9.3-кесте - Құм ұстағыштың типіне және аэрацияланатын құм ұстағыштар енінің В тереңдікке Н ара-қатынасына байланысты Ks коэффициентінің мәні
Құмның ұсталып қалатын бөлшектерінің диаметрі, мм
|
құмның гидравликалық ірілігі u0, мм/с
|
Құмның ұстағыштың типіне және аэрацияланатын құм ұстағыштар енінің В тереңдікке Н ара-қатынасына байланысты Ks мәні
|
көлденең
|
аэрацияланатын
|
В:Н = 1,0
|
В:Н = 1,25
|
В:Н = 1,5
|
0,15
|
13,20
|
-
|
2,62
|
2,50
|
2,39
|
0,20
|
18,70
|
1,70
|
2,43
|
2,25
|
2,08
|
0,25
|
24,20
|
1,30
|
-
|
-
|
-
|
9.4-кесте - Құм ұстағыштың типі мен құмның гидравликалық ірілігіне байланысты тоспа сулар қозғалысының жылдамдығы
Құм ұстағыш
|
Құмның гидравликалық ірілігі u0, мм/с
|
Тоспа сулар қозғалысының жылдамдығы vs, м/с, ағынды болғанда
|
Тереңдігі Н, м
|
Ұсталатын құмның мөлшері,
л/адам-тәул
|
Құмның ылғалдылығы, %
|
Шөгіндідегі құмның мөлшері, %
|
ең аз
|
ең көп
|
Көлденең
|
18,7 бастап, 24,2 дейін
|
0,15
|
0,30
|
0,5 бастап, 2,0 дейін
|
0,02
|
60
|
55 бастап, 60 дейін
|
Аэрацияланатын
|
13,2 бастап, 18,7 дейін
|
-
|
0,08 бастап, 0,12 дейін
|
0,7 бастап, 3,5 дейін
|
0,03
|
-
|
90 бастап, 95 дейін
|
Тангенцті
|
18,7 бастап, 24,2 дейін
|
-
|
-
|
0,5
|
0,02
|
60
|
70 бастап, 75 дейін
|
в) тангенцті құм ұстағыштар үшін:
- жүктеме - 110 м3/(м2 сағ) ең жоғары ағынды кезінде;
- судың кіруі – барлық есептелген тереңдікте жанама;
- тереңдігі - диаметрдің жартысына тең;
- диаметрі - 6,0 м артық емес.
9.2.2.8 Ұсталған құмның құм ұстағыштардан алынуын төмендегідей қарастыру қажет:
- қолмен – көлемі 0,1 м3/тәул дейін болғанда;
- құмды шұңқырға тасып және артынан құм ұстағыштардан ары гидроэлеваторлармен, құм сорғылармен және басқа да тәсілмен шығарып механикалық немесе гидромеханикалық әдіспен – көлемі 0,1 м3/тәул артық болғанда.
9.2.2.9 Құм гидромеханикалық жолмен (құм лотокқа салынатын шашыратқышы бар құбырдың көмегімен гидрожуып) алынған уақытта өндірістік судың шығымын qh, л/с мына формула бойынша анықтау қажет:
 (9.2)
мұнда, vh - 0,0065 м/с деп алынатын лотоктағы шайылатын судың үдемелі жылдамдығы;
lsc – құм шұңқырдың ұзындығын шегергендегі құм ұстағыштың ұзындығына тең құм лотогының ұзындығы, м;
bsc – 0,5 м тең құм лотоктың ені.
9.2.2.10 Құм шұңқырдың көлемін түсетін құмның екі тәуліктік көлемінен аспайтындай, шұңқыр қабырғасының көлбеу бұрышын 60° кем болмайтындай алу қажет.
9.2.2.11 Құмды сусыздандыру үшін (жумай) құм алаңдарын немесе бункерлерді пайдалануға болады. Құм ұстағыштардан келіп түсетін құмды құрғату үшін биіктігі 1 метрден 2 метрге дейінгі қоршайтын білікшелері бар алаңдарды қарастыру қажет.
Құрғатылған құм жыл бойына мерзімді түрде шығарылған жағдайда алаңға келтірілетін жүктемені жылына 3 м3/м2 аспайтындай қарастыру қажет. Жылына қабаты 3 м дейін құмды жіберіп, жинағыштарды қолдануға жол беріледі.
Бір қосымша желіні, я болмаса резервтік құм алаңдарын орнату арқылы құмды өңдеу үшін механикалық жабдықтың резервтелуін қарастыру қажет. Автокөлік құм алаңдарына түсу үшін 0,12 бастап, 0,2 дейін еңкейтілген пандус орнату қажет.
Құмды сусыздандыруға арналған құрылыстардағы дренажды суды торлардың алдындағы тазартылатын тоспа сулардың ағысына қайтару қажет.
9.2.2.12 Органикалық қоспалардан жуу үшін және құм ұстағыштардан алынатын құмды сусыздандыру үшін құмды артынан мобилді көлікке жүктеуге арналған арнайы жабдықты (құм жуғыштар, бункерлер және т.с.с.) қарастыру қажет.
Құм жуғыштар мен бункерлердің сыйымдылығы құмның 1,5 тәуліктен 5 тәулікке дейін сақталатындығына есептелуі тиіс. Құмның жуылуының тиімділігін арттыру үшін құм жуғыштар мен бункерлерді диаметрі 300 мм, гидроциклон алдындағы пульпаның арыны 0,2 МПа арын гидроциклондармен бірге қолдану қажет. Құм бункерлерінен шыққан дренажды су құм ұстағыштардың алдында каналға қайтарылуы тиіс.
Климат жағдайына байланысты бункерді жылытылатын ғимаратқа орналастыру немесе оның жылытылуын қарастыру қажет.
9.2.2.130 Көлденең орналасқан құм ұстағыштардағы тоспа сулардың қозғалыс жылдамдығын бірқалыпты ұстап тұру үшін құм ұстағыштың шығуында судың төгілуін қарастыру қажет.
9.2.3 Орташаландырғыштар
9.2.3.1 Өндірістік тоспа сулардың құрамы мен шығымын орташаландыру қажет болған жағдайда орташаландырғыштарды қарастыру қажет.
9.2.3.2 Орташаландырғыштың типін (барботажды, механикалық араласумен, көпарналы) ластаушы заттар концентрациясының өзгеру сипатының (циклдық, еркін тербелістер мен дүркін тасталу), сондай-ақ қалқымалы заттардың түрі мен мөлшерінің ескерілуімен таңдау қажет.
9.2.3.3 Орташаландырғыштар секциясының санын кемінде екеу етіп алу қажет және екеуі де жұмыс болуы тиіс.
Тоспа суларда қалқымалы заттар болған жағдайда олардың орташаландырғышта тұнуына жол бермеу шараларын қарастыру қажет.
9.2.3.4 Ағындарда оңай ұшқыш улы заттар болған жағдайда барботаждалумен немесе механикалық араластырумен орташаландырғыштарда бөгеттеу мен желдеткіш жүйені қарастыру қажет.
9.2.3.5 Барботажды типті орташаландырғышты құрамындағы қалқымалы заттардың мөлшері 500 мг/л дейін, гидравликалық ірілігі 10 мм/с дейін тоспа сулардың құрамын түсу режимі кез келген болған жағдайда орташаландыру үшін қолдану қажет.
9.2.3.6 Дүркін тасталу кезінде орташаландырғыштың көлемін Wz, м3, мына формула бойынша анықтау қажет:
 Kav 5 дейін болғанда; (9.3)
Достарыңызбен бөлісу: |
