Аширбаев и. Е., Кокаев б. К

Алғаш фармакопея Ресейде 1866 жылы жарық көрді

жүктеу 2,39 Mb.

Pdf просмотр

бет	6/99
Дата	04.09.2023
өлшемі	2,39 Mb.
	#43231

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 99

Фармакология кітап

Рецептер және олардың жазылу ережелері

Алғаш фармакопея Ресейде 1866 жылы жарық көрді
, ал 1968 жылы
КСРО Мемлекеттік фармакопеясының 10-шы басылымы шығарылды. Әрбір
5-
10 жыл сайын фармакопея жаңаланып, басылып отырады және ескірген
дәрі-дәрмектер мен препараттардың орындарына жаңа, әрі тиімдірек әсер
етуші дәрілер енгізіледі.
Зауыттар мен ірі дәріханаларда жасалынатын және фармакопеяда
көрсетілген барлық дәрілік формалар
официналдық -_offiсinе_- дәріхана
, ал
дәрігерлердің өтініш нұсқаулары (рецепт) негізінде дайындалған дәрілік
формалар
магистралдық - magister_- оқытушы
, жетекші формалар деп
аталынады.

Рецепт – дәрігердің дәрі жасап беру туралы дәріханаға немесе
фармацевтке жазбаша түріндегі өтініші. Ол құнды құжат болып табылады.
Рецептке
үш адамның жауапкершілігі
жүктеледі: рецепті жазған адам;
рецепт бойынша дәрі жасаған адам және сол дәріні ауру малды емдеуге
қолданған дәрігер.
Рецепт жазу үшін мынадай ережелер сақталуы тиіс:
1.
Рецептер
арнаулы бланкілерде
немесе көлемі 8х16 см қағазда
тузетулерсіз, қатесіз, басты бөлімнен және сигнатурасынан басқасы латын
әріптерімен, сиямен жазылуы тиіс.
2.
Әрбір дәрілік зат латын әріпімен, жаңа жолдан басталып ілік септігінде
жазылады.
3.
Дәрілік заттың салмағы граммен көрсетіліп, ондық бөлшек түрінде
жазылады. Бүтін сандар үтір арқылы нөлмен аяқталады, ал бөлшек сандар
Жалпы фармакопеялық құжат:
Рецептер және олардың жазылу ережелері

8
бір-бірінен үтір арқылы ажыратылады. Мысалы: 0,5; 2,5; 5,0; 20,0.
Мөлшері бір грамнан төмен сұйық дәрілік заттар тамшы түрінде /quttas /
беріледі де, тамшы сан рим цифрмен жазылады
. Мысалы
: 15 тамшы – qtts,
ХV; 20 тамшы - qtts, ХХ; мөлшері. Жекеленген жағдайларда дәрілік
заттардың мөлшері миллилитрмен /мл/; литр /л/; килограммен /кг/ немесе
әсерлік бірлік /Ә.Б/ түрінде беріледі.
4.
Бір рецептік бланкіде бір ғана улы дәрілік зат немесе 2-3 жай әсер ететін
дәрілік заттар жазылады. Улы немесе наркотикалық дәрілік зат жазылған
рецептік бланкіге емдеу мекемесінің ел таңбалы (герб) мөрі басылады.
5.
Бір рецептік бланкіде екі немесе одан да көп рецептер жазылса, әрбір
рецепт жаңа жолдан Rp; сөзімен басталып, сигнатурамен аяқталады.
Рецептің басты бөлімі мен дәрігердің қолы бланкідегі барлық рецептер
үшін бір-ақ рет жазылады.
6.
Егер рецепт жазуы бір бетке симайтын болса, ондай жағдайда жалғасы
келесі бетке жазылады да, алғашқы беттің төменгі жағына Verte! /Аудар/
деген сөз жазылады.
7.
Егер дәрілік затты қайталап жасау керек болса, жаңа рецепт жазу міндетті
емес – ескі рецептің жоғары сол жақ бұрышына Repetatur! /Қайтала!/ деген
сөз жазылып дәрігердің қолы мен сол күннің датасы қойылады да, сол
рецепт бойынша дәрі қайталап жасалынады.
8.
Егер дәрілік зат жылдам, тез арада дайындалып берілуі қажет болса, онда
рецептің жоғары жағына Cito! /Жылдамдат!/ немесе Antidotum /У
қайтарғыш!/ деген сөздер жазылады.
9.
Егер бір рецепт құрамындағы екі немесе одан да көп заттар бірдей
мөлшерде алынатын болса, онда ол мөлшер соңғы заттың ғана алдына аа -
аnа - /бірдей мөлшерде/ белгісі қойылып көрсетіледі.
10.
Егер улы немесе күшті әсер ететін дәрілік заттардың дозасы емдік
дозадан жоғары болса, онда дәрігер мөлшерін әріптермен жазып, соңына
леп /!/ белгісін қоюға тиіс.
11.
Жоғарыда аталған ережелерге сай емес немесе құрамында кереғар әсер
етуші заттар бар рецептер жарамсыз деп табылады.

***
лат. officinе – аптека

лат. magister – оқытушы

экстемпоральді/ex tempore – керегінше/

receptum; лат. recipеre – дайындау

жүктеу 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 99