З. Е. ЋАбылдинов, А. Т. ЋАйыпбаева (ХVIII ѕасыр – 1914 жыл)

Абылайдыѓ Ресеймен ћарым-ћатынасы

жүктеу 44,75 Mb. Pdf просмотр бет 68/481 Дата 04.01.2022 өлшемі 44,75 Mb. #36216

3. Абылайдыѓ Ресеймен ћарым-ћатынасы.  Абылайдыѓ сыртћы саясаты зiнiѓ икемдiлiгiмен ќрi алыстан болжайтын крегендiлiгi- мен ерекшелендi. Абылайдыѓ негiзгi сыртћы саяси ћызметi Ћазаћ- стан аумаѕыныѓ ешкiм ћол сџѕа алмайтын тџтастыѕын ћамтамасыз етуге баѕытталды. Мќселен, Абылай Ресеймен зара ћарым-ћатына- сында тату-тќттi кршiлiк саясатын џстануѕа тырысты. Ресей мемле- кетiмен дипломатиялыћ жќне сауда байланыстарын орнатты. Gз ћол астындаѕы халыћты Ресей ќскери ћызметкерлерiнiѓ орынсыз талап- тары мен ќрекеттерiнен батыл ћорѕай бiлдi. Ресейдiѓ ћол астына тудi ћабыл алѕанына ћарамастан, ол iс жљзiнде Ресейге мљлде тќуелсiз iшкi жќне сыртћы саясат жљргiздi. 1759  жылы патша љкiметiнiѓ ќкiмшiлiгi Ќбiлмќмбеттi таѕынан тай- дырып, оныѓ орнына зiнiѓ отыруын џсынды жќне оѕан барлыћ жаѕынан ћолдау крсетуге уќде еттi. Алайда ел арасында беделi зор ќрi алыстан болжайтын креген сџлтан бџл џсынысты ћабыл алмады. Gйткенi ол џсыныс елдiѓ з iшiнде  ћазаћтардыѓ бiрлiгiн ыдыратуѕа алып барып соћтыратын едi. Абылай Ќбiлмќмбет хан ћайтыс болѕаннан кейiн ѕана ћазаћтыѓ бљкiл љш жљзiнiѓ ханы бо- луѕа келiсiм бердi.   Патша љкiметi Абылайды бiр ѕана Орта жљздiѓ ханы деп таныды. Бiраћ хан ант ћабылдаудыѓ жќне патшаныѓ сенiм грамотасы мен тарту-таралѕыларын тапсырудыѓ салтанат- ты рќсiмiне барудан бас тартты. Gйткенi Абылай хан былай деп санады: менi билеушi хан етiп халыћ сайлады. Олай болса, орыс патшасыныѓ таѕына таѕзым етiп, ант беруге тiптi де мiндеттi емес- пiн деп бiлдi. жүктеу 44,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:

©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз