|
 Пән мұғалімі: Еңсебаев Р. Е
|
| Дата | 01.01.2018 | | өлшемі | 134,49 Kb. | | #6634 | | түрі | Сабақ |
|
Бекітемін...............................................................Оқу ісі жөніндегі орынбасары С.Сейдуллаева Пән: физика
Сынып: 9
Мерзімі: 29.11.2017ж
|
Сабақ №23
|
Сабақтың тақырыбы
|
Энергия. Энергияның сақталу заңы.
|
Мақсаты
|
Кинетикалық және потенциалдық энергиялардың мәнін білу, анықтамасы мен формуласын қорытып шығару арқылы түсіну. Энергияның сақталу заңын өз ойларын қорыту арқылы тұжырымдап, есептер шығарғанда қолдануға үйрету.
|
Табыс критерийі
|
Кинетикалық энергияның мәнін, формуласын біледі;
Потенциалдлық энергияның мәнін, формуласын біледі;
Жұмыс пен энергияның арасындағы байланысты айта алады;
Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңын түсіндіре, математикалық өрнегін жаза алады;
Формулаларды пайдаланып, түрлендіріп есептер шығарады;
Алған білімдерін өмірмен байланыстырып, мысалдар келтіреді.
|
Сілтеме
|
Физика. – Алматы: Мектеп, 2013
Бейне жазбалар (ютуб сайтының материалдары)
|
Негізгі идеясы
|
Механикалық энергия – дененің механикалық күйінінің сипаттамасы. Оның екі белгісі бар: күй параметрлеріне тәуелді және оның өзгерісі атқарылатын жұмыспен байланысты. Энергияның өлшем бірлігі джоуль (Дж). Қозғалыстағы денеде кинетикалық, орналасуына байланысты потенциалдық энергия болады. Табиғатта энергия жоғалып кетпейді және жоқтан пайда болмайды, ол тек бір түрден екінші түрге айналады.
|
Әдіс-тәсілдер
|
Блум таксономиясы, Венн диаграммасы, критерийалды бағалау, АКТ, постермен жұмыс, топқа бөлу
|
Ресурстар
|
Постер, маркерлер, стикер, үлестірмелі материалдар, жіп, конверт,
|
Ұзақтығы
|
45 минут
|
|
Мұғалім әрекеті
|
Оқушы әрекеті
|
Формативті бағалау
|
Ұйымдастыру кезеңі
2 мин
|
-Сәлеметсіздер ме? Күйлі, қуаттысыздар ма?
Өткен тақырыптардан сұрақтар жазылған парақшалар тарату арқылы үш топқа бөлемін.
|
Таратылған сұрақтарға (өткен тақырыптардан) жауап таңдау (1,2,3) арқылы сынып оқушылары үш топқа бөлу.
|
Қолпаштау, мадақтау.
|
Үй тапсырмасын сұрау
5мин
|
Үй тапсырмасын "Өрмекші торы" арқылы сұрау
|
Яғни оқушыларға бір сұрақ қойып жіптің ұшын ұстап қаламын да, әрі қарай оқушылар өткен тақырыпқа байланысты сұрақтары мен жауаптарын, қызықты мәліметтерін айтып тор құрады.
|
Мадақтау.
|
Білу
3 мин
|
Қызығушылықты ояту
Суреттер көрсетемін
Бұл көріністерден не білесіңдер? Сендер үшін не белгісіз?
Тапсырма: Дененің күйі, жағдайы қалай өзгереді?
Серіппеге ілінген жүктің қозғалысы
Сабақтың «Табыс критерийімен» (1 қосымша) таныстырамын, бұл кестені әр оқушы сабақтың соңында толтырып, есіктегі ашықхатқа салып кетеді.
|
Оқушылар көрген физикалық құбылыстарды, шамаларды айтады. Білмейтіндері, мысалы: қозғалыстағы дененің жағдайы, оның атқаратын жұмысы, орналасуына байланысты болатын жағдайы т.с.с.
|
Қолпаштау, мадақтау.
|
Түсіну
10 мин
|
Жаңа сабақ. "Автобус аялдамасы" стратегиясы. Топтық жұмыс.
І топ тапсырмасы. Төменде берілген сұрақтарды биологиялық, физикалық тұрғыдан қарастыру
Сіз, күйлі - қуаттысыз ба?
Энергия – қандай ұғым?
ІІ топ тапсырмасы Төменде берілген сұрақтарды географиялық, физикалық тұрғыдан қарасыру Жер бетінде қандай энергия көзін білесіздер? Энергияның түрлері
ІІІ топ тапсырмасы Төменде берілген сұрақтарды техникалық, физикалық тұрғыдан қарастыру
Энергияның сақталу заңы
Аталған жағдайдың қайсысында потенциялық, қайсысында кинетикалық энергия туралы сөз болады: иілген серіппеде; соққан желде; сарқырамадан құлап аққан суда; сығылған ауада; үй шатырының шетінде жатқан таста?
|
Мұқият оқиды, мағлұмат алады;
Топпен талқылап, формуланы қорытып шығарады. (оқулықта 94 бет);
Мысалдар арқылы олар энергияның бір денеден екіншісіне берілетінін айтады.
|
Сұрақ қою
|
Қолдану
4 мин
|
Видеоролик көрсету арқылы жаңа сабақта алған мәліметтерін толықтыру, мысалдар айтқызу.
|
Оқушылар әртүрлі мысалдар арқылы көрсетіп, демонстрациялайды;
Тағы бір көрнекті мысалмен танысады.
|
Қол шапалақтау
|
Талдау
6 мин
|
Жұптық жұмысты бөліп беремін:
І жұпп – «Венн диаграммасы» (2 қосымша) арқылы кинетикалық және потенциалдық энергияларды салыстыру;
ІІ жұп – Кестені толтыру (3 қосымша)
ІІІ жұп-Сәйкестендіру (4-қосымша)
|
Оқушылар жұппен тапсырманы орындайды.
|
Бағалау
|
Жинақтау
7 мин
|
Есептің шартымен таныстырып, берілгенің жазамын, салып көрсетемін. Үш топ есепті шығарады:
1-топ: 19ж(№1)
2-топ: 19ж(№3)
3-топ: 20ж(№1)
|
Үш топ есепті бірлесе шығарып, бір оқушы тақтаға жазып көрсетеді не постерді іледі.
|
Бас бармақ
|
Бағалау
3 мин
|
«Бағалау парағын толтыру»
|
Оқушылар өз ұпайларын айтады
|
|
Қорытынды
|
Табыс критерийін толтыру
|
Табыс критерийін толтырып, есіктегі ашықхатқа салады
|
Суммативті бағаға айналдыру
|
Үйге тапсырм
|
§22. Энергия. §23. Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңы.
19,20ж (№2)
|
|
|
1 қосымша
табыс критерийлері
|
Игердім
|
игерме-дім
|
игеру үшін не істеймін
|
Кинетикалық энергияның мәнін, формуласын білу
|
|
|
|
Потенциалдлық энергияның мәнін, формуласын білу
|
|
|
|
Жұмыс пен энергияның арасындағы байланысты айта алу
|
|
|
|
Энергияның сақталу және бір түрден екінші түрге айналу заңын түсіндіру, математикалық өрнегін жазу
|
|
|
|
Формулаларды пайдаланып, түрлендіріп есептер шығару
|
|
|
|
Өмірмен байланыстырып, мысалдар келтіру
|
|
|
|
2 қосымша
Кинетикалық энергия
Потенциалдық энергия
3 қосымша
Механикалық жұмыс
|
Жұмыстың формуласы
|
Энергияның формуласы
|
Жұмыстың энергия өзгерісімен байланысы
|
Ауырлық күші
Серпімділік күші
Үйкеліс күші
|
|
|
|
4-қосымша Сәйкестендіру.
Кинетикалық энергия
|
Ек
|
Етолық= Еk+ Ep=const
|
Е = mqh
|
Ер
|
Энергияның өлшем бірлігі
|
Потенциалдық энергия
|
Энергияның сақталу заңы
|
1Дж
|
Дене массасы мен жылдамдыққа тәуелді
|
Денелердің қозғалу салдарынан туындайтын энергия
|
Әртүрлі денелердің өзара орналасуы бойынша анықталатын энергия.
|
5-қосымша.Бағалау парағы
р\с
|
Топ мүшелері
|
Үй жұмысы
1ұпай
|
Топтық жұмыс
1-3 ұпай
|
Жұптық жұмыс
1-3 ұпай
|
Жеке
Жұмыс
1-3 ұпай
|
Қорытынды ұпай 10ұпай
1-3 ұ =2
4-6 ұ=3
7-8 ұ=4
9-10 ұ=5
|
1
|
|
|
|
|
|
|
2
|
|
|
|
|
|
|
3
|
|
|
|
|
|
|
4
|
|
|
|
|
|
|
5
|
|
|
|
|
|
|
«Энергия. Энергияның сақталу және бiр түрден екiншi түрге айналу заңы»
тақырыбы бойынша тест жұмысы
Бала динамометрді созып, өзінің тарта алатын ең үлкен күшін анықтады. Ол 400 Н-ға тең болып шықты. Серіппені созғанда бала қандай жұмыс атқарды? Динамометр серіппесінің қатаңдағы 10000 Н/м.
12 Дж
10 Дж
8 Дж
6 Дж
Кинетикалық энергиясы 250 Дж және импульсі 50 кг*м/с дененің массасы неге тең?
5 кг
20 кг
25 кг
50 кг
Серпімді деформацияланған дененің деформациясы 2 есе азайғанда, оның потенциалдық энергиясы?
4 есе артады
4 есе кемиді
2 есе кемиді
2 есе артады
Дененің жылдамдығын 2 есе арттырсақ, онда оның кинетикалық энергиясы?
4 есе артады
4 есе кемиді
2 есе кемиді
2 есе артады
Бала 20 м биіктікке көтерілуде. Баланың массасы 50 кг, жүктің массасы 10 кг болса, баланың атқарған жұмысының шамасы неге тең?
9000 Дж
24000 Дж
12000 Дж
8800 Дж
Дененің массасы мен қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын шама..........................деп аталады
|
Күш пен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісіне тең болатын шама .................деп аталады.
|
Тұйық жүйедегі өзара әркеттесетін денелер импульстерінің қосындысы өзгермейді (сақталады). Бұл .................................. деп аталады.
|
Дененің массасы мен қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын шама..........................деп аталады
|
Күш пен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісіне тең болатын шама .................деп аталады.
|
Тұйық жүйедегі өзара әркеттесетін денелер импульстерінің қосындысы өзгермейді (сақталады). Бұл .................................. деп аталады.
|
Дененің массасы мен қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын шама..........................деп аталады
|
Күш пен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісіне тең болатын шама .................деп аталады.
|
Тұйық жүйедегі өзара әркеттесетін денелер импульстерінің қосындысы өзгермейді (сақталады). Бұл .................................. деп аталады.
|
Дененің массасы мен қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын шама..........................деп аталады
|
Күш пен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісіне тең болатын шама .................деп аталады.
|
Тұйық жүйедегі өзара әркеттесетін денелер импульстерінің қосындысы өзгермейді (сақталады). Бұл .................................. деп аталады.
|
Дененің массасы мен қозғалыс жылдамдығының көбейтіндісіне тең болатын шама..........................деп аталады
|
Күш пен оның әрекет ету уақытының көбейтіндісіне тең болатын шама .................деп аталады.
|
|
Дененің импульсі
Күштің импульсі
Импульстің сақталу заңы
Анықтама
2017 жылдың 29 қарашасында Ысқақова Қарлығаш Асанқызы 9-сыныпта 3-сабақта физика пәнінен ашық сабақ өткізді. Ашық сабаққа жас мамандар мен мектеп басшылары қатысты. Ұйымдастыру кезеңінде оқушыларға сұрақ жазылған кеспе парақшалар таратылып, сол парақшадағы сұрақтарға жауап беру арқылы үш топқа бөлінді. Үй тапсырмасын "Өрмектші торы" әдісі арқылы сұрады. Бұл әдісте жіпті қолдану арқылы оқушылар бір-біріне лақтырып өрмекші торын құра отырып, откен сабақтан сұрақтар қойып жауаптарын берді. Жаңа сабақтың тақырыбын ашу үшін суреттер көрсету арқылы көріністер нені бейнелейтінін сұрап, тақырыпты ашты. Қосымша оқушылар бағалау парағындағы табыс критерийі арқылы бағаланатынын сабақ басында ескертті. Топ басшысымен біріге бал қойып толтыру керектігі айтылып кетті. Жаңа сабақты "Автобус аялдамасы" стратегиясын қолданды. Үш топқа тақырыпты бөліп беріп, топ мүшелері өздері постер жасады. Яғни топта оқушылар біріге жұмыс жасап, өз тақырыптарын түсіндіріп, қарапайым өмірмен байланыстыра мысалдар келтіріп, білімдерін көрсете білді. Топтар жұмысын қорыту үшін жаңа сабақты видеоролик арқылы корсетіп тыңдалды. Жаңа сабақты талдау тапсырмаларында әр топтағы мүшелері жұптық тапсырма орындады. 1-жұп Венн диаграммасы, 2-жұп кестені толтыру, 3-жұп сәйкестендіру тапсырмаларын орындап, жұптар бойынша жұмыстары бағаланды. Білімді жинақтау мақсатында үш топқа есеп беріліп, 2-топ қана есебін шығарып үлгерді, қалған топ жартылай орындады. Оқушылар әр кезең бойынша бағалау парағын толтырып отырды да, қорытынды бағасын пайыз бойынша есептеп шығарды. Сабақ соңында табыс критерийінің кестесі толтырып, конвертке салынды.
Жалпы қорытындылай келе сабақ жақсы. 2 сағатқа берілгендіктен бұл сабақта оқушылар теориялық білім алды да, келесі сабақта практикалық жұмыс жасалу үшін есептер қамтылмады. Сабақта қолданылған әдістер тиімді де, сәтті болды. Оқушылар сабаққа белсенді түрде қатысты.
Достарыңызбен бөлісу: |
|
|
