«роль транспортной науки и образования в реализации пяти институциональных реформ», посвященной

 

 

 

 

214 

 

 

«РОЛЬ ТРАНСПОРТНОЙ НАУКИ И ОБРАЗОВАНИЯ В РЕАЛИЗАЦИИ ПЯТИ ИНСТИТУЦИОНАЛЬНЫХ 

РЕФОРМ», ПОСВЯЩЕННОЙ ПЛАНУ НАЦИИ  «100 КОНКРЕТНЫХ ШАГОВ» 

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

I.

 

Дəрістер. 

1.

 

Дəстүрлі емес дəрістер. 

Мəселелік  дəріс  сұрақтар  қоюдан,  дəріс  барысында  шешімін  табатын  мəселені 

қоюдан  басталады.  Мəселелік  дəрістің  өзгесінен  ерекшелігі  жасырылған  мəселені  шешу 

үшін бір типті жолы жоқ, ол үшін ойлану мен ізденіс керек. Мəселелік дəрістер болашақ 

мамандардың 

оқытылып 

жатқан 

ғылымның 

принциптері 

мен 

заңдылықтарын 

шығармашылық  жолмен  ұғынуға,  студенттердің  оқу-ізденістік  əрекетін,  аудиториялық 

жəне  аудиториядан  тыс  жұмысын  іске  қосуға,  мағлұматты  ұғыну  мен  тəжірибеде 

пайдалана алуға мүмкіндік береді [2]. 

2.

 

Көрнекілік дəріс. 

Дəрістің  бұл  түрі  көрнекілік  принципін  жаңа  бағытта  пайдаланудың  нəтижесі 

болып табылады, бұл əдістің мазмұны психологиялық-педагогикалық ғылымның, белсенді 

оқыту  əдістерінің  дамуына  қарай  өзгереді.  Көрнекілік  дəріс  студенттерді  ауызша  жəне 

жазбаша  ақпаратты  көрнекі  қалыпқа  ауыстыруды  үйретеді.  Бұл  əдіс  нəтижесінде 

студенттер оқыту мазмұнының ішінен ең маңызды элементтерді бөліп алуға, жүйелендіру 

есебінен кəсіби ой қалыптастыруға дағдыланады. 

3.

 

Екеулік дəріс. 

Бұл дəріс барысында оқыту материалы екі оқытушының сұхбаты түрінде беріледі. 

Мұнда  теориялық  мəселелерді  нақты  кəсіби  ситуациялық  жағдайлар  есебінен  екі 

маманның  талқылауы,  теорияшы  жəне  тəжірибеші  немесе  бір  мəселенің  жақтаушысы 

жəне  даттаушысы  болуы.  Екеулік  дəріс  студенттердің  ойлану  үрдісіне  белсенді 

қосылуына мүмкіндік береді. Ақпараттың екі түрлі көзін беру кезінде, студенттің мақсаты 

екі көзқарасты салыстырып таңдау жасау немесе олардан ерекше өз пікірін қалыптастыру.  

4.

 

Алдын ала жоспарланған қателері бар дəріс. 

Дəрістің  бұл  түрі  студенттердің  кəсіби  ситуациялық  жағдайларды  жедел  талдау 

жасап,  сарапшы  немесе  оппонент  қызметін  атқаруына,  қате  жəне  нақты  емес  ақпаратты 

бөліп  шығаруына  мүмкіндік  береді.  Оқытушы  дəріске  дайындығы  барысында  дəрістің 

мазмұнына  əдістемелік,  мағыналық  жəне  тəрбиелік  қателіктер  енгізуі  керек.  Осындай 

қателердің  тізімін  оқытушы  сабаққа  алып  келіп,  дəрістің  соңында  ғана  студенттерді 

таныстырады.  Студенттер  мен  оқытушылардың  жіберуі  мүмкін  ең  кең  таралған  қателері 

таңдалады. Студенттердің мақсаты дəріс барысында қателерді өздігінен анықтап, дəрістің 

соңында атап шығу. Қателерді талдауға 10-15 минут беріледі.  

5.

 

Дəріс – конференция. 

Оқытушы  дəрістің  тақырыбын  атап,  аталған  тақырып  бойынша  студенттерге 

жазбаша  сұрақ  дайындауын  сұрайды.  Əр  студент  ең  қызықтыратын  сұрақты  2-3  минут 

ішінде  құрастырып,  жазып  оқытушыға  беріп  жіберуі  керек.  Кейін  оқытушы  3-5  минут 

ішінде  сұрақтарды  мағынасына  қарай  жіктеп  дəріс  оқуды  бастайды.  Дəрістің  мазмұны 

тікелей сұрақтарға жауаптар ретінде емес, тақырыпты толық ашып мағынасы сұрақтардың 

барлығын  қамтитындай  құралады.  Дəріс  аяқталған  кезде,  оқытушы  сұрақтарды 

студенттердің білімі мен қызығушылықтары деңгейінің көрінісі ретінде бағалайды.  

6.

 

Дəріс – əңгімелесу. 

Əңгімелесу  дəрісі  немесе  тыңдаушылармен  сұхбат  дəрісі  ең  кең  таралған  жəне 

студенттерді  оқу  үрдісіне  қызықтырудың  салыстырмалы  түрде  ең  қарапайым  түрі  болып 

табылады.  Бұл  дəрісте  оқытушы  студенттермен  тікелей  қатынаста  болады.  Дəріс-

əңгімелесудің 

артықшылығы 

студенттердің 

назарын 

тақырыптың 

ең 

маңызды 

мəселелеріне  аударуға,  студенттердің  мінез-құлықтық  ерекшеліктерін  ескеріп  оқу 

материалын оқытудың ырғағын айқындауға мүмкіндік береді.  

7.

 

Дəріс – талқылау. 

Əңгімелесу  дəрісімен  салыстырғанда  дəрістің  бұл  түрінде  оқытушы  тек  қана 

студенттердің  қойған  сұрақтарына  жауап  беріп  қана  қоймай,  логикалық  бөлімдер 

арасында пікір  алмасуға жол береді.  Талқылау  – бұл  берілген тақырыпта студенттер мен 

 

 

 

 

215 

 

 

«РОЛЬ ТРАНСПОРТНОЙ НАУКИ И ОБРАЗОВАНИЯ В РЕАЛИЗАЦИИ ПЯТИ ИНСТИТУЦИОНАЛЬНЫХ 

РЕФОРМ», ПОСВЯЩЕННОЙ ПЛАНУ НАЦИИ  «100 КОНКРЕТНЫХ ШАГОВ» 

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

оқытушының арасындағы пікір,  ой жəне көзқарас  алмасуы.  Бұл  оқу  үрдісін өте қызықты 

деңгейге көтереді, оқытушыға студенттердің пікіріне əсер етуге, кейбір студенттердің қате 

пікірлерінің бұрыс екендігіне көз жеткізуге мүмкнідік береді [3]. 

Жалпы оқыту əдістерін 1 суретте көрсетілгендей жіктеуге болады. Бірақ бұл жіктеу 

өз ішінен көптеген тарамдарға жəне топтамаларға да жіктеледі. 

 

 

1-сурет. Жоғары оқу орнында оқыту əдістерінің жалпыланған түрде жіктелуі. 

 

ƏДЕБИЕТ 

 

1.  Джуринский  А.Н.  История  образования  и  педагогической  мысли:  Учеб.  пособ.  для 

студентов педвузов / А.Н. Джуринский. – М.: Гуманит. изд.центр ВЛАДОС, 2008.-16 б. 

2.  Гонеев  А.Д.  Основы  коррекционной  педагогики  /  Под  ред.  В.А.  Сластенина.  –  М.: 

Академия, 2007.-32 б. 

3. История педагогики и образования.  От зарождения воспитания в первобытном обществе 

до конца ХХ в.: / Под ред. акад. РАО А.И.Пискунова. - М.: ТЦ «Сфера», 2008.-24 б. 

 

 

УДК 378.147 

 

Аманжулова  Ж.А.

  –    магистр,  преподавательКазахская  академия  транспорта  и 

коммуникаций им. М.Тынышпаева (г. Алматы, Казахстан)

 

Ишамбек  Г.

  –  студент,  Казахская  академия  транспорта  и  коммуникаций                           

им. М.Тынышпаева (г. Алматы, Казахстан)

 

 

 ИННОВАЦИОННЫЕ МЕТОДЫ ОБУЧЕНИЯ В ВЫСШИХ УЧЕБНЫХ 

ЗАВЕДЕНИЯХ 

 

Главными  характеристиками  выпускника  любого  образовательного  учреждения 

являются его компетентность и мобильность. В этой связи акценты при изучении учебных 

дисциплин  переносятся  на  сам  процесс  познания,  эффективность  которого  полностью 

зависит  от  познавательной  активности  самого  студента.  Успешность  достижения  этой 

цели зависит не только от того, что усваивается (содержание обучения), но и от того, как 

усваивается:  индивидуально  или  коллективно,  в  авторитарных  или  гуманистических 

 

 

 

 

216 

 

 

«РОЛЬ ТРАНСПОРТНОЙ НАУКИ И ОБРАЗОВАНИЯ В РЕАЛИЗАЦИИ ПЯТИ ИНСТИТУЦИОНАЛЬНЫХ 

РЕФОРМ», ПОСВЯЩЕННОЙ ПЛАНУ НАЦИИ  «100 КОНКРЕТНЫХ ШАГОВ» 

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

 

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 

условиях,  с  опорой  на внимание,  восприятие, память  или  на  весь  личностный  потенциал 

человека, с помощью репродуктивных или активных методов обучения. 

Наиболее  удачными  методами  в  усвоении  студентами  знаний   являются  активные 

методы  обучения.  Суть  активных  методов  обучения,  направленных  на  формирование 

умений и навыков, состоит в том, чтобы обеспечить выполнение студентами тех задач, в 

процессе решения которых они самостоятельно овладевают умениями и навыками. 

Проявление  и  развитие  активных  методов  обучения  обусловлено  тем,  что  перед 

обучением  были  поставлены  задачи  не  только  усвоения  студентами  знаний  и 

формирования  профессиональных  умений  и  навыков,  но  и  развития  творческих  и 

коммуникативных  способностей  личности,  формирования  личностного  подхода  к 

возникающей проблеме. 

Так,  непосредственное  вовлечение  студентов  в  активную  учебно-познавательную 

деятельность  в  ходе  учебного  процесса  связано  с  применением  приемов  и  методов, 

получивших обобщенное название «активные методы обучения». 

Преподаватель 

в 

своей 

профессиональной 

деятельности 

использует 

ту 

классификацию и группу методов, которые наиболее полно помогают осуществлению тех 

дидактических  задач,  которые  он  ставит  перед  занятием.  И  активные  методы  обучения 

являются  одним  из  наиболее  эффективных  средств  вовлечения  студентов  в  учебно-

познавательную деятельность. 

Существуют  имитационные  и  неимитационные  формы  организации  обучения  с 

использованием 

активных 

методов 

обучения. 

Рассмотрим 

характеристику 

неимитационных  методов:  лекции,  семинары,  дискуссии,  коллективную  мыслительную 

деятельность. 

жүктеу 15,03 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: