Патологическое пристрастие к азартным играм (игромания), интернет-зависимость

1. 
   Автономов Д.А. Исследование обстоятельств приобщения, мотивации и отношения к участию в азартных играх у пациентов на разных этапах формирования зависимости // «Вопросы наркологии» журналы - №1. - 2010. –88-96 б.
   
2. 
   Автономов Д.А. О психопатологическом понимании этиологии, патогенеза и клинической картины зависимости от азартных игр // Тәуелсіз психиатрикалық журнал. - № 4. - 2009. - 80-87б.
   
3. 
   Барбариуш А.Э. Проблема игромании в России. Опыт зарубежных стран. Методы борьбы и профилактики игромании в России // «Игромания. Мифы и реальность» Конференция тезистері // «Наркология». Ж. - № 4. - 2004. - 18-19б.
   
4. 
   Белых А.Н. Опыт решения проблем игровой зависимости за рубежом // «Игромания. Мифы и реальность» Конференция тезистері // Ж. «Наркология». - №4. - 2004.- 16-18 б.
   
5. 
   Бохан Н.А., Катков А.Л., Россинский Ю.А. Ранняя профилактика и неоабилитация больных опийной наркоманией. - Павлодар. – 2005. – 287 б.
   
6. 
   Бухановский А.О., Мадорский В.В., Солдаткин В.А. Интегративная психотерапия в комплексном лечении больных, страдающих патологической страстью к азартным играм // «Наркология». Ж. - №9. - 2008. - С. 40-46 б.
   
7. 
   Вачков И.В. Основы группового тренинга. Психотехники. – М.: Ось - 89, 2007. – 255 б.
   
8. 
   Воборил Ж. Разработка эффективных программ терапевтических сообществ // Халықаралық қатысумен наркология бойынша I Ресей ұлттық конгрессінің материалдары. – М., 2009. –153-154б.
   
9. 
   Горлова Е.Г. Патологическое особенности игроманов, зависимых от психоактивных веществ, и актуальные аспекты их психологической реабилитации // «Наркология» журналы.- № 9.- 2006.- 64-88 б.
   
10. 
    Гусева Н.А. Тренинг предупреждения вредных привычек у детей. – СПб.: Речь, 2003. – 253 б.
    
11. 
    Даренский И.Д., Акопян В.С. Болезненное пристрастие к азартным играм // «Наркология» журнал.- № 5. - 2006. - 54-57б.
    
12. 
    Даренский И.Д., Акопян В.С. Психотерапия при болезненном пристрастии к азартным играм // «Наркология». Ж. - №5. - 2005.- С. 58-61.
    
13. 
    Дудко Т.Н., Мягкова М.А., Панченко Л.Ф., Бондаренко С.Н., Карутина Е.А. Клинические особенности игромании // «Наркология» журналы.- № 10. - 2006. - 43-48б.
    
14. 
    Егоров А.Ю. Игровая зависимость (гэмблинг) //В кн. Руководство по аддиктологии/ под ред. проф. В.Д. Менделевича. – М.: Речь, 2007. – 490-500 б.
    
15. 
    Зайцев В.В., Шайдулина А.Ф. Как избавиться от пристрастия к азартным играм // «Нева» баспа үйі, СПб. - 2003. - 125 б.
    
16. 
    Катков А.Л. Метамодель социальной психотерапии // Материалы гуманитарного форума «Психология и психопатология терроризма. Гуманитарные стратегии антитеррора» / Сборник статей под ред. проф. М.М. Решетникова. – СПб, 2004. –238-248б.
    
17. 
    Катков А.Л. Наркологическое консультирование на этапах медико-социальной реабилитации зависимых от опиоидов // Ж. Қазақстанның наркология мәселелері. – Павлодар, 2007. – Т. VII, № 4. –7-11б.
    
18. 
    Катков А.Л. Обоснование сквозной модели лечения, реабилитации и профилактики распространения наркозависимости в Республике Казахстан // Ж. Қазақстанның наркология мәселелері. – Павлодар, 2001. – Т. I, № 2. – 9-12
    
19. 
    Катков А.Л. Социальная модель психотерапии – что это? // Ж. Вопросы ментальной медицины и экологии. – Мәскеу – Павлодар, 2002. – Т. VIII, № 2. –9-11б.
    
20. 
    Катков А.Л. Социальная психотерапия (концепция, метамодель, практика) // Ж. Вопросы ментальной медицины и экологии. – Мәскеу – Павлодар, 2010. – Т. XVI, № 3. –10-20 б.
    
21. 
    Катков А.Л., Россинский Ю.А. Концепция психологического здоровья – антинаркотической устойчивости // Ж. Қазақстанның наркология мәселелері. – Павлодар, 2004. – Т. IV, Қазақстан Республикасының психиатр, нарколог, психотерапевтерінің II съезіне арналған арнайы шығарылым . –26-41б.
    
22. 
    Катков А.Л., Россинский Ю.А. Определение качественных параметров индивидуального и социального психического здоровья (по результатам комплексного исследования населения Республики Казахстан) // Ж. Вопросы ментальной медицины и экологии. – Мәскеу – Павлодар, 2003. – Т. IХ, № 4. –102-107б.
    
23. 
    Кекелидзе З.И., Шемчук Н.В. Особенности формирования патологического влечения к азартным играм //Ресейдің психотерапевтикалық журналы. - №3. - 2008. - 24-28б.
    
24. 
    Козлов В.В., Карпов А.А. Психология игровой зависимости // Ж. Психотерапия. – М.: 2011. – 332б.
    
25. 
    Коойман М. Терапевтические сообщества: успешный экономический подход к лечению зависимости // Халықаралық қатысумен наркология бойынша I Ресей ұлттық конгрессінің материалдары – М., 2009. –165-167б.
    
26. 
    Малкина - Пых И.Г. Возрастные кризисы / справочник практического психолога. – М.: Эксмо, 2004. – 894 б.
    
27. 
    Малкина - Пых И.Г. Психосоматика. Новейший справочник. – М.: Эксмо, СПб.: Сова, 2003. – 926 б.
    
28. 
    Малыгин В.Л., Цыганков Б.Д. Клиника и динамика психических расстройств у лиц с патологической зависимостью от игры // Журнал «Наркология». - № 9. - 2006. - 59-63б.
    
29. 
    Международная классификация болезней (10-й пересмотр). Классификация психических и поведенческих расстройств /ВОЗ; Россия, СПб, 1994. – 303б.
    
30. 
    Мироншиков В., Скляренко В., Щербак Г. 50 знаменитых бизнесменов. – Харьков: Фолно, 2003.
    
31. 
    Осеев С.В. Перспективы развития новой формы оказания психотерапевтической помощи населению - региональных психотерапевтических центров // Психотерапия в системе медицинских наук в период становления доказательной медицины. – СПб., 2006. –50-51б.
    
32. 
    Петрова Е. Избранные упражнения для работы в группах риска. – СПб, 2000.
    
33. 
    Ромендик Д.М. Тренинг личностного роста / оқу құралы. – М.: Форум, Инфа-М, 2007.
    
34. 
    Солдаткин В.А. Криминогенность, виктимность и суицидальность при патологическом влечении к азартным играм // «Наркология мәселелері» журналы - № 3. - 2009. - 53-59 б.
    
35. 
    Скокаукас Н., Саткявичуте Р., Бурба Б. Некоторые аспекты патологического влечения к азартным играм //Психиатрия. Научно-практический журнал. - №3. - 2004. - 59-65б.
    
36. 
    Чуркин А.А., Касимова Л.Н. Распространенность расстройств влечений в городской популяции //Сборник научных трудов под ред. Ю.А. Александровского. - М.: ГНЦ ССП им. В.П. Сербского , 2001. - 95-105 б.
    
37. 
    Шапарь В.Б., Куфлиевский А.С., Назаров О.А., Лебедева С.Ю. Тренинг ведущих видов деятельности личности. – Ростов-на-Дону: Феникс, 2007. – 365 б.
    
38. 
    Шемчук Н.В., Агараладзе Г.Б., Юсупова И.У. Основные подходы к оказанию медико-психологической помощи лицам, страдающим патологическим влечением к азартным играм (сообщение 1) // Ресейдің психиатриялық журналы.- № 5. - 2008. - 88-91б.
    
39. 
    Шемчук Н.В., Агараладзе Г.Б., Юсупова И.У. Основные подходы к оказанию медико-психологической помощи лицам, страдающим патологическим влечением к азартным играм (сообщение 2) //Ресейдің психиатриялық журналы. - № 6. - 2008. - 90-93б.
    
40. 
    American Psychiatric Association Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition Tet Revision (DSM-IV-TR). – Washington, D.C.: American Psychiatric Association.2000.
    
41. 
    Archer C. The therapeutic community in a local authority day care programme // Therapeutic communities. – L., 1979. – P. 31-37.
    
42. 
    Badaines J., Ginzburg M. Therapeutic communities and the new therapies // Therapeutic communities. – L., 1979. – P. 68-75.
    
43. 
    Bishop J. The environment of the therapeutic community // Therapeutic communities. – L., 1979. - P. 59-67.
    
44. 
    Chien J., Zackon F. Adiction rehabilitation: Principles of effective programming for developing nations. - Geneva: International Labour Office, 1994. - VI. – 57 p.
    
45. 
    Crocket R. The therapeutic community and social network theory // Therapeutic communities. – L., 1979. - P. 128-140.
    
46. 
    Crozier A. Attempts at democracy // Therapeutic communities. – L., 1979. - P. 263-271.
    
47. 
    Custer R.L. Profile of the pathological gambler //Y. Clinical Psychiatry.–1984.–Vol.45.-P.35-38.
    
48. 
    Custer R.L., Graig R.I., Baker S.L. Gambling and addiction. – Springfield,1982.
    
49. 
    De Leon G. Community as a method: Therapeutic Communities for special population and special settings. — Westport, Connecticut: Praeger Publishiers, 1997. – 140 p.
    
50. 
    Farquharson G. Adolescents, Therapeutic Communities and Maxwell Jones // International Journal of Therapeutic Communities. - 1991. Vol. 12. – P. 2-3.
    
51. 
    Foster A. The management of boundary crossing // Therapeutic communities. – L., 1979. - P. 272-284.
    
52. 
    Galski T., Rena Nora. Handbook of Pathological Gambling.-Publisher: Thomas, Charles C Publisher, Limited, 1987.-24p.
    
53. 
    Haddon B. Political implications of therapeutic communities // Therapeutic communities. – L., 1979. – P. 38-46.
    
54. 
    Haller R., Hinterhuber H. Treatment of pathological gambling with carbamasepine//Pharmacopsychiatry.-1994.-N27.-P.129.
    
55. 
    Hobson R.F. The Messianic community // Therapeutic communities. – L., 1979. – P. 231-244.
    
56. 
    Jones M. The therapeutic community, social learning and social change // Therapeutic communities. – L., 1979. – P. 1-10.
    
57. 
    Kennard D. An introduction to therapeutic communities. – L., 1983. – XII. – 196 p.
    
58. 
    Manning N. The politics of survival: The role of research in the therapeutic community // Therapeutic communities. – L., 1979. - P. 287-296.
    
59. 
    Morrice J.K.W. Basic concepts: A critical review // Therapeutic communities. – 1979. - P. 49-58.
    
60. 
    Wilson S. Ways of seeing the therapeutic community // Therapeutic communities. – L., 1979. - P. 93-102.
    

Жалған бәстесу межесі екі DSM-IV тармағынан тұрады. Оларға «Иә» немесе «Жоқ» деп жауап беруге болады. Әрбір «Иә» жауабына 1 балл қосылады. 1 немесе 2 балл жинауға болады. Осы екі тармақ проблемалық және жай ойыншыларды айыруда жоғары дәлділік көрсетеді (Нил және басқалар, 2005).

2 сұраққа жауап беріңіз. «Иә» немесе «Жоқ» нұсқалары болуы мүмкін.

1. 
   Ойынға ақшаны өсіріп сала беру ниетіңіз болды ма?
   
2. 
   Ойынға көп ақша кетіретініңіз жөнінде жақын туысқандарыңызға немесе сіз үшін маңызды адамдарға өтірік айттыңыз ба?
   

Нәтижелерді өңдеу және талдау:

Әрбір «Иә» жауабына 1 балл есептеледі. 0-ден 2-ге дейін балл жинауға болады.

Бір немесе екі сұраққа «Иә» жауап болғанда ойыншының проблемасы бар жөнінде жорамал қойылады және проблеманың көлемін анықтау мақсатында қосымша кеңес алу талап етіледі. Екі сұраққа да «Жоқ» жауабы болса, тәрізді ойыншы проблемді емес екенін білдіреді. Одан әрі кеңес алу – ойыншының ниеті бойынша (Джонсон, Хамер, Нора, Тан, Айнстенстайн, Инглехарт, 1988).

South Oaks Gambling Screen (SOGS) – оңтүстік окус сауалнамасын Лесьер және Блюм әзірлеген. Ол соңғы 12 айда ойынға байланысты тәртіпті бағалауға бағытталған 20 сұрақтан тұрады (Лесьер, 1987). Тоғыз тармағы ойын ойнау үшін қарызға ақша алуға байланысты, 5-еуі – ойын тәртібіне, 6-уы – құмарлық ойындардың салдарына қатысты. Барлық сұрақтар DSM-III патологиялық гемблингінің өлшемдеріне қарай негізделген. Әдістемені жеке дербес және де кәсіби немесе кәсіби емес сұхбат алушылардың басқаруымен пайдалануға болады. Әдістемені апробациялау кезінде адамдарды іріктеу саны 1500-ден аса адамды құрады: олардың ішінде 800-ден асатын науқастың диагнозы: нашақор және патологиялық гемблинг, анонимдік ойыншылар қоғамының 200-дан аса мүшесі, 350-ден аса жоғары оқу орындарының студенті және 150-ден аса медициналық мекемелердің қызметкерлері. Тәуелсіз тексеріс ойыншылардың отбасы мүшелері мен жақындары және кеңесшілері тарапынан жүргізілді. Әдістеме қайта қаралған DSM-III (DSM-III-R) нұсқасының өлшемдеріне сәйкес келеді. Ол ойын тәуелділігінің нысанына маскүнемдерді, нашақорларды, сондай-ақ дені сау тұрғындарды тестілеуге арналған ыңғайлы құрал болып табылады.

Осы құралдың бірінші сұрақтарына берілетін жауаптың бірнеше нұсқасы бар. Қалған сұрақтар «Иә» немесе «Жоқ» деген жауаптарды ғана қажет етеді. Төмен балл құмарлық ойындармен байланысты біраз маңызды проблемалардың барлығын көрсетсе, 5 және одан көп балл – маманның көмегін қажет ететін маңызды проблеманы көрсетеді.

Сондай-ақ, өз өмірлерінде құмарлық ойындарға қатысты проблеманың барын түсінген адамдарға арналған қосымша бөлім бар. Бұл құралда ретестілік сенімділіктің жақсы көрсеткіші бар (аль­фа болғанда 0,71 =0,97 тең).

SOGS сауалнамасы патологиялық тәртіптің және ойын салдарын анықтаудың жақсы құралы болып табылады. Оның нәтижелерінде ойын тәуелділігін диагностикалайтын басқа құралдармен (DSM-IV и CPGI) бірге корреляцияның жоғары коэффициенті бар. Бірақ та, бұл құралдың жеткіліксіз деңгейде проблемалық және проблемалық емес ойыншылардың топтарын салыстыруда (Нил және басқа., 2005) апробациядан өткізілмегенін атап өткен жөн.

Нұсқау

Сіздің алдыңызда 16 сұрақтан тұратын тізім бар. Сұрақтарды мұқият оқып шығып, ұсынылған жауаптардың бірін көрсетіңіз. Жауабыңызды арнайы берілген орындағы әрбір сұрақтың жанына жазыңыз. Жауап беруге көп уақыт кетірмеңіз, ең бірінші ойыңызға қандай жауап келді соны таңдаңыз. Сұрақтарды жіберіп алмаңыз. Олардың барлығына жауап беру қажет. Барынша шынайы жауап беріңіз. Өз жауабыңызбен жақсы пікір қалдыруға тырыспаңыз, олар нақты болу керек.

1. 
   Өміріңізде төменде көрсетілген құмарлық (азарт) ойындардың қандай түрін ойнағаныңызды көрсетіңіз. Әрбір түріне мына нұсқалардың бірін таңдаңыз: «Ешқашан», «Аптасына бер реттен кем емес» немесе «Аптасына бір рет және одан да жиі».
   

1. 
   Ақшаға карта ойнадым.
   
2. 
   Ипподромнан тыс немесе арнайы тотализатор немесе букмекер арқылы ат бәйгесіне немесе жануарлармен байланысты болатын (ит, әтеш және т.б жарыстарына және ойындарына) басқа да іс-шараларға ставка қойдым.
   
3. 
   спорттық іс-шараларға ставка қойдым.
   
4. 
   ақшаға сүйек ойнадым.
   
5. 
   казинода ойнадым (заңдастырылған немесе заңдастырылмаған)
   
6. 
   лотерея ойнадым.
   
7. 
   бинго немесе лото ойнадым.
   
8. 
   қаржылық немесе тауарлық рыноктарда ойнадым.
   
9. 
   ойын автоматтарында ойнадым.
   
10. 
    Боулинг, бильярд, гольф немесе ерекше білікті қажет ететін спорттың басқа түрлерін ақшаға ойнадым.
    

- мүлде ойнаған жоқпын.

- $100 –дан $1000-ға дейін

- $10 – дан аз

- $1000 –дан $10 000- ға дейін

- $10-дан $100-ға дейін

- $10 000 –нан аса.

3. Ата-анаңызда құмарлық (азарт) ойындарымен байланысты проб-лема бар ма (болды ма)?

- менің әкем және анам құмарлық ойындарға (азарт) өте қызығады (қызыққан)

- менің әкем құмарлық ойындарға (азарт) өте қызығады (қызыққан)

- менің анам құмарлық ойындарға (азарт) өте қызығады (қызыққан)

- менің ата-анам құмарлық ойындарға (азарт) ешқашан қызыққан емес

4. Ұтып алу үшін келесі күні ойынға қайтадан жиі оралатын кезіңіз бола ма?

- ешқашан

- кейде (ұтылыс жағдайының жартысынан аз уақытта)

- ұтылып қалғанда, әрдайым

- әрдайым

5. Ұтылып қалып, ұттым деп айтқан кездеріңіз болды ма?

- ешқашан (немесе ешқашан ойнаған жоқпын)

- иә, ұтылыс жағдайының жартысынан аз уақытта

- иә, әрдайым

- жоқ

- иә

13. 
    (Егер де сіз 12-ші сұраққа «Иә» деп жауап берсеңіз):
    

13. 
    Сіз қарызға ақша алып, ұтылып қалғандықтан қайтармаған кезіңіз болды ма?
    

15. 
    Құмарлық ойындар ойнау үшін сіздің жұмысқа және оқуға бармаған кезіңіз болды ма ?
    

15. 
    Ойынға немесе ойынға қарызға алған ақшаны қайтарып беру үшін ақшаны қайдан алдыңыз?
    

а) отбасының бюджетінен;

б) жарымнан;

в) басқа туысқандарымнан;

г) банктерден, кредиттік компаниялардан;

д) кредиттік картадан;

е) пайдақұмарлардан;

ж) акцияны, облигацияны, басқа да бағалы қағаздарды қолма қол ақшаға ауыстырып алдым (саттым);

з) жеке заттарымды және мүлкімді саттым;

и) төлемге қабілетсіз чекті жазып бердім;

к) букмекерден қарыз алдым;

л) казинодан қарыз алдым.

Әрбір «иә» деген жауапқа 1 балл есептеледі. Жауаптарыңызды төменде көрсетілген кілттермен салыстырыңыз және жиналған балдардың жалпы сомасын санаңыз.

1, 2, 3 сұрақтар - есептелмейді;

- 4-сұрақ: «Ұтылып қалған кезде, әрдайым» немесе «Әрдайым»

- 5 - сұрақ: «Иә, ұтылыс жағдайының жартысынан аз уақытта» және «Иә, әрдайым»

- 6- сұрақ: «Иә, қазір емес, бұрын болған» және «Иә»

- 7- сұрақ : Иә

- 8- ші сұрақ: Иә

- 9-ші сұрақ: Иә

- 10-шы сұрақ: Иә

- 11-ші сұрақ: Иә

- 12-ші сұрақ - саналмайды

- 13-інші сұрақ : Иә

- 14-інші сұрақ: Иә

- 15-інші сұрақ: Иә

- 16а-шы сұрақ: Иә

- 16а-шы сұрақ: Иә

- 6в-шы сұрақ: Иә

- 16г –шы сұрақ: Иә

- 16д-шы сұрақ: Иә

- 16е –шы сұрақ: Иә

- 16ж –шы сұрақ: Иә

- 16з -шы сұрақ: Иә

- 16и-шы сұрақ: Иә

16к және 16л сұрақ есептелмейді.

Жалпы сомасы =_______

3 және 4 балл = әлеуетті патологиялық ойыншы (проблемалық ойыншы, қатерлі топ)

5 балл және одан жоғары балл = патологиялық ойыншы.

• 
  Сұрақты және жауап нұсқаларын оқыңыз.
  

• 
  Ұсынылған жауаптардың ішінен сіздің ойыңызға келетін бір нұсқаны таңдаңыз және таңдап алған жауапты дөңгелетіп қойыңыз.
  

• 
  Жауаптарды таңдауға көп уақыт кетірмеңіз, ойға келген бірінші жауапты беріңіз.
  
• 
  Сұрақтарды қалдырмаңыз. Әрбіреуіне жауап беру керек.
  
• 
  Барынша шынайы жауап берген жөн. Жауаптармен жақсы әсер қалдыруға тырыспау керек, олар дәлелді болған дұрыс.