Ес­те­рі­ңе­тү­сі­рің­дер

61
За ман тү рі бұ зыл ды,
Те ке мет тің тү рін дей, –
деп тең сіз дік ті, бай лар дың үс тем ді гі мен зор лы ғын 
ашық ай та ды.
Ха лық са на сы на, әдет-ғұр пы мен салт-дәс тү рі не ене 
бас та ған жа ңа за ман жа ңа лық та рын көр ген Шортанбай 
ақын олар ды:
За ман кет ті қы рын ға,
Бұ рын ғы, шір кін, за ман ның
Иі сі де кел мес мұ рын ға.
Бит тей нәр се қал сай шы
Бұ рын ғы заң нан ырым ға, –
деп қат ты сын ға ала ды. Ақын қа зақ да ла сы на кел ген 
отар лау дың сал да рын, ха лық қа ти гі зер зи яны мен 
зар да бын, ел мен жер тағ ды рын жырлағанымен, одан 
шы ғу дың жо лын көр сет пей ді, жақ сы лық ты өт кен күн-
дер ден із дей ді, өт кен күн ді көк сей ді.
Шор тан бай өлең де рін де үл гі бо лар лық өси ет-на қыл 
сөз дер көп кез де се ді. Ақын өмір ту ра лы қо ры тын ды 
жа сап, жақ сы мен жа ман ту ра лы ой қоз ғай ды:
Жақ сы ме нен жа нас саң,
Ке ле ді ісің оңы на.
Жа ман ме нен жа нас саң,
Пә ле ер те сің со ңы ңа,
Дұш па ның қа рар оңы на.
Жа ман ға түс се жұ мы сың,
Жа ғаң нан алар со ры ңа.
Әр кім тай ып жы ғы лар
Өзі нің қаз ған оры на.
Ш.Қанайұлы өз шы ғар ма ла рын да за ман ның кес-
кін-кел бе тін дәл ба сып, нақ ты кө рі ні сін жа са ған 
шын шыл ақын ре тін де та ныл ды. Шор тан бай мұ ра-
ла рын ал ғаш зерт теу ші лер дің бі рі М.Әуе зов Шор тан-
бай мен қа тар лас өмір сүр ген ақын дар шы ғар ма шы-
лы ғын саралай келе, оларды «Зар за ман ақын да ры» 
деп атады. 
Шор тан бай Қа най ұлы шы ғар ма ла ры на ерте 
кезден-ақ те рең кө ңіл бө лініп, қа зақ тың іші нен 
шық қан өлең-жыр жи нау шы лар ар қы лы жыр ла ры 
жинақталып, Қа зан да ғы та тар бас па сы нан 1880 жы лы 

жүктеу 7,01 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: