Программалық жабдықтарды жөндеу/отладка

2022 жыл

1. 
   Программалық жабдықтарды жөндеу/отладка.
   

• 
  пайдаланылатын техникалық құралдарды басқару ерекшеліктері,
  
• 
  Операциялық жүйе,
  
• 
  қоршаған орта және бағдарламалау тілі,
  
• 
  іске асырылатын процестер,
  
• 
  әр түрлі қателіктердің табиғаты мен ерекшеліктері,
  
• 
  жөндеу әдістері және тиісті бағдарламалық құралдар.
  

Жөндеу-бұл бағдарламалық жасақтаманы тестілеу кезінде табылған қателерді оқшаулау және түзету процесі. Локализация-бұл қалыпты есептеу процесінің бұзылуына себеп болған Бағдарлама операторын анықтау процесі. Қатені түзету алдында оның себебін анықтау керек, яғни қатені қамтитын операторды немесе фрагментті анықтау керек. Қателіктердің себептері айқын немесе өте жасырын болуы мүмкін.

Тұтастай алғанда, жөндеудің күрделілігі келесі себептерге байланысты:

• 
  бағдарламашыдан қолданылатын техникалық құралдарды, операциялық жүйені, қоршаған ортаны және бағдарламалау тілін, іске асырылатын процестерді, әртүрлі қателіктердің табиғаты мен ерекшеліктерін, жөндеу әдістерін және тиісті бағдарламалық құралдарды басқару ерекшеліктерін терең білуді талап етеді;
  
• 
  психологиялық тұрғыдан ыңғайсыз, өйткені өз қателіктеріңізді іздеу керек және әдетте шектеулі уақыт жағдайында;
  
• 
  бағдарламаның әртүрлі бөліктеріндегі қателердің өзара әсері болуы мүмкін, мысалы, адрестік қателіктерге байланысты бір модульдің жад аймағын екіншісіне ысқылау арқылы;
  
• 
  нақты тұжырымдалған жөндеу әдістері жоқ.
  

Бағдарламаны жөндеу кез-келген жағдайда қате туралы барлық ақпаратты ойлауды және логикалық түсінуді қамтиды. Қателердің көпшілігін қосымша ақпарат алмай-ақ бағдарлама мәтіндері мен тестілеу нәтижелерін мұқият талдау арқылы жанама түрде анықтауға болады. Бұл жағдайда әртүрлі әдістер қолданылады:

• 
  қолмен тестілеу;
  
• 
  индукция;
  
• 
  дедукциялар;
  
• 
  кері бақылау.
  

Бағдарламаларда қателіктердің үш негізгі түрі бар:

- компиляция кезеңіндегі қателер (немесе синтаксистік қателер)

Бағдарламадағы немесе жүйедегі қатені білдіреді, соның салдарынан бағдарлама күтпеген мінез-құлық пен нәтиже береді. Бағдарламалық жасақтама қателерінің көпшілігі бағдарламаны жасаушылар оның бастапқы кодында немесе дизайнында жіберген қателіктерден туындайды. Сондай-ақ, кейбір қателер әзірлеуші құралдарының дұрыс жұмыс істемеуінен туындайды, мысалы, қате кодты шығаратын компилятор.

Синтаксистік қателер синтаксистік ережелерді бұзудан туындайды бағдарламалау тілі. Компилятор синтаксисті анықтаған кезде қате, содан кейін қатенің орнын (позициясын немесе жолын) белгілейді және хабарламаны шығарады қате туралы.

Ең көп таралған синтаксистік қателер:

- теру қателері (теру қателері);

Синтаксистік қатені түзеткеннен кейін компиляцияны орындауға болады қайта. Барлық синтаксистік қателер мен сәтті компиляция жойылғаннан кейін-ции бағдарлама орындалу кезеңіндегі қателерді іздеуге және іздеуге дайын-қателіктер.

Run-time error ## at seg:ofs

Қате нөмірі бойынша (##) оның пайда болу себебін анықтауға болады.

2. 
   Программалық жабдықтарды жөндеудің әдістері,методы отладки
   

Бағдарламаны жөндеу кез-келген жағдайда қате туралы барлық ақпаратты ойлауды және логикалық түсінуді қамтиды. Қателердің көпшілігін қосымша ақпарат алмай-ақ бағдарлама мәтіндері мен тестілеу нәтижелерін мұқият талдау арқылы жанама түрде анықтауға болады. Бұл жағдайда әртүрлі әдістер қолданылады:

• 
  қолмен тестілеу;
  
• 
  индукция;
  
• 
  дедукциялар;
  
• 
  кері бақылау.
  

Қолмен тестілеу әдісі. Бұл берілген топтың ең қарапайым және табиғи тәсілі. Қатені анықтаған кезде сынақ жинағын пайдаланып, сынақ бағдарламасын қолмен орындау керек, онымен жұмыс істегенде қате табылды.

Бұл әдіс өте тиімді, бірақ үлкен бағдарламаларға, күрделі есептеулері бар бағдарламаларға және қате бағдарламашының кейбір операцияларды орындау туралы қате түсінігіне байланысты болған жағдайда қолданылмайды.

Бұл әдіс көбінесе басқа жөндеу әдістерінің ажырамас бөлігі ретінде қолданылады.

Индукция әдісі. Әдіс қате есептеу нәтижелері немесе қате туралы хабар ретінде көрінуі мүмкін қате белгілерін мұқият талдауға негізделген. Егер компьютер жай "қатып қалса", онда қатенің көрінісі фрагменті соңғы алынған нәтижелер мен пайдаланушының әрекеттеріне сүйене отырып есептеледі. Осылайша алынған ақпарат бағдарламаның тиісті бөлігін қарап, ұйымдастырылады және мұқият зерттеледі. Осы әрекеттердің нәтижесінде қателер туралы гипотезалар жасалады, олардың әрқайсысы тексеріледі. Егер гипотеза дұрыс болса, онда олар қате туралы ақпаратты егжей - тегжейлі айтады, әйтпесе олар басқа гипотезаны алға тартады. Индукция әдісімен күйін келтірудің реттілігі суретте көрсетілген. 10.3 алгоритм схемасы түрінде.

Ең маңызды кезең - қателік белгілерін анықтау. Қате туралы деректерді ұйымдастыра отырып, оның көріністері туралы белгілі барлық нәрсені жазып алған жөн, сонымен қатар олар қателік фрагменті қалыпты түрде орындалатын жағдайларды да, қате пайда болатын жағдайларды да жазады. Егер деректерді зерттеу нәтижесінде ешқандай гипотеза пайда болмаса, онда қате туралы қосымша ақпарат қажет. Қосымша ақпаратты, мысалы, ұқсас сынақтарды орындау нәтижесінде алуға болады.

Дәлелдеу барысында олар қатенің барлық көріністерін осы гипотеза түсіндіретінін анықтауға тырысады, егер бәрі болмаса, онда гипотеза дұрыс емес немесе бірнеше қателер бар.

Дедукция әдісі. Дедукция әдісіне сәйкес, алдымен қатенің осы көрінісін тудыруы мүмкін көптеген себептер қалыптасады. Содан кейін себептерді талдай отырып, қолда бар мәліметтерге қайшы келетіндер алынып тасталады. Егер барлық себептер алынып тасталса, онда зерттелетін бөлікке қосымша тестілеу жүргізілуі керек. Әйтпесе, ең ықтимал гипотезаны дәлелдеуге тырысады. Егер гипотеза алынған қате белгілерін түсіндірсе, онда қате табылды, әйтпесе олар келесі себепті тексереді

Кері бақылау әдісі. Шағын бағдарламалар үшін кері бақылау әдісін қолдану тиімді. Қате нәтижені шығару нүктесінен бастаңыз. Осы нүкте үшін қолда бар нәтижеге әкелуі мүмкін негізгі айнымалылардың мәндері туралы гипотеза құрылады. Әрі қарай, осы гипотезаға сүйене отырып, алдыңғы нүктедегі айнымалылардың мәндері туралы ұсыныстар жасалады. Процесс қатенің себебін анықтағанға дейін жалғасады.

3. Программалық жабдықтарды жөндеудің жалпы әдістемесі

Құрылғыларды бір-бірімен байланыстыратын жүйелер мен сигналдарды, пайдаланушы адам мен компьютердің қарым-қатынасын, техникалық, программалық құралдар жиынтығын жəне техникалық өзара келісімдерді интерфейс деп атайды. (inter- өзара, face-бет).