«Қызмет адамының жеке-бас қасиеттері» Адалдық пен туралық

102 
тағдырына үкім жүргізуге тырысқан. Күмәнсіз, мұнда белгісізге және құпия нәрсеге 
деген қызығушылықтың маңызды үлесі бар. Сол үшін де адамдар алғашқы кезеңдерден 
бастап жасырын жақтарына және болашақтарына қатысты айтылған сӛздер мен 
айғақтарға әуестік танытқан, оның бұл ерекшелігі сиқыр, дуа, бал, кӛріпкелдік сияқты 
әрекеттердің қоғамда белең алуына және оның ӛтімді болуына жол ашқан.
Құранда сезімдер мен сезімнің арғы жағындағы әлемнің абсолютті бигілінің 
Аллаһқа тән екені айтылады
221
және жахилия дәуірінде әдетке айналған бал тастарымен 
тағдырын болжауға қатаң тыйым салынады
222
. Хадистерде де кӛріпкелдікке тыйым 
салынып, кейбір атаулар мен заттардан, жануарлардың әрекеттерінен жаман жормалдар
шығару немесе қиыршық тас, ноқат, бұршақ сияқты заттармен немесе кейбір 
әдістермен бал ашу да осы мәнде деп саналып, тыйым салынған
223
. Тағы бір хадисте 
бал және сол сияқты істердің нәтижесіне сеніп, оларға сенгендердің 
ХазіретМұхаммедке түскендерге қарсы шыққан болып саналатыны, намаздарының 
қырық күн қабыл болмайтыны түрінде қатаң ескерту келген. Сондықтан да Исламда 
Аллаһтың үстемдігіне және бірлігіне деген сенімге зиян келтіретін, пұттармен кеңесу, 
олардан кӛмек күту сияқты жахилия әдетінің ізіне ие, адамды нағыз ақиқат білім 
кӛздеріне және себептерге жүгінуден алыстатын әртүрлі әрекеттер қателік деп саналып, 
бал және бал ашуға қатысты істер де осы мәндес деп қабылданып, тыйым салынған.
Аяттар мен хадистерде ғайыпты білу, адамның тағдырын ӛзгерту және 
болашағын кӛру сеніміне ие, Аллаһтан басқа болмыстардан кӛмек алуды кӛздейтін, 
адамдарды дұрыс білім кӛздеріне және ақиқат себептерге жүгінуден алыстатын әртүрлі 
қате сенімдер мен оларды қолдануға тыйым салынған
224
. Сол себептен де әртүрлі 
мәдениеттерде бірқатар әдіс-тәсілмен тараған әртүрлі бал ашу, мысалы тұзбен, 
кофемен, тастармен, қолға қарап бал ашу, Құран және кітаппен бал ашу Исламның 
сенімі мен білім жүйесіне сай келмейді.

жүктеу 1,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: