Балашт ҥ с І п қ алие в б а л а л а р а у р у л а р ы о қ у л ы қ Ақтӛбе 1 4

69 
Пальпация
– баланың денесін ауыртпай жҽйлап, жасалу керек. 
Зерттеушінің қолы таза, жылы, қҧрғақ, тырнағы қысқа алынған болуы міндетті. 
Пальпация (сипау) арқылы терінің созылғыштығын (эластикалық қасиеті), ылғалдылығын, 
қызуын, тургорын, дермографизмді (теріні сызғанда, оның із 
қалдыру қасиеті), сезімталдығын анықтайды. Қалыпты 
жағдайда баланың терісі ылғалды, бархат тҽрізді болады. 
Теріні пальпация жасағанда, баланың ауырсынатыны немесе 
ауырсынбайтынын анықтау ҥшін, бет пішін, қимылдарын 
мҧқият қадағалап отыру керек. 
Терінің қалыңдығы мен созылғыштығы
тері асты шел 
майы ең аз жерде анықталады: қол басының сыртқы беті, 
кеуде қуысының алдыңғы беті, шынтағы жҽне т. б. Ол ҥшін 
теріні (тері асты шел майы алынбайды) сҧқ саусақ пен бас 
бармақтың арасына теріні қысып алып, тартып, босатып 
жібереді. Қалыпты жағдайда саусақты босатқан кезде, тері тез 
жазылып кетеді. Егер бірнеше қыртыстар пайда болып, бірден 
тарамай, жҽй тарайтын болса, созылғыштығы тҿмендеген 
(нашарланған), ал тіптен тарамай қойса, жойылған болып 
есептелінеді. 
Тургор
(тіндер мен жасушалардың қысушы кҥштерге 
қарсы ҽсері) санның, қардың ішкі бетінде теріні, шел майын, 
бҧлшық етті екі саусақтың арасында қысып, қарсылык ету 
мҥмкіншілігін анықтайды 
(24-сурет). 
Тургор мен терінің 
созылғыштығының бҧзылуы ҽдетте қабаттасып жҥреді. Бірақ, 
ҧдайы бҧлай бола бермейді. Мысалы, эксикозды токсикозда 
терінің созылғыштығы тургор ҿзгеруісіз нашарлайды, ал II–III 
дҽрежелі гипотрофияда керісінше болады. 
Терінің ылғалдылығы
қолдың сыртқы жағымен кеудені, 
ішті, арқаны, қолтық астын, алақанды, табанды сипау арқылы 
анықталады 
(25-сурет).
Қалыпты жағдайда баланың қолтығының, шабының аздап 
ылғалданып 
тҧрғаны 
байқалады. 
Рахитте, 
ихтиозда, 
тиреотоксикозда, гипогликемиялық комада, пубертатты кезенде 
ҽжептҽуір 
ылғалдану 
байқалады. 
Баланың 
терісінің 
қҧрғақтануы ҽртҥрлі себептен азғанда, сусызданғанда, 
гиповитаминоздарда, гипотиреозда, эксикозда жҽне басқа 
ауруларда байқалады. 
Дегенмен, терінің қызуы дене қызуымен сҽйкес келе 
бермейді. Балаларда жылу шығару тҿмендеуіне байланысты 
субфибрилитет, кейде тіпті қызба байқалуы мҥмкін. Бҧл 
қҧбылыс ҽруақытта тері қан тамыр толуына немесе артериялық 
ҧштастықтардың іске қосылуына байланысты қанайналымы 
тҿмендеу нҽтижесінде анықталады. Егер тек жылу шығару 
тҿмендеуге байланысты болса, дене қызуының жоғарлауымен 
бірге маңдайы мен аяқ-қолдарының мҧздауы байқалады. Буындар қабынуында, буын 
ҥстіндегі терең флегмоналарда, флегмона тҧсында терісінің жергілікті қызуының 
кҿтерілгені байқалады. 
Сипалап қарағанда, терінің сезімталдығы менингитте, энцефалитте, полиомиелитте 
жоғарылайды. 
Дермографизм 
инемен, саусақтың ҧшының сыртымен немесе балғаның сабының 
ҧшымен тҿс пен іштің терісін жоғарыдан тҿмен қарай сызу арқылы анықтайды. 
Дермографизмнің сызығынан бастап, сызық пайда болғанға дейінгі мезгіл (секундпен 

жүктеу 10,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: