Сборник материалов международного научно-практическоого семинара «Научные подходы к экологизации системы образования в условиях развития «зеленой экономики»



жүктеу 8,19 Mb.
Pdf просмотр
бет145/156
Дата01.02.2020
өлшемі8,19 Mb.
#27912
түріСборник
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   156

303 
сананы  жетілдіру,экопедагогика  және  экопсихологияны  қолдану  арқылы  экологиялық 
этиканың негізін салуға арналған бірқатар ұсыныстар ұсындық. 
Қоршаған ортаның проблемаларымен күресу және алдын алу жолында іс- шараларды 
таныстырып, табиғат ресурстарын тиімді пайдалану және қайта өңдеу мәселелерін қозғадық. 
Қазақстан  Республикасының  қоршаған  орта  және  су  ресурстарын  қорғау  министрлігіне 
қоршаған  ортаны  қорғауды  басқарудың  тиімді  жүйесін  ұсынып,  қоғамның  экологиялық 
санасы  толықтай  қалыптасқан  білікті  өкілдері  мен  қарапайым  халықтың  көзқарастарына 
салыстырмалы анализ жасадық.Экогуманитарлы әдістер арқылы тұрғындардың ой- санасына 
әсер  ету  үшін  сауалнамалар  мен  интервьюлер  алынып,  жалпы  статистикалық  көрсеткіштер 
шығарылды. 
Біздің  болжауымыз  бойынша,  халықтың  экологиялық  білімі  әлі  де  толық  қалыптаса 
қоймаған  деген  түйініміз  жартылай  расталды.  Тек  ересектерде  ғана  емес,  балалар  мен 
жасөспірімдерде де экологиялық тәрбие мен ой- сананы қалыптастыру қажеттілігі бар деген 
тұжырым дәлелденді. 
 
Әдебиеттер: 
1.  Begon, M.; Townsend, C. R., Harper, J. L. (2006). Ecology: From individuals to ecosystems. (4th ed.). — 
Blackwell. ISBN 1-4051-1117-8 
2.  Ахатов  А.  Г.  Экология.  Энциклопедический  словарь.=Akhatov  A.G.  Ecology.  Encyclopaedic 
Dictionary.- Казань=Kazan, ТКИ, Экополис, 1995. . (тираж 5000), ISBN 5-298-00600-0 
3.  Ахатов  А.  Г.  Экология  и  международное  право.=Ecology  &  International  Law.-  М.:  АСТ-ПРЕСС, 
1996. (тираж 1000), ISBN 5-214-00225-4 
4.  Будыко, Михаил Иванович, Глобальная экология. — М., 1972.  
5.  Дмитриев  А.  Н.,  Шитов  А.  В.  Техногенное  воздействие  на  природные  процессы  Земли.  Новоси-
бирск: Манускрипт, 2003.  
6.  Кочуров  Б.  И.  География  экологических  ситуаций  (экодиагностика  территорий).  —  М.:  ИГ  РАН, 
1997.  
7.  Кочуров Б. И. Геоэкология: экодиагностика и эколого-хозяйственный баланс территорий. — Смо-
ленск: СГУ, 1999.  
8.  Кочуров Б. И. Экодиагностика и сбалансированное развитие. — М.-Смоленск: Маджента, 2003.  
9.  Одум, Юджин, Основы экологии. — М., 1975  
10.  Одум, Юджин, Экология. 2 тома. — М.: Мир, 1986 
11.  Пианка Эрик. Эволюционная экология. — М.: Мир, 1981. . 
12.  Роман  Саблин.  Зелёный  Драйвер  —  Код  к  экологичной  жизни  в  городе.  Издательства  «Зеленая 
Книга». 
13.  Стурман В. И. Экологическое картографирование. — Ижевск: Удмурт. ун-т, 2000.  
14.  Шимкевич  В.  М.  Экология  //  Энциклопедический  словарь  Брокгауза  и  Ефрона  :  в  86  т.  (82  т.  и  4 
доп.). — СПб., 1890—1907. 
 
Онлайн материалдар: 
1.  http://group 
global.org/sites/default/files/publications/%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%8C%D1%8F%20%D1
%8D%D0%BA%D0%BE%D0%BB%20%D0%B4%D0%B2.pdf 
2.  http://reference.allrefer.com/country-guide-study/kazakhstan/kazakhstan17.html 
3.  http://testent.ru/publ/studenty/osnovy_prava/ehkologicheskoe_pravo_respubliki_kazakhstan/40-1-0-1420 
4.  http://www.conserve-energy-future.com/15-current-environmental-problems.php 
5.  http://www.greensalvation.org/old/English/Publish_eng/Herald_2003-2004/2004_04.htm 
6.  http://www.inform.kz/en/review-ecology-in-kazakhstan_a2918841 
7.  https://prezi.com/ke1tilrfqf6i/ecological-problems-of-kazakhstan/ 
 
 


304 
Жоба тақырыбы: 
 
ТАБИҒАТ ПЕН АДАМ АҒЗАСЫ БАЙЛАНЫСЫНЫҢ ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ 
АСПЕКТІСІ 
 
Мамыр Гүлнұр ПСХ-21 топ студенті 
 
Ғылыми жетекшісі пс.ғ.к., доцент Б.Ш. Байжұманова 
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті 
 
Тамақтанусыз  өмір  сүру  мүмкін  емес.  Тамақтану  адам  ағзасы  мен  табиғат  арасын 
байланыстырып  тұратын  негізгі  құрал.  Адам  ағзасы  –  тамақтану  –  табиғи  орта  –  тұтас 
бірлікті  құрайды.  Осыған  орай,  ағзаның  сыртқы  ортамен  бірлігі,  ең  алдымен  химиялық 
заттың  тағамға  енуіне  байланысты  тамақтанамыз.  Тамақтану  түрлі  жеміс-жидектердің 
қорытылуы мен адам ағзасына сіңуі негізінде жүзеге асатын болғандықтан, біз қоректенетін 
тағамдарымыздың экологиялық сипатының маңызы зор. Егер дұрыс тамақтанбасақ, тек түрлі 
ауру-сырқаттарды  тудырып  қана  қоймайды,  дұрыс  тамақтанбау  –  адамның  психологиялық, 
эмоциялық  саласын  бұзып  жайсыздықты  тудырады.  Сондықтан  тамақтанудың 
психологиялық, экологиялық жағына баса назар аудару қажет.  
"Психика"  ұғымының  ішіне  көптеген  түрлі  мәндер  кіреді  және  де  ол  әр  түрлі 
салалардың жиынтығы болып табылады.  
Адамның есте сақтау саласы, зияткерлік және шығармашылық даму, оқыту, тәрбиелеу 
және  басқа  да  көптеген  салалар  –  психика  ұғымын  түсіндіреді.  Алайда  физикалық 
денсаулыққа тікелей қатысты болып табылатын сала ол психоэмоционалды сала, яғни біздің 
эмоцияларымыз бен сезімдеріміздің аясы. 
Психоэмоционалды сала бұл қандай сала екенін анықтай түсейік. 
Бұл сала құрамында психоэмоционалдық аясын құрайтын көптеген құрамдас бөліктері 
болып табылатын немесе буындас жиынтықтарынан тұрады. Адамның  психоэмоционалдық 
саласына негізгілері болып сезім, эмоция, көңіл-күй мен психикалық күй кіреді. 
Біздің  жұмысымыздың  мақсатына  сүйене  отырып,  біз  түйсік  ұғымына  тоқталып, 
қысқаша  түсіндіріп  кетейік.  Сезгіштік  қабілеті  -  түйсік  деп  адамның  қоршаған  әлемге 
қарапайым  реакциясын  айтады.  Әрі  бұл  реакция  ұғыну  деңгейінде  емес,  тек  ағзаның 
рефлекстер  деңгейінде  жүреді.  Мысалы,  егер  адамға  суық  болса  -  ол  тонады,  егер  ол  ұзақ 
уақыт  нәр  татпаса  –  қарны  ашады,  егер  гүлді  иіскесе  -  әлдебір  хош  иісті  сезінеді  және  т.б. 
Демек, сезімдердің алуан түрлілігі қоршаған ортаның көптүрлілігін көрсетеді. 
Айтарлықтай күрделі психикалық құбылыс - бұл эмоциялар. 
Эмоциялардың сезімдерден айырмашылығы бұл адам қоршаған орта фактілерін өмірде 
тек  қана  қабылдап  қана  қоймай,  сонымен  қатар  оларға  қатаң  тұрғыда  жеке  даралық  баға 
береді. Эмоциялар саласында рефлекстер ғана жұмыс жасамайды, сонымен бірге субъектінің 
жеке  даралығы  да  қатысады.  Мысалы,  отыз  градус  ыстықта кез  келген адам  рефлекстердің 
деңгейінде  сезінеді  және  қатты  терлеу  арқылы  реакция  береді,  алайда  эмоция  деңгейінде 
реакциялар  әр  түрлі  болуы  мүмкін  –  біреуде  бұл  тітіркену  туғызады,  біреуге  бәрібір,  ал 
басқасы қандай да бір ғанибет алады. 
Мұны  дәмдік  сезімге  де  қатысты  айтуға  болады.  Мысалы,  дәмдік  сезіну  тек  бір  түрі: 
қышқыл  дәм  (мысалы, қышқыл  тас кәмпит  немесе  лимон).  Алайда,  бір  адамға  бұл ұнайды, 
себебі бұл дәм оны сергітеді және оятады. Келесі адамға айырмашылық жоқ, ал үшіншісіне 
тіпті  ұнамайды,  себебі  ол  тәттіні  ұнатады.  Осындай  мысалдарға  ұқсас  бірнеше  сезіну 
түрлерін келтіруге болады. 
Ежелден адами сезімдердің көптеген түрлі түрлері болды, бірақ неғұрлым кең тараған 
және әмбебап жіктелуі болып қалатын жіктелулерінде сезім былайша бөлінеді: 
• көру; 
• есту; 
• сипап-сезу (тактильдік); 
• иіскеу; 


жүктеу 8,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   141   142   143   144   145   146   147   148   ...   156




©g.engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет
рсетілетін қызмет
халықаралық қаржы
Астана халықаралық
қызмет регламенті
бекіту туралы
туралы ережені
орталығы туралы
субсидиялау мемлекеттік
кеңес туралы
ніндегі кеңес
орталығын басқару
қаржы орталығын
қаржы орталығы
құрамын бекіту
неркәсіптік кешен
міндетті құпия
болуына ерікті
тексерілу мемлекеттік
медициналық тексерілу
құпия медициналық
ерікті анонимді
Бастауыш тәлім
қатысуға жолдамалар
қызметшілері арасындағы
академиялық демалыс
алушыларға академиялық
білім алушыларға
ұйымдарында білім
туралы хабарландыру
конкурс туралы
мемлекеттік қызметшілері
мемлекеттік әкімшілік
органдардың мемлекеттік
мемлекеттік органдардың
барлық мемлекеттік
арналған барлық
орналасуға арналған
лауазымына орналасуға
әкімшілік лауазымына
инфекцияның болуына
жәрдемдесудің белсенді
шараларына қатысуға
саласындағы дайындаушы
ленген қосылған
шегінде бюджетке
салығы шегінде
есептелген қосылған
ұйымдарға есептелген
дайындаушы ұйымдарға
кешен саласындағы
сомасын субсидиялау