| ГРАНАТА ЛАҚТЫРУ.
Гранатаны лақтыру. Гранатаны төрт саусақтың арасында
ұстайды. Үлкен саусақ граната білегінде жатады, саусақтар
гранатаны қыспай ұстайды.
Екпінмен жүгірудің алдыңғы кезеңі. Екпінмен жүгірген
кезде доп немесе граната иық үстінде болады. Алғашқы бӛлікке
екпін серіппелі, алға- артқа дене құлшынысын жасап жүгіреді.
Екпін алудың соңғы бӛлігі, лақтыруға дайындалу.
Ақырғы адымда орындалатын адымды – лақтыру адымы
деп атайды. Жылдамдықты тӛмендегідей оқушы гранатаны
артқа ығыстырады, лақтыру алдында финалдық қозғалысты
жасауға қолайлы қалыпқа келеді. Лақтыру адымы оқушының
жеке дара мүмкіндігіне байланысты. Гранатаны ығыстырудың
және лақтырудың ең оңтайлысы 4- адымнан лақтыру. Қайшылау
адымы сол аяқпен итеріліп, оң аяқтың сермелуімен басталады.
Оң аяқ алға шығады, табанмен сырт жаққа бұрылып
қырымен қойылады. Осы кезде дене оңғашалқайып бұрылады.
Сол аяқ жедел алға шығып, ӛкшеден қойылады, табанның ұшы
лақтыратын жаққа бағытталған. Содан кейін лақтырушы оң
аяқты түзетіп, ӛкшені сырт жаққа бұрады. Оң жақтың жамбасы
алға беріледі, дене салмағы оң аяққа ығысады. Шынтақтан
бүгілген оң қол, гранатаны ӛзіне алып, тартылған садақша
қалыпта жағдайдан ӛтіп, иықтың және қолдың алға-жоғары
жедел қозғалуы арқылы граната лақтырылады. Лақтыру
бұрышы 40-42°, граната тік жазықтыққа айналады.
Лақтырылғаннан кейін тепе-теңдікті сақтап қалу үшін, оң аяқты
тез алға шығарып, табанды іш жаққа қаратып, аяқты тізеден бүгу әдісі дұрыс болады. Тізеден отырып лақтыруда оқушы оң жаққа денені бұрып, оңтізегеотырады, аяқтың ұшын жерге тіреп, тізеден бүгілген сол аяқ, толық табанға қойылып, лақтыруға ыңғайлы жағдайда тұрады. Гранатасы бар қол тӛмен артқа ығысады, содан кейін лақтыру «арқадан» иық арқылы өтеді. Граната ұшысымен лақтырушы дененің қозғалысын аяқтап, алға еңкейеді. Бүгілген сол қол кеудеде бүгіледі. Жамбас оң жаққа
бұрылған, аяқ арасы сәл ашық, оң аяқ табанның ұшымен ішкі
жақ қырымен, сол аяқ сырт жағымен жерге тірелген. Тік қолды
артқа оң жаққа апарып, лақтырушы сәл оң жаққа бұрылып,
аяқпен дене бүгіледі. Бірақ аяқты тіреу бұзылмау қажет, сол қол
түзеледі. Лақтырар алдында кеуде оң аяқтың тізесіне таялады,
гранатасы бар қол артқа оң жаққа бағытталған, алақанымен
жерге тірелген сол қол түзу. Лақтыру денемен аяқтың
түзетілуінен басталады. Лақтырушы сол қолға тірелу
арқылыденені алға ығыстыра кӛтереді, осы дененің қозғалысы
қолдың тӛменнен жоғары кӛтеруін жеңілдетеді. Тік қолмен
лақтырғаннан кейін, қолды бүгіп, кеудені жерге тигізіп жату
қалпын сақтайды.
Граната лақтыру ережесі жіңішке таяқшадан басталады.
Белгіленген секторға коридорға түседі. Таяқшаның ені 7 см,
ұзындығы 4 м ағаштан, темірден жасалады. Допты лақтыруда
бақылау таяқшасы қисық доға тәріздес болады, лақтыру бұрышы
29°. Салмағы ерлерде 700 г, әйелдерде 500г. Граната, доп, найза,
түсетін жерге 10 м коридор сызылады, осы коридордан шығып
кетсе, есептелмейді. Коридордың жанындағы сызықтар ені 5 см
ақ сызықпен кӛрсетілген. Жүгіру жолдың ұзындығы 30, ені 4м.
Түсу секторы шӛп немесе жер болуы қажет. Тӛрешілер алқасы
аға тӛреші, алаңдағы тӛреші, ӛлшейтін тӛреші және хатшы.
Граната лақтыруға тӛменгі бір қалыппен үйретіледі:
1) Граната ұстаумен таныстыру, снарядқа күш түсіре білу;
2) Гранатаны орында тұрып, қолды артқа ығыстырып
лақтыру, орында тұрып лақтырғаннан кейін бір адымнан
лақтыру;
3) Гранатамен жүгіруге үйрету,
4) Екпін алып жүгіріп лақтыруға үйрету, үйрету кезіңде
допты, тасты пайдалануға болады;
5) Бастапқы кезде әдісті меңгеру үшін қысқа аралықта жай
жүгіріп, содан кейін екпін алатын аралықты ұзартып,
жылдамдықты кӛбейтіп, екпін алу аралығы 4-6 м толық 8-12 м
жүгіру адымы.
Найза лақтыру техникасы үйренушілерден қозғалыстың жақсы
үйлесімін, бұлшықет иілімділігін,буын ептілігін, серпінді күш,
денені және ырғақ сезімін басқара алуды талап етеді.. Осының
бәрі жалпы дене шынықтыру және арнайы найза лақтыру
дайындығына қатаң талап қояды. Сондықтан, лақтыру әдістерін
үйрену кезінде ерекше орын алатын қосалқы снарядтар, доптар
және гранаталар. Бұл үйренушілерге найза лақтыруды үйрету
кезінде кӛп қателік болдырмауға кӛмектеседі, егер ең алдымен
үйренуші бірден негізгі снарядты пайдаланса, яғни найза
лақтыру шағын допты және гранатаны лақтыру ӛнерін
меңгергеннен кейін басталады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
