Н. С. Сейітов г-м.ғ. д., профессор Оқулықта «Геология және пайдалы қазбалар кен орындарын барлау»

жүктеу 8,17 Mb.

Pdf просмотр

бет	145/168
Дата	08.12.2022
өлшемі	8,17 Mb.
	#40519
түрі	Оқулық

1 ... 141 142 143 144 145 146 147 148 ... 168

Бурение

Қосымша әдебиеттер
13. БҰРҒЫ СОРАПТАРЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЖАБДЫҚТАРЫ

Ұсынылған әдебиеттер тізімі.
Негізгі әдебиеттер
1. Шамшев Ф.А., Тараканов С.Н., Кудряшов Б.Б., Парийский Ю.М., Яковлев A.M.
Технология и техника разведочного бурения. Учебник. 3 изд., перераб. и доп.
М:Недра, 1983, 565 с;
2. Афанасьев И.С., Осецкий А.И., Пономарев П.П., Блинов Г.А., Кукес А.И., Морозов
Ю.Т., Бухарев Н.Н., Иванов О.В., Егоров Н.Г., Егоров Э.К. Справочник по бурению
геологоразведочных скважин. СПб.ЮОО «Недра», 2000 - 712 с.
3. А.К. Касенов. Технология бурения скважин на твердые полезные ископаемые. Учебное
пособие, КазНТУ, 2003 г.
Қосымша әдебиеттер
1. Володин Ю.И. Основы бурения. М: Недра, 1979
2. Породоразрушающий инструмент для геологоразведочных скважин. Справочник.
Корнилов Н.И., Травкин B.C., Берестиев Л.К., Коган Д.И. М: Недра, 1979
3. Гланц А.А., Алексеев В.В. Справочник механика геологоразведочных
работ. М: Недра, 1981
4. Справочник инженера по бурению геологоразведочных скважин. Т.1 и 2 под
редакцией Козловского Е.А. М:Недра, 1984
5. Марамзин А.В., Блинов Г.А. Алмазное бурение на твердые полезные ископаемые. Л:
Недра, 1977
6. Ганджумян Р. Практические расчеты в разведочном бурении. М: Недра, 1978
7. Коломиец А.В., Ветров А.К. Современные методы предупреждения, и ликвидации
аварий в разведочном бурении. М: Недра, 1977.
Бақылау сұрақтары:
1.
Бұрғы қондырғыларының түрлері?
2.
Бұрғы қондырғыларының құрамына нелер жатады?
3.
Бұрғы қондырғылары қалай таңдалады?
4.
Бұрғы мұнараларын қалай таңдайды?

240
5.
Бұрғы мұнаралары не үшін керек?
13. БҰРҒЫ СОРАПТАРЫ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЖАБДЫҚТАРЫ
Колонкалық сонымен қатар роторлық және турбиналық бұрғылауда ұңғыны жуу
техникалық сумен немесе сазды ерітінділермен жүргізіледі.
Жуу сұйықтығын ұңғыға айдау үшін бұрғылау сораптарының екі түрін қолданады:
а) қос әсерлі поршенді, екі цилиндрлі және б) бір әсерлі плунжерлі екі және үш цилиндрлі.
Қос әсерлі поршенді сораптың жұмыс істеу принципі
(75,а-сурет). Шкив айналған
кезде тісті доңғалақтар айналмалы қозғалыс алады. Тісті доңғалақтар біліктің көмегімен
крейцкопфты, штокты, поршенді ерсілі-қарсылы қозғалысқа келтіреді. Цилиндр сәйкес
клапандармен оқшауланған сору және айдалу камералармен байланысқан. Поршень оңға
қарай жылжығанда цилиндрдің сол жағындағы сорғыш клапан ашылады, ал айдаушы
клапан жабылады және цилиндрдың сол жақ қуысына қорылдақ қабылдағыш клапан және
сорғыш шлангы арқылы сұйықтық кіреді. Цилиндрдің оң жақ қуысында сорушы клапан
жабылады да айдаушы клапан арқылы сұйықтық ұңғыға қарай айдалады. Поршень солға
жылжығанда цилиндрдың оң жағында сұйықтық сорылады (клапан 15 ашылады, ал
клапан 14 жабылады), ал сол жақ қуыс бөлігінде клапан 9 жабылады да, клапан 10
ашылып сұйық айдалады. Біліктің бір айналымында поршень екі жұмыс жасайды, яғни
сұйықтықты сору және айдау екі рет қайталанады деген сөз. Сондықтан мұндай сораптар
қос әсерлі деп аталады. Сұйықтықты айдау кезінде сұйықтық 10 және 14 клапандар
арқылы айдау камерасына кіреді. Одан кейін манометрі 17 және сақтандырғыш клапаны
18 бар ауа қалпағының төменгі қуысы арқылы айдау магистраліне 19 өтеді. Ауа қалпағы
айдау магисталінде болатын толқуларды тегістеу үшін керек. Поршень цилиндрдің шетіне
келгенде оның жылдамдығы нольге тең болады. Магистральға айдалатын сұйықтың
көлемі де нөльге тең. Поршеннің жылдамдығы көп болғанда (цилиндрдің орта кезінде)
айдалатын сұйықтың көлемі де көп болады. Айдау магистраліндегі осындай толқуларды
ауа қалпағының көмегімен тегістейді. Магистральда сұйық көп болғанда оның артығы ауа
қалпағына кіреді, сұйық болмаған кезде ауа қалпағы ішіндегі қысылған ауа артық
суйықты магистральға айдайды. Айдау магистраліндегі толқуларды тегістеудің тағы бір
жолы цилиндрлердегі поршеньдердің әр-түрлі орналаструы.

жүктеу 8,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 141 142 143 144 145 146 147 148 ... 168