142
Сурет 51 - Болашақ физика мұғалімдерінің креативтілігін
қалыптастырудың жалпы құрылымдық моделі
Бақылау және эксперимент топтарының креативтілік кӛрсеткіштерінің
алғашқы және эксперименттен кейінгі деңгейлерін диагностикалау нәтижелері
тӛмендегі кестеде және диаграммада берілген.
Кесте 12 – Болашақ физика мұғалімдерінің креативтілік қасиеттері бойынща
экспериментке дейінгі
және
эксперименттен кейінгі
салыстырмалы
кӛрсеткіштері
Креативтілік
кӛрсеткіштері
Деңгейлер
Экспериментке дейін
Эксперименттен
кейін
БТ
ЭТ
БТ
ЭТ
Ой ұшқырлығы
Жоғары
Орта
тӛмен
6
18
13
7
14
15
5
21
11
12
20
4
Ой икемділігі
Жоғары
Орта
Тӛмен
10
14
13
10
9
17
5
21
11
14
12
10
Ой ерекшелігі
Жоғары
Орта
тӛмен
6
-
31
3
-
33
4
11
22
11
13
12
КОМПОНЕНТТЕР
ӚЛШЕМДЕР МЕН
КӚРСЕТКІШТЕР
ДЕҢГЕЙЛЕР
-
шығармашылық
тапсырманы тез арада орындайды;
-
есептер мен мәселелердің кенеттен шешімін шығару
тәсілдерін ӛзгерте алу қабілеттілігі;
-
жаңаны жылдам тану қабілеттілігі;
-
іскерліктің кез-келген түрінде жылдамдықты кӛрсете алу
қабілеттілігі;
-
тапсырманың ережесіне сәйкес келетін бірнеше ойлар
туғыза алу, тапқыр ой, т.б
Ой
ла
у
ҧш
қ
ы
рл
ы
ғы
Ой
ла
у
и
к
ем
ді
лі
гі
Ой
ла
у
ер
ек
ш
ел
іг
і
-
тәжірибеге ұмтылушылық;
-
жаңа проблемаларға икемді;
-
мәселені
шешуге бейімділік;
-
талқылауға икемділік;
-
тапсырманың шегіне шыға алу;
-
есепті, мәселені шешудің бірнеше жолын таба алу
қабілеттілігі;
-
жаңа мәселеге бірнеше дұрыс жауап бере алу қабілеттілігі,
т.б
- тапсырманы орындауда
ойлау ерекшелігінің болуы;
- тапсырманы ӛз бетінше орындай алу қабілеттілігі, ӛзбеттілік;
- даралық ерекшелікті кӛрсете алу қабілеттілігі;
- мәселенің, есептің, тапсырманың
ерекше шешімін шығару;
- жаңа мәселені шешуде бірнеше ерекше элементтерді қолдан а
алу;
Т
Ӛ
М
Е
Н
О
Р
Т
А
ЖО
ҒА
Р
Ы
144
Эксперименттің басында және соңында креативтіліктің әр-қайсы
кӛрсеткіші бойынша алынған нәтижелердің дәлдігі Пирсонның
2
(хи-квадрат)
критерийін және Стьюдент t-критерийін пайдаланамыз. Бақылаушы және
эксперименттік топ студенттерінің креативтілік кӛрсеткіштерінің деңгейлері
бойынша бӛлінуін салыстыру үшін мынадай болжамдар қалыптастырамыз:
0
Н
- креативтілік қалыптасу деңгейлеріндегі ешқандай елеулі айырмашылық
жоқ(
сын
эксп
2
2
).
1
Н
- елеулі айырмашылықтар бар.
2
критерийінің мәнін мына формула арқылы анықтаймыз(
сын
эксп
2
2
).
r
i
c
j
ij
ij
ij
E
E
O
1
1
2
2
)
(
(17)
Мұндағы і-қатар саны (1-ден r-ге дейін), j-баған саны(1-ден с-ға дейін),
ij
О
-
кесте ұяшығында бақыланатын нақты сан,
ij
E
- кесте ұяшығында бақыланатын
күтілген сан.
Эксперименттің басында және соңындағы креативтілік кӛрсеткіштерінің
деңгейлері бойынша
кестеде Пирсонның
2
критерийінің мәні келтірілген.
Кесте 13 – экспериментке дейінгі және эксперименттен кейінгі
2
критерийінің
мәні
Креативтілік кӛрсеткіштері Экспериментке
дейін Эксперименттен кейін
Ой ұшқырлығы
0,706
6,160
Ой икемділігі
1,606
6,753
Ой ерекшелігі
1,049
6,362
Сыни мәндер кестесінде ой ерекшелігі үшін
841
,
3
2
-ге тең. Ал қалған
жағдайлар үшін
991
,
5
2
-ге тең.
Эксперимент басында
сын
эксп
2
2
екендігін, яғни (
0
Н
- болжам) бақылау
және
эксперимент
тобында
студенттердің
креативтілік
қалыптасу
деңгейлеріндегі ешқандай елеулі айырмашылық жоқ екендігін кӛрдік.
Эксперимент соңында
сын
эксп
2
2
екендігін, яғни (
1
Н
- болжам) бақылау
және
эксперимент
тобында
студенттердің
креативтілік
қалыптасу
деңгейлеріндегі елеулі айырмашылықтар бар екендігін кӛріп отырмыз.
Aлынғaн мәлiмeттep зepттeлiндi, кpитepийлepдi cтaтиcтикaлық ӛңдeу
бapыcындa pacтaлды. Экcпepимeнттiк жұмыc бapыcындa aлынғaн жәнe
cтaтикaлық
ӛңдeудiң
мәлiмeттepiмeн
pacтaлғaн
нәтижeлep
білімді
ақпараттандыру жағдайында бoлaшaқ физика мұғалімдерінің креативтілігін
қaлыптacтыpу негізінде жacaлынғaн «оптика» пәнін оқытудың әдістемелік
жүйесінің тиімділігін айқындайды. Сoндaй-aқ болашақ физика мұғалімдерінің
креативтілігін қaлыптacтыpу бaғдapлaмacының, «Оптика», «Физикалық
құбылыстар» электрондық oқулықтарын, «Оптикадан есептер жинағы»,
