Пән бойынша оқу бағдарламасының Нысан титул парағы пмұ Ұс н 18. 3/37

Павлодар

Пәні бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus) бекіту парағы

Нысан ПМУ ҰС Н 7.18.3/38

БЕКІТЕМІН ММЖжК факультетінің деканы ___________ Тоқтағанов Т.Т. (қолы) 20__ж. «___»____________

Құрастырушы: доцент _____________ А.Ж. Касенов

6М071200 – Машина жасау мамандығының

Бағдарлама 20__ ж. «____»_______ бекітілген жұмыс бабындағы оқу бағдарламасының негізінде әзірленген.

Кафедра меңгерушісі __________ Ықсан Ж.М. «___»_________2012 ж.

Машина жасау және стандарттау кафедрасы, Б-214, Ак.Шөкин к., 139, 67-36-33

Пән міндеттері:

Тәртіп зерттеуі нәтижесінде және келесі инженер қызметте магистрант тиісті білу:

- метрология негіздері, техникалық әдістер және машина жасайтын өнім өлшеулерінің құралдары;

- стандарттаудың негіздері;

- замандас стандарттау нормативті құжаттары және оның теориялық және заң шығаратын базаның;

- көрсеткіштерді машина жасайтын өнім сапалары және әдістер олардың анықтаманың;

- сапа қамтамасыз ету инженер - техникалық жақын келуі;

- басқару процестері стандарттау технологиялық объектілерімен;

- заңға сүйінген негіздер және сертификация ұйымдық - әдістемелік принциптары;

- сертификация нормативті - әдістемелік қамтамасыз етуі.
5 Білімге, икемділікке және машықтарға қойылатын талаптар:

Берілген пәнді зерделеу нәтижесінде магистранттардың:

- метрология негіздері, техникалық әдістер және машина жасайтын өнім өлшеулерінің құралдары түсінігі болуы керек;

- замандас стандарттау нормативті құжаттары және оның теориялық және заң шығаратынын білуі керек;

- сертификация нормативті - әдістемелік қамтамасыз етуін қолдана білуі керек;

- сапа қамтамасыз ету инженер - техникалық сипаттамаларының дағдыларын игеруі керек;

- бұйым сапасының деңгейін бағалау алгоритмін таңдау саласында құзыретті болуы керек.
6 Пререквизиттер

«Машина жасаудағы басқару жүйелері» пәнін зерделеудің алдындағы пәндердің тізімі: математика, физика және бакалавр бағдарламамына сәйкестік.

«Машина жасаудағы басқару жүйелері» пәнінен өзара байланысқан шектес пәндердің тізімі: жаңашылдық және ғылыми-зерттеу қызметтерін жоспарлау, ұйымдастыру, ғылым методологиясы және ғылыми зерттеу әдістері, машина жасаудағы квалиметрия, машина жасаудағы сапаны конструкторлық технологиялық қамсыздандыру, кескіш аспаптардың қазіргі түрлері, машина шығару технологиясы.

8.1 Пәнінің тақырыптық жоспары

Қазіргі замандағы инженерлерге жаңа бұйымдардың жоғары сапалығын және қажетті технологиялылығын қамтамасыз ету үшін, құрымлымдық және технологиялық құжаттамаларды жобалау және өнімдерді жаңғарту кезінде кешенді біліммен тәжірибе өте қажет. Жоғары сапалы өнімдердің жасалуын, сонымен қатар мемлекеттік стандарттарды, нормативтік құжаттамаларды және олардың өткізу тәртібі мен жоспарын таңдау арқылы қамтамасыз етуге болады.

10.1 Пәннің тақырыптары мазмұны

10.2 Практикалық сабақтардың тізімі мен тақырыптары

Практикалық жұмыстардың мақсаттары - дәріс материалын терең бекітуі, стандарттау, метрология, сертификаттау тәртібі, өнім сапасын көрсеткіштерін талдау сұрақтарын шешу және стандарттаудың нормативті негізін толық оқып білу

Практикалық сабақтарына келесі тақырыптар беріледі:

№ 1 Практикалық жұмыс. Мемлекеттік стандарттармен танысу.

Мемлекттік стандарттармен жұмыс істеу тажірибелікті табу. Жалпы қолдану стандарттарды оқып білу. Мемлекттік стандарттардың сілтеуішпен пайдалану.

4 тақырып. Стандарттау әдістері.

№ 2 Практикалық жұмыс. Ұнамды сандар қатарының касиеттерін оқып білу.

Стандарттау әдістері. Ұнамды сандар қатар.

11 тақырып. Өлшеу және өлшеу құралдары туралы негізгі түсінік.

№ 3 Практикалық жұмыс. Беттің кедыр-бұдырғын анықтау.

Тетіктің бетінің тегісті параметрімен тәжірибелік түрде танысу тегістікті бағалау әдістерімен және оны өлшейтін аспаптармен танысу.

№ 4 Практикалық жұмыс. Сатылық біліктің дәлдік көрсеткіштерін өлшеу.

Сатылық біліктің дәлдік көрсеткіштерін өлшеу әдіснамасымен танысу, ИЗВ-2 оптикалық ұзындық өлшегішпен және әмббап өлшеу құралдарымен жұмыс істеу дағдыларын алу.

№ 5 Практикалық жұмыс. Тұрқылық тетіктің дәлдігін бағалау.

Тұрқылық тетіктердің дәлдік көрсеткіштерін өлшеу әдістемесімен танысу, әмбебап өлшеу құралдарымен жұмыс істеу дағдыларын алу.

12 тақырып. Өзара ауыстырымдылық туралы негізгі түсініктері Механикалық өлшеу, геометриялық өлшемдерді өлшеу

№ 6 Практикалық жұмыс. Мөлшерлегіш-тығынның өлшемдері мен қалыптар ауытқуларын өлшеу мен оның жарамдылығын анықтау.

Мөлшерлегіш-тығынның орындау өлшемдерін есептеу әдіснамасы, бұл мөлшерлегіштің өлшемдері мен қалыптың ауытқуларын өлшеу мен мөлшерлегіш-тығынның есептеулер мен өлшеулердің нәтижелері бойынша жарамдылығын бағалаумен танысу.

№ 7 Практикалық жұмыс. Сыртқы цилиндрлік бұранданың параметрлерін аспапты микроскопта өлшеу.

Цилиндрлік сыртқы бұранданың параметрлері мен оларды өлшеудің тәсілдерімен тәжірибелік танысу. Аспапты БМИ микроскоппен жұмыс істеу дағдыларын алу.
10.3 Студенттерінің өзара жұмысының мазмұны

СӨЖ түрлерінің тізімі

№	СӨЖ түрі	Есеп беру түрі	Бақылау түрі	Сағат саны
1	Дәріс сабақтарына дайындалуы		Сабаққа қатысуы	10
2	Практикалық сабақтарына дайындалуы	Есептер	Сабаққа қатысуы	12
3	Практикалық сабақтарына бойынша есеп беруі және оларды қорғауы	Есептер	Практикалық жұмыстарды қорғауы	18
4	Өзіндік жұмыстарды дайындалуы	Реферат	Өзіндік жұмыстарды қорғауы	50
5	Бақылау шараларына дайындалуы		АБ 1, АБ 2 тестілеу	30
	Барлығы			120

Оқытушымен бірге тәлемгерлердің өзіндік жұмыстардың мазмұны

1. Метрология дамуы [1, 141 бет.].

2. Метрология бойынша аймақтық ұйымдар [5, 219 – 220 бет.].

3. Метрология бойынша халықаралық ұйымдар [5, 221 – 227 бет.].

4. Саңылау, керініс және ауыспалы қондырмаларды есептеу [1, 43 – 97 бет.].

5. Калибрдың өлшемдерінің есептеу [1, 107 – 115 бет.].

6. Стандарттау әдістері [2, 15 – 29 бет.].

7. Стандарттау бойынша халықаралық және аумақтық ұйымдар [4, 141 - 204].

8. Параметризация әдісіні үйрену [2, 16 - 22].

9. Мемлекеттік стандарттың құрылымы [4, 84 – 99 бет.].

10. Сертификаттау сұлбалары [3, 144 – 147 бет.].

11. Сертификаттау жүргізу тәртібі [3, 147 – 160 бет.].

12. Машинажасау саласында сапа көрсеткәштері [5, 53 – 57 бет.].

13. Сапа жүйелерін даму тарихи [1, 229 – 241 бет.].

14. Өнімнің сапа басқару әдістері [1, 241 - 249].

15. 9000 серия халықаралық стандарттар [1, 249 бет.].
Ағымдағы үлгерім бойынша бақылау шаралардың салмақ бөлшектерін реттеу

№ р/с	Бақылау түрлері	Бесінші семестр
		Рейтинг1 (Р1)	Рейтинг 2 (Р2)
		100	100
1	Ағымдағы бақылау, соның ішінде:	100	100
1.1	Дәріске қатысу, дәріске дайындалу	14	12
1.2	Практикалық сабақтарына қатысу және дайындалу, қорғау	28	32
1.3	Аудиторлық сабақтарына кірмеген материалдары бойынша СӨЖ және ОСӨЖ орындау	58	56
2	Межелік бақылау (МБ, тестілеу)	100	100
3	Аралық аттестация		100, емтихан

Шартты белгілеулер: ҮТ1 – 1-ші үій тапсырмасы; Қ – оқу үрдісінде қатысу; ТЖ1 – 1-ші тәжірибелік жұмысы; ПЖ1 – 1-ші практикалық жұмысы; Е – есеп; Қор – қорғау; Т – тексеру; АБ1 – 1-ші аралық бақылау

(қолы)
Бақылаудың барлық түрінде де оқудағы жетістіктер балды-рейтингті жүйесі бойынша (ББРЖ) бағаланады:

Семестрдің ортасында және соңында 100 балдық шкаламен пәннің оқылған модулі бойынша ағымдағы үлгерімнің (АҮ) бағасы анықталады. Ағымдағы үлгерімнің бағасы келесі балдардың жиынтығынан тұрады:

• 
  сабақтарға дайындық, топта белсенді жұмыс жасау, бақылау шараларға қатысу;
  
• 
  өздік және практикалық жұмыстарды уақытында, сапалы орындау және қорғау;
  
• 
  сабаққа қатысу және басқа.
  

Межелік бақылаудың (МБ) бағасы да 100 балдық шкала бойынша анықталады.

АҮ және МБ бағаларының қорытындысы негізінде пән бойынша студенттің рейтингі (Р1 и Р2) анықталады:
Р1(2)=АҮ1(2)*0,7+МБ(2)*0,3.
Егер оқу жоспарында пән бойынша сынақ және емтихан болса, онда сынақ екінші межелік бақылау ретінде анықталады.

Егер студент межелік бақылаудан өтпесе немесе межелңк бақылаудан 50 балдан төмен алса, рейтинг есептелмейді.

Семестрде пән бойынша студенттің жіберу рейтингінің бағасы тең:
ЖРР1+Р2/2
2012-2013 оқу жылында жіберу рейтингтің және қорытынды бақылаудың салмақтық үлестері 0,6 және 0,4 сәйкес тең болады.

Жалпы білім беру пәндер, МАБ пәндері, сондай-ақ барлық мемлекеттік емтихандар оқу үрдісінің сапа мониторингі бөлімімен орталықтандырылып, студентпен тікелей байланыссыз негізде компьютерлік тестілеу бағдарламасы қолданылады, бұл бағдарлама әр пәнінен әрбір студентке жеке нұсқа ұсынуға мүмкіндік береді.

Емтихан компьютерлік тестілеу әдісімен өткен жағдайда компьютерлік сыныпта студенттермен қатар тек қана тестілеудің кезекшісіне (ОҮҰжБД маманы) болуына рұқсат етіледі. Студент емтиханның бітуімен техникалық қателіктерге (екі бірдей сұрақ, екі бірдей жауап, тест кезінде компьютер істемеуде және т.б.) аппеляцияға өтініш бланкісін толтыра алады.

Пән бойынша жіберу рейтингі де, қорытынды бақылау да оң бағаланған ғана қорытынды баға есептеледі. Дәлелсіз себеппен қорытынды бақылауға келмеген жағдайда, «қанағаттанарлықсыз» деген бағаға теңеріледі. Пәнінен емтихан және аралық аттестаттау нәтижелері студенттерге сол күні айтылады, егер емтихан жазбаша түрде түстен кейін жүргізілсе, онда келесі күні айтылады.
11 Курс саясаты
Біздің біріккен жұмыстар процесінде біз келесі ережелерді ұстануымыз керек:

1) оқытушы мен тәлімгер бір-біріне құрметпен қарау керек;

2) сабақта белсенді бол, оқытушыға сұрақтар қойыңыз;сабаққа қатысу жеткілікті емес, материалды белсенді түрде меңгеру керек, тақырып бойынша барлығын нақтырақ анықтау;

3) оқытушы тәлімгермен шығармашылық түрде жұмыс істеу керек, тәлімгер оқытушымен қарым – қатынаста болуы тиіс, одан өздік жұмыс пен зертханалық жұмыстарды орындауға консультация алуы керек;

4) сабаққа қатысу міндетті болып табылады, егер сіз үш немесе одан да көп сабақты еш себепсіз босатсаңыз (себеп құжат түрінде дәлелденуі тиіс), онда оқытушы сізден деканаттан жіберілім алуыңызды сұрауға құқылы; есіңізде болсын: сабаққа қатысу қорытынды бағаға қатысты;

5) өздік жұмыстар бойынша графикке қатысты өз уақытынды есеп беру қажет, бұл қорытынды бағаға әсер етеді: өздік жұмыстар орындау графигін бұзған кезде өз уақытында орындамау деңгейіне байланысты жоспарланған максималды балл сандары өткен 1 күніндегі 1 сабаққа 1 баллға азайтылады, бірақ нәтижесінде барлық практикалық және өздік жұмыстарды тапсырып, дәріс кешендерін көрсету қажет;

6) әр бір дәріске, тәжірибелік жұмыстарға міндетті түрде дайындалу қажет; сіздердің дайындықтарыңыз әр дайым тесттер мен сұрақтар арқылы тексеріледі; дәріс бойынша өткен материалдардан теріс жауап берілсе, ағынды бағаны баллдарда 0,5 рет төмендетуге әкеп соғады; сол сияқты зертханалық жұмыстарды сапасыз орындау тәлімгердің оларды қорғау кезінде көрсетілген білім деңгейінің жетіспеушілігі, ағымдағы бағаны балдық түрде 0,5 рет азайтады; курстық жобаның бөлімдерін сапасыз орындау бағаның балл түрінде 0,5 рет төмендеуіне әкеп соғады;

7) сіздің міндетіңізге сабаққа барлық дайындықпен келу кіреді; уақытында кітапханадан әдебиеттерді алып, оларды қолдана біліңіз;

8) ішкі орналасу тәртібі орындалуы тиіс;

9) біреудің орындалған жұмысын көшіруге, әдеби материалдарды өңдемей қолдануға тиым салынады; осы ережені бұзу апталық балл санын алу түріндегі айып санкциясы қолданылады;

10) сабақ кезінде ұялы телефондар сөндірлуі тиіс;

11) әр студент рейтингтік кестелер мен барлық жұмыс түрлерінің графигімен танысып, мамандарды сапалы дайындау және жоғары үлгеріміне бағытталған барлық талаптарды орындауы қажет.

12) аудиториялық сабақтан сұранудан аулақ болыңыз;

13) емтиханда, ағымдағы жұмыстарда (ТӨЖ) көшіріп алуларға тиым салынады; емтиханда көшірген тәлімгер аудиториядан шығарылады, плагиат үшін айып санкциялары қолданылады.

14) сынақ тест түрінде 100 сұрақ бойынша өткізіледі; 100 сұрақтың барлығына дұрыс жауап 100 балға сай келеді; қорытынды баға балл түрінде (1) формула бойынша есептеледі; егер студент сынақта F деген беға алса, онда аралық аттестация ведомостына «есептелмеді» деп жазылады.

15) мемлекеттік грантта оқитын оқушылар сессия нәтижесінде үлгермеушіліктер болса, онда ректор бұйрығымен мемлекеттік грантынан айырылады.

12 Әдибиеттер

2 Өзара ауыстырымдылық, стандарттау және техникалық өлшеулер. Оспан Ә.Ж., Жусин Б.Т., Мұқашева Н.А. – Астана: С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университетінің баспаханасы, 2008. – 196 б.

3 Стандарттау, метрология және сертификаттау негіздері. Қажғалиев Н.Ж., Жусин Б.Т., Захан С. Оқулық. – Астана: С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалықуниверситетінің баспаханасы, 2009. – 196 б.

4 Жаңзақов М.М., Мырзабек К.А. Стандарттау – Қызылорда, «Тұмар», 2007 ж. – 224 бет.

5 Акишев К.Ө., Дарибаева Г.Т. Стандарттау, метрология және сәйкестікті бағалау: Оқулық. – Астана: Фолиант, 2008. – 256 бет.
Қосымша

6 «Техникалық реттеу туралы» ҚР Заңы. Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылы

7 «Тұтынушылардың құқықтарын қорғау туралы»: ҚР Заңы – Алматы, 2010.

8 «Өлшеу бірлігін қамтамасыз ету туралы»: ҚР Заңы – Алматы, 2008.