Рефераты қызылорда 2013

Сурет 1. Оқушылардың көркемдік және эстетикалық талғамдарын қалыптастырудың теориялық моделі

• 
  нақты бар объектілердің моделін құру;
  
• 
  нақты объектіні қолайлы көшірмемен алмастыру;
  
• 
  таным объектілерін модельдері арқылы зерттеу.
  

Нақты қызметтердегі объект модельдері төмендегі жағдайларға пайдаланылады:

• 
  материалдық заттарды бейнелеу;
  
• 
  белгілі фактілерді түсіндіру;
  
• 
  болжамдар құру;
  
• 
  зерттелінетін объект туралы жаңа білімдер алу;
  
• 
  болжау;
  
• 
  басқару және т.с.с.
  

Мұғалімнің оқытатын пәні негізгі қаруы болғандықтан, біз де қолөнердің қыздарға тән бөлігін негізгі қаруымыз ете отырып, оқушыларға көркемдік және эстетикалық тәрбие берудегі тәжірибемізді көпшілік назарына ұсынбақпыз.

Әрбір сабақтың тиімді формалары мен көркемдік-эстетикалық тәрбие берудің әсерлі тәсілдерін табу мұғалімнің негізгі міндеті. Оқушы әр сабақ сайын есейіп, жаңа білім үйренуі керек. Біздің көздейтін мақсатымыз оқу барысында оқушылардың белсенділігін арттырып, алған білімдерін өмірде, күнделікті тұрмыста пайдалана білуге үйрету.

Төменде технология пәні бойынша 8-сыныпта жүргізілетін «Матамен жұмыс істеу» бөліміне құрастырылған оқу бағдарламасын ұсынамыз.

Жоғары деңгей оқушының даярлығының өте жақсы дәрежеде қалыптасуымен ерекшеленеді.

Сонымен, орта деңгей оқушысы өз бойындағы даярлықтың құрамдас компоненттерін өздігінен қалыптастыруға деген ұмтылысымен, талпынысымен ерекшеленетіндігін байқаймыз.

Төменгі деңгейдегі оқушы шығармашылық қабілетін дамытып, өз бетімен ізденуден гөрі дайын біліммен қанағаттануымен сипатталады.

Зерттеу барысында оқушыларға қазақ халық өнері негізінде көркемдік және эстетикалық талғам қабілеттерін қалыптастырудың одан әрі іс- әрекеттерге ұштасатыны эксперимент арқылы дәлелденді. Оқушылардың қазақ халық өнері негізінде көркемдік-эстетикалық талғамдарын қалыптастырудың жүйесі жасалынды.

Тәжірибелі-эксперимент жұмысы Қызылорда қаласындағы № 136 Т.Жүргенов атындағы орта мектебінде және №39 Қызыл Өзек орта мектебінде жүргізілді.

Экспериментке 84 оқушы қатысып, оның 44-і эксперимент тобында, ал 40-ы бақылау тобында болды.

Кесте 3 – 8 сынып оқушыларының халық өнері негізінде көркемдік және эстетикалық талғамын қалыптастырудың көрсеткіші

Деңгей	Қалыптастыру кезеңі
	Эксперименттік топ (44 оқушы)	Бақылау топ (40 оқушы)
Жоғары	8,2	6,5
Орташа	50,5	53,4
Төмен	41,3	40,1

Эксперименттің қалыптастыру кезеңі нәтижесінде мынаны ескеруге

болады: анықтау экспериментінің басында эксперимент және бақылау

топтарында айтарлықтай өзгерістер болған жоқ.

еңбектерінде қарастырылған. Оқу мақсаты меңгерілетін мазмұнның көлемімен

қоса оны меңгеру деңгейлерін де көрсетеді, онда модульдік оқыту арқылы

оқушылардың мұғаліммен қалай тиімді әрекет жасау керектігі жөнінде жазбаша

түрде ақыл-кеңес алады. Бірақта оқушылар көркемдік және эстетикалық

Қазіргі кезде қоғам талабына жауап беретін жеке тұлғаның эстетикалық талғамын қалыптастыру, өсіп келе жатқан ұрпақты белсенді өмірлік эстетикалық ұстанымда тәрбиелеу қажеттілігіне байланысты дидактиканың басты мәселесі оқыту үрдісінде оқушының эстетикалық талғамдық ұстанымын қамтамасыз ету міндетін жүктейді.

Деңгей	Қалыптасқан эксперимент соңы
	Эксперименттік топ			Бақылау тобы
	басы	Соңы	∆	басы	соңы	∆
Жоғары	8,2	35,3	-27,1	6,5	13,9	-7,4
Орташа	50,5	42,5	8,0	53,4	55,1	-1,7
Төмен	41,3	22,2	19,1	40,1	32	8,1

Сурет 2- Оқушылардың эстетикалық талғамын қалыптастыру

деңгейінің диаграммасы.

Эксперименттің қорытынды нәтижесінде байқалғаны:

Бақылау тобында экспериментінің басында төмен деңгейді оқушылардың

40,1 % - ы көрсетсе, соңында олардың саны 8,1 %-ға азайды, орташа деңгейді

оқушылардың 53,4 % - ы көрсетсе, соңында олардың саны 1,7 %-ға өсті,

жоғары деңгейді оқушылардың 6,5 % -ы көрсетсе, соңында олардың көрсеткіші 7,4 % -ға өсті (сурет 5).

Эксперимент тобында экспериментінің басында эксперимент топтарында

төмен деңгейді оқушылардың 41,3 % - ы көрсетсе, соңында олардың саны

19,1 %-ға азайды, орташа деңгейді оқушылардың 50,5 % - ы көрсетсе, соңында

олардың саны 8,0 %-ға азайды, жоғары деңгейді 8,2 % -ы оқушылардың

көрсетсе, соңында олардың көрсеткіші 27,1 % -ға өсті (сурет 5).

Бақылау тобында айтарлықтай өзгеріс болған жоқ. Жүргізілген тәжірибелі-эксперимент жұмыстарының нәтижесі оқу-тәрбие үдерісінде оқушыларының қазақ халық өнері негізінде көркемдік және эстетикалық талғамдарын қалыптастыру теориялық моделі бойынша ұсынған оқу бағдарламасы мен әдістеменің тиімділігін дәлелдейді.


Қорытынды

Қоғамдағы болып жатқан бетбұрыстар, саяси қөзқарастар аясында қазақ елінің тарихын шынайы тұрғыда таныта біліп, салт-дәстүрі, рухани мұрасы ерекше маңызға ие болып отыр, сондай қажеттіліктің бірі – халықтың қолөнері.

Әр халықтың қолөнері оның тарихы мен әдет-ғұрып, салт-санасымен астасып қатар өркендейді, қолөнері адамның әсемдікке, нәзіктікке деген сезімін тербеп, сол салада табиғатты өзінше таңбалап бедерлеуін, сұлулықты қабылдау қабілеттілігін арттырады. Ол арқылы біз зор рухани эстетикалық тәлім алып, әлемдік өнер шыңына қанат қағамыз. Кішкене түймеден бастап, толып жаттқан үй жиһаздары, киім кешек, ыдыс-аяқ, әсемдік, сәндік бұйымдары т.б., барлығы да халық қолөнерінің туындылары болып табылады.

Заман талабы халық мұраларына қашанда қырағы көзқарастың, ізгі қамқорлықтың қажет екенін пайымдайды. Оны қорғауды, зерттеу нәтижесін ұрпақ игілігіне ұсынуды алға тартып келеді. Елдік қамқорлықтан қағажу көріп, шеттеліп қалған халық мұрасына деген көзқарасты түбірімен өзгертіп, рухани кемелдік тұрғысынан нақты шаралар белгілеу, оны нақты іске асыру - уақыт талабы, ұрпақ міндеті. Тәрбиелік мәні бар алуан түрлі халық мұраларымен таныстыру, бұрынғысы мен бүгінгісін салыстырып, құрметтеуге баулу - бүгінгі шәкірттерді ертеңгі еңбекқор, жан - жақты жетілген, ұлттық өнерді сүйетін азамат етіп тәрбиелеу. Қолөнер - ғасырлар бойы дамып, жетіліп, уақыт сынынан сүрінбей өтіп, қаланып келе жатқан халық шығармашылығының сарқылмас қайнар көзі, халық мәдениетінің айнасы.

Оқушыларға халқымыздың қолөнерін үйретумен эстетикалық тәрбие береміз, өнер мектеп өмірінің алғашқы күнінен бастап-ақ баланың әлемге көзқарасын қалыптастыру құралы ретінде, әлемді біртұтас жағымды мәнімен қабылдауға, бағалауға үйретеді. Қол өнеріндегі әртүрлі көркем іс-әрекеттерді меңгере отырып, адам тек өнершінің практикалық дағдыларын ғана меңгеріп, шығармашылық ойларын жүзеге асырып қана қоймайды, сонымен қатар өзін талғампаздыққа тәрбиелейді.[ Бастауыш мектеп - республикалық ғылыми-әдістемелік және педагогикалық журнал. № 9,10, 2005.]

Оқу-тәрбие үдерісінде қазақ халық өнері негізінде технология пәні арқылы сынып оқушыларының эстетикалық талғамын қалыптастыруда жаңа міндеттер жүктейтіні, эстетикалық тұрғыда қоршаған ортаны қабылдау сияқты мәселелер теориялық зерттеу мен, бұл тұрғыда әдістемелер жалпы тәжірибелі-экспериментте тексеріліп, дәлелденді. Сонымен, қорыта келе айтарымыз мынандай болды:

- халық өнері негізінде оқушылардың көркемдік және эстетикалық талғамдарын к және эстетикалық............................... қалыптастырудың теориялық негіздері, ұғымдар мен анықтамалар нақтыланды;

- халық өнері негізінде оқушылардың көркемдік және эстетикалық талғамдарын к және эстетикалық...............................қалыптастырудың мүмкіндіктерін, оның моделі жасалып, негізделді;

- халық өнері негізінде оқушылардың көркемдік және эстетикалық талғамдарын к және эстетикалық...............................қалыптастыруда мұғалімдер үшін арналған әдістемелік жұмыстардың мазмұны және оның құрылымы, оқу бағдарламасы жасалынды;

- халық өнері негізінде оқушылардың көркемдік және эстетикалық талғамдарын к және эстетикалық...............................қалыптастыруға арналған әдістеменің тиімділігін практикалық тұрғыда тексеріліп, орта мектептің оқу жоспарына енгізуге ұсынылды.

2. Оқушылардың эстетикалық талғамын халық өнері арқылы қалыптастыру //

Халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция: «Жоғары кәсіптік білім берудің инновациялық дамуы: тәжірибесі, мәселелері және келешегі» Қызылорда, 18-19.10.2012 (Қошқарова Ш.З. авторлық бірлестікте)

3. Халық өнері негізінде жастарға эстетикалық және ұлттық тәлім-тәрбие беру / /Қарағанды Болашак университеті «Қазіргі заманғы маңызды мәселелері» (халықаралық ғылыми журнал) № 6(86), 2012

«Не получив энергии от искусства угасает свет жизни» так как говорил М.Ауезов, сегодня одним из неотложных вопросов является привитие искусства своего народа подрастающему поколению.

• 
  разработать теоретическую модель формирования художественного и эстетического вкусов учащихся на основе народного искусства;
  
• 
  разработать методику формирования художественного и эстетического вкусов учащихся на основе народного искусства;
  
• 
  экспериментально проверить эффективность методики формирования художественного и эстетического вкусов учащихся на основе народного искусства.
  

• 
  разработана теоретическая модель формирования художественного и эстетического вкусов учащихся на основе народного искусства;
  
• 
  разработана эффективная методика формирования художественного и эстетического вкусов учащихся на основе народного искусства и экспериментально проверена на практике.
  

 Based on this concept, one of the most important problems of modern national education system is to educate the citizens of the younger generation of intelligent, combined with high culture, the relevant requirements of the time.

Manual Arts, flourishing along with the history, traditions and customs of every nation and improves a person's ability to perceive beauty, developing a sense of beauty and tenderness in his ornamentiruya symbolic nature. We climb through it to the top of the art world, receiving spiritual aesthetic reward. Starting with small buttons to furniture, clothes, dishes, decorative items, etc. applies to all sources of folk art.

"Do not get the energy from the art of fading light of life" as the saying M.Auezov, today one of the most urgent issues is to impart the art of his people, the younger generation.

        The purpose of the study: theoretical basis and development of methods

the formation of the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art.

Object of study: The formation of the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art.

Subject of research: the use of the formation of the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art.

Research hypothesis: if, theoretically justify, identify opportunities, provide the method of formation of the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art, put the contents of the Kazakh national art, while the formation of

aesthetic taste of folk art students will have a special role.

Research objectives:

- Theoretically justify the formation of the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art;

- To develop a theoretical model of artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art;

- To develop a method of forming the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art;

- Experimentally verify the efficiency of the method of formation of the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art.

      Scientific novelty and theoretical significance of the research:

- Theoretically justified the formation of the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art;

- Developed a theoretical model of artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art;

- Developed an effective method of formation of the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art and experimentally verified in practice.

Practical implications: The obtained results in the study of formation of the artistic and aesthetic tastes of students on the basis of folk art can be used in the practice of the educational process.