Таңдамалық орташаны бас орташаның гипотетикалық (алдын-ала ұйғарылған) мӘнімен салыстыру

Но: а=a

Бұл жерде -бас орташаның гипотетикалық мәні.

1. Статистикалық критерий мына формуламен анықталады

   
   

-бас орташа.

2)Критерийдің бақыланатын мәні анықталды:

3) Критерийдің сандық мәні берілген маңыздылық деңгейінде Стьюденттің екі жақты сын нүктелері кестесінен анықталады

/5.4.3/

6. Егер болса – нөлдік болжамды жоққа шығаруға негіз жоқ, ал егер болса онда болжам қабылданбайды.
   

х 54,8 54,9 55,0 55,1 55,3

n 2 3 4 6 5
маңыздылық деңгейінде мына нөлдік болжамды тексеріңіз.

Но:

Енді кестеден (0,05; 19)=2,09 сындық мәнін табамыз.

Олай болса болғандықтан нөлдік болжам қабылданбайды, станок проектілік дәлдікті қамтамасыз етпейді деп айтамыз.

Есептер

1. Бас жинақ Х қалыпты үлестірілген деген болжам арқылы эмпирика-лық және теориялық жиіліктер арасында адшақтықтың кездейсоқты-ғын немесе маңыздылығын маңыздылық деңгейінде Пирсон критерийі арқылы тексеріңіз.

х 5 10 15 20 25

n 6 14 18 7 5
б)

х 6 8 13 15 16 20

n 5 9 14 16 18 19
в)

х 4 19 32 25 20 10

n 5 18 29 21 18 9

2. Қалыпты үлестірілген Х,У бас жинақтарынан кездейсоқ алынған, көлемдері болатын таңдамалардың түзетілген дисперсиялары маңыздылық деңгейінде мына болжамды тексеріңіз

Н D(х)>D(у)

3. Жоғарыдағы есепті бақталас болжам Н болғанда маңыздылық деңгейінде шығарыңыз.
4. Қалыпты үлестірілген бас жинақтардан мынадай таңдамалар алынған

х 2,08 2,10 2,12 2,14 2,16 2,18

n 2 3 1 10 3

у 2,03 2,06 2,09 2,12

n 3 1 4 2
а) маңыздылық деңгейінде мына болжамды тексеріңіз
Но: D(х)=D(у)

Н D(х)>D(у)

а) маңыздылық деңгейінде мына болжамды тексеріңіз
Но: D(х)=D(у)

Н: D(х)D(у)

5. Автоматтандырылған цехта жасаланатын поршеньдердің проектілік өлшемі мм болуы тиіс. Қоймадағы дайын бұйымдар (поршень) ішінен бірнешеуі кездейсоқ теріліп, олардың диаметрлерін өлшегенде, мынадай деректер алынды

х 75,92 75,94 75,96 75,98 76,0 76,2

n 2 3 7 4 2 2
маңыздылық деңгейінде, “цехтағы станоктар проектілік дәлдікті қамтамасыз етеді” деген болжамды тексеріңіз.

6. Қалыпты үлестірілген Х,У бас жинақтарынан кездейсоқ теріліп алынған, көлемдері таңдамалары үшін

маңыздылық деңгейіне мына болжамды тексеріңіз
Но: D(х)=D(у)

Н: D(х)D(у)

маңыздылық деңгейінде мына болжамды тексеріңіз

Н

8. Қатаң жүйемен сатуға арналған дәрінің әр таблеткасы 2 г болуы тиіс еді. 196 таблеткаларды кездейсоқ теріп алып өлшегенде анықталды. Осы дәріні ауруларға беруге бола ма?

Н а>2
Болжамын біржақты сын облысы үшін тексеру керек, дәрі таблеткаларының салмағын қалыпты үлестірілген кездейсоқ шама деп есептеңіз).

Дисперсиялық талдау элементтері