|
Реферат тақырыбы: Материалдық нүктенің механикасы, жылдамдығы, үдеуі Орындаған: Құрақ Айжан Тобы: МиФ-21-2к Тексерген: Секербаева Гулим Куандыковна Қарағанды 2022-2023 Жоспар
|
бет | 4/6 | Дата | 31.10.2022 | өлшемі | 127,33 Kb. | | #39914 | түрі | Реферат |
| Реферат Айжан4 . Үдеу
Үдеу жылдамдық векторының өзгеру шапшаңдығын сипаттайды.
1.4-сурет. Материалдық нүктенің үдеуі
Бір траектория бойынша материалдық нүктенің қозғалысын қарастырайық. t уақыт мезетінде нүкте 1 жағдайында тұр және жылдамдығы бар, ал уақыт мезетінде 2 жағдайында және жылдамдығы бар. векторын 1 нүктесіне әкелеміз және жылдамдық өсімшесін табамыз.
t уақыттан уақытқа дейінгі аралықтағы нүктенің орташа үдеуі деп жылдамдық өсімшесінің уақыт аралығына қатынасына тең шама:
Орташа үдеу векторы бағыты бойынша жылдамдық өсімшесінің бағытымен бағыттас.
Осы қатынастың нөлге ұмтылғандағы шегі t уақыт аралығындағы материалдық нүктенің үдеуін (лездік үдеу) анықтайды.
шегі - векторының t уақыт бойынша туындысы.
Үдеу – жылдамдықтың уақыт бойынша бірінші реттік туындысы және радиус-вектордың уақыт бойынша екінші реттік туындысы.
1.5 - сурет. Траектория қисығының радиусы
Қисық сызықты траекторияның әр нүктесінің шексіз аз бөлігінде, берілген жерде қисықпен сәйкес келетін шеңбер салуға болады.
Осы шеңбердің радиусы траекторияның берілген нүктесіндегі қисықты сипаттайды және R қисықтық радиус деп аталады. Шеңбердің О центрі траекторияның берілген нүктесінің қисықтық центрі деп аталады.
1.6 –cурет. Үдеу және оның құраушылары
үдеу векторы материалдық нүктені жылдамдығының өзгеру шапшаңдығының модулі бойынша да, бағыты бойынша да сипаттайды.Үдеу векторын екі құраушының қосындысы ретінде көрсетуге болады. Бір құраушысы жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын тек модулі бойынша сипаттайды, ал екіншісі жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын тек бағыты бойынша сипаттайды:
құраушысы - тангенциалды (жанама) үдеу, құраушысы – нормаль (центрге бағытталған) үдеу ( 1.6 -сурет – жанама орты , – нормаль орты).
Тангенциалды үдеу жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын модулі бойынша сипаттайды, траекторияға жанама бойымен бағытталған және:
Нормаль үдеу жылдамдықтың өзгеру шапшаңдығын бағыты бойынша сипаттайды, нормаль бойымен қисықтың центріне бағытталған және
тең, мұндағы R –қисықтық радиус.
және векторлары өзара перпендикуляр. Материалдық нүктенің толық үдеуінің модулі:
Егер кез келген тең уақыт аралығында жылдамдық модулі бір шамаға өзгерсе, онда қозғалыс бірқалыпты айнымалы деп аталады. Бірқалыпты айнымалы қозғалыс үшін
Егер болса, онда қозғалыс бірқалыпты үдемелі деп аталады, ал болса , онда –бірқалыпты кемімелі.Түзу сызықты қозғалыс кезінде аn = 0, онда а = .Түзу сызықты бірқалыпты айнымалы қозғалыс үшін:
мұнда – бастапқы жылдамдық, х0 – материалдық нүктенің бастапқы координатасы.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|