Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 15-38/2-1-051
Элективті пәндер каталогы
Академиялық мәселелер жӛніндегі департамент
451 беттің 206 беті
СМЖ «Оқу-әдістемелік»
ҮК НҮ 07-2011
Баспа 2. Дана №1
мағынасын терең меңгермей, тек баға үшін, емтихан тапсыру үшін ғана жаттайды, сабақ аяқталған соң
керексіз болып қалады және оқушы оны ӛмірде пайдалана алмайды.
Оқыту тілі: қазақ
Бағдарламаның жетекшісі: Абдуалиева Ж.
Когнитивтік лингвистика (Когнитивная лингвистика. Formation of linguistic terminology)
Пререквизиттері: тіл біліміне кіріспе,
фонетика, лексикология.
Постреквизиттері: жалпы тіл білімі.
Қалыптасатын құзыреттіліктер: кәсіптің жаһандануы, интернационализациялануы және аймақтануы
аясында алуан түрлі физикалық-географиялық, әлуметтік-экономикалық, саяси- географиялық және
мәдени аспектілердің түйінді проблемаларын қазіргі әлемнің серпінді дамуындағы кәсіби мәселелермен
ұштастыра отырып, шешуді меңгеруі.
Пәннің мазмұны: Когнитивтік лингвистиканың қалыптасуы, оны түзу ісі қашаннан ұлттық тілдің ресми
және мемлекеттің бүкілхалықтық тілі дәрежесіне кӛтерілуі, термин және терминтану ғылымы,
терминжасау тарихы, терминнің ӛзекті сӛз, тіл бірлігі, ғылыми қатынас құралы ретіндегі және ұлт
дамуындағы белсенді рӛлі, терминдік қатарды жүйелеу, талдау және термин түзу тәсілдері, термин
түзудегі жаңа үрдіс т.б. мәселелері оқытылады.
Оқыту тілі: қазақ
Бағдарламаның жетекшісі: Кенжеғұлова Ф
Тіл мәдениеті (Культура речи. The culture of discurs)
Пререквизиттері: практикалық қазақ тілі
Постреквизиттер: стилистика
Қалыптасатын құзыреттіліктер: мәдени-ағартушылық қызметін ұйымдастыру үшін аймақтық мәдени
білім орталарын пайдалана білу қабілетінің болуы.
Бағдарламаның қысқаша мазмұны: Тіл саясаты. Қазақстан Республикасының тілдер туралы Заңы.
Тілдің мәні мен қоғамдық қызметі. Тіл – қатынас құралы. Ол халқымыздың кешегісін де, бүгінгісін де
кӛрсете алатын ен байлығы, мол мұрасы, мәдени ӛмірінің тұтқасы. Тіл мен сӛйлеу. Тіл мәдениеті, оның
мақсаты мен міндет-тері.Әдеби тіл және тілдік норма. Тіл мәдениетінің салалары. Ауызша сӛйлеу
мәдениеті, оның ӛзіне тән ерекшеліктері мен қағидалары. Орфоэпиялық норма. Дикция. Сӛз қолдану
мәдениеті. Лексикалық норма, оның шарттары. Грамматикалық норма, оның түрлері.
Оқыту тілі: қазақ
Бағдарламаның жетекшісі: Мақұлова Л.Т., ф.ғ.к.
Қазақ әдебиеті мен тілінің бейінді - бағдар курсы (Курсы профельной орентации в казахской
литературе. Profile-oriented course of Kazakh literature)
Пререквизиттері: Қазақ әдебиетінің бейінді бағдар курсы.
Постреквизиттер: Қазақ әдебиетін оқыту әдістемесінен арнайы курс, қазақ әдебиетінің арнаулы курсы.
Қалыптасатын құзыреттіліктер: Ойлаудың жоғарғы мәдениеттілігі, қазақ тілі мен әдебиетінен
кӛпсалалы әлемтанудың базалық мағынасы. Мамандыққа байланысты білімді кӛрсету мен қолдану.
Пәннің мазмұны: Бейіндік оқыту мектепте білім беруді дамытуда ӛзекті және маңызды қадам
болып табылады. Осы сияқты кӛлемдегі барлық басқа жаңа енгізілімдер сияқты, бұл қадам да
барынша ойлануды, тындырымды нақтылауды керек етеді. Ең алдымен, «бейіндік оқыту» және
«бейіндік мектеп» ұғымдарын ажырату қажет.
Бейіндік оқыту – саралай және даралай оқытудың құралы, білім беру үдерісінің құрылымында,
мазмұны мен ұйымдастыруында ӛзгертулер енгізе отырып, оқушылардың қызығушылықтарын,
қабілеттері мен бейімділіктерін ескеретін, жоғары сынып оқушыларының бейіндік
қызығушылықтарына және таңдаған бағыттарына білімді жалғастыруына сәйкес оқыту
жағдайларын жасау. Бейіндік мектеп – осы мақсатқа жетудің институционалдық формасы. Бұл
негізгі форма болғанымен, жекелеген жағдайларда бейіндік оқытудың басқа формалары
перспективалы бола алады, оның ішінде білім стандарты мен бағдарламаларды жүзеге асыруда
жеке білім беру ұйымынан тысқары шығара алатын формалар да болады.
Оқыту тілі: қазақ
Бағдарламаның жетекшісі: Байсейітова С., аға оқытушы
Тараз мемлекеттік педагогикалық институты
Ф 15-38/2-1-051
Элективті пәндер каталогы
Академиялық мәселелер жӛніндегі департамент
451 беттің 207 беті
СМЖ «Оқу-әдістемелік»
ҮК НҮ 07-2011
Баспа 2. Дана №1
Балалар әдебиеті.
Прекреквизиттер: Орта мектептің ―Қазақ тілі‖, ―Қазақ әдебиеті‖ курстары.
Постреквизиттері: Осы пәнді оқу барысында балаларға арналып жазылатын шығармалардың
жасӛспірімдердің ой-ӛрісін,сана-сезімін дамыта отырып,оларға заман талабына сай тәлім-тәрбие беруге
дағдыландыру.
Пәннің мазмұны: Балалар әдебиеті пәні – кӛркемӛнер салаларымен, тарихымен, этнографиясымен,
философиясымен, психологиясымен, педагогикасымен тағы басқа ғылым салаларымен тығыз
байланысты. Балалар әдебиеті пәнін оқып үйрену арқылы Сіз халық тарихымен, әдет-ғұрпымен, салт-
дәстүрімен танысасыз. үйде ӛз бетңізбен қосымша әдебиеттер арқылы дайындалып терең білім алумен
қатар, ӛзіңіздің жеке кӛзқарасыңыз қалыптасады, түрлі аргументтер келтіру арқылы ойыңызды анық
жеткізуге, тіл байлығын молайтуға мүмкіндік аласыз. Курс тақырыптары студенттердің абстракциялық
ойлау жүйеңізді кеңейтеді.
Пәннің мазмұны: Балалар әдебиеті - халықтың сӛз ӛнері мен жазба әдебиетінің балаларға арналған
жанрлық түрлерін қамтыған пән. Балалар әдебиетінің теориясы мен тарихы. Балаларға арналған
шығармалар баланың сезімі мен ақыл-ойын дамытып, тәлім-тәрбие беретін ӛмір оқулығы. Балалар
әдебиеті фольклористика, әдебиеттану, этнопедагогика, психология ғылымдарына қатысты. Балалар
әдебиетінің міндеттері мен қызметі, қоғамдық маңызы, бейнелеу ӛзгешелігі жӛніндегі ғалымдар мен
ақын-жазушылардың пікірлері. Балалар әдебиетінің қалыптасу, даму жолдары мен кезеңдері. Балалар
әдебиетінің Ұлы Отан соғысы жолдарынан кейін кең ӛріс алуы. Балалар әдебиетін ӛркендету
мақсатында жасалған шаралар және олардың балаларға арналған шығармалардың тақырыптық, жанрлық
жағынан молая түсуіне тигізген әсері.
Оқыту тілі: қазақ
Бағдарламаның жетекшісі: Саламатова Р.
Түркі тілдерінің салыстырмалы грамматикасы
Пререквизиттер: Қазіргі қазақ тілі: фонетика, лексикология, морфология, синтаксис.
Постреквизиттері: Түркі тілдерінің салыстырмалы грамматикасы. Қазақ тілінің тарихи
грамматикасы. Қазақ тілі семантикасы. Қазақ әдеби тілінің тарихы. Бұл пәннің тарих пәнімен байланысы
үнемі назарға алынып отырады. Сонымен қатар бұл пән жоғары курстарда оқылатын түркітануға
кіріспе, кӛне түркі тілі, қазақ тілінің тарихи грамматикасы курстарын меңгеруге негіз ретінде қаланады.
Қалыптасатын құзыреттіліктер: шығармашылық қызметтің теориялық негіздері, шығармашылық
психологиясы саласындағы білімдерді меңгеруі.
Пәннің мақсаты: Қазіргі қазақ тілі бойынша алынатын білімді тереңдете отырып, түркі тілдерінің
тарихи лексикалық қоры мен құрамын, толығу жолдары мен жүйесін, тіл тарихының қалыптасу,
кемелдену жолындағы фонетикалық ӛзгерістердің рӛлін, этимологиялық және этнолингвистикалық
ерекшеліктерін, сӛзжасам жүйесі мен оның теориялық номинациялық қисындарын, грамматикалық
құрылымындағы тұлғалық және қызметтік, мағыналық ӛзгерістердің себебі мен салдарын, сӛз және
сӛйлем құрылымының күрделену сипатын т.б. ғылыми негіздеп кешенді түрде оқыту.
Оқыту тілі: қазақ
Бағдарламаның жетекшісі: Асылбекова Н.Ӛ. ф.ғ.к.,
Қазақ әдеби тілінің тарихы
Пререквизиттер: «Қазақ әдеби тілінің тарихы» қазақ тілі мен әдебиеті мамандығы бӛлімінің
білімгерлеріне жеке пән ретінде оқытылып келеді. Орта мектептің қазақ тілі фонетикасы, лексикасы,
морфологиясы мен синтаксисі курстары қамтылады..
Постреквизиттері: Мұнда «Қазақ әдеби тілінің тарихына» қатысты мәселелер тӛңірегіндегі пәндер
меңгертіледі. Студенттердің терең білім алуы үшін бірқатар пәндермен тығыз байланысты меңгеруіне
тура келеді. Олар мына тӛмендегідей:
Қалыптасатын құзыреттіліктер: жоғары орындаушылық тәртібі мен ұйымдастырушылық қызметті
жүзеге асыру қабілетінің болуы.
Пәннің мазмұны: Қазақ әдеби тілін қалыптастырудағы кӛне түркі ескерткіштерінің рӛлі айқындалып,
әр түрлі кезеңде ӛмір сүрген жыраулық поэзия ӛкілдерінің тілі талданып, Абай, Ыбырай бастаған
ағартушы ақындардың әдеби тілімізді жаңа бағытта дамытуға жасаған ықпалы сӛз болады. Сонымен
бірге қазақ әдеби тілінің кейінгі дәуірлерде гүлденуі, оның қолданылуы, қызметінің жан-жақты кеңеюі
