И. В. Савельев жалпы физика курсы I том Алматы 2004

Ь р =
 р
' - р
=
^
-і Р §
.
(88.3)
д г _
А р
тысынан
'
д х
Р
ді
Сонымен т - <С 1 шарты физи-
о х
калық тұрғыдаи қысымның орта мәннен ауытқуы қы- 
сымның өзінсн олдсқайда кіші. Бул шынында да солай: 
атмосфералық 
р
қысым 103 
мм
сыи. бағ. іпамасында 
болганда, ең қатты дыбыс үшін ауа қысымы тербелісініц 
амплитудасы 1 
мм.
сын. бағ-нан артпайды.
(88.2) 
өрнегін 
х
бойынша дифференциалдап төменде- 
гіні табамыз:
Соңында
муласына
аламыз:
-г- шамасыныц табылған мәнін (88.1) фор-
OX
қойып, 
мына дифференциалдық теңдеуді
д х -
т
р d t 2
(88.4)
(88.4) 
теңдеуін (80.4) толқындық теңдеуімен салыс- 
тыру газдағы дыбыстық толқынныц жылдамдыгы үшін 
төмендсгі өрнскті береді:
v
=
Y V f -
<88-5>
(р
және р — ұйтқытпаған газдың қысымьт мен тыгызды- 
ғы екенін ескертейік).
Алғашқыда, газдагы дыбыс жылдамдығы қысымга 
тәуелді сияқты болып көріпеді. Бірақ бүл олай емее, 
өйткені қысымныц өзгеруі газ тығыздығының өзгеруімен 
қабаттаса жүреді.
Қалыпты қысымдагы газ қасиеті төмендсгі теңдеу- 
мен жақсы өрнектеледі:
p V = H L F lT
(
88
.
6
)
( т — V
көлемде орналасқан газдың массасы, р — сам 
жағынан газдың молекулалық салмағына тең, мольдің 
массасы) Газдың 
т
массасын оның 
V
көлемінс бөліп. 
р тығыздығын алуға болады. (88.6) теңдеуін 
m/V
шама- 
сына бөліп, төмсндегіні табамыз:
т 
_ ру-
н 
У 

жүктеу 28,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: