ПоәК042-14-505. 01. 20. 10/03. 2011 №1 басылым орнына

1 сурет – ы, і әріптерін қысқартып жазу сатылары

Кезінде А.Байтұрсынұлы мен Қ.Жұбанов одағайларда бар дыбысқа әріп арналуы керек деген, Орынбордағы емле құрылтайының қарары әліпбиден һ әрпін шығаруды қабылдаған [17, 98б.], ал соңғы фонологиялық зерттеулер қазақ тілін тұтынушы санасында [х], [қ], [һ] дыбыстарының типтік бейнесі біреу, тұтынушы - [халық]-[қалық], [хан]-[қан], [рахат]-[рақат], [қалұуа]-[халұуа] варианттарының қайсысымен сөйлесе де, қайсысын естісе де, ортақ типтік елес - <қ> фонемасы арқылы танитынын айтады. Бірақ қазіргі қазақ жазуында һ әрпімен жазылатын аһ, аһылап-уһілеу, аһылау, бәһра, гауһар, еһ, еһе, еһе-һе, еһе-һелеу, жаһан, жаһіл, қаһар, қаһарат, қаһарман, түуһ, уһ, уһілеп-аһылау, уһілеу, жиһад, жиһаз, жиһан, жиһангерлік, жиһанкез, мәшһүр, мүһәзин, паһ, паһ-паһ, жауһар, жаһіл, оһ, оллаһи, оһо, паһ-паһ, түуһ, шаһар, шаһбаз, аждаһа, айдаһар, асфаһани сөздері, біздіңше, жазылуына қарай [һ] дыбысымен оқылмайды және қазіргі тілтұтынушы бұл сөздерді [қ] фонемасы арқылы дыбыстай алмайды. Сондықтан х әрпінің сөздің жазба тұрпатына дифференциация жасайтын, һ әрпінің бейүндес буын жігін бейтараптандыратын, сөйтіп, сөздің бірыңғай үндесімде айтылуына маркерлік ететін қызметі ([р'ах'мет], [емт'ійх'ан]) бұл таңбалардың қазақ әліпбиі құрамында болуын уәжді етеді. Дегенмен һ әрпін шығыс тілдерінен, х әрпін орыс тілінен енген термин сөздерде пайдаланудың қажеті аз, екі әріпті бір таңбаға сидыруға болар еді дейміз.

[қ^о] [ақ] ақ, [қылт] қылт, [қ^оол^о] қол, [қ^оұш^о] құш

[қ^ОІ] [қ^ОІәзір] қазір, [тығішіңе] тық ішіңе, [қөлет] қол ет, [қ^Іұдірет] құдірет.

[ғ^ОІ] [жоғән] жоқ ән, [қырығішік] қырық ішік, [ағөлөң] ақ өлең, [жоғүн] жоқ үн.

[г^ОІ] [гәп] гәп, [jегіз] егіз, [jегде] егде, [бүгүн] бүгін, [гөрү] гөрі, [гүр] гүр.

Сөйтіп, <қ>, <к>, <ғ>, <г> фонемаларына әріп арналудың уәжі бар деп білеміз.

3. 
   СЕМИНАР САБАҚТАРЫ
   

№1-семинар. Тақырыбы: Жазу тілдің жазба жүйесі ме, әлде жазба формасы ма; Жазба тіл мен ауызша тілдің өзіне тән ерекшеліктері

Семинар тақырыптары, онда қарастырылатын сұрақтар курстың өзекті теориялық және методологиялық мәселелерін кеңінен қамтиды. Студенттің білімді өз бетімен алуға ұмтылушылығын, ізденімпаздық қабілетін арттыру мақсат етіледі. Студенттен әр семинардың берілген сұрақтарына тыңғылықты әзірленуі талап етіледі. Ол үшін студент көрсетілген әдебиеттер бойынша әрбір сұрақтың мәнін ашатындай конспект әзірлеуі қажет. Бұл біріншіден, білімінің жүйелілігін, үздіксіздігін қамтамасыз етеді. Екіншіден, дайын конспектінің өздік жұмысты орындау, коллоквиум, кезеңдік және қорытынды бақылауға дайындалу барысында пайдасы зор. Семинардың тақырыбымен танысып алған соң, қажетті әдебиеттерді іріктеп алу керек. Бір сұрақтың айналасында айтылған түрлі авторлардың пікірлеріне іштей салыстырулар жасап, түйінді жерлерін қағаз бетіне түсіру керек. Осы мәселе төңірегіндегі өз ойыңыз қандай, соны дәйектеңіз. Бұдан соң белгілі бір тұжырымды дәлелдеу үшін өзіңіз оқыған көркем туындылардан, сын мақалалардан мысалдар келтіріңіз. Келесі семинарларда алдыңғы өткен сабақтарда дайындаған материалдарыңызды, алған біліміңізді дұрыс пайдалана біліп, жаңа тақырыпппен байланыстырып отырыңыз. Әр тақыпрыпты өткен кезде ұсынылып отырған көркем мәтіндермен мұқият танысып, көрсетілген әдебиеттерді оқу қажет. Семинар барысында теориялық мәселелерді меңгерумен қатар мәтінді білу талап етіледі. Емтихан алдынла мәтіндік тест алынады.

№1 сабақ тақырыбы: Тіл және мәдениеттану

№2 сабақ тақырыбы: Тіл және этнография

№3 сабақ тақырыбы: Тіл және өлкетану

№4 сабақ тақырыбы: Этнолингвистикалық бірліктер

№5 сабақ тақырыбы: Қазақ этнолингвистикасының өзіндік ерекшеліктері

№6 сабақ тақырыбы: Этнолингвистиканың базалық ұғымдары

№7 сабақ тақырыбы: Ұран, ру таңбаларының этнолингвистикалық cипаты

№8 сабақ тақырыбы: Этнотопонимдердің этнолингвистикалық сипаты (әркім өз ауданына қатысты материал негізінде жазады)

№9 сабақ тақырыбы: Тұрақты теңеулер - Этнолингвистикалық арналардың бірі

№10 сабақ тақырыбы: Қазақтар дүниетанымындағы кеңістік пен уақыт

№11 сабақ тақырыбы: Этнонимдердің этникалық сипаты (әр студенттің өзіне қатысты

1. Жазу мен ойлаудың арақатынасы.

2. Қазіргі қазақ әліпбиінің құрамы. Әріп аттары. Әріп реті. Қазақ тіліне тән дыбыстарды таңбалайтын әріптердің тұрпаты мен орналасу реті. Бір фонемаға бір әріп сәйкесетін таңбалар, екі дыбыс тіркесін беретін әріптер, үш дыбыс тіркесін беретін әріптер, кірме сөздерді таңбалау үшін алынған әріптер, дәстүрлі жазу үшін алынған әріптер.

3. Қазіргі қазақ жазуындағы үндесімнің буын шегінде таңбалану уәждері. Қазақ ауызша тілінің негізгі дыбыстық заңы. Тіл үндестігі. Ерін үндестігі. Тіл үндестігінің дауысты дыбыс әрпі арқылы берілуі. Тіл үндестігінің дауыссыз дыбыс әрпі арқылы берілуі. Тіл үндестігінің дәйекше арқылы берілуі. Артықшылықтары мен олқылықтары.

4. Қазақ тіл біліміндегі жазба тіл, тіл формасы, жазба дәстүр ұғымдарының сипаты

5. Қазақ графикасын ауыстыру мәселесі: ұсыныстар, жоба

6. Жаңа қазақ әліпбиінің жобалары.

7. Латын графикасына негізделген жаңа әліпбидің негізгі жобасының тілдік және тілдік емес негіздері

8. Латын графикасына көшудің алғышарттары мен себептері

9. Кірме сөздерді таңбалаудың орфографиялық ережелері: өткеніміз, бүгін және болашақ

10. Халықаралық терминдерді таңбалау: тарих және бүгін.

11. Бірге не бөлек жазылуы қиындық тудыратын тұрақты тіркестердің орографиясы

12. Ауызша ғылыми сөз бен жазбаша ғылыми сөздің құрылымдық ерекшеліктері

13. Ауызша шаршысөз бен жазбаша шаршысөздің құрылымдық ерекшеліктері

14. Ауызша іскери сөз бен жазбаша іскерисөздің құрылымдық ерекшеліктері

15. Ауызша монологтік сөз бен жазбаша монологтік сөздің құрылымдық ерекшеліктері

2. Жазба тіл мен тілдік жүйе арасындағы қатынас. Жазудың негізгі категориялары.

3. Әліпби және әліпбидегі әріп пен фонема қатынасы.

4. Көне түркі жазуының әліпбиі, графикасы, орфографиялық ерекшеліктері, кейбір дыбыстардың таңбалану жүйесі.

5. Араб графикасына негізделген қазақ жазуының ерекшеліктері, жәдид және қадим жазуының өзара айырмашылықтары.

6. Латын графикасына негізделген қазақ жазуының әліпбиі мен емле ережесі.

7. Орыс графикасына негізделген қазақ жазуының әліпбиі мен емле ережесі.

8. А.Байтұрсынұлының емле ұстанымы, орфограммалау тәсілдері.

9. Қ.Жұбановтың әліпби, емле туралы тұжырымдамалары.

10. Қазақ емлесіндегі ерін үндестігінің таңбалану уәждері.

11. Қазіргі қазақ графикасындағы әріп-фонема-дыбыс қатынасы.

12. Қазақ орфографиясы негізгі ережелері

13. Қазіргі қазақ орфографиясы негізгі принципі.

14. ы, і, ә әріптерінің орфограммасы.

15. Қазақ графикасындағы һ, х, ф, қ-к, ғ-г әріптерінің емлесі.

16. Жазу тілдің жазба жүйесі ме, әлде жазба формасы ма; Жазба тіл мен ауызша тілдің өзіне тән ерекшеліктері.

17. Жазба тіл мен ауызша тілдің өзара кодталу сатылары.

18. Үндесім заңы мен жазу теориясының қатысы.

19. Сөздерді бірге, бөлек таңбалаудың ұғымдық және тілдік дискреттілікке қатысы.

20. Қазақ тілі орфографиялық сөздіктерінің түзілу принциптері мен жетілдіру бағыттары. ҚТОС-тың V-басылымындағы өзгерістердің сөзжасамдық, семантикалық уәждері.

21. Әліпбиге и, у, я, ю әріптерін алудағы емле қиындығы мен жазу экономиясы.

22. Дыбыстық емес графикалық белгілер: босаралықпен, босаралықсыз және қосаралықпен жазу. Өзгешеліктері мен ерекшеліктері. Бірге жазылатын сөздердің формалды белгілері. Ұластыруыштар. Аффиксойдтар. Құрастыруыштар.

23. Бірге жазылатын сөздердің семантикалық белгілері. Қосаралық (дефис) қызметі. Босаралық – қосаралық – босаралықсыз жазу эволюциясы. Дефиспен жазылатын сөздердің орфограммасы.

24. Бас әріп қызметі. Кіші әріп қызметі. Символика. Қазақ тіліндегі бас әріппен жазылатын сөздердің типтері мен топтары.

25. Кірме сөздерге қазақ тілінің қосымшаларын жалғаудағы ерекшеліктер.т.б. Дыбыстық жағынан толық игерілген және жартылай игерілген кірме сөздердің орфограммалары.

26. Жазудың жалпы даму тарихына шолу.

27. Жазу процесін меңгерудің физио-психологиялық ерекшеліктері.

28. Бейүндес буынды сөздер. Кірме сөздер мен бірге жазылатын сөздердің шеніндегі бейүндесімділік.

29. Орыс графикасына негізделген қазақ әліпбиінің жобалары (ХІХғ.).

30. Төте жазудың графика-орфографиялық ерекшеліктері.

31. Қазақ жазба тілі мен ауызша тілінің айырмашылықтары.

32. Түркі халықтарына ортақ әліпби жасаудың 30ж. тәжірибесі.

33. Орфографиядағы қосымша жалғау арқылы тексеру әдісі. Жұпсингармодауыстылар сыртындағы жұпсыз е дыбыс-әрпінің қазақ тілі тіл үндесімімінің доминанталық сипатын күшейтетенідігі туралы.

34. Қазіргі түркі халықтарының әліпбилерін бірдейлестірудің қажеттіліктері мен ортақ әліпби жобасының құрамы.

35. Екі бітеу буын аралығында жазылатын ы, і әріптерінің емлесі.

36. Бірге не бөлек және дефис арқылы жазылуы қиындық тудыратын үстеулердің және есімдіктердің емлесі.

37. Бас әріппен жазылатын сөздердің типтері мен түрлері .

38. Түрік жазуының әліпбиі, графикасы, емле ережесі, емле ережесіне енген өзгерістердің сипаты.

39. 1929-1940жж. Латын графикасымен жазылған мәтіндердің орфографиялық ерекшеліктері.

40. Қазақ жазуындағы й, у әріптерінің тарихы мен емлесі.

41. Жазу мен ойлаудың арақатынасы.

42. Қазіргі қазақ әліпбиінің құрамы. Әріп аттары. Әріп реті. Қазақ тіліне тән дыбыстарды таңбалайтын әріптердің тұрпаты мен орналасу реті. Бір фонемаға бір әріп сәйкесетін таңбалар, екі дыбыс тіркесін беретін әріптер, үш дыбыс тіркесін беретін әріптер, кірме сөздерді таңбалау үшін алынған әріптер, дәстүрлі жазу үшін алынған әріптер.

43. Қазақ ауызша тілінің негізгі дыбыстық заңы. Тіл үндестігі. Ерін үндестігі. Тіл үндестігінің дауысты дыбыс әрпі арқылы берілуі. Тіл үндестігінің дауыссыз дыбыс әрпі арқылы берілуі. Тіл үндестігінің дәйекше арқылы берілуі. Артықшылықтары мен олқылықтары. Қазіргі қазақ жазуындағы үндесімнің буын шегінде таңбалану уәждері.

44. Қазақ тіл біліміндегі жазба тіл, тіл формасы, жазба дәстүр ұғымдарының сипаты.

45. Қазақ графикасын ауыстыру мәселесі: ұсыныстар, жоба.

46. Жаңа қазақ әліпбиінің жобалары.

47. Латын графикасына негізделген жаңа әліпбидің негізгі жобасының тілдік және тілдік емес негіздері.

48. Латын графикасына көшудің алғышарттары мен себептері.

49. Кірме сөздерді таңбалаудың орфографиялық ережелері: өткеніміз, бүгін және болашақ.

50. Халықаралық терминдерді таңбалау: тарих және бүгін.

51. Бірге не бөлек жазылуы қиындық тудыратын тұрақты тіркестердің орфографиясы.

52. Ауызша ғылыми сөз бен жазбаша ғылыми сөздің құрылымдық ерекшеліктері.

53. Ауызша шаршысөз бен жазбаша шаршысөздің құрылымдық ерекшеліктері.

54. Ауызша іскери сөз бен жазбаша іскерисөздің құрылымдық ерекшеліктері.

55. Ауызша монологтік сөз бен жазбаша монологтік сөздің құрылымдық ерекшеліктері.
7. ПӘННІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТАСЫ
3-Кесте Пәннің оқу-әдістемелік картасы

1. Уәлиев Н. Қазақ графикасы мен орфографиясының фонологиялық негiздерi: фил. ғыл. канд. ... дисс. Алматы, 1993.–162 б.

2. Уәлиев Н., Алдашева А. Қазақ орфографиясындағы қиындықтар. Алматы: Ғылым, 1988. – 113 б.

3. Қ.Күдеринова. Қазақ жазуының теориялық негіздері. Алматы, 2006.

4. Күдеринова Қ. Бiрге және бөлек жазылатын сөздердiң орфографиясы: Алматы, 2005.–146 б.;

5. Истрин В.А. Развитие письма. М.: АН СССР, 1961. -394 с.

6. Щерба Л.В. Избранные работы по русскому языку. М., 1957.- 189 с.

7. Селезнева Л.Б. Современное русское письмо. Томск, 1981.- 211 с.

8. Зиндер Л.Р., Маслов Ю.С. Л.В.Щерба – лингвист, теоретик и педагог. Л.: Наука, 1982. – 103 с.

9. Гельб И.Е. Опыт изучения письма. М., 1982.- 185 с.

10. Истрин В.А. Возникновение и развитие письма М.:Наука, 1965.-596 c.

11. Фридрих И. История письма. М.: Наука, 1979. - 463 с.

12. Лоукотка Ч. Развитие письма. М, 1950.–319 c.

13. Зиндер Л.В. Очерк общей теории письма. Л.: Наука, 1987. –111 с.

14. Истрин В.А. Некоторые основные вопросы теории письма // Вопросы языкознания. 1953. №4.

15. Ермеков Ә. Семантика слитных слов в казахской лексике: автореф. ... канд. фил. наук:. Алматы, 1950.–9 б.;

16. Жәркешова Г. Қазіргі қазақ әдеби тіліндегі біріккен сөздер: фил. ғыл. канд. ... автореф. Алматы, 1949.– 6б.

17. Дирингер Д. Алфавит. М.: Изд. инс. лит., 1963. -655 с.

18. Мамырбекова Г. XVIII-XIX ғғ. араб жазулы қазақ жазбаларының графикалық-орфографиялық ерекшеліктері: фил. ғыл. канд. ... автореф. Алматы, 2006.–130 б.

19. Уәлиұлы Н. А.Байтұрсынұлы және қазақ жазуының онтогенездік дамуы // Ұлттық рухтың ұлы тіні. Алматы: Ғылым, 1999.-566 б.

20. Лурия А.Р. Письмо и речь. Нейролингвистическая исследования. М., 2002. – 342 с.

21. Амирова Т.А. Общелингвистические основания графемики: автореф. ... докт.фил.наук., 1981.-47 c.

22. Бодуэн де Куртенэ И.А. Введение в языковедение. М., 2004. – 320 с.

23. Жак Деррида. О грамматологии. М., 2000-511с.

24. Амирова Т.А. Функциональная взаимосвязь письменного и звукового языка. М, 1985.–283 с.

25. Солнцев В.М. Язык и письмо // Амирова Т.А. Функциональная взаимосвязь письменного и звукового языка. М, 1985.–283 с.

26. Вахек Й. К проблеме письменного языка // Пражский лингвистический кружок. М.:Прогресс, 1967. –557 c.

27. Вахек Й. Письменный язык и печатный язык // Пражский лингвистический кружок М.:Прогресс, 1967. –557 c.

28. Амирова Т.А. К истории и теории графемики. М.:Наука, 1977.–190 с.

29. Соколов Н.Н. Письмо: вчера, сегодня, завтра. М.Просвещение, 1987- 144 с.

30. Сүлейменов О. Язык письма. Алматы-Рим, 1998,– 497 с.

31. Амиров Р. Особенности синтаксиса казахской разговорной речи. Алма-Ата, 1972. –180 с.

32. Русская разговорная речь. Фонетика. Морфология. Лексика. Жест. М.: Наука, 1983, -236 с.

33. Бубнова Г.И., Гарбовский Н.К. Письменная и устная коммуникация. Синтаксис и просодия. М.: МГУ, 1991.– 272 с.

34. Земская Е.А., Китайгородская М.В., Ширяев Е.Н. Русская разговорная речь. Общие вопросы. Словообразование, синтаксис. М.:Наука, 1981. –276 с.

35. Мучник Б.С. Человек и текст. М., 1985.–252с.

36. Досмұхамедұлы Х. Қазақ қырғыз тілініндегі сингармонизм заңы. Таңдамалы. Алматы:Ана тілі, 1998.-384 б.

37. Сыздықова Р. Орфоэпиялық нормалар жайлы // Өрелі өнер. Алматы:Ғылым, 1976.– 144 б.

38. Мучник Б.С. Письменная передача мысли. Алматы: Мектеп, 1973. –187 б.

39. Исаева Ж. Ауызша әдеби тілдегі стиль, норма мәселелері // Көркем әдебиет тілінің өзекті мәселелері. Алматы, 2003. –283 б.

40. Әміров Р. Ауызекі сөйлеу тілінің синтаксистік ерекшелігі. Алматы: Мектеп, 1977.– 91 б.

41. Аврамова А.Г. Электронный дискурс в зеркале оппозиции устный письменный // Вестник МГУ. Сер. Лингистика и культура коммуникации. 2004, №3.

42. Дедова О.В. Русский художественной текст в пространстве интернета // Вестник Московского университета. Сер.филол.2004. №2.

43. Щерба Л.В. Теория русского письма. Л.: Наука, 1983. –134 с.

44. Кузьмина С.М. Теория русской орфографии. М.: Наука, 1981. – 264 с.

45. Яковлев Н.Ф. Математическая формула построения алфавита // Реформатский А.А. Из истории отечественной фонологии, М.:Наука, 1970. – 575 с.

46. Бальдауф И. Некоторые проблемы передачи языка в письменной форме // Ұлттық рухтың ұлы тіні. Алматы:Ғылым, 1999. –587 б.

47. Уәли Н., Жүнісбек Ә. Әліпби атауларының жүйесі жайлы // Мемлекеттік тіл: терминология, ісқағаздар мен бұқаралық ақпарат құралдарының тілі. Астана, 1999. – 464 б.

48. Айдаров Ғ. Көне түркі жазба ескерткіштерінің тілі. Алматы, Мектеп,1986.-180 б.

49. Айдаров Г. Язык памятника Кюль-тегину. Алматы: Ғылым, 1993.- 280 с.

50. Аманжолов А. Графика таласских, енисейских и орхонских надписей // Қазақ тілі мен әдебиеті. 1973, 3-шығуы.

51. Сыздыкова Р. Язык Жами ат-тауарих Жалаири. Алматы, 1989.-248 с.

52. Әбілқасымов Б. Алғашқы қазақ газеттерінің тілі. Алматы: Ғылым, 1971. –272 б.

53. Әліппе айтысы. Қарағанды, 1990. –106 б.

1. Григорьев А.А. О передаче звуков киргизского языка буквами русской азбуки // Қазақ тілі туралы революциядан бұрынғы зерттеулер. Алматы, 1993, 232 б.

2. Ильминский Н.И.Материалы к изучению киргизских наречий. Казань, 1861. –199 с.

3. Әбілқасымов Б. Қазақ жазбасында орыс графикасының қолданылу тарихынан // Известия АН Каз ССР. Сер. фил. 1977. №4.

4. Алтынсарин И. Киргизская хрестоматия. Изд. 2. Оренбург, 1906-160 с.

5. Байтұрсынұлы А. Тіл тағылымы. Алматы: Ана тілі, 1992. –414 б.

6. Джусупов М. Фонемография А.Байтурсынова и фонология сингорманизма, Ташкент, 1995.–176 с.

7. Байтұрсынұлы А. Жазу мәселесі // Қазақ тілі туралы революциядан бұрынғы зерттеулер. Алматы: Ғылым, 1993. –232 б.

8. Байтұрсынұлы А. Қазақша сөз жазушылар диққатына сөз жазушыға // Қазақ тілі туралы революциядан бұрынғы зерттеулер. Алматы: Ғылым, 1993. –232 б.

9. Мусин Ғ. Жазу мәселесі // Қазақ тілі туралы революциядан бұрынғы зерттеулер. Алматы: Ғылым, 1993 –232 б.

10. Сералин М. Емле мәселесі // Қазақ тілі туралы революциядан бұрынғы зерттеулер. Алматы: Ғылым, 1993. –232 б.

11. Жияшев Ш. Бірге қозғалайық мәселесі // Қазақ тілі туралы революциядан бұрынғы зерттеулер. Алматы: Ғылым, 1993. –232 б.

12. Сұлтанғазин Д. Қазақ сөзін қалайша жазу турасы // Қазақ тілі туралы революциядан бұрынғы зерттеулер. Алматы: Ғылым, 1993. –232 б.

13. Қазақ білімпаздарының тұңғыш сійезі. Алматы. 2005.–144 б.

14. Жұбанов Қ. Қазақ тілі жөніндегі зерттеулер. Алматы: Ғылым, 1999. – 581 б.

15. Новая казак-киргизская (Байтурсыновская) орфография. Спорные вопросы Киргизской графики и орфографии. Проф. Е.Д.Поливанов. Санкт-Петербург, 1924.- 8 с.

16. Резолюция І тюркологического съезда о новом латинированном алфавите // Культурное строительство в Казахстане (1918-1933), Алматы, 1965.- 564 с.

17. І Всесоюзный тюркологический съезд 26/ІІ-5/ІІІ-1926. Баку, 1926. –426 с.

18. Из резолюции общего собрания студентов-казахстанцев г. Москвы по докладу о латинизации казахского алфавита // Культурное строительство в Казахстане. Алма-Ата, 1965-564 с.

19. Поливанов Е.Д. Проекты латинизации турецких письменностей СССР. К тюркологическому съезду ІІ-1926, Ташкент, 1926-16 с.

20. Стенографический отчет третьего пленума всесоюзного центрального комитета нового тюркского алфавита заседавшего в Казани, от 18-23/ХІІ-1928. Казань, 1928.–227 с.

21. Стенографический отчет научно-орфографической комиссии созванной 2-4.06. 1929 г. научно-методическим советом НКП и ЦКИКА. Кзылорда, 1930.–482с.

22. Стенографический отчет ІV пленума ВЦКН алфавита пр. в Алматы, ВЦКНА, 1931.– 261 с.

23. Аманжолұлы С. Жаңа әліппенің кейбір дыбыстарын өзгерту, емле мен терминді дұрыстау туралы // Социалистік Қазақстан. 23.08. 1933.

24. Жиенбайұлы С. Әліппе мен емленің кейбір мәселелері туралы// Социалистік Қазақстан. 6.04. 1935.

25. Әліппе мен емледегі жаңалықтар жобасы// Социалистік Қазақстан. 14.06.1934.

26. Академик Н.Сауранбаевтың еңбектері. І том. Алматы, 2000.-400 б.

27. Қазақ тілі әліппесінің жаңа емлесінің ережелері // Лениншіл жас 10. 07. 1939.

28. Аманжолов С. Орыс графикасына негізделген қазақтың жаңа алфавиті мен орфографиясы. Алматы, 1940.–30 б.

29. Балақаев М. Жаңа әліппе мен емле проектісі туралы // Социалистік Қазақстан. 24. 08. 1939.

30. Ысқақов А. Жаңа әліппе проект жайындағы кейбір пікірлер жөнінде // Социалистік Қазақстан 3. 08. 1940.

31. Балақаев М. Орфографияға енетін өзгерістер // Социалистік Қазақстан 5. 10. 1940.

32. Балақаев М. Біріккен сөздердің емлесі туралы // Социалистік Қазақстан 5. 01. 1940.

33. Кеңесбаев С. Қазақ тілінің орыс графикасына негізделген жаңа алфавиті мен орфографиясы туралы // Лениншіл жас 31.12. 1940.

34. Балақаев М. й, й, я, ю әріптерінің қолданылуы // Социалистік Қазағыстан. 16. 01. 1941.

35.Балақаев М. Емледегі кейбір кемшіліктер туралы // Социалистік Қазақстан. 8. 08. 1945.

36. Балакаев М. Вопросы казахской графики и орфографии // Вестник АН КазССР. №12. 1951.

37. Баскаков Н. А. Дискуссия в Казахстане о литературном языке, графике и орфографии // Вопросы языкознания. М., 1952. №4.

38. Аманжолов С. Қазақ алфавиті мен орфографиясының кейбір мәселелері жөнінде // / Социалистік Қазақстан 30. 03. 1957.

39. Барманқұлов К. ы, і емлесі жайында // Қазақстан мұғалімі. 9. 05. 1953.

40. Орфография ережелері туралы // Қазақстан мұғалімі. 4. 04. 1953.

41. Аманжолов С. Қазақ тілінің кейбір мәселелері // Социалистік Қазақстан. 13.12.1949.; Жолаев Н. Қазақ тілінің емлесін жақсарту жөнінде кейбір пікірлер // Социалистік Қазақстан. 10. 01. 1950.

42. Қазақ алфавиті ý әрпінің таңбасын өзгерту туралы // Социалистік Қазақстан. 24. 07. 1951.

43. Хасанова С. Қазақ жазба әдеби тіл үлгілері. Алматы, 1998.- 78 б.

44. Хасанова С. Көне түркі және араб-латын жазбалары. Алматы, Респ.басп., 1994– 288 б.

45. Аванесов Р.И. Сидоров В.Н. Реформа орфографии в связи с проблемой письменного языка// Из историй отечественной фонологии. М.:Наука, 1970-575 с.

46. Байтұрсынұлы А. Емле туралы // ҚР БжҒМ ҒА Хабарлары. 2000, №3.

47. Балақаев М. Орфографияға енетін өзгерістер // Соц.Қаз. 05.10.1940.

48. Балақаев М. Вопросы казахской графики и орфографии // Вестник АН КазССР. №2. 1951.

49. Джунисбеков А. Сингармонизм в казахском языке. Алматы: Наука, 1980-78 с.

50. Маслов Ю.С. Введение в языкознание, М.,1987.- 272 с.

51. Реформатский А.А. Из истории отечественной фонологии. М.: Наука, 1970. – 575 с.

52. Омаров Е. Қазақша жазу жайы// Тілтаным. 2002. №3. 103-111 бб.

53. Мырзабеков С. Қазақ тіліндегі ұяң дауыссыздар тіркесімі// Сөзтаным. 2003. №3.

54. Баданбекқызы З. Қазақ тіліндегі фонемалардың дыбыс қорлары: фил. ғыл. канд. ... автореф. Алматы, 2001.–103 б.

55. Бодуэн де Куртенэ И.А. Избранные труды по общему языкознанию. I, II М., 1963.-388 c.

56. Уәли Н. Біріккен сөз туралы // ҚР ҒА-ның хабарлары 2005. №5-6.

57. Н.Уәлиұлы. Бұқаралық коммуникация және сөз мәдениеті // Қазақ тілі орфоэпиялық анықтағышы. Алматы: Арыс, 2004. –200 б.

58. Сүлейменова Б. Жоба туралы пікірлер // Қазақстан мұғалімі. 9.05.1953; Сұлтанғалиев Ғ. Екіұшті ереже туралы // Қазақстан мұғалімі. 19.04.1953.

59. Жанұзақов Т. Кейбір ережелер жөнінде // Қазақстан мұғалімі. 9.05.1953.; Мұсабекова Ф. Көңіл бөлетін мәселелер // Қазақстан мұғалімі. 21.03.1953.; Нұрғазина Б. Нұржекеев Б. Тіл заңдылығын сақтайық // Қазақ әдебиеті. 8.04.1983.; Қыдырбаев М. Тағы да орфография туралы // Қазақстан мұғалімі. 3.03.1955.

60. Сарыбаев Ш. Қазақ алфавиті мен орфографиясы жөнінде // Қазақстан мұғалімі. 21.03.1953.; Ермеков Ә. Екі мәселе // Қазақстан мұғалімі. 28.03.1953.; Қазыбаев С., Жолаев Н. Қазақ тілі емлесін жақсарту жөнінде кейбір пікірлер // Социалистік Қазақстан. 40.10.1950.; Дүйсенбаев Қ., Жанпеисов Е. Орфографияның кейбір мәселелері // Қазақстан мұғалімі. 25.04.1953.

61. Шаукенов Қ. Морфологиялық принцип толық сақталсын // Қазақстан мұғалімі. 28.03.1953.

62. Баймурзин Т. Термин сөздер туралы // Қазақстан мұғалімі. 25.04.1953.

187 Қуанов Е. Қазақ алфавиті мен орфографиясын жетілдіре түсейік // Қазақстан мұғалімі. 12.01.1956.

63. Кеңесбаев І. ¤ңделген қазақ жазуы // Социалистік Қазақстан. 9.06.1957.

64. Нұрғазина Б. Дауыстылар мен дауыссыздардың қолданысы туралы // Қазақстан мұғалімі. 25.04.1953.

65. Даржанов Ш., Абуов А., Таңатаров Қ., Жұмақанов ¤. Ый туралы // Қазақстан мұғалімі. 25.04.1953.; Еркебаев Б. Коллектив ұсынысы // Қазақстан мұғалімі. 9.05.1953.

66. Аманжолов Қ. Әңгіме әліппе туралы. Таңд. Алматы, 1955.– 316 б.

67. Мшанов М. Қазақ тілі орфографиясының кейбір мәселелері // Социалистік Қазақстан. 21.03.1952.

68. Абуқанов Ғ. Орфографияның кейбір мәселелері // Советтік Қазақстан. 9.01.1949., З.Мусаев, М.Төлегенов, Б.Бисенов. Біздің пікіріміз // Қазақстан мұғалімі. 25.04.1953.

69. Абдрахманов С. Мұғалімдер жобаны талқылады // Қазақстан мұғалімі. 19.04.1953.; Қазыбаев С. Қазақ алфавиті мен орфографиясы ережелері жөнінде // Соцалистік құрылыс. 20.04.1952.

70. Есенов Қ. Біріккен сөздер // Социалистік Қазақстан. 11.02.1977.

71. Мшанов. Бірге жазылатын сөздердің емлесі // Социалистік Қазақстан. 22.12.1957.

72. Жаркешова Г. Біріккен сөздер туралы // Қазақстан мұғалімі. 21.03.1953.

73. Балақаев М. Жазу мәдениетіндегі олқылықтар туралы // Социалистік Қазақстан. 20.01.1977.

74. Жиенбаев С. Тағы да біріккен сөз емлесі туралы // Халық мұғалімі. 1940. № 7, 8.

75. Правила русской орфографии и пунктуации. М., 1962.-175 с.

76. Қалиев Б. Біріккен сөздердің жазылуы жайында // Сөз өнері. Алматы: Ғылым, 1978.–184 б.; Қазақ орфографиясын оқытудың ғылыми негіздері. Алматы, 1974. – 45 б.

77. Алдашева А., Уәлиев Н. Кейбір терминдердің орфограммасы // Сөз өнері. Алматы: Ғылым, 1978.–184 б.

78. Қалиұлы Б. Қазақ орфографиясындағы қайшылықтар. Алматы, 1994. –19 б.

79. Мырзабеков С. Қазақ орфографиясының арнаулы курсы бойынша методикалық нұсқаулар. Алматы: Қаз. Унив. 1991.- 39 б.

10. ӨЗГЕРІСТЕРДІ ТІРКЕУ ПАРАҒЫ