Оқулық Тараз 019 Әож 37. (075)

11 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Сурет-2. ҚР білім беру жүйесінің деңгейлері және оны реттейтін 
құжаттар 
 
Бағдарлама жаңа оқу жоспарларын, жаңа буын оқулықтары мен оқу - 
әдістемелік кешендерін енгізуге бағытталған және білім беру жүйесін 
ақпараттандыруды қоса алғанда, оқытудың жаңа технологияларын енгізу мен 
материалдық-техникалық қамтамасыз етуді жақсарту міндеттері бір-бірімен 
Құжаттар
Деңгейлері 
 
ҚР мемлекеттік 
жалпыға міндетті 
білім беру 
стандарты, 
тұжырымдамалары 
Оқу 
бағдарламалары 
ҚР «Білім туралы» 
Заңы 
Бастауыш білім беру
Орта білімнен кейінгі
білім беру
Негізгі орта білім беру
Жоғары білім беру
 
 
Жоғары оқу орнынан кейінгі 
білім беру 
Мектепке дейінгі тәрбие 
мен оқыту 
Оқу
жоспарлары 
ҚР БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІ 
Орта білім беру (жалпы орта 
білім беру, техникалық және 
кәсіптік білім беру
)

12 
өзара байланысты және білім беру жүйесін ақпараттандыру, қашықтықтан 
оқытуды енгізу және оқытудың мультимедиалық, компьютерлік-техникалық 
құралдарын толықтай енгізуді көздейді. 
Білім 
беру 
формасы 
жеке 
тұлғаны 
функционалдық 
әзірлеу 
тұжырымдамасынан жеке тұлғаны дамыту тұжырымдамасына көшу идеясын 
қолдайды. 
Жалпы орта білім беру 
– 
білім беру жүйесінің базалық бөлігі және білім 
алушылар 
тұлғасының 
зияткерлік 
әлеуетін 
функционалдық 
сауаттылығын дамытудың негізі. 
Білім беру жүйесі жыл сайын әртүрлі өзгерістерге ұшырап отырады. Бұл 
өзгерістердің басты мақсаты
– 
өсіп келе жатқан ұрпақты жан-жақты дамыған, 
құзыретті азаматтар етіп тәрбиелеу. Осы мақсатқа жетуге функционалдық 
сауаттылық көмектеседі. 
Функционалдық сауаттылық дегеніміз – адамдардың әлеуметтік, мәдени, 
саяси және экономикалық қызметтерге белсене араласуы, яғни бүгінгі 
жаһандану дәуіріндегі заман ағымына, жасына қарамай ілесіп отыруы, адамның 
мамандығын әрдайым жетілдіріп отыруы. Ондағы басты мақсат жалпы орта 
білім беретін мектептерде Қазақстан Республикасының зияткерлік, дене және 
рухани тұрғысынан дамыған азаматын қалыптастыру, оның қоғамда әлеуметтік 
бейімделуі болып табылады, яғни оқушылардың мектепте алған білімдерін 
өмірде тиімді қолдануына үйрету. 
Оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастырудың төрт 
негізгі тетігін ажыратуға болады: 
1)
 
оқыту әдіснамасы мен мазмұнын түбегейлі жаңарту. Ол үшін мұғалім 
оқушының бойына әлеуметтік ортаға бейімделуіне, алған білімін практикалық 
жағдайда тиімді пайдалана алатындай негізгі құзыреттіліктерді сіңіруі керек. 
2)
 
оқу нәтижелерінің бағалау жүйесін өзгерту. Бағалау жүйесі 
функционалдық сауаттылықта сырттай бағалау және іштей бағалау болып 
бөлінеді. Іштей бағалау – оқу пәні бойынша оқыту сапасын диагностикалау. Ал 
сырттай бағалау – әрбір деңгейді аяқтау бойынша білім алушының оқу 
жетістіктерінің нәтижелері (ҰБТ,ОЖСБ). Сондай-ақ, халықаралық (TIMSS, 
PISA және PIRLS
) 
зерттеулерге қатысуы. Білім алушылардың өзін-өзі бағалауы 
өзін-өзі ұйымдастыру және өзін-өзі жетілдіру үшін жеке жетістіктерін бағалау 
арқылы жүзеге асырылады. Критериалды бағалау жүйесі енгізіледі. 
3) ата-аналардың балаларды оқыту мен тәрбиелеуге белсенді қатысуын 
қамтамасыз ету. Ата-ананың борышы – бала бойына жас кезінен адами 
құндылықтарын дарытып, саналы өмір сүруге баулу. Ата-ана баласының 
функционалдық сауаттылығын дамыту үшін мұғалімдерімен тығыз байланыс 
жасау керек. Ата-ана баласының ерекше қасиетін тану, түсініп қол үшін беру, 
олардың қабілетін дамыту, бойына рухани құндылықтарды қалыптастыру, 
жағымсыз мінез-құлық, әдеттерден арылтуға көмек беруі керек. 
4) қосымша білім беру жүйесін дамыту. Оқытудың жаңа технологиялары 
мен интерактивтік, инновациялық формалары енгізілетін болады. Олар: балалар 

13 
интерактивті парктері (ғылыми қалалар), технопарктер, балалар мұражайлары, 
ғылыми үйірмелер және т.б.

жүктеу 8,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: