Республикасында

 
5 
 
Алғысөз 
 
 
Кәсіпкерлік қызмет түрі қоғамның барлық  аясына кең тараған: өндірістік, 
шаруашылық, коммерциялық, сауда-саттық, аралық, инновациялық, кеңес беру, 
қызмет  көрсету,  қаржылық  (бағалы  қағаздар  операциясын  қоса)  және  т.б. 
аяларды атауға болады. 
Кәсіпкерлікті  дамыту  бүгінгі  күннің  өзекті  мәселелерінің  бірі  болып 
табылады.  Бұл  мәселе  кәсіпкерлік  қызметтің  субъектілерінің  дамуы  мен 
өркендеуі бағыттарымен қатар жүреді. 
Сондықтан  да  Республика  Президенті  Н.Ә.Назарбаев  өзінің  халыққа 
үндеуінде  кәсіпкерлік қызметті  қолдаудың  тізбектілік  тәртібіне  тоқталып өтті. 
Жолдауда  «Еңбек  өнімділігінің  кешенді  артуы  аса  маңызды  міндет  болып 
табылады. 
Қазақстанда,  егер  тұтастай  экономика  бойынша  қарайтын  болсақ,  бір 
қызметкер жылына 17 мың доллардың өнімін өндіреді екен. Дамыған елдерде 
бұл көрсеткіш 90 мың доллардан асып түседі.  
Қорытынды  өте  түсінікті  –  бізге  жағдайды  түзету  –  кәсіпкерлік 
субъектілерінің  белсенділігін  ынталандыра  отырып,  өнімділікті  арттыру, 
инновацияларды  ендіру  керек.  Инновациялар  ғана  еңбек  өнімділігінің  шұғыл 
артуына  жеткізеді.  Әртараптандырудың  өзегі  кәсіпкерлік  болады.  Біз 
тәуекелдерді  өз  мойнына  алуға,  жаңа  рыноктарды  игеруге,  инновациялар 
ендіруге дайын қуатты кәсіпкерлер табын көргіміз келеді.  
Нақ  осы  кәсіпкерлік  қызметтің  субъектілері  экономиканы  жаңғыртудың 
қозғаушы күші болып табылады» - деген болатын [1].  
Бұл  ғылыми  жұмыс  қазіргі  уақыттағы  маңызды  әрі  өзекті  мәселе  -  
кәсіпкерлік  қызметтің  субъектілерінің  теориялық,  әдістемелік,  әдіснамалық 
және  тәжірбиелік  негіздерін  зерттеу  мәселелеріне  арналған.  Мұның  өзі 
көптеген  экономикалық  мәселелерді  жаңа  қырынан  зерттеуді  талап  етеді.  Бұл 
экономикалық  міндеттердің  қатарына  экономиканың  өсуін  қамтамасыз  етудің 
жаңа  бағыттарын  қалыптастыру,  кәсіпкерлікке  қолдау  білдіру,  нарықтық 
қағидалар 
негізінде 
экономикалық 
өзара 
қатынастарды 
дамыту, 
кәсіпорындардың бәсеке қабілеттілігінің артуына жағдай жасайтын кәсіпкерлік 
қызмет субъектілерінің іс белсенділігін арттыру және қалыптастыру жөніндегі 
шаралар жатады. Осы мәселелер монографияда жан-жақты зерттелген.  
Нарықтық  ортаны  қалыптастырудың  негізгі  факторы  кәсіпкерліктің 
қалыптасуы және дамуы болып келеді. Кәсіпкер туралы түсінік 18-ғасырда өмір 
сүрген  алғашқы  француз  бизнес  теоретигі  Ричард  Кантильонның  «Коммерция 
табиғаты  жайлы  очерк»  еңбегінде  пайда  болды.  Кәсіпкерлікке  көңіл 
бөлгендердің  бірі  –  А.Смит,  оның  пікірі  бойынша  кәсіпкерлік  пайда  тәуекел 
компенсациясы болып  табылады.  Ж.Б.Сэй  – кәсіпкерлік  түсінігін  кең  көлемде 
қарастырған.  К.Маркс  қосымша  құн  теориясында  кәсіпкерді  тек  қана  өзінің 
капиталын  жұмсап  және  өндірілген  қосымша  құнды  иеленген  қоғамдық  тұлға 

 
6 
 
деп,  яғни  жалдама  еңбекті  пайдаланушы  капитал  иесі  мен  өндірісті 
ұйымдастырушы кәсіпкердің қызметтерін теңестірген. 
Кәсіпкерлік теориясын тұтас алып талдаған Иозеф Шумпетер - «Кәсіпкер – 
жаңашыл, ол экономикадағы барлық динамикалық өзгерістердің қайнар көзі» – 
деп көрсетті.  
Кәсіпкерлік  теориясының  дамуына  И.Тюнен  және  Ф.Найт  айтарлықтай 
үлес қосты. 
Монографияда  автормен
 
берілген  негізгі  қағидалар,  қорытындылар  және 
ұсыныстар  Қазақстан  кәсіпкерлерінің  іскерлік  белсенділігін  арттыру  үшін 
теориялық  негізге  алынып,  практикалық  нақты  істе  қолданылуы  мүмкін. 
Жұмыстың  теориялық  және  тәжірибелік  ұсыныстарын  республикамызда 
жеделдетілген  индустриалды-инновациялық  даму  стратегиясын  жүзеге 
асырудағы шағын және орта бизнесті дамытуда қолдануға болады.  
 
 
 
 

жүктеу 1,49 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: