§3. Жалпы зат есім екі топка бөлінеді

білдіреді. Бұган заттық жэне дерексіз зат есімдер жатады. 
Саналмайтын зат есімдер тек қана жекеше түрде қолданылады. 
Мысалы: Knowledge is power. 
Куш білімде.
Сан. (Number)
Зат есімнің көпше түрініц куры лы сы .
§4. Зат есімнің көпше түрі 
жекше түріне -s- жалғау арқылы 
жасальшады, және ол 
ұяң дауыссыз жэне дауысты дыбыстардан 
кейін (z) болып, қатаң дауыссыз дыбыстардан кейін (s) болып 
айтылады.
Мысалы: a room 
бөлме,
rooms 
бөлмелер
a shoe - shoes 
бәтеңке
a chair 
орындық,
chairs 
орындыцтар
a book 
кітап,
books 
кітаптар
Егер зат есім жекеше түрінде -ss, -х, -sh, -сһ, -о әріптеріне, яғни 
ысылдап шығатын дыбыстарға аякталса, көпше түрінде -es жалғауы 
жалғанады, ол [iz] болып оқылады.
Мысалы: a class класс, classes кластар 
a box қорап, boxes қораптар 
a dish табақ, dishes табақтар 
an inch inches дюйм.
Зат есім жекеше түрінде -у әріпіне аяқгалса жэне -у алдында 
дауыссыз дыбыс тұрса, онда көшпе түрінде -у -ies өзгереді.
Мысалы: a city қала, cities қалалар
a factory фабрика, factories фабрикалар
Егер -у алдында дауысты дыбыс тұрса, онда көпше түрінде -у -
ға -s жалғанады.
Мысалы: a day күн, days күндер 
a boy бала, boys балалар
Егер зат есім жекеше түрінде - f немее е - fe әріптеріне аяқталса 
онда көпше түрінде- f немесе - fe -ves өзгереді.
Мысалы: 
a leaf жапырақ, leaves жапырақгар 
a wolf қасқыр, wolves қасқырлар 
a knife тсышақ knives пышактар 
a wife эйел, wives эйелдер
4

Кейбір зат есімдердің көпше түрінде s жалғанбайды, олар 
сөздегі дауыстыны өзгерту арқылы көпше түрін жасайды.
Мысалы: 
жекеше түрі 
көпше түрі
man ер адам 
men ер адамдар
woman әйел 
women әйелдер
foot аяқ 
feet аяқтар
tooth тіс 
teeth тістер
goose қаз 
geese қаздар
mouse тышқан 
mice тышқандар 
Зат есім child бала, көпше түрінде children балалар болады.
Септеу (case)

жүктеу 3,76 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: