«Халықтың жұмыспен қамтылуын іріктеп зерттеу сауалдамасы»

«Халықтың жұмыспен қамтылуын іріктеп зерттеу сауалдамасы»

(коды 1232102, индексі Т-001, кезеңділігі тоқсандық)

1. Бұл «Халықтың жұмыспен қамтылуын іріктеп зерттеу сауалдамасы» (коды 1232102, индексі Т-001, кезеңділігі тоқсандық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулық (бұдан әрі – Нұсқаулық) «Мемлекеттік статистика туралы» Қазақстан Республикасы Заңының 12-бабы 7) тармақшасына сәйкес әзірленген және «Халықтың жұмыспен қамтылуын іріктеп зерттеу сауалдамасы» (коды 1232102, индексі Т-001, кезеңділігі тоқсандық) жалпымемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру тәртібін нақтылайды.

1) код – жауап нұсқасының нөмiрi.

2) үй шаруашылығы – бір немесе одан да көп жеке адамдардан құралған, бірге тұратын, өз табыстары мен мүлкін толықтай немесе ішінара біріктіретін және тауарлар мен көрсетілетін қызметтерді бірлесіп тұтынатын экономикалық субъект.

3) қосымша жұмыс – тұрақты, уақытша, маусымдық негізде орындалатын қоса атқарушылық бойынша жұмыс, келісім бойынша немесе кездейсоқ басқа жұмыс, бір реттік қосымша табыс, жеке негіздегі жұмыс, заңды тұлға құрылмаған кәсіпкерлік қызмет, жекелеген азаматтарда жалданып істелген жұмыс болуы мүмкін.

4) жалдамалы (ақы төленетін) қызметкерлер – айлықақы, сыйлықақы, үстемеақы және тағы сол сияқты немесе заттай нысанда ақы төлеу (сыйақы) қарастырылған жалдану шарты бойынша жұмыс істейтін адамдар.

5) отбасының ақы төленбейтін қызметкерлері – туысы басқаратын кәсіпорында (шаруашылықта) әдетте сыйақысыз жұмыс істейтін адамдар.

6) негізгі қызмет – сыйақыны (жеке немесе отбасылық табысты) ақшалай немесе заттай түрде алу мақсатында зерттелетін апта ішіндегі белгілі бір жұмыс. Жұмысы болғанмен уақытша жұмыс істемейтін, алайда одан байланысын үзбеген және оған оқыс жағдайлар кезеңі аяқталғаннан кейін оралуға уәде берілсе немесе жұмысқа қайта келу күні, айы, жылы белгілі болса, мұндай жұмыс негізгі болып қала береді.

7) ыңғайлы жұмыс (қызмет) – респонденттің жұмыс таңдаған кезде еңбекке ақы төлеу мөлшері, жұмыстың жағдайлары немесе тәртібі, әлеуметтік кепілдіктердің қамтамасыз етілуі, тағы сол сияқты өз талаптарын қанағаттандыруы.

8) жұмыс берушілер – өзінің жеке кәсіпорнын басқаратын немесе экономикалық қызметтің қандай да бір түрінде тәуелсіз кәсіпкерлікпен шұғылданатын және бір немесе бірнеше жалдамалы қызметкерлері бар адамдар.

9) респондент – статистикалық байқау объектісі бойынша деректер беретін жеке немесе заңды тұлға, оның құрылымдық бөлімшелері (филиалдары, өкілдіктері) не оның учаскелері немесе олардың топтары.

10) өз бетінше жұмыспен қамтылу – бұл сыйақы мөлшері тікелей тауарлар мен қызметтерді өндіруден (өткізуден) (бұл жерде өзінің тұтынуы табыс бөлшегі ретінде қаралады) түскен табысқа байланысты жұмыспен қамтылу.

11) өз бетінше жұмыс істейтін жұмысшылар – өз бетінше немесе бір я бірнеше серіктеспен жұмыс істейтін, өз бетінше жұмыспен қамтылу негізінде қызмет істейтін және қызметкерлерді тұрақты негізде жалдамайтын адамдар.

12) супервайзер – үй шаруашылығы зерттеуін жүргізетін, интервьюердің жұмысын бақылайтын аумақтық статистика департаменті қызметкері.

13) кооператив мүшелері – кәсіпкерлік қызметпен айналысатын, еңбек кооперативінің мүшесі болып табылатын адамдар.

3. Зерттеу кезеңі әрбір тоқсанның ортасындағы айда жүргізіледі, яғни ақпан, мамыр, тамыз және қараша, ал сыни (зерттелетін) аптаға есепті айдағы соңғы аптаның алдындағы апта белгіленеді.

4. Статистикалық нысан іріктеуге түскен әрбір жеке үй шаруашылығына (отбасына) толтырылады. Үй шаруашылығы мүшелерінің отбасынан айырмашылығы туысқандық қатынаста болмауы да мүмкін. Статистикалық нысанның бір бланкісіне әртүрлі үй шаруашылықтарына жататын респонденттер жөніндегі ақпарат жазбаларын біріктіруге болмайды, тіпті олар бір үйде бірге тұрса да. Егер бір мекенжайда екі немесе үш әртүрлі отбасы (туысқан не туысқан емес болса да бәрібір) тұрып жатса немесе жаңадан пайда болған «жас отбасы» отау құрса, онда оларға статистикалық нысанның басқа (бөлек) бланкілері толтырылады.

Статистикалық нысан ол жерде ұзақ уақыт бойы тұрмаған мынадай адамдарға толтырылмайды:

барлық оқу орындарының оқитын жері бойынша тұратын студенттері мен оқушыларына;

басқа елді мекендерде немесе шетелдерде алты ай және одан да көп уақыт іссапарда жүргендерге;

Қарулы Күштердің казармалары мен әскери аймақтарында мерзімді қызметте жүрген әскери қызметшілерге;

ауруханаларда емделуге жатқандарға (алты ай және одан да көп);

қылмыстық-атқару жүйесінің мекемелерінде тұратын бас еркінен айырылу жазасына кесілгендерге;

зерттелу аптасына дейінгі алты ай және одан көп бұрын кеткендердің бәріне.

Статистикалық нысанның бланкісі отбасының 15 және одан жоғары жастағы барлық мүшелеріне толтырылады, пікіртерімді жүргізуге уәкілетті тұлға (бұдан әрі – интервьюер) олардың әрқайсысына сұрау барысында Үй шаруашылығының құрамының бақылау карточкасына (коды 1856102, индексі Т-002, кезеңділігі тоқсандық) сәйкес реттік нөмірін береді. Егер үй шаруашылығында сұралатындардың саны 5 адамнан асса, онда ол үй шаруашылығына екі немесе одан көп статистикалық нысан толтырылады, олардың титулдық бетіне «Жалғасы» деген белгі соғылады. Бұл статистикалық нысандардағы респонденттерге нөмірлер тізбектік тәртіппен беріледі. Яғни статистикалық нысанның екінші бланкісінде 1-Респонденттің орнына 6-Респондент, 2-Респонденттің орнына 7-Респондент, тағы сол сияқты деп жазылады.

Бірінші жазылған респонденттің тегі, аты, әкесінің аты қысқартусыз толық келтіріледі (соның ішінде «Жалғасы» деген белгі соғылған статистикалық нысандарда да).

Сұхбат кезінде сұрақтар оқылып беріледі, жауаптардың әртүрлі нұсқаларына тиісті белгілер соғылып, олар статистикалық нысанға жазылады. Респонденттің жауап нұсқасының коды дөңгелектеп қоршалады.

Барлық жауаптар сұралғандардың сөздері бойынша жазылады, оларды растайтын құжаттар талап етілмейді. Статистикалық нысанда қойылған сұрақтардың жауаптарын респонденттердің тікелей өздерінен де, егер статистикалық нысанның барлық сұрақтарына толық жауап бере алатын болса, отбасының бірге тұратын ересек мүшелерінен алады.

Сұхбатты жүргізу кезінде интервьюер респонденттерге сұрақтарды сұрақнамада қалай келтірілсе, сұрақтың келтірілген тұжырымынан өзгертпей оқып беру керек.

Пікіртерім жүргізген кезде «Сұраққа көшу» бағанындағы сөйлемге айрықша назар аудару керек, онда жауаптың қандай да бір таңдап алынған нұсқасынан кейін қойылатын сұрақтың нөмірі көрсетілген.

5. «Үй шаруашылығы және оның мүшелері туралы мәліметтер» бөліміндегі 2-8-сұрақтарды, интервьюер Үй шаруашылығы құрамының бақылау карточкасына (коды 1856102, индексі Т-002, кезеңділігі тоқсандық) сәйкес толтырады. Егер респондент үй шаруашылығынан уақытша шыққан болса, осы бөлім міндетті түрде толтырылады. 2-сұрақта код бақылау карточкасының 14-17 жолдарына сәйкес жазылады.

6. 1-бөлім. Экономикалық белсенділік (сұрақтары өткен аптаға қатысты):

1) 13, 14, 15, 19, 20, 21-сұрақтарды толтыру кезінде зерттелетін апта ішінде респонденттің заттай не ақшалай табыс табу үшін белгілі бір жұмыс атқарғанын немесе қандай да бір кәсіппен шұғылданғанын анықтайды. Ол ең болмағанда аптасына бір сағат жұмсаса да, тұрақты, уақытша, кездейсоқ және басқа жұмыс, халықты жұмыспен қамту органдары арқылы жұмыс, дара еңбек қызметі, түрлі қызметтер көрсету, жеке ауладағы, үй іргесіндегі учаскедегі жұмыс болуы мүмкін;

2) 13-сұрақ респонденттің зерттелетін аптадағы экономикалық белсенділігін анықтауды біріктіретін (жиынтық) өлшемі болып табылады және 14, 15, 19, 20, 21-сұрақтардың жауаптарымен әдістемелік байланыста. Егер респондент бұл сұрақтарға «Иә» деп жауап берсе, онда 13-сұрақта да «Иә» деген жауап көрсетіледі.

Зерттелетін аптада еңбек немесе ақысыз демалыста, жүктілігіне немесе бала күтіміне, тағы басқаға байланысты жұмыста болмадым деп жауап берген респондент үшін «Иә» деген жауап жазылуы тиіс, өйткені ол шын мәнінде жұмысқа тіркелген, жұмыспен қамтылған, бірақ ол уақытша жұмыста болмаған болып табылады, сондықтан ІІ бөлімде жауабы жазылып, 37-сұрақта жұмыс орнында уақытша бола алмау себебі көрсетіледі;

3) 14-сұрақты толтыру кезінде «үйдегі жұмысқа» ақшалай немесе заттай табыс табу үшін жеке ауладағы жұмыстан басқа (үй іргесіндегі учаскеде, саяжайда) кез келген қызмет түрі жатады;

4) 17 және 18-сұрақтар – 15-сұраққа «Иә» деген жауап алынғанда қойылады. Бұл сұрақтың жауаптары жеке аулада (үй іргесіндегі учаскеде, саяжайда) алынған өнімді пайдалануды және тұтынуды сипаттайды;

5) 21-сұрақта кездейсоқ және уақытша тапқан табыстар, сондай-ақ жұмыспен қамту органдары арқылы алынған жұмыстар да қосылады. Жұмыспен қамту органдарында жұмыссыз ретінде тіркелген адамдар, бірақ зерттеу аптасында қандай да бір жұмысты орындап жүрген, соның ішінде қоғамдық жұмыстарда жүргендер ағымдағы сәтте уақытша жұмыспен қамтылғандарға жатады;

6) 22-сұрақ осы бөлімнің 13, 14, 15, 19, 20, 21-сұрақтарының ең болмағанда біреуіне «Иә» деп жауап берген респонденттерге толтырылады.

Бір аптадағы жұмыс істеген күндер мен сағаттар саны барлық белгіленген жұмыс үшін жиынтық етіп қойылады және ол бұдан кейін 16, 35, 48 және 63-сұрақтарда сипатталған нақты жұмыста болған сағаттардың жиынтығына тең (немесе артық) болуға тиіс.

22-сұрақта жұмыспен өтелген сағат сандары туралы жауапты жазған кезде блоктағы барлық торлар толтырылады (4 сағат - 04, 13 сағат -13) және көрсеткіштер толық санға дейін дөңгелектенеді.

Респондент осы бөлімнің барлық сұрақтарына жағымсыз жауап берген кезде ІV-бөлімнің 64-сұрағына көшкен жөн, мұнда оның жұмыс іздер жүр ме, жоқ па себептері нақтыланады.

7. ІІ бөлім. Негізгі қызмет, яғни зерттелетін аптада негізгі болған жұмыс:

1) бұл бөлімнің сұрақтары респондент өзі үшін негізгі (бірінші дәрежелі) санайтын негізгі жұмысқа (табысты кәсіпке) қатысты. Егер тұрақты жұмысы жоқ респондент зерттелетін аптада әртүрлі кездейсоқ жұмыстар атқарса, солардың біреуін негізгі ретінде көрсетуге болады. Дау тудырған жағдайларда негізгі жұмысқа өтелген сағат саны көп қызмет жатады;

2) 35-сұрақты толтыру кезінде зерттелетін аптада респонденттің тек негізгі жұмысында шамамен алғандағы нақты жұмыс істеген күндері мен сағаттары жазылады, оған сол кәсіпорын ішінде және басқа жерлерде қосымша атқарған уақыты қосылмайды.

35-сұраққа респондент бірден жауап беруге қиналса, интервьюер оған зерттелетін аптаның әрбір күні бойынша оның жұмысын (қызметін) қалпына келтіруге көмектеседі.

36-сұрақтың 1-кодын жұмыс күні ұзақтығы заң бойынша қысқартылған (ауыр жұмыспен қамтылғандар, зиянды әрі қауіпті еңбек жағдайы; 18 жасқа толмаған жұмыскерлер; 1 және 2-топ мүгедектері) сонымен қатар жұмыс уақытының ұзақтығы еңбек (ұжымдық) шартымен қарастырылған адамдар белгілейді.

Егер респондент зерттелетін аптада негізгі жұмысында уақытша болмаса, онда бұл сұрақтың тұсына «0» (нөл) сағат жауабы қойылады және 37-ші сұраққа көшіп, оның уақытша бос жүру себебі нақтыланады;

3) 42-сұрақты толтыру кезінде респонденттен сұралатын апта кезінде қай жерде жұмыс істегенін және кәсіпорын (ұйым) немесе өз ісінің (кәсібінің) сипатының қайсы қызмет түріне жататынын нақтылау қажет. Сонымен қатар, осы Нұсқаулықтың 1-қосымшасында келтірілген «Экономикалық қызмет түрлері бойынша түсініктемелерді» басшылыққа алу керек.

Сұрақтарға жауап беруші жұмыс істеген ұйымды (бөлімшені) экономикалық қызметтің белгілі бір түріне жатқызуы қиынға түскенде респонденттің жұмыс орнын қысқартпай толық жазу, содан кейін супервайзердің көмегімен қызмет түрін анықтау және тиісті кодын белгілеу қажет («Рахат» фабрикасы емес, «Рахат» кондитерлік фабрикасы немесе «Рахат» кондитерлік фабрикасы жанындағы дүкен (асхана, медпункт және тағы басқа) жазылады.

Өз бетінше жұмыс істейтін қызметкерлерге (жұмыс берушілер, отбасылық кәсіпорындарда, кооперативтерде, сондай-ақ жеке ауласында (ақысыз) жұмыс істейтіндер) олар атқарған жұмыстың немесе кәсіптің сипатына (өзіндік ерекшелігіне, бағытына) сәйкес қызметтің түрі қойылады;

4) 43-сұрақты толтыру кезінде респонденттің оқу нәтижесінде алған мамандығын (біліктілікті) емес, негізгі жұмыста тікелей атқаратын немесе жұмыс орнында шұғылданатын лауазымын немесе кәсібін көрсетуді ескеру қажет.

Лауазым немесе кәсіп осы нұсқаулықтың 2-қосымшасына сәйкес қысқартылмай толық жазылады, өйткені кәсіптер мен лауазымдардың көбісінің атаулары бірдей болғанмен, қызметтің әртүрлі салаларына жатады.

Егер респондент әртүрлі біліктілік талап етілмейтін жұмыстарда жүрсе, оның орындайтын жұмысының сипатын және кәсібін анықтап жазу қажет («жүкші»). Ауыл шаруашылығында біліктілік талап етілмейтін жұмыстардағы адамдарды жұмысының ерекшелігі ескеріліп, «өсімдік шаруашылығының жұмысшысы» немесе «мал шаруашылығының жұмысшысы» деп жазылады. Жеке негізде жұмыс істейтін адамдар үшін жұмысының (кәсібінің): (өздігінше жұмыс істейтін жұмыскерлер) қол өнерінің (шаруасының) «киім тігуші», «етікші», «базардағы сатушы», «көшедегі сатушы», «жиhаз жасаушы», «пәтер жөндеуші», тағы сол сияқты сипаты көрсетілуі тиіс. Діни қызметкерлері мен діни ұйымдарда жұмыс істейтін адамдардың атқаратын қызметі жазылады;

5) 45-сұрақты толтыру кезінде мамандық (біліктілік) респондент аяқтаған оқу орындары ішінен деңгейі ең жоғарғысы бойынша есептеледі. «Үй шаруашылығы және оның мүшелері туралы мәліметтер» бөлімінің 7-сұрағында 1-4-кодын белгілеген тұлғалар үшін (яғни, тек мектепті бітіргендерге немесе арнайы білімі жоқтарға) бұл сұрақ қойылмайды.

8. III бөлім. Өткен апта ішіндегі қосымша жұмыс (айналысатын іс):

1) Бұл бөлімнің сұрақтары респонденттің зерттелетін апта ішінде жалақы немесе табыс табу мақсатында басқа қосымша жұмыс (кәсібіне) атқарғанынына қатысты. Бұл тұрақты, уақытша, маусымдық негізде орындалатын қоса атқарушылық бойынша жұмыс, келісім бойынша немесе кездейсоқ басқа жұмыс, бір реттік қосымша табыс, жеке негіздегі жұмыс, заңды тұлға құрылмаған кәсіпкерлік қызмет, жекелеген азаматтарда жалданып істелген жұмыс болуы мүмкін;

2) 62-сұрақты толтыру кезінде респонденттің қосымша жалақы алу мақсатында демалыс күндері немесе түнгі уақытта жүзеге асырған қосымша табысының бар-жоғы нақтыланады.

Оң жауап алынғанда 63-ші сұраққа көшу қажет, онда осы жұмысты орындауға жұмсалған уақыт көрсетіледі. Теріс жауап алынғанда - 65 сұраққа көшу керек.

9. ІV бөлімде респонденттің жұмыс (негізгі немесе қосымша) іздеп жүрген-жүрмегені, таяудағы 2 апта ішінде оған кірісіп кете алатынын, іздестіру себебі мен болашақ жұмысынан күтілетін жағдайлары нақтыналады.

10. V бөлімде респонденттің бұрын жұмыс істегені, жұмысты аяқтау себептері, алдыңғы жұмысының қызмет түрі, VI бөлімде респондент пен халықтың жұмыспен қамту органы арасындағы қарым-қатынасының сипаты нақтыналады.

11. VII бөлімнің 85-сұрағы әрбір респонденттің зерттелетін айдағы күнкөріс қаражатының көздерін анықтауға мүмкіндік береді.

86-сұрақта респонденттің соңғы айда алған жиынтық кірісінің (үй шаруашылығы мүшелерінің еңбекақы төлеу түрінде алған ақшалай қаражаттарының, өз бетінше жұмыстан келген кіріс (оның ішінде жеке кәсіпкерліктен), әлеуметтік төлемдердің (зейнетақы, шәкіртақы, жәрдемақылар және басқа төлемдер), меншіктен түскен пайыздар, дивиденттер мен басқа да кірістердің, өзге де ақшалай түсімдердің, сонымен бірге үй шаруашылығыңда өндірілген және тұтынылған тауарлар мен қызметтердің бағалау құнының сомасы) жалпы сомасы көрсетіледі. Табыс болмаған кезде 1-код белгіленеді.

87-сұраққа тек 85-сұрақтың «Өз бетінше жұмыс (кіріс)» 2-кодын белгіленген респонденттер жауап береді, қалғандары бұл сұрақтан өтіп, 88-сұраққа көшеді.

87-сұрақта респондент соңғы бір айда алған жиынтық кірістің өз бетінше жұмыспен қамтудан (үй шаруашылығыңда өндірілген және тұтынылған тауарлар мен қызметтердің бағалау құнын, сонымен бірге жеке ауладан (үй іргесіндегі учаскеден, саяжайдан) алынған заттай өнімдерді қосқанда) түскен кірістің үлесін салмағын көрсетеді.

Пікіртерімді бітірген соң интервьюер 88-сұрақты толтырады.

12. Пікіртерімді бітірген соң, интервьюер қандай болса да бір бөлімдер немесе сұрақтар қалып кетпегендігіне көз жеткізу үшін статистикалық нысанды тексереді және респонденттерге ынтымақтастығы және көмектескендері үшін міндетті түрде алғыс білдіреді. Интервьюер үй шаруашылығынан тыс жерде статистикалық нысанды қайта қарап шығады және егер қандай да бір сәйкессіздік тапса, онда үй шаруашылығына қайта баруы (жеке немесе телефонмен) және жеткіліксіз ақпаратты анықтауы керек.

«Халықтың жұмыспен қамтылуын іріктеп зерттеу сауалдамасы» жалпымемлекеттік статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулығына (коды 1232102 , индексі Т-001, кезеңділігі тоқсандық)

1- қосымша

«Халықтың жұмыспен қамтылуын

іріктеп зерттеу сауалдамасы»

(коды 1232102, индексі Т-001,

кезеңділігі тоқсандық)

жалпымемлекеттік статистикалық

байқаудың статистикалық нысанын

толтыру жөніндегі нұсқаулыққа

2-қосымша

Халықтың жұмыспен қамтылуын іріктеп зерттеу

сауалдамасының» (коды 1232102, индексі Т-001,

кезеңділігі тоқсандық) 43-сұрағын толтыру мысалы

Былай жазылмайды	Дұрыс жазылуы
директор	мектеп директоры, мейрамхана директоры
агент	жылжымайтын мүлікті сату жөніндегі агент, сақтандыру агенті
бөлім бастығы	облыс немесе аудан әкімдері аппаратындағы бөлім бастығы, өнеркәсіп кәсіпорнының бөлім бастығы
меңгеруші	тоқыма фабрикасының қойма меңгерушісі
шебер	өнеркәсіп кәсіпорнының жабдықтарды жөндеу жөніндегі шебері
оператор	машинамен сауу операторы, компьютерге қызмет көрсету жөніндегі оператор
жұмыс беруші	«Тұрмыс» жиhазды жасап шығарушы кәсіпорынның директоры сусындар өндіретін «Сайрам» АҚ басшысы

Бұйрық Қазақстан Республикасының Әділет министрлігінде 2012 жылғы 10 желтоқсанда Нормативтік құқықтық кесімдерді мемлекеттік тіркеудің тізіліміне №8161 болып енгізілді.

1 Әкімшілік-аумақтық объектілер жіктеуіші ҚР МК 11-2009.

2 Мұнда және бұдан әрі-сұрақтың коды.

3 ТМД - Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығы.

4 Мұнда және бұдан әрі көрсеткіштерді кодтау “Халықтың жұмыспен қамтылуын іріктеп зерттеу сауалдамасы” жалпы мемлекеттік статистикалық байқаудың статистикалық нысанын толтыру жөніндегі нұсқаулықтың 1-қосымшасына сәйкес жүргізіледі.

5 Мұнда және бұдан әрі кәсіп коды http://www.enbek.gov.kz/node/243262 сайтында орналасқан қызметтер жіктеуішіне сәйкес толтырылады

жүктеу 3,62 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: