224
Молодые месторождения, которые еще не достигли пика операционных затрат, имеют
хорошие дебиты и тоже окупаются. Это и есть баланс. От самой компании зависит, какой у
нее портфель проектов в соотношении старых и новых месторождений.
В периметр трансформации по направлению бизнес-функции вошла сфера HR
(управления человеческими ресурсами). В этой области уже есть такие инициативы как
прозрачный наем, программы ротации и обучения персонала.
В рамках программы трансформации инициирован ряд так называемых «срочных
проектов», направленных на повышение эффективности деятельности по направлению
«Разведка и добыча». Часть проектов касается нефтесервиса и нацелена на улучшение
материально-технического обеспечения, ремонта нефтепромыслового оборудования,
текущего и капитального ремонта скважин, оптимизацию и реструктуризацию процессов
транспортного обеспечения, внедрение бурения раздельным сервисом, разработку методики
раздельного учета и расчета себестоимости услуг.
Таким образом, на современном этапе развития национальной экономики инвестиции
в предприятия нефтяной отрасли Республики Казахстан динамично растут и отрасль
является инвестиционно – привлекательной, что делает республику одним из регионов-
лидеров по экономическому развитию.
Литература:
1.
Балгимбаев
Н. У. Этапы
развития
нефтегазовой
отрасли
Казахстана.
http://www.kazenergy.com/ru
2. Нефтегазовая отрасль Республики Казахстан: цифры и факты. Информационный портал.
http://www. zakon.kz
3. Нурсултанова Л.Н. Нефтегазовая промышленность современного Казахстана: исторический
аспект. Автореферат диссертации на соискании учёной степени доктора исторических наук. Алматы.
2008.
4. Смагулова С.М. Нефтегазовые компании Республики Казахстан и их внешнеэкономические
связи (монография). М.: Компания Спутник+, 2005. - 135 с.
5. Толысбаев Б.С., Кирдасинова К.А., Сабирова Р.К. Industrial innovative policy of Kazakhstan:
current status and development prospects. //Актуальные проблемы экономики, № 9 (164), Украина,
Киев, 2015. - С.155-161.
ЖЕРГІЛІКТІ ӨЗІН-ӨЗІ БАСҚАРУДЫ ЖЕТІЛДІРУ МƏСЕЛЕЛЕРІ
Мырзагелді Г., Хасенова К.К.
Тұран – Астана унивеститеті,
Астана қ., Қазақстан Республикасы
Қоғам əр уақытта эволюцияланатын жүйе, оның дамуына сəйкес заманауи талаптар
мен сын-қатерлердің мəні мен түрі ауысатындықтан, жергілікті билік институттарының
уақыт талабына бейімделуі, оған орай трансформациялануы ылғи да өзекті. Сол себепті
заманауи үдерістерді, халықтың талабын жəне өзге елдердің тəжірибелерін ескере отырып,
мемлекет тарапынан жоспарлаған жəне орындалған реформаларды жетілдіру бойынша
ұсыныстар жасап, кемшіліктерді дер кезінде анықтап, басқару субьектілерін заман талабына
орай дамытып отыру пайдалы. Сондықтан «биліктің ең төменгі иерархиялық сатысында
демократиялық құндылықтарға сай тиімді жұмыс жасайтын саяси-əкімшілік басқару моделін
қалыптастыру мəселесі өзекті тақырып болып табылады» [1].
Қазақстанның аумақтық құрылымында биліктің ең төменгі сатысында орналасқан
əкімшілік-аумақтық бірліктерге ауылдар, ауылдық округтер, кенттер, аудандық маңызы бар
қалалар,қаладағы аудандар жатады. Бұл əкімшілік-аумақтық бірліктердің мəртебесі əртүрлі
225
болғанымен, «жергілікті басқару» аталатын құрамда саяси-əкімшілік басқару санатын
құрайды.
Мемлекет үшін маңыздылығы анық көрінетін жергілікті басқару, ондағы саяси
институттың қызметі жəне олардың тиімді жұмыс жасауын қамтамасыз ету өзекті. Өйкені
ауылдық аумақ пен қалалық аумақ арасында мемлекеттік қызметті алу; қоғамдық-саяси,
əлеуметтік-экономикалық даму; географиялық орналасу т.б. ерекшеліктер тұрғысынан үлкен
айырмашылықтар бар. Атап айтқанда: қалалық жəне қалаға жақын аумақтармен
салыстырғанда ауылдық аумақтарда жол, сумен қамту, телекоммуникация жəне басқа да
мемлекет жеткізуі тиіс инфрақұрылымдар нашар дамыған, ауылдық аумақтар тауар
айырбасы жасалынатын нарық орталықтарынан жəне саяси шешімдер – əкімшілік саясат пен
стратегиялық даму жоспарлары қабылданатын мекендерден, саяси жəне экономикалық
тұрғыдан оқшауланған [2, 2б]. Сондықтан да біліктің ең төменгі сатысы саналатын жергілікті
өзін-өзі басқару жүйесін жетілдірудің маңызы зор.
Қазақстан тəуелсіздігін алғаннан кейін, өтпелі кезеңде жасалынған жергілікті басқару
саласындағы реформалардың нəтижесінде ауылдық елді мекендерді басқарудың қазіргі
моделі қалыптасты.
«Қазақстан Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жəне өзін-өзі басқару
туралы» Заңының [3] 2-1-бабы бойынша: «Облыстың, ауданның, қаланың, қаладағы
ауданның, ауылдық округтің құрамына кірмейтін кент пен ауылдың əкімі мемлекеттік
басқару функцияларымен қатар жергілікті өзін-өзі басқару органдарының функцияларын да
жүзеге асырады». Сондықтан ауыл əкімі өзіне қарасты аумақта жергілікті өзін-өзі басқару
органының қызметіне басшылық жасауға да жауапты.
Ауыл əкімдерінің қолында кіріс көздері нақтыланған дербес бюджеті жоқ, оларға
мемлекеттік басқару органы ретінде өз функциялары мен міндеттерін іске асыруына қажетті
барлық қаражат жоғары мемлекеттік органдардан бөлінеді. Бұл – осы деңгейдегі басқару
саласындағы проблемалық мəселелердің бірі.
2013 жылғы 13 маусымда «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне
жергілікті өзін-өзі басқаруды дамыту мəселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар
енгізу туралы» Қазақстан Республикасының Заңы қабылданды [4]. Заңға сəйкес Қазақстан
Республикасының төмендегі 7 заңнамалық актілеріне өзгерістер мен толықтырулар енгізілді,
олар:Қазақстан Республикасының 2001 жылғы 30 қаңтардағы Əкімшілік құқық бұзушылық
туралы кодексі; Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 4 желтоқсандағы Бюджет кодексі;
Қазақстан Республикасының 2008 жылғы 10 желтоқсандағы «Салық жəне бюджетке
төленетін басқа да міндетті төлемдер туралы (Салық кодексі)»; «Мемлекеттік қызмет
туралы» Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 23 шілдедегі Заңы; «Қазақстан
Республикасындағы жергілікті мемлекеттік басқару жəне өзін-өзі басқару туралы» Қазақстан
Республикасының 2001 жылғы 23
қаңтардағы Заңы; «Жарнама туралы» Қазақстан
Республикасының 2003 жылғы 19 желтоқсандағы Заңы; «Мемлекеттік мүлік туралы»
Қазақстан Республикасының 2011 жылғы 1 наурыздағы Заңы.
Енгізілген өзгерістерге сəйкес ауылдық округ əкімдерінің жергілікті өзін-өзі
басқарудың кіріс көздерін қалыптастыру құқығы мен міндеттері былайша қалыптасады:
- мүгедектерге көмек көрсетуді ұйымдастырады;
- қоғамдық жұмыстарды, жастар практикасын жəне əлеуметтік жұмыс орындарын
ұйымдастырады;
- дене шынықтыру жəне спорт жөніндегі уəкiлеттi органмен жəне мүгедектердiң
қоғамдық бiрлестiктерiмен бiрлесiп, мүгедектер арасында сауықтыру жəне спорттық iс-
шаралар өткiзудi ұйымдастырады;
- мүгедектердiң қоғамдық бiрлестiктерiмен бiрлесiп, мəдени-бұқаралық жəне ағарту
iс-шараларын ұйымдастырады;
- мүгедектерге қайырымдылық жəне əлеуметтiк көмек көрсетуді үйлестiредi;
- халықтың əлеуметтiк жағынан əлсіз топтарына қайырымдылық көмек көрсетуді
үйлестіреді;
