Адамгершілік мәдениетін қалыптастыру

• 
  ізгілікті және адамгершілікке жат әрекеттер туралы түсініктерін қалыптастыру;
  
• 
  өз іс- әрекетінің жеке басына және өзгелерге тигізер зиянын бағалау
  
• 
  қабілеттерін қалыптастыру;
  
• 
  адамгершілікті мінез-құлыққа сай тандау жасау қабілетгерін қалыптастыру;
  
• 
  адамгершілікті мінез-құлық тәжірибесін қалыптастыру.
  

15

өзін ұстау мәдениеті туралы түсінік алады;

• 
  Достық, махаббат, шындық қуаныш туралы бейнематериалдарды көру және талдау;
  
• 
  "Бүгін бізде ертегілер қонақта" ойын-саяхат. Ертегілерден кейіпкерлердің адамгершілікті таңдауларын көрсететін сюжеттерін іріктеп алып оқушылар кейіпкердің таңдауларын түсіндіреді;
  
• 
  Балаларға арналған пьесаларға қойылымдар дайындау. Бұл шара оқушылардың түрлі өмірлік жағдайларды басынан өткізуіне, кейіпкерлердің рөлдік бейнесіне енуіне, адамгершілік мәселелерін түсінуіне, ізгілікті қарым-қатынас тәжірибесін кеңейтуіне көмектеседі;
  
• 
  Пайдалы істер күнделігі. Бұл құжатта айналасындағыларға және өзіне пайда келтіретін іс-әрекеттер тіркеледі. Мысалы, кішілерге қамқор болу, қарт адамдарға жәрдемдесу, мектепте пайдалы жұмыстар атқару, қасындағыларға құрметпен қарау, т.б.;"Қамқорлық" атты ұжымдық шығармашылық жұмыс.
  

• 
  этникалық өзіндік сана-сезім қалыптастыру;
  
• 
  өз халкының мәдени мұралары туралы білімдерін қалыптастыру;
  
• 
  этникалық және ұлттық мәдениетке деген тұлғаның қызығушылығын
  
• 
  дамыту;
  
• 
  этноәлеуметтік рөлін орындау қабілеттерін қалыптастыру;
  
• 
  өз халқының салт-дәстүрлерін сақтауға деген ұмтылыстарын қалыптастыру;
  
• 
  ана тілінде сөйлеу қабілеттерін дамыту;
  
• 
  өз халқының діни тағылымдары туралы түсініктерін қалыптастыру;
  
• 
  Қазақстанның этномәдени байлығы туралы түсініктерін қалыптастыру.
  

16

айтыс туралы түсініктері қалыптасады.

• 
  этнокөрмелерге, колданбалы өнер мұражайларына бару;
  
• 
  ұлттық салт-дәстүрлерге арналған байқау бағдарламасы.
  

• 
  ізгіліктің бастамасы негізінде қарым-қатынас жасау қабілеттерін қалыптастыру;
  
• 
  біртұтас адамзат қоғамының мүшесі ретінде адамдардың теңдігі туралы түсініктерін қалыптастыру;
  
• 
  түрлі үлт өкілдерімен қарым-қатынас орната білу тәжірибелерін қалыптастыру;
  
• 
  басқа адамдардың бостандығы мен құқығын құрметтеуге тәрбиелеу;
  
• 
  адамдарды сыйламау мен күш көрсетудің кез келген түріне қарсы тұру қабілеттерін қалыптастыру;
  
• 
  әлеуметтік шиеленіс пен дау кезінде тулғаның әлеуметтік-психологиялык қорғану тәсілдері туралы алғашқы білімдерін қалыптастыру;
  
• 
  басқа адамдарға деген өз мінез-құлқы мен қарым-қатынасын бағалау қажеттілігі мен қабілетін қалыптастыру.
  

• 
  нәсіліне карап адамның кұқығын шектеу мәселесіне арналған көркем әдебиеттерді оқу және оларды талдау;
  

әлеуметтік пікірлер мен шиеленістер жағдайында тұлғаны әлеуметтік-психологиялық жағынан қорғану тәсілдерін үйрену мақсатында тренингтер өткізу.

• 
  білім алуға деген қажеттіліктерін қалыптастыру;
  
• 
  адами мәдениетінің түрлі салаларына және оны терең
  
• 
  ұғынуға деген қызығушылығын қалыптастыру;
  
• 
  ақпараттар аркылы ой-өрісін кеңейту қабілеттерін қалыптастыру;
  
• 
  әр нәрсені білуге деген қызығушылықтарын қалыптастыру;
  
• 
  алынған мәліметтерге талдау жасау қабілеттерін қалыптастыру;
  
• 
  пікірталас жүргізу дағдыларын қалыптастыру.
  

"Біз енді балалар ғана емеспіз, біз оқушымыз!", "Әліппемен қоштасу" мерекелері. Мереке барысында окушылар өздерінің мектептегі алғашқы айларда алған білімдерін, біліктіліктері мен дағдыларын көрсетеді;

- оқушыларға талғамды қабылдауға қабілеттендіру;

- талғам құндылықтарын меңгеруге деген ұмтылысы мен қабілеттерін

дамыту;

қалыптастыру;

• 
  талғам кұндылықтарын меңгеру дағдыларын дамыту.
  

- жасөспірімдер театрының қойылымдарына қатысу;

"Бірнеше жылдан кейін..." - Түркістан каласымен, оның көрнекі орындарымен таныстыруға арналған ойын;

18
"Қазақстанның өнер шеберлері балаларға арнап" атты тақырыптық апталықтар;

• 
  кітаптар, мерзімді баспасөз материалдары негізінде Қазақстан өнер
  

• 
  бейнематериалдарды таңдау;
  
• 
  бейнематериалдарды көру, тарихи, өнер мұражайларына бару арқылы
  

- қазақ халқының музыкалық мәдениетімен танысу, музыкалық колледж окушылары, консерватория студенттерін тақырыптық кештер, мерекелер, концерттерге шақыру;

- қуыршақ театры, актерлік шеберлік, орындаушы музыканттар, жас суретшілер байқауы;

- оқушылардың шығармашылық шеберлігі мен балалар шығармашылығына арналған көрмелер ұйымдастыру.

- әлемнің біртұтастығы мен ондағы адамның орны туралы түсінігін, өзін табиғаттың бір бөлшегі деи тануы жайлы білімдерін қалыптастыру;

- табиғаттағы тіршілік иелеріне деген жанашырлық сезімдерін ояту;

-табиғатпен байланыс орната білу біліктіліктеріне негізделген экологиялық мәселелерге деген қызығушылықтарын ояту, табиғат туралы кітаптар оку, табиғаттың даму заңдылықтарын түсіне білуге үйрету;

- табиғат туралы көркем әдебиеттерді оқуға, табиғат заңдарын түсінуге деген қызығушылықтарын, қалыптастыру;

- табиғатты сақтау кажеттілігі туралы түсініктерін қалыптастыру;

- жер бетінде табиғат пен адамды сақтауды камтамасыз ететін экологиялық мінез-құлықты қалыптастыру;

- экологиялық бақылау жүргізудің қарапайым дағдыларын қалыптастыру;

- табиғатқа зиянын тигізетін адам әрекеттерін түсіне білуге көмектесу;

- тұлғаның табиғат тағдырына деген жеке жауапкершілігін тәрбиелеу.

- "Жасыл патруль" акциясы. Экологиялық отрядтар құру арқылы мектеп аймағындағы табиғатты қорғау мақсатында ұйымдастыру: мектеп маңайына ағаштар мен гүлдердің көшеттерін отырғызу, айналаны тазалау, кезекшілік кестесін құру;

- "Жас натуралистер" байқауы. Оқушылардың жеке бақылауларына сүйене отырып, табиғатта болып жатқан өзгерістерді жазып отыру ұсынылады;

- тірі табиғат әлемі туралы хабарлама жасау. Хабарламаны тыңдап оны талдау үшін "Біз - Жер шарының балаларымыз" атты конференциясы өткізу;

"Табиғат кітабы" атты мәлімет жинау. Жиналған мәліметтер қорытындысы бойынша арнайы альбомдар жасалады. Альбомды оқушылардың өздері безендіреді;

- қазақ және орыс ақын, жазушыларының көркем шығармаларынан үзінділерді түсініктеме бере отырып оқу. М.Әуезовтың "Көксерек", М.Зверованың "Ақ марал", "Менің төрт аяқты достарым", Б.Щербакованың "Досыма бастар жол", М.Пришвинаның "Қуыршақ" т.б. сияқты оқушылардың танымдық қабілеттерін арттыруға арналған, адамдар мен 19

табиғаттың байланысын түсінуге үлкен әсер ететін кітаптарды оқыту;

Қазақстанның Қызыл кітабына саяхат, бейнематериалдар көру;

• 
  "Табиғат білгірлері" байқауы. Байқау өткізілместен бұрын оқушыларға
  

- жеке денсаулық жағдайы мен ерекшелігі туралы білімдерін қалыптастыру;

- денсаулыққа зиян келтіретін факторлар туралы білімдерін қалыптастыру;

- денсаулықтың дене, психологиялық, әлеуметтік және рухани байлықтармен біртұтастығы және денсаулықты сақтау әдістері туралы түсініктерін қалыптастыру;

- жағымсыз әсерлерге карсы тұру қажеттілігі туралы түсініктерін қалыптастыру;

- күн тәртібін сақтау қажеттілігі туралы түсініктерін қалыптастыру;

- денсаулықты сақтау дағдыларын қалыптастыру;

- спортпен шұғылдануға деген ұмтылыстарын дамыту.

"Көңілді старт", "Спорт- денсаулық тірегі"-әр сыныптың оқушылары өзара күш сынасу, ептілік, жылдамдықтары бойынша жарысады;

"Сенің күн тәртібің" әңгіме. Окушының жеке күн тәртібін орындауға өзін-өзі тәрбиелеуі. Күн тәртібінің адам денсаулығына пайдасы қандай, оны қалай құру керек, оның пайдасы туралы пікірлеседі;

"Өз ағзаңды шынықтыр" әңгіме. Денсаулықты шынықтыру түрлері, шынығу арқылы адам ағзасының жұқпалы ауруларға қарсы тұру шыдамдылығын арттыруға әсері жайлы әңгімелесу;

Салауатты өмір салтын насихаттайтын фильмдер мен мақалаларды талдау;

- "Никотин және балалар", "Ішімдік ішу - у ішу", "Дәмді де пайдалы тағамдар" әңгіме;

- "Мен өсіп келемін" бақылау күнделігін толтыру;

- "Қауіпті аурулар" әңгіме;

- Жеке бас гигиенасының ережелері бойынша жаттығуларды білу.

Оқыту формасы дегеніміз – мұғалімнің әртүрлі жағдайда өткізілетін оқушылардың оқу – танымдық қызметтерін ұйымдастыру.

Экологияны ұйымдастыру формалары

Экологияны оқыту формалары: сабақ, экскурсиялар (топсеруендер), үй жұмыстары, сабақтан тыс жұмыстар, сыныптан тыс жұмыстар (жеке, топпен, көпшілік).

Экскурсиялар, үй жұмыстары және сабақтан тыс жұмыстары міндетті түрде өткізілуі керек.
Мұғалімнің сабаққа дайындалуы

Әр сабақтың өткізілуі мұғалімнен мұқият дайындықты қажет етеді.

Сабаққа дайындық келесі кезеңдерден тұрады:

6. 
   оқу материалын іріктеу;
   
7. 
   әдістерді таңдау;
   
8. 
   сабақ құрылымын анықтау;
   
9. 
   көрнекі құралдарды дайындау;
   
10. 
    жоспар немесе конспект жазу.
    

Мұғалімнің міндеттері:

I міндеті – мол ғылыми ақпараттың ішінен керек материалды қатаң іріктеу.

II міндеті – оқыған ақпаратты шығармашылық педагогикалық сіңіру (қайта қарау): негізгі сұрақпен қосымша сұрақтарды белгілеу, баяндау логикасын ойластыру, негізгі бөлімдердің мазмұнын, олардың көлемін ойластыру; сабақ үстінде тәрбие жұмысын белгілеу.

Мұғалім осы сабақта қандай ұғымдарды құрып, бұрынғы тақырыптардан қандай білімді әрі қарай дамыту керегін анықтайды.

Бұл дайындықта мектеп оқулығы мұғалімге салмақты көмек көрсетеді, бірақ білім көзі ретінде қызмет атқара алмайды.

Сабақтың сәтті өтуі мұғалімнің жақсы дайындығына байланысты.

Әр биологиялық курс логикалық кезекте орналасқан тақырыптардан құралады. Бағдарламаның әр тақырыбы логикалы байланысқан сабақтардың жүйесі болып саналады.

Жылдың басында бүкіл курсқа арналған кіріспе сабағы өткізіледі.

Көлемі үлкен тақырыптарда 3 түрлі сабақтарды айыруға болады:

4. 
   кіріспе
   
5. 
   тақырыптың мазмұнын ашатын
   
6. 
   қорытынды сабақтар.
   

Сабақ мазмұнына толық тексерілмеген ғылыми фактілермен және тақырыппен аз байланысқан мәліметтерді енгізуден сақтану қажет.

Сабақтың шамадан артық деректі материалмен жүктеу оқушылармен түсіндіру және жалпылау жұмыстарын өткізуге мүмкіндік бермейді.

Курсты көңілдегідей оқыту үшін үлестіріп берілетін материалдар (құрғақ және кептірілген күйде) қажет; бұл материалдың көбін қай мектеп болса да, өз күштерімен дайындай алады.

Оқушылардың өздеріне көрнекі құрал жасатуға ерекше көңіл бөлу керек. Оқушылардың экскурсияда жинаған материалдарынан таблицалар, гербарийлер, коллекциялар жасауға болады. Мектепте оқу – тәжірибе участогы болса, жыл сайын биология кабинетіне жаңа материалдар қосылады, оларды гербарий, таблица және коллекция етіп жасауға болады. Мысалы, “Дарвин участогындағы өсімдіктер түрлерінің тұқымдары”, “Өзгергіштік”, “Өсімдіктер дүниесіндегі бейімделушілік”, “Қолдан сұрыптау” және т.б..

Көрнекі құралдарды, үлестіру материалды және тәжірибе жұмысына қажет жабдықтарды сабақ қарсаңында дайындап қою керек.

Жаңа мұғалімге сабақ қарсаңында өзі құралды жинап, тәжірибені өткізіп жаттығып алған дұрыс. Алдын ала тәжірибені көрсеткенге, микроскоптарға ыңғайлы орындар белгілеп алу керек.
Экологияны оқытудың ұйымдастыру формалары.

Экологиядан оқу процесінің негізгі формасы сабақ болып табылады. Ол белгілі бір ұйымдастыру белгілерімен сипатталады: оны мұғалім тұрақты оқу кестесі бойынша құрамы тұрақты оқушылар тобымен арнайы жабдықталған биология кабинетінде немесе класс бөлмесінде өткізеді.

Жылдық (перспективті) жоспарда сабақ сағаттары тақырып бойынша және күнтізбелік мерзімі бойынша белгіленеді. Жоспарда мейрам және каникул күндерін шығарып тастап, нақты сағат саны тақырыпқа бөлінеді және өту мерзімі белгіленеді. Сонымен қатар қайталау сұрақтары белгіленеді, экскурсия мен сыныптан тыс жұмыстар жоспарланады.

Перспективті жоспар негізінде оқытушы тақырыптық жоспар жасайды. Онда тақырып мазмұнын түсіндіру реті мен логикасы, қолданылатын әдістер, көрнекі құралдар, практикалық жұмыстарға қажетті материалдар және сабақтан тыс өткізілетін жұмыстар көрсетіледі. Білімді жақсы меңгеру және бекіту үшін қажет болған жағдайда кейбір тақырыптардың сағат мөлшерін 1 – 2 сағатқа көбейтуге болады. Мұндайда кейбір тақырыптардың сағаты қысқартылады және бағдарлама толық орындалу керек.

Тақырыптың өзара орынын ауыстырған дұрыс емес.

Жылдық жоспарда қайталауға ерекше көңіл бөлінеді. Жылдық жоспарда нақты тек экскурсиялар мен сыныптан тыс жұмыстар белгіленеді, үй жұмысы мен сабақтан тыс жұмыстар әр тақырыпқа анығырақ жазылады.

Экология оқытушысына жұмысты жоспарлаудың өте бір қажеттілігі мынадай жағдайға байланысты: биология оқытушысы материалды күн ілгері әзірлеу керек, белгілі бір мерзімде көрсетілетін тәжірибелерді алдын ала жасау, экскурсия туралы күні бұрын келісу және т.б. қажет.
Сабақ мазмұнына толық тексерілмеген ғылыми фактілермен және тақырыппен аз байланысқан мәліметтерді енгізуден сақтану қажет.

Сабақтың шамадан артық деректі материалмен жүктеу оқушылармен түсіндіру және жалпылау жұмыстарын өткізуге мүмкіндік бермейді.

Курсты көңілдегідей оқыту үшін үлестіріп берілетін материалдар (құрғақ және кептірілген күйде) қажет; бұл материалдың көбін қай мектеп болса да, өз күштерімен дайындай алады.

Оқушылардың өздеріне көрнекі құрал жасатуға ерекше көңіл бөлу керек. Оқушылардың экскурсияда жинаған материалдарынан таблицалар, гербарийлер, коллекциялар жасауға болады. Мектепте оқу – тәжірибе участогы болса, жыл сайын биология кабинетіне жаңа материалдар қосылады, оларды гербарий, таблица және коллекция етіп жасауға болады. Мысалы, “Дарвин участогындағы өсімдіктер түрлерінің тұқымдары”, “Өзгергіштік”, “Өсімдіктер дүниесіндегі бейімделушілік”, “Қолдан сұрыптау” және т.б..

Көрнекі құралдарды, үлестіру материалды және тәжірибе жұмысына қажет жабдықтарды сабақ қарсаңында дайындап қою керек.

Жаңа мұғалімге сабақ қарсаңында өзі құралды жинап, тәжірибені өткізіп жаттығып алған дұрыс. Алдын ала тәжірибені көрсеткенге, микроскоптарға ыңғайлы орындар белгілеп алу керек.

3. 
   Қазіргі кездегі сабақ құрылымы. Сабақ жоспары. Оқушылардың танымдық қызметін белсенді ету. Проблемалық оқыту. Оқушылар білімін тексеру. Оқушылар жауаптарына қойылатын талаптар. Білімді тексеру әдістері (ауызекі, жазбаша, практикалық, графикалық). Тест алу оқушылар білімі мен біліктілігін бақылаудың тиімді бір тәсілі, оның артықшылықтары мен кемшіліктері. Тестік тапсырмалардың негізгі формалары.
   

Сабақтың құрылымы

Сабақтың құрылымы,оның жоспары сабақтың мазмұны мен әдістерімен байланысты.Сабақтың жоспары оның мазмұнының құрылымын анық білдірі керек-негізгі бөлімдерді әдістерді,қажет құралдарды.Оқушыларға арналған сұрақтар құрастырылады,анықтама материал көрсетіледі.

Жаңа тақырыпты сабақтың басында түсіндіру оқушылармен жақсы қабылданады және шаршамай тұрғанда қызығушылықпен қабылданады. Өткен тақырыпты жаңа тақырыппен салыстыра сұраған дұрыс.

Сабақтың құрылымында материалдың логикалы орналасуының маңызы зор.

1.Сабақтың индуктивті құрылуы нақты білім жинақтауға мүмкіндік береді.Сол білімге сүйеніп оқушылар қорытынды шығаруға үйренеді.

Сабақ дедуктивті құралғанда алдымен мұғалім заңдылықтын анықтамасын береді немесе жалпы пікірді хабарлайды, содан кейін растайтын деректерді қарастырады.

Дедукция

Растайтын деректер

Индукция мен дедукцияның синтезі

салыстыру

Жаңа деректерді

түсіну үшін

Сабақтың дұрыс ұйымдастырылуы дегеніміз оқу процесіне оқушылардың барлығын жұмылдыра білу болып табылады.

Оқу тәрбиелік мақсаты мен мазмұны барлық құрылым элементтерін жұмсауды талап ететін сабақтар

2. 
   Құрамалы сабақтар типіне жатады
   

2.Жаңа оқу материалын хабарлау;

3.Бекіту және білімді пайдалана білу;

4.Пысықтап қорытындылау;

5.Экскурсия сабақтар

6.Лабораториялық сабақтар

7.Оқу-тәжірибе учаскесіндегі сабақтарда болады.

Жаңа оқу материалын хабарлау сабағы мектеп оқушыларының алғашқы меңгеруіне қажетті фактілермен, ұғымдармен, теориялық мәселелермен оқушыларды байытып отыратындығымен сипатталады.

Деректер

Объекттердің бір бөлігі болған жағдайда сабақты дедуктивті құрауға болады.

Сабақта индуктивті және дедуктивті құрылымды біріктіруге де болады.

Мұғалім сабақ мазмұнында басты сұрақты анықтайды,содан кейін басты сұрақты логикалы байланысқан сұрақтарға бөлшектенеді, алдын ала қорытындыларды жобалайды.

Сабақ басында оқушылардың алдына мәселе қою оқушыларды қызықтырады.

Мәселе дегеніміз шешуді, анықтауды зерттеуді қажет ететін күрделі теориялық немесе тәжірибелік сұрақ.

Мәселе қойып құрастырылған сабақта алдымен қызметі қарастырылады,содан кейін түрі қарастырылады.

Сабақтың негізгі элементтері:

1.Ұйымдастыру бөлімі;

2.Мұғалімнің жаңа сабақ материалын баяндауы;

3.Оқушылардың жаңа білімді ойша қорытындылауы;

4.Оқушылардың жаңа білмді пайдалануы;

5.Оқушылардың жаңа білімді меңгеруін мұғалімнің тексеруі;

6.Үйге тапсырма беру;

Осы құрылым элементтерінің сабақтағы барлығының өзара әрекеттесуі түрліше болады.

Сабақтың құрылымының негізгі үш элементі кез келген сабақта қатаң сақталуы керек, бұлар – сабақ ұйымдастыру,сабақты қорыту және үйге тапсырма беру.

Осы педагогикалық технологияның ерекшелігіне сүйене отырып,оның тиімді әдіс-тәсілдерін жетілдіруге болады.Атап айтқанда:

-дарынды оқушыны дамытады,оқушылар шығармашылығын арттырады;

-оқушылардың ойлау қабілетін жетілдіріп,білім сапасын көтереді;

-пәнге деген бейімділігі,қызығушылығы артады;

Жаңа технологияның арқасында оқушының белсенділігі артып,жан-жақты талдауға,өз ойын ашық айтуға,оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан ойлауға үйренеді.

Осындай жұмыстардың нәтижесінде бүгінгі күн талабына сай сауатты,білімді оқушылар тәрбиелеуге болады.Ол үшін мұғалім көп ізденіп,көп оқып,ізденіс үстінде болу керек.
Сынып жетекшісінің жұмысы:

Сынақтан өтуші жас маман жетекшісінің жұмысын атқаруға міндетті.

Бұл үшін сынақтан өтуші:

• 
  Сыныптың құрамын (құжаттарды,ата-аналар құрамын және т.б,)
  

• 
  Сыныптың құрамын зерттеу негізінде мұғалімдер мен ата-аналардың тарапынан оқушыларға деген бірегей педагогикалық талапты қамтамасыз етеді.
  
• 
  Психологиялық және педагогикалық жас ерекшеліктерін есепке ала отырып балалар ұжымын ұйымдастырады,оқушылардың шығармашылығын,белсенділігін,ынтымақтығын арттырады.
  
• 
  Топтардың жиналысына қатысып,сынып жиналыстарын өткізеді
  
• 
  Оқушылардың денсаулығын нығайтып және мәдени ой-өрісін кеңейту үшін(театрға,мұражайға,көрмелерге орманға серуендеуге т.б.)іс-шараларын ұйымдастырады.
  
• 
  Оқушылардың қоғамға пайдалы еңбегінің(оқушылардың өндірістік бригадалары қызметіне,студенттік құрылыс жұмыстарына қатысуын,аудандық,қалалық көлемдегі іс- шараларға)түрлі нысандарын ұйымдастырады.
  
• 
  Оқушылар арасында кәсіптік бағдар жұмысын ұйымдастырып,өзі де тікелей қатысады.
  
• 
  Оқушылардың ата-аналармен жұмыс жасап олармен байланыста болады,ата аналар жиналысын өткізеді,ата-аналарға арнап педагогикалық тақырыптарда дәрістер оқиды.
  

№6 Дәріс Болашақ педагог-экологты арнайы (ғылыми), психолого-педагогикалық дайындау

Педагогикалық процестің компоненттері және құрылымы
Педагогикалық процестің жеке дара бөліктері (компонентері) туралы оның теориясын жасаудан біраз бұрын практикада жеткілікті дәрежеде жақсы белгілі болған. Олардың бір бөліктері (мақсат, міндеттері, мазмұны) өзгеру барысындағы қоғамдық өмірге мектептің әлеуметтік тапсырма ерекшеліктеріне байланысты қайта -қайта жаңадан қаралып жетілдіре түседі. Көрсетілген мәселені В.Е.Гмурман, В.С. Ильин, Б.Т.Лихачев және т. б. зерттеген. Г.К. Костюк ұстаздар мен оқушыларды иедагогикалық ироцестің бөліктеріне жатқызады.

М.А Даниловтың көрсетуінше педагогикалық процестің ішкі серпілісі оның негізгі, басты өзегі тәрбиенің мақсаты болады.

1. «Қала және жергілікті жер экологиясы» тарау бойынша өтетін сабақтың жоспары

Педагогикалық технологияның ерекшелігі, оның талабы осы мақсатқа жету, оқушының өзі іс-әрекетін ұйымдастыру арқылы, ойлау дағдыларын дамыта отырып, жүзеге асыруды қарастырады. Оқушылардың оқудағы іс-әрекет арқылы, олардың ойлау дағдыларын жетілдіре отырып, мақсат қою технологиясын тарау бойынша көрсетуге болады (Блумның жүйесі бойынша №3 кесте).

«Қала және жергілікті жер экологиясы» тарауы бойынша оқушылардың алған экологиялық білім қорының жүйесі төмендегідей:

№3-кесте

1.Оқу мазмұнының меңгерілуі қойылған мақсатқа сәйкес жүзеге асатын жекеленген кешендер түрінде ұсынылады. Мақсат оқушы үшін қойылап, онда тек оқылатын мазмұнымен көлемі ғана көрсетіліп қоймай, оны меңгеру деңгейі де анықталады. Сонымен қатар оқушы мұғалімнен жұмыс істудің тиімді жолдары көрсетілген жазбаша нұсқау алады;

2.Мұғалімнің оқушылармен қарым –қатынас түрі өзгереді. Ол модульдер арқылы басқарушы мен бағынушы арасындағы жеке қарым – қатынас процесі арқылы жүзеге асады;

3.Оқушы көп уақыт өз бетінше жұмыс атқарады. Ол мақсат қоюға, өзін жоспарлауға, өзін ұйымдастыруға, өзін бағалауға үйренеді.

ӘДЕБИЕТТЕР

1 Негізгі әдебиет

1.1 Қуатбаев А.Т. Жалпы экология. Алматы. 2012ж.

1.2 Джусупова Д.Б. Экологиялық биотехнология. Алматы.2013ж.

1.3 Братков В.В., Геоэкология. Алматы. 2014ж.

1.4 Нұрғызарынов А., Экология және тұрақты даму. Астана. 2014

1.5 Жатканбаев Б. С. Экология негіздері. Алматы. 2010ж.

1.6 Бейсенова Ә. Экология және табиғатты тиімді пайдалану. Алматы. 2004ж.

1.7 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экология. Алматы. Экономика. 2010ж

1.8 Аќбасова А.Ж. Саинова Г.Є. Экология. Алматы. 2003ж.

1.9 Оспанова Г.С., Бозшатаева Г.Т. Экологиядан оку –әдістемелік қүрал.

Алматы. Экономика. 2002 ж.

1.10 Жанадилов А.Ю., Мурзалимова А.К. «Экология» курсының авторлық бағдарламасы. Семей. 2013ж.

2 Қосымша әдебиеттер

2.1 В .И.Коробкин, Л.В.Передельский «Экология» Ростов-на Дону, 2001.

2.2 А.М. Никаноров, Т.А.Хоружая . «Экология» .М.,2000.

2.3 Т.К. Сағымбаев . Экология және экономика. Алматы. 2007

2.5 А.А. Горелов. Экология. М., 2000.

2.6 Глухов В.В., Лисочкина Т.В., Некрасова Т.П., Экономические основы

экологии Санкт-Петербург « Специальная литература» 2007.

2.7 Федорова А.И., Никольская А.Н. Практикум по экологии и охране окружающей среды. Москва. 2003.

2.8 Агроэкология/ Под ред. В.А. Черникова. – М.: Колос, 2000. – 536 с.

2.9 А.А. Горелов. Экология. М., 2000.

жүктеу 0,59 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: