Тойтармалық және болттық қосылыстарды жөндеу

267
арқылы таза болттық қосылыстар пайда болады. Бір тойтарманы бір 
жоғары берікті болтқа алмастыру қажет.
Құрамында 10-ға дейін тойтармасы немесе болты бар тораптардағы 
және бірікпелердегі ақаулы тойтармалар мен болттарды ауыстыру ба-
рысында бір мезгілде бір тойтарманы немесе бір болтты ғана алып 
тастауға рұқсат етіледі. Ал тойтармалар мен болттар саны көп то-
раптар мен бірікпелерде бір мезгілде олардың санының 10%-ын ғана 
алып тастауға болады. Ақаулы тойтарманы алып тастау тойтарманы 
зақымдамай газдық кескішпен, пневматикалық қашаумен немесе тесу 
арқылы жүргізіуі тиіс. Ақаулы тойтарма алынып тасталған соң, ол тесіп 
тексеріледі, егер онда қисықтық, қиғаштық секілді ақаулар байқалса, 
онда ең жақын өлшемге келтіріп кеңейтіп тесу жүргізіледі.
Ақаулы (босаған) тойтармаларды беріктілігі жоғары болттармен 
ауыстыру кезінде болттар диаметрлері 8.8-кестеде көрсетілген мән-
дерге сәйкес болуы керек.
6.3-кесте
Тойтармаларды ауыстыратын беріктігі жоғары 
болттардың диаметрлері
Ауыстырылатын тойтармалар 
диаметрі (тойтарма астындағы тесік 
диаметрі)
Беріктігі жоғары болттар диаметрі, 
мм
3/4
//
және 19...21 мм
18
7/8
//
және 23...25 мм
22
1
//
және 26...27 мм
24
28...30
27
Бірігу элементтерінде тот басу шамасы оның алғашқы қалыңдығының 
20%-нан асатын жағдай байқалса, онда ол элементті ауыстыру керек 
болады. Үйкелу коэффициентінің мәні тазалау және жанасу беттерін 
өңдеу тәсілдеріне тығыз байланысты болады.
Болттардың әрбір партиясының беріліп отырған детальдардың 
стандарт талаптарына сәйкестігін көрсететін сертификаты болуы 
тіис.
Қосылыстың қажетті беріктігі болу үшін беріктігі жоғары болттардың 
белгілі бір тарту күші болуы тиіс. Беріктігі жоғары болттардың айнал-
дыру моменттерінің есептік мәндері және олардың осыған сәйкес тарту 
күштерінің шамалары 6.4-кестеде келтірілген.

268
6.4-кесте

жүктеу 5,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: