«Ресми құжаттарды жазуда қолданылатын ережелер» Орындаған: Инкарбек Асия; Тобы: ФАД-011 Ф Қабылдаған: Мухамеджанова Айым; “ЖОСПАР”
4
Сөздерді дұрыс тасымалдау ережелері
1
2
Дефис пен сызықшаны қолдану ережесі
3
Қосарланған тыныс белгілерінің қойылу ережелері
Құжаттарды дайындау және ресімдеудің жалпы ережелері
«Сөздерді дұрыс тасымалдау ережелері»
Тасымал - сөздің жолға сыймаған бір бөлігінің келесі жолға бөлініп жазылуы. Бірақ бір сөз жолға сыймай қалды екен деп қалай болса, солай тасымалдай бермейміз. Тасымалдау кезінде белгілі ережелерге сүйенеміз.
- Сөзді тасымалдау буын жігінен басталады: кі-тап, кітап-тың, кі-таптарға.
- й және у дыбыстары бар сөздерді буынға бөлгенде бұл дыбыстар келесі буынның басында келеді және солай тасымалданады: да-уыс, да-йындық, құ-йын, са-уат.
- Сөзді тасымалдағанда бір әріпті жол соңында қалдыру немесе келесі жолға тасымалдау дұрыс емес. Мысалы, а-на, ә-ке, а-уа.
- Екі әріптен құралған я,ю әріптеріне аяқталған сөздер тасымалданбайды: сия, қию, аю.
- Аты және әкесінің аты қысқартылып, басқы дыбысы ғана жазылғанда, фамилиясынан бөліп, тасымал жасауға болмайды: Ә.-Жұмабаев, Ә.Қ.-Жұмабаев.
- Қысқартылған өлшем атаулары тіркескен сөзінен бөлінбейді:100-г, 25-см.
- Бас әріп немесе бас әріп пен алғашқы сөз буыны қысқарған сөздер тасымалданбайды: АҚ-Ш,Т-МД деу дұрыс емес.
Әрбір тыныс белгісі – сөйлемнің мағынасын айқындаушы көрсеткіш. Сондықтан бір тыныс белгісінің орнына екінші тыныс белгісін қоя салсақ, бір сөйлемнен әлденеше мағына ұғынылатынын түсіну керек. Тіпті кейбір оңашаланған айқындауыш мүшесі бар сөйлемдегі сөйлемдегі айқындауышты үтірмен бөліп жазсақ, оны қарсылықты жалғаулықсыз салалас деп қалуға болады. Демек, әрбір тыныс белгісі – әр сөздің, әрбір сөйлемнің мағыналарын дәлелдеп дұрыс түсіндіруші шартты белгі, олай болса, аяқталған ойды білдіретін тілдің бір бүтін бөлшегі сөйлем болса, ол бір сөзден де, бірнеше сөзден де құралады. Сөйлем арқылы адам өзінің айтайын деген пікірін екінші біреуге ауызша не жазбаша түрде жеткізеді. Сөйлем сазына қарай қойылатын тыныс белгілері сөйлемдегі айтылатын оймен тығыз байланысты болады.
Достарыңызбен бөлісу: |