Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

77 
Талақтың мҿлшері консистенциясы ауыратындығы, бетінің жағдайы, анықталады. 
Талақтың мҿлшерін анықтау ҥшін, жҽй перкуссия қолданылады. Перкуссиямен 
талақтың ҧзындығы мен кҿлденең мҿлшері анықталады. Ҧзындығын анықтау ҥшін, 
плессиметр саусақты қабырғаға ортаңғы қолтық асты сызығына перпендикулярлы етіп, 
сол сҥбеге салады да, соның бойымен дыбыс тҧйықталғанша перкуссия жасайды. 
Қалыпты жағдайда ІХ-қабырға деңгейінде болады. Осы сызықтың бойымен тҿменнен 
жоғары қарай бірінші нҥктеге қарай перкуссия жҥргізіп, дыбыстың тҧйықталу нҥктесін 
табады. Осы нҥктенің арасы талақтың ҧзындығы болады. Мектеп жасына дейінгі 
балаларда ол 3-4 см, мектеп жасындағы балаларда 5-7 см. Талақтың кҿлденең мҿлшерін 
анықтау ҥшін, оны ойша екіге бҿліп, ашық дыбыстан тҧйық дыбысқа қарай немесе кері 
бағытта перкуссия жҥргізіеді. Талақтың кҿлденеңі мектеп жасына дейінгі балаларда 2-3 
см, мектеп жасындағы балаларда 3 -5 см 
(32- сурет)
. 
Лимфа тҥйіндерінің ҥлкею синдромы.
Лимфа тҥйіндері ҽртҥрлі инфекцияда, қан 
ауруларында, ісікте жҽне т.б. ауруларда ҥлкееді. 
Лимфа тҥйінінің бір тобының (регионарлы) жедел ҥлкеюі, ҥстіндегі терінің 
жергілікті реакциясымен (гиперемия, ісік), ауырсынуы стафило- жҽне стрептококкты 
инфекцияда (пиодермия, фурункулез, баспа, отит, жараның инфекциялануы, экзема, 
гингивит, стоматит жҽне т. б.) байқалады. Шҥйденің, мойынның артқы бетінің, бадамша 
жҽне лимфа тҥйіндерінің ҥлкеюі – ҧшпада, жҽншауда (скарлатина), инфекциялық 
мононуклеозда, жедел респираторлы инфекцияда байқалады. 
Лимфа тҥйіндерінің жайылып ҥлкеюі диссеминацияланған туберкулезде байқалады. 
Тағы бір созылмалы инфекциялық ауру сарыпта (бруцеллез), лимфа тҥйіндері орман 
жанғағындай ҥлкейіп, аздап ауыратын болады. Сонымен қатар, талақтың ҥлкейгені 
байқалады. 
Лимфа тҥйіндерінің ҥлкеюі инфекциялы-аллергиялық науқастарда байқалуы мҥмкін. 
Висслер-Фанкони аллергиялық сепсисі диффузды микрополиаденопатиямен сипатталады. 
Лимфа тҥйіндерінің кҿрнекті ҥлкеюі қан ауруларында байқалады. Кҿбіне-кҿп, 
лейкозда лимфа тҥйіндерінің жайылып ҥлкеюі байқалады. Олар ертерек мойын аймағында 
жақсы білінеді. Мҿлшері, ҽдетте, ҥлкен емес, орман жаңғағындай болады. Дегенмен, ісікті 
тҥрлерінде мҿлшері ҽжептҽуір болуы мҥмкін. Бҧл тҥрлерінде мойын, кҿкірек қуысындағы 
лимфа тҥйіндері пакет қҧрауы мҥмкін
(32- сурет).
Созылмалы миелолейкоз балаларда сирек кездеседі, лимфа тҥйіндері ҥлкейеді, бірақ 
айтарлықтай болмайды. 
Лимфа тҥйіндері кҿбіне ісік процессінің, алғашқы ісіктің немесе олардағы 
метастаздың орталығы болады. 
Лимфасаркомада ҥлкейген лимфа тҥйіндері кҿзге кҿрінеді немесе сипалағанда, 
(пальпациялағанда) айналасындағы тканьдармен бірігіп ҿскендіктен, қозғалмайтын жҽне 
басылу белгілерін (ісік, тромбоз, салдық) беретін, ҥлкенді-кішілі ісікті дене ретінде 
байқалады. 
Лимфа тҥйіндерінің ҥлкеюі лимфогранулематоздың негізгі белгісі болып 
есептелінеді: конгломерат, пакет сияқты болып мойын жҽне бҧғана асты лимфа тҥйіндері 
ҥлкейеді. Олар алғашқыда қозғалып тҧрады, айналасындағы тканьдармен бірікпеген 
болып келеді. Ал, кейінірек бір-бірімен, айналасындағы тканьдармен бірігіп, қатайып, 
ауырмайтын немесе сҽл ғана ауыратын болады. Пунктатта немесе гистологиялық 
препаратта Березовский-Штернберг клеткаларының болуы тҽн. 
Лимфа тҥйіндерінің ҥлкеюі хлоромада, кҿбейген миеломада, ретикулосаркомада 
байқалуы мҥмкін. Регионарлы лимфа тҥйіндерінде залалды ісіктерде жиі метастаздар 
байқалады. 
Шеткі лимфа тҥйіндерінің ҥлкею синдромы «X» ретикулогистиостозда (Летрер-Зиде, 
Хенд-Шюллер-Христиан аурулары) байқалуы мҥмкін. Бҧл синдромда мойын, қолтық 
немесе шаптардың лимфа тҥйіндері ҥлкеюі байқалады. 

78 

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: