Б. Д. Жумакаева к азак эдебиетш окыту эдктемеа Окулыц «Кыздар универси тет!»

акын-жазушылар шыгармашылыгы монографиялык тургыда окытылады. 10-
11 сыныптарда шыгарманы мумкшд1пнш е тутастай окыту козделген. Одеби 
талдау жогары сыныптарда да жузеге асырылады. Дегенмен, орта буын 
сыныптарга 
К а р а г а н д а
элдекайда курдел1 курылыммен, белгш б1р езекп 
мэселеге орайластыра галданады. Капамгер шыгармашылыгы монографиялы 
турде окытылуына байланысты каламгердщ б елгш б 1р эдеби жанрдагы 
е р е к ш е л
1
Г
1
(егер шагын колемдеп эпикалык тур болса) б1рнеше шыгарма- 
сымен не осы саладагы езге каламгер шыгармашылыгымен салыстырыла 
талдануы мумюн. Сондай-ак талдауга нысан болатын келемд] туындысы 
(роман, роман-эпопея т.б.) эр тарапты проблемалык устанымда талдануы 
кажет. Орта буында б1р гана шагын шыгарманьщ 1шю курылым жуйесг 
образдары талданса, жогары сыныпта талдау нысанына келемд! шыгарма- 
ныц тутас курылымы, элеуметпк, саяси мэселенщ кершкя, 
образдар 
галереясы, эдеби удерютеп орны т.б. аукымды мэселелер1 алынады. Кебше 
б елгш б!р кетер ш п отырган мэселе тещ репнде окушыньщ езш дж
кезкарастары, дэйектемелерц жеке устанымдары есепке алынуы керек. 
Жасыратыны жок кебше, б у п н п мектеп практикасында 
жогары сынып 
окушыларыныц ез1 шыгарма тещ репндеп баяндаумен шектел1п жур. Окушы 
гарапынан окига жел1С1н баяндау агаттык емес, тек бул тэсш орта буыннын 
5-6 алгашкы сыныптарына тэн оку эрекетг Окушыньщ сейлеу 
Т
1
Л
1
Н д а м ы т у
максатында жузеге асырылатын тэс1ЛД1н б1р1. Ал жогары сыныпта окырман 
ретшде, эдеби мэтшд| енер/нн б1р перзенп рет1нде танып, талгаммен карау, 
шыгармадагы кетершген мэселеге азаматтык устанымын бшд1ру, шыгарма­
дагы кей1пкерлер элем1н тануда типт1к бейне, шынайы ем 1рмен байланые 
тургысында бага беру басым болганы абзал. Сол себепт1 жогары сынып оку- 
шыларына эдебиеттен сыны, окулыкка енген шыгармалар жайлы эдебиет- 
танушылардьщ ш к1рлер1 де коса усынылган.
Тэуелс1зд1к жылдарда жарык керген казак эдебиет] багдарламасынан 
бер1 (1997 жылы 5-9 сыныптарга арналган казак эдебиет1 багдарламасынын 
жобасы)1 орта буын болып етептелетш 5-9 сыныптар ек1 салага 
Ж
1
к т е л ш
берш1п жур. Авторларымыз эдебиетпк окудын устанымдарын 5-7 сынып­
тарга топтастырып, 8-9 сыныптан бастап ежелп дэу1р эдебиетт, Х1Х-ХХ га- 
сыр эдебиет1н усынып келед1. Ал 9 сыныптан басталатын эдебиетт1д тарихи 
курсында ауыз эдебиетт улг1лер1нен бастап ежелп дэу1р эдебиетт кезец1ндег1 
муралар, хандык дэутр эдебиетт, Х1Х-ХХ гасыр эдебиет еюлдер! кайта 
усынылып келед]. Психолог мамандардьщ окушы дамуыньщ кезендер1не 
катысты зерттеулер) непз^нде калыптастырылган эдеби бЫ м нщ ек1 кезещ:
5-9, 10-11 сыныптардагы эдеби 61Л1М мазмуны сакталганы дурыс деген 
пшрдем1з. Себеб1 эдебиетт1н тарихи курсын белг1л! б 1р эдеби бипм кезещне 
гана 
( 10-11 сыныптар) 
топтастырмау 
салдарынан, 
оку 
материалыньщ 
кайталануына жол бершген.
1 Мемлекетпк бш м стандарты. - А., 1997.

0 зш -вз1 

жүктеу 11,29 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: