Құрылымдық-механикалық қасиеттер

Ең универсальді, басқаша айтса бұзылған құрылымдағы жерлерде барлық қасиеттерді және оның көшкінді бұзылуын анықтауға мүмкіндік беретіні ротационды вискозиметр РВ-8 немесе РВ-4 болып келеді.осындай жағдайда сараптауды өткізу аспап дайындауға, өлшеуге және өндіріске келтіріледі. Вискозиметрді дайындау кезінде деңгей бойынша қояды, подшипниктердегі үйкеліс күшін анықтайды, аспапты зерттеу материалымен толтырады және оны термостаттайды. Өлшеу кезінде Р жүк салмағын немесе оның m массасын және ротордың 1 секундта N айналу санын анықтайды, өлшеудің минимальді уақыты 2-2,5 сек құрайды, әр тәжірибе 30-40 өлшемнен тұрады, онда біртіндеп жүкті көбейтеді және азайтады. Сол уақытта сипатты сызық құрады, мысалы көшкінді бұзылу құрылымы үшін N (Р) қисық болады. Жуу үшін және онымен роторда қалдырған із бойынша материал ұзындығын (h) анықтау үшін аспапты бөлшектеп алады. Содан кейін тәжірибенің константын анықтайды.

Бұзылмаған құрылымды жерлерде серпімділік модулін, ең үлкен тұтқырлықты және деформацияның даму сипатын анықтайды. Сонымен өлшеуді құрылымды тиксотропты қалпына келтіру сызығында бастайды. Деформация өлшемдерін микроскоп немесе лупа көмегімен тіл ауытқуы бойынша өлшейді. Тәжірибені шекті қозғалу кернеуінен төмен, деформацияны жазу интервалы 10-20 сек болатын аз қозғалатын жігерден бастайды.

Құрылымның көшкінді бұзылу жеріне ауысқанда шекті статикалық және динамикалық қозғалу керенеуін, градиент жылдамдығына (жылдамдыққа) немесе қозғалу керенеуіне қатысты пластикалық тұтқырлықты анықтайды. Ол үшін өлшеу нәтижелерін графикке енгізеді; секундтағы (N) ротордың айналым санын– қозғалу жігерін (Р) немесе қозғалатын жүктің массасын (m, кг), тепе-тең қисық өткізеді және сол қисық бойынша есептейді.

Ротордың айналымы ротор мен стакан арасында орналасқан өнімде ішкі кернеудің пайда болуына әкеледі.

Осы жанама кернеулер қозғалатын жігерге (жүк массасына) және олардың арасындағы кернеуге пропорциональді, аспап теориясына сәйкес қалыпты байланыс бар.

мұнда К₀ –осы тәжірибе үшін аспап тұрақтысы;

Дайын өнімнің қозғалуының шекті керенуін МЕСӨТИ-те (МТИММП) жасалған ПП-4М аспабында анықтайды.

Жұмыс бастамас бұрын аспапты деңгей бойынша қояды. Зерттелетін өнімі бар құмыраны көтеру үстелшесіне қояды және беті корпустың ұшына тимегенше үстіге көтере береді. Көлденен штанганы индикатор (индикатор тілі нольге қойылған) басымен тигізіп қояды және жүкке қарсы (противовеске) m=0,1-0,3 кг (зерттелетін материалға байланысты) жүк қояды. Конустан штанганы босатады және секундөлшеуіш бойынша конусты енгізу уақытын белгілейді. Зерттелетін массаға конус батқан сайын батырылатын өнім мен оның арасындағы тию ауданы өседі, ал керену азаяды, оның нәтижесінде жылдамдық азаяды, нольге ұмтылады. Өлшеу ұзақтығы жалпы 3 минутты құрайды, өйткені ары қарай конус азғантай мәнді емес өлшемге батады, оны санамауға болады.

Қозғалудың шекті кернеуін П.А. Ребиндер формуласымен анықтауға болады

h – өнімге конустың бату терендігі, м;

К – ерітіндінің бұрышына байланысты конустын тұрақтысы, н/кг.
Зертханалық жұмыс №17