Өкімет өкілінің нысанды киімін немесе қужатын пайдаланып
қылмыстық құқық бұзушылық жасау
Мұндай қылмыстық құқық бұзушылықтар белгілі бір кәсіп адамдарының
қызметінің беделін түсіреді, сондай
-
ақ мемлекеттік және қоғамдық
ұйымдардың, коммерциялық және басқа құрылымдар аппараттарының
қызметіне сенімсіздік туғызады. Өкімет органдарының өкілдерінің белгілі бір
өкілеттіктері бар, оларды айыпкер қылмыстық құқық бұзушылықты
жасаған
кезде пайдаланады. Өкіметтік өкілдіктерді бұлайша пайдалану негізді түрде
кінәні ауырлататын мән
-
жай деп танылады, өйткені мұндай өкілеттіктердің
бар болуы қылмыстық құқық бұзушылықты
жасауды жеңілдетеді және
өкіметтің беделіне нұқсан келтіреді. Бұл жағдайда қылмыстық жауаптылық
өкімет өкілінің нысанды киімі немесе құжаты қылмыскерде заңды түрде
немесе заңсыз негізде болған
-
болмағандығына қарамастан күшейтіледі.
Қылмыстық заңдылықтарда қандай да бір мемлекеттік билік органының
өкілі болып табылатын, оның функцияларын тұрақты түрде немесе уақытша
жүзеге асыратын және өзінің құзыреті шеңберінде азаматтардың олардың
ведомостволық тәуелділігіне, бағыныштылығына және меншік нысанына
қарамастан орындауы үшін міндетті болып табылатын іс
-
әрекеттерді жасау
немесе өкім ету құқығы бар лауазымды тұлғалар өкімет өкілі болып болып
табылады. Өкімет өкілінің қызметі онымен қызметтік бағыныштылықта
тұрмайтын адамдармен қарым
-
қатынасында түзіледі. Бұл ретте өкімет
өкілінің бағынышты адамдары болмауы мүмкін, бірақ адамдардың кең
көлеміне қатысты өкілеттік құзыреті болады. Өкімет өкілінің нысанды киімін
немесе құжатын пайданалып қылмыстық құқық бұзушылық
жасау олардың
субъектісі өкімет өкілі емес, өзін солардың орнына заңсыз ұсынушы адам
болып табылатындығымен сипатталады. Аталған қылмыстық құқық
бұзушылықтардың
қауіптілігі оларды жасау нәтижесінде тек жекелеген
азаматтардың ғана емес, сондай
-
ақ мемлекеттік, қоғамдық ұйымдардың және
басқа бірлестіктер мен құрылымдардың заңдық құқықтары мен мүдделері
барынша бұзылатындығымен сипатталады. Бұл мән
-
жайды жазаның
жауаптылығын ауырлатушы деп тану үшін бірқатар шарттардың сақталуы
қажет. Егер айыпкер қылмыстық құқық бұзушылықты
жасау кезінде өкімет
өкілінің киімін немесе құжатын заңды түрде қолданған болса, онда ол
қызметтік қылмыстық құқық бұзушылықты
жасағаны үшін жауап береді, бұл
жағдайларда оған талданып отырған мән
-
жай қолдануылуы мүмкін емес.
Егер айыпты адам қылмыстық құқық бұзушылықты
жасау кезінде өкімет
өкілінің киімінде немесе құжатымен болып, бірақ олар жасалған қылмыстық
құқық бұзушылықта
ешқандай рөл атқармаса, яғни заңда негізделген
өкіметтік өкілдіктерді шешумен байланысты болмаса, онда олар жаза
тағайындау кезінде жауаптылықты ауырлататын мән
-
жайлар болып
танылмайды.
|