. Науқаста ісінулердің қандай түрлері бар және олардың патогенезі қандай? 4. Ісінулерді жою үшін қандай емдеу жүргізу керек? № 23. 60 жастағы науқас Ц. 2 апта бұрын жүректің сол қарыншасының алдыңғы қабырғасының тұсында жайылған трансмуралды инфаркт алған және ауруханада жатқан, түнде ауа жетіспеу сезімімен оянды. Шақырған медбике оның керуетке отырып, аяғын түсіруіне көмектесіп, терезені ашты. Науқас аздап жеңілдеді. Бірақ осыдан 10 минөттен соң ол ентігудің күшейгеніне, ауық-ауық жөтелудің (қақырықсыз) қажеттігіне, сонымен бірге тыныс жолдарында құлағына естілетін сырылдардың пайда болғанына шағымданды. Медбике науқасқа оттегілік масканы беріп, дәрігерді шақырды. 1. Науқаста гипоксияның қай түрі дамыды? Жауабыңызды негіздеңіз. 2. Сіздің ойыңызша, аталған жағдайда оның даму бірізділігі қандай? 3. Бұл кезде раО2, раСО2, рvO2, рvCO2, SaO2, SvO2, рН көрсеткіштері қалай және не себепті өзгереді. Жауабыңызды мәлімдеңіз. 4. Науқаста гипоксияның мүмкін болатын жедел теңгерілу тетіктері қандай? № 24. 50 жастағы науқасты үйінде өспе дамыған асқазанынан кенеттен қатты қан кету әсерінен дамыған ауыл халдегі жағдайдан шығарғаннан кейін ӨЖВ аспабын қолдану арқылы жасалынған наркозбен гастроэктомия жасалынды. Шокқа қарсы ем қолдану және операция барысында науқасқа әртүрлі плазма ауыстырушылар (1 литр мөлшерінде) және екі күн сақталған 2,5 л донор қаны енгізілді. Операциядан соң 3-ші күні Hb мөлшері қалпына келгеніне қарамастан науқастың жағдайы ауыр халде қала берді: әлсіздік, бас ауыруы, бас айналуы, аяқ пен қолдарының терісі салқын, гипотензия (70/30 мм с.б.), сыртқы тыныс алудың ауыр бұзылыстары, бүйрек жеткіліксіздігі және сарғыштану (тері мен шырышты қабаттардың сарғыштануы). Науқас ӨЖВ аспабына ауыстырылды. Науқаста операциядан кейінгі 3-тәулікте қандай жағдай байқалды? Жауабыңызды мәлімдеңіз. Гипоксия дамуының себептері мен тетіктері қандай: а) операция алдындағы кезеңде, б) операция кезінде, в) операциядан кейінгі 3-тәулікте? № 25. 56 жастағы науқас тез шаршағыштыққа, тоқтағаннан кейін басылатын, бірақ жүргенде қайталанатын балтыр бұлшық еттеріндегі ауыру сезіміне, аяғының жансыздануына, «жыбырлауына», тыныштықта шаншитынына (парестезия) шағымданды. Науқас шылымды көп шегеді. Қарап тексергенде аяқ басының терісі бозғылт, құрғақ, ұстағанда салқын, тамыр соғысы тек екі аяқ басының үстіңгі бетінде ғана анықталса, артқы балтыр артерияларында анықталмайды. Алдын ала қойылған аңғарымы – «Бітелген (облитерирующий) эндартериит». Шеткері қанайналымының қандай бұзылысы туралы айтуға болады? Науқаста шеткері қанайналымы бұзылысының даму тетіктері қандай? Байқалған белгілерінің патогенезі қандай? Қандай жағымсыз салдарлары болуы мүмкін? № 26. Сол жүрекше-қарыншалық тесіктің тарылуы бар науқасты қарап тексергенде цианоз, аяқ-қолдарының аздап ісінгені және қол басы ұстағанда салқындығы анықталды. Тырнақ тамырларын биомикроскоптық тексергенде вена тамырларының кеңейгені, қанағымының баяулағаны көрінеді. Шеткері қанайналымының қандай бұзылысы туралы айтуғаболады? Бұл бұзылыстардың және оның клиникалық көріністерінің патогенезі қандай? № 27.Балтырында флегмонасы бар науқасқа антибиотик енгізгеннен 20 минөттен соң мазасыздық, қорқу сезімі, қимылдық қозғыштық, басының қатты ауыруы, бетінің қызаруы, тершеңдік; АҚ 180/90 мм с.б., пульсі 120 рет минөтіне. Осыған байланысты дәрігер науқастың бөлмесіне барып, кереуетке жатуын талап етті. 20 минөттен соң науқастың жағдайы кенеттен нашарлай түсті: әлсіздік, бетінің бозаруы, демді шығарудың бұзылысымен сипатталатын ентігу сезімі, есінің көмескіленуі, клоникалық-тоникалық құрысулар; АҚ тез 75/55 мм с.б. дейін төмендеді. Науқасқа дәрігерлік жедел көмек көрсетілді. Антибиотик енгізгеннен кейін науқаста қандай дерттік үрдіс дамыды? Жасаған тұжырымыңызға сәйкес мәліметтер келтіріңіз. Бұл дерттік үрдістің даму тетіктері қандай? Науқасты осы жағдайдан шығаратын дәрігерлік жедел көмектің шаралары қандай? № 28. Тәжірибеге 3 қоян алынды. А қоянына көктамырына пирогенал енгізілді. А қоянынан 5 минуттан соң қан алынып, 5 мл сарысу дайындалып, В қоянының көктамырына енгізілді. 120 минуттан соң А қоянынан қан алынып, 5 мл сарысу дайындалды және С қоянының көктамырына енгізілді. Қояндардың дене температурасы өлшенді. С қоянында В қоянымен салыстырғанда сарысу енгізілгеннен кейін дене қызымы тез және айқын көтерілді. Не себепті? № 29. 18 жастағы Михаил 6 сағат сағажайда болып, үйге келген соң әлсіздік, бас айналу, басының солқылдап ауырғанын, қалтырау, жүрегінің айнығанын сезді. 30 минөттен соң құсты, дене қызымы — 39 °C. Аспирин мен спазмалгон ішкенімен көмектеспеді, дене қызымы 37 °C-қа түскенімен, жағдайы одан әрі ауырлады, Михаил жедел жәрдем шақырды. Ауруханаға барар жолда ол есінен танды, сол себепті реанимация бөлімшесіне түсті. Науқаста дамыған дерттік үрдіс қалай аталады? Жауабыңызды негіздеңіз. Оның даму себептері мен сатылары және тетіктері қандай? № 30. 7 жастағы балада манго шырынын ішкеннен 40 минөттен соң кенеттен жұмсақ таңдайында жұтынуға кедергі жасаушы тез үдемелі шектелген ісіну пайда болды, кейіннен ол дем алуға да кедергі келтірді. Ісінген аймақтағы шырышты қабат қызарған, ауырмайды; қанында – аздаған эозинофилия. Дене қызымы қалыпты. Сұрағанда үлкен әпкесінде бронх демікпесінің ұстамасы болғандығы анықталды. Науқаста қабынулық ісіну дамыды деуге бола ма? Егер болмаса, онда ісіну дамуы неге байланысты, ол қалай аталады? Аталған дерт түрінің патогенезі қандай? Аталған ісінуді өмірге қауіпті ісінулерге жатқызуға бола ма? № 31. 1,5 жыл бұрын АЭС апатын қалпына келтіруге қатысқан 40 жастағы науқас В. дәрігерге айқын әлсіздікке, бас айналу, ұдайы аздаған қақырықпен «құрғақ» жөтелге шағымданып келді. 20 жыл бойы шеккен шылымын соңғы екі жылда тоқтатқан. Соңғы алты ай бойы бірнеше жұқпалы аурулармен, оның ішінде ринит, бронхит және пневмониямен ауырған. Бронхоскопия жасағанда басты оң бронхында өспе анықталды. Өспе тінін гистологиялық зерттегенде онда қатерлі өспе жасушалары анықталды. Қай фактор бронх өспесі дамуының мүмкіндік себебі болуы мүмкін? Жауабыңызды дәлелдеңіз. Канцероген әсеріне қай фактор тиімді лігін көрсетті? Олардың әсер ету тетіктері қандай? Науқаста антибластомды төзімділіктің қай механизмдері әсерленуі тиіс еді: - канцероген әсер еткенде? – бронх эпителий жасушасының гендік бағдарламасының «өспелік трансформациясы» үрдісінде? - өспе жасушалары пайда болғанда? Аталған науқаста олар неге жеткіліксіз болды? № 32. 46 жастағы науқас жиі макрогематуриямен несеп шығаруына және жалпы қимылсыздыққа шағымданды. Цистоскопия жасалып, өспелік түзінді табылып, ол тіннен және айналасындағы шырышты қабаттан кесінді алынды. Биоптатты гистологиялық зерттеуде өспелік тіннің дұрыс орналасқан жасушалардан тұратындығы, бірақ арасында атипиялық жасушалардың да кездесетіндігі анықталды. Науқас он жылдан аса тоқыма комбинатында анилиндік бояулар қолданатын бояғыш цехта жұмыс істейді. Өспе дамуының мүмкіндік себебі қандай? Анилиндік бояғыштар қандай канцерогендерге жатады? № 33. Науқас тез шаршағыштыққа, ұйқышылдыққа, қолдарындағы ауыру сезіміне шағымданады. Дене қызымы 38,30С. Қарап тексергенде сол қолының басбармағының тырнағы ұлғайған, қызарған, басқанда ауырады. Қанының жалпы талданымы:солға жылжыған нейтрофилдік лейкоцитоз (15х109/л), ЭТЖ 40 мм/сағ, жалпы нәруыз 77 г/л, альбумин/глобулиндік коэффициент – 0,9, СРН артқан. 1. Дерттік үрдісті және организмнің жалпы жағдайын сипаттаңыз 2.Қабынудың жергілікті белгілерін және олардың патогенезін анықтаңыз 3. Науқаста қабынудың қандай жалпы белгісі болуы мүмкін, олардың патогенезі қандай?
Науқастағы әйгіленімдер жиынтығының шығу тегі қандай? ЖЖӘ-нің бұзылыстарының қай түрінде осындай бұзылыстар жиі дамиды? № 35. Науқас С., 42 жаста, оқу оған қиындыққа түскенімен, ол өмірдің негізгі мақсаты жеке табыстарға жету, қоғамдағы өз орнын табу деп есептейтін жанұяда өскен. Институтты аяқтағаннан кейін ұйымдастыру қабілеті мен білімінің жеткіліксіздігіне қарамай, цех бастығы қызметіне қол жеткізді. Цех бастығы қызметін атқару барысында көптеген қиындықтарға тап болып, бұл өз кезегінде әкімшілік пен ұжым жағынан ескертпелер мен сөгістер алды. Дәл осы кезеңде бас ауыруы, жүрек аймағындағы ауыру сезімі, ұйқысыздық, тез шаршағыштық, жұмысқа қабілетінің төмендеуі пайда болған. Қарап тексергенде: АҚ – 170/90 мм.с.б.б., пульсі - 90 рет мин, ошақты неврологиялық әйгіленімдер анықталмаған. Жүрек аймағының ауыруының, тахикардия мен артериялық гипертензияның дамуына қандай себептер әкелді? Науқаста жүйке жүйесі патологиясының қай түрі дамыған? № 36. 45 науқас Д., тілінің ұлғаюынан аузына симайтындығына және кариестің дамуына шағымданып тіс дәрігеріне көрінді. Тексергенде: тілі ұлғайған, тілінің екі жағында да тістердің іздері көрінеді. Сөйлеу қиындаған. Радиоиммунологиялық зерттеу нәтижесінде қан сары суында (Т4), трийодтирониннің (Т3) мөлшері азайған және тиреотропты гормонның (ТТГ) деңгейі жоғарылағандығы анықталды. 1. Қалқанша безінің ггипер-немесе гипофункциясы туралы не айтуға болады? Патологиялық үрдістің орналасқан жерін табыңыз? 2. Ауыз қуысындағы тіндердегі өзгерістердің даму тетіктері қандай? № 37. 16 жастағы А науқас қалқанша безінің ұлғаюына шағымданып дәрігерге келді. Басқа шағымдары жоқ. Алғаш рет қалқанша безінің ұлғайғанын бұдан 4 жыл бұрын көшіп келгеннен кейін бір жылдан соң байқаған. Зерттеу барысында эндемиялық зоб анықталды. Зоб дегеніміз не? Осы науқаста қалқанша безінің ұлғаюының даму тетігін түсіндіріңіз? № 38. Жасы, әрі кәрісі аралас егеуқұйрықтар топтарының қалқанша бездері алынып тасталынды. Қай егеуқұйрыққа тиреоидэктомияның салдары ауыр тиеді және не себепті?
Науқаста эндокрин жүйесінің қандай дерті бар? Диагнозын негізденіз. Осы науқаста тіс жұлу отасынан кейін қандай асқынулар күтуге болады? Алдын алу шаралары. № 40. Иық сүйегі сынған 2 жастағы бала аурухананың қабылдау бөліміне жеткізілген. Тексеру барысында қабырғаның «ескі» сынықтары, буындарының өте қатты қозғалғыштығы, тістердің өзгерістері, көз ағының көгілдірленуі байқалған. Дәрігер төмендегілердің біреуінің түзілуі бұзылысымен қабаттасқан тұқым қуалайтын аурудың бар екендігіне күдіктенді: Коллагеннің I түрі Коллагеннің II түрі Коллагеннің III түрі Коллагеннің IV түрі Коллагеннің V түрі № 41. 65 жастағы науқас М.., ұзақ уақыт бойы несеп-тас ауруына байланысты дәрігердің бақылауында болған. Сүйек тінінің фиброзды өзгерістері, рентгенограммада сүйек тіні резорбциясының остеосинтезден жоғары болуы анықталған. Осы науқастың қанындағы кәлций, фостаттар және паратгормон деңгейінің өзгерісін қалай болжауға болады?
№ 42. Науқаста өкпенің вентиляциялық қызметін тексергенде өкпе көлемдерінің төмендегідей өзгерістері анықталды: ТК↓, ТМК↑, РКда↓, ӨТС↓, ӨЖС↑, ӨҚК↑, ҚДШ1↓, Тиффно индексі↓. Көрсеткіштердің осындай өзгерістері қандай дертке тән? № 43. Науқаста өкпенің вентиляциялық қызметін тексергенде өкпе көлемдерінің төмендегідей өзгерістері анықталды: ТК↓, ТМК↑, РКда↓, ӨТС↓, РКдш↓, ӨЖС↓, ӨҚК↓, Тиффно индексі– 90%. Көрсеткіштердің осындай өзгерістері қандай дертке тән? № 44. Науқас С., 24 жаста, ауруханаға ентігуге, қол жұмысын атқарғанда дамитын жүрек қағуына, поступил, жүрек аймағындағы тесетін ауыру сезіміне шағымданып келді. Тез дамиттын ентік кезінде қан аралас аздаған қақырық бөлінген. Аталған шағымдар және одан әрі тексеру негізінде митралды стеноз әсерінен дамыған өкпе қанайналымының бұзылуы туралы болжам туындады. Сыртқы тыныс жүйесін зерттеу нәтижелері: Тыныс жиілігі – 20 рет мин, ӨТС – 81%, ӨЖС – 76%, ТМК – 133%, Тиффно индексі – 80% Осы науқастағы өкпе перфузиясы бұзылысының патогенезі қандай? ӨТС және ӨЖС төмендеуінің мүмкін болатын тетіктерін түсіндіріңіз Бронхообструкциялық синдром жайында ойлауға бола ма? № 45. Науқас Ж., 21 жаста, суицид жағдайында барбитураттың көп мөлшерін қабылдап, жедел жәрдем бригадасымен ауруханаға жеткізілді. Қабылдау бөлімшесінде АҚ 95/65 мм.с.б.б., тамыр соғысы минутына 105 рет. Артериялық қанның газдық құрамы анықталды. Науқаста қандай қорытынды күтілетіндігін таңдаңыз. рО2 45 мм.с.б.б., рСО2 45 мм с.б.б., рН 7,45 рО2 55 мм с.б.б., рСО2 70 мм с.б.б., рН 7,5 рО2 65 мм с.б.б., рСО2 35 мм с.б.б., рН 7,45 рО2 75 мм с.б.б., рСО2 60 мм с.б.б., рН 7,3 рО2 98 мм с.б.б., рСО2 60 мм с.б.б., рН 7,2 № 46. Науқас,П., 33 жаста, шахтада күкіртті газбен қайта уланғаннан соң өкпе эмфиземасының клиникалық көріністері анықталды, соның бірі бірден айқындалған ентігу. Артериялық қанның газдық көрсеткіші : рО2 – 86 мм с.б.б., рСО2 – 48 мм с.б.б., қанның оттегіге сыйымдылығы 19,6 көл% Спирометрияның көрсеткіші: ӨЖС-жоғары, ӨТС-төмен, РКда, РКдш төмен, ӨҚК жоғары, Тиффно индексі төмен.
Науқаста өкпе тінінің серпімділігі мен кеңеюінің бұзылыстары бар ма? Тиффно индексінің төмендеуі нені көрсетеді? Қандай қарапайым қызметтік сынама арқасында науқас өкпесінің диффузиялық қабілетінің жағдайын бағалауға бола ма? Осы науқастың өкпесінің газ алмасу қызметі бұзылыстарының мүмкіндік тетіктеріне және жағдайына қорытынды жасаңыз. жүктеу 2,46 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау