1000В-қа дейінгі желілер үшін қорғаныс аппаратурасы

Дәрістің мазмұны:

- сақтандырғыштар және автоматты ауа ажыратқыштарының құрылысын зерттеу.

Дәрістің мақсаты:

-1000 В-қа дейінгі желілер үшін қорғаныс аппараттарын таңдау әдістемесі.

 

1000 В дейінгі желілер үшін қорғаныс аппаратурасы.

Сақтандырғыштар. Олар электр қондырғыларды тоқтардың қысқа тұйықталуынан  қорғау үшін қолданылады;   1000 В дейінгі кең таралған сақтандырғыштар; ПР-2 жиналмалы сақтандырғыштар; НПН - құм себілген жиналмалы емес сақтандырғыш; ПН-2 - құм себілген жиналмалы сақтандырғыш.

Сақтандырғыштың негізгі типтері I_ном  15 А-ден 1000 А-ге дейін болады.

Құрылымы  бойынша сақтандырғышты 2 топқа бөлуге болады:

а) кварцты құммен толтырылған ( ПН-2, НПН, ПП17, ПП18);

б) толтырылмайтын (ПР-2).

Балқымалы сақтандырғыштары мынандай болып  бөлінеді:

а) инерциялық - жылулық инерциясы үлкен, яғни біршама үлкен қысқа уақытты ток жүктемесіне төзімді;

б) инерциялық емес - жылулық инерциясы аз, яғни асқын жүктемеге төзімділігі шектеулі.

Сақтандырғышты таңдау шарты

I_{ном.пред.}³ I_дл.,

I_{ном.вст} ³ I_дл

мұндағы I_дл  - есептік ұзақ уақытты ток, ол былай есептеледі

 20 Сурет - Сақтандырғыш сипаттамасы                     21 Сурет

Қосылуы жеңіл жалғыз қозғалтқышқа баратын желіні қорғағанда (станоктар, желдеткіштер, насостар, т.б)

Қосылуы жиі немесе қосылу уақыты ұзақ жалғыз қозғалтқыштарға баратын желіні қорғағанда (крандар, ұнтаққағыштар, центрифугалар т.б.)

I_вст ³  .

Күштік немесе аралас жүктемені қоректендіретін магистральді қорғағанда

I_вст ³ 

мұнда I_кр -желінің максималды қысқа уақытты тогы.

I_кр= I^/_пуск+ I^/_дл, [I_кр= I_{пуск.наиб.эп}+ ],

мұнда  I^/_пуск - бір уақытта қосылатын электр қозғалтқыштардың қосылу тогы. Бұл кезде желінің қысқа уақыттағы тогы максималды мәніне ие болады;

I^/_дл – бір немесе ЭҚ-ыр тобының іске қосылу моментіне дейінгі желінің ұзақ уақытты есептік тогы, А.

Пісіру аппаратына баратын желіні қорғау үшін I_{ном.пл.вст.}  келесі қатынастан таңдайды.

I_вст ³ 1,2× I_св×

мұндағы I_св - номиналды қосылу ұзақтығы ПВ бойынша пісіру аппаратының номиналды тогы, А.

Пісіру аппаратына баратын желінің қорғау үшін алынатын I_{ном.пл.вст} сол аппаратқа баратын өткізгіштің I_доп -на тең деп алуға болады.

Тармақталған магистральді желіні балқымалы сақтандырғыштар мен қорғаудың селективтілігі ток көзіне жақындаған сайын I_{ном.пл.вст} -ның өсуімен іске асырылады. Егер келесі сатыдағы сақтандырғыштың тогы алдыңғы сатыдағы сақтандырғыштың тогынан 2 сатыға көп болса, селективтілік қамтамасыздандырылады.

Автоматты ауа ажыратқыштары

Олар қалыпты режимде төмен кернеулі тізбектерді ажырату және қосу үшін, қысқа тұйықталудан сақтау үшін қолданады.

Автоматтарда 3 түрлі ажыратқыш болуы мүмкін:

а) жылулық ажыратқыш, ол уақыт ұстамы бойынша токқа кері тәуелділігі бар биметалдық пластинкадан тұрады, ол асқын жүктемеден қорғайды (22 а сурет).

б)максималды ток ажыратқышы - (электрмагниттік) қысқа тұйықталудан немесе біршама үлкен асқын токтардан қорғайтын электр магнит (22 б сурет).

в) аралас ажыратқыш асқын жүктемеден де, қысқа тұйықталу тогынан да қорғайды (22 в сурет).

а)                                              б)                                            в)

22 Сурет  - Автоматты ауа ажыратқыш ажыратқыштардың сипаттамалары