«инновациялық технологияларды меңгеру негізінде мұҒалімдердің КӘсіби біліктілігін дамыту»

дәлел   мен   сын   тұрғысынан   ойлайды   Осы   тұжырымдаманың   дәлелі   ретінде   "Бірге
ойлаймыз","Бірік,бөліс,ойлан",т.б   әдістері   арқылы   топтық   тапсырмалар,   постер   жасау   топ
мүшелерінің   арасында   қызу   пікірталастық   әңгіме   кеңінен   өрбігенін   байқауға   болады.   Мысалы:
«Постерге қалай түсіреміз?», «Дәлелдермен түсіре аламыз ба?»,« Критерий бойынша міндетті түрде
жазып   отыруымыз   керек»,   деген   сұрақтар   төңірегінде   сыни   тұрғыдан   ойлана   отырып,   өздерінің
ресурстарын біріктіруге талпыныс жасайды
Сыныптағы қарым - қатынасты зерттеуді көздеген еңбектер белгілі бір өзара әрекеттестік үлгілері
бірлескен   іс-әрекетке   тартылуымен   қатар,   жоғары   деңгейдегі   ойлау   қабілеттері   өрістеуіне   және
зияткерлік қырларының дамуына ықпалын тигізетіндігін, сынып оқушылары сыни тұрғыдан ойлана
алатынын, өзінің көшбасшылык қабілеттерін көрсете алады. 
Сыни тұрғыдан ойлауда бақылау мен тыңдау арқылы дәлелдер жинастыру және шешім қабылдау
үшін талапқа сай өлшемдерді қолдану сияқты дағдыларды дамытуды қарастырады. Сыни тұрғыдан
ойлаудың   дағдылары   бақылау,   талдау   қорытынды,   интерпретация.   Осы   дағдыларды   сабақтың
қорытынды бөлімінде көруге болады.
Эдвард де Боно ұсынған «Алты ойлау қалпағы». Бұл ойлау қалпақтарының мақсаты: әр түрлі ойлауды
қажет   ететін  сұрақтар,   проблемелар,   ситуациялар  төңірегінде   ой  қорыту,   өздерінің  ойларын  сыни
тұрғыдан   ойлау   қабілеттерінен   табуды   қажет   ететін   негізгі   ерекшеліктердің   бірі   тәртіпті,яғни
тиянақты, нақты және жан-жақты бола білетіндігін байқадым, 
Сыни тұрғыдан ойлауда ең басты нәрсе-сұрақтың дұрыс қойылуы. Мінекей менің ең басты назарда
ұстағаным сұрақ қоюдағы басты мақсатым сұрақты дұрыс қоя білуді қадағалау, ұйымдастыру болды.
Мен   үшін   ең   тиімді   сабақ   ол-нәтижелі   сабақ.   Ал   сабақтың   нәтижесі   оқушылардың   іс-әрекетінен
көрініс табады. 
Сыни   ойлау-оқушылардың   қай   нәрсеге   болса   да   терең   оймен   қарап,   салыстыра   талдау   жасап,
көзқарасын білдіру, өзіндік менін қалыптастыру.Жалпы айтатын болсақ сыни ойлау дегеніміз- баланы
ойлауға үйрету! Ойлау арқылы бала көп нәрсеге қол жеткізуі мүмкін! Сыни ойлауға оқыту-жеңіл
міндет   емес.   Оны   белгілі   кезеңде   орындап,   кейін   ұмытып   кетуге   болмайды.   Сыни   ойлау,   бұл-
ағылшындық   көптеген   ғалымдардың   алдыңғы   қатарлы   идеялар   негізінде   құрылған   жоба.   Шығыс
данасы   Конфуции былай дейді: «Маған айтсаң, ұмытып қалам, көрсетсең есімде қалады, ал өзім
істесем, үйреніп алам». Яғни, баланың ынтасын жетелеу қызығушылығын ояту арқылы оқыту, үйрету,
көрнекілікпен көрсету, оны өз беттерінше практикада қолдана білуі  қажет деген сөз. 
Пайдаланылған әдебиеттер
2
Мұғалімдерге арналған нұсқаулық. Үшінші (негізгі)деңгей. Үшінші басылым (2012 ж) 

Сафура Ахметова 
№ 43 мектеп мұғалімі
Қызылорда қаласы
Қазақ  тілі 
Тақырыбы: Сөйлем түрлері, жасалу  жолдары.
Мақсаты: Сөйлемнің айтылу мақсатына және құрамына қарай  екіге бөлінетіндігін ұғындыру.
Білімділігі: Тұрлаусыз  мүшелердің  қатысына қарай жай сөйлемдердің біреше түрге  бөлінетіндігін 
аңғарту.
Тәрбиелігі: Ұжымдасып  еңбек етуге,  адамгершілікке, елжандылыққа  тәрбиелеу.
Типі: Жаңа  білімді меңгерту.
Түрі: Ізденіс сабағы.
Әдісі: Сұрақ –жауап, жаттығу, түсіндіру, баяндау.
Көрнекілігі: Интерактивті тақта, сөзжұмбақ, т.б.
1. Ұйымдастыру:
А) Сынып  оқушыларын түгендеу;  Ә) Оқушы  назарын  сабаққа аудару;
2. Үй тапсырмасын сұрау. І. «Сұрақ-жауап» кезеңі
1.Сөйлем дегеніміз не?   2.Сөйлемге тән белгілерді ата.
3.Интонация терминіне түсінік беру.  4.Айтылу мақсатына қарай сөйлем нешеге бөлінеді?
5.Сөйлемнің әр түріне бір-бірден мысал айтындар.
С
Ө
Й
Л
Е
М
1. Есім сөздердің  орнына сөз табы.                                                    
2. ...-сөздің патшасы,сөз сарасы.
3. Айтылу мақсатына орай бөлінетін сөйлем түрі.
4. Сөз бен сөйлемдерді  байланыстыратын сөз табы.
5. Етістіктің ерекше түрі.
6. Сөз бен сөздің  ілік септігі мен тәуелділік жалғауы арқылы байланысу түрі.
Сөйлемнің түріне қарай  ажырат:  1. Еңбек ер атандырады. Балалар далада ойнап жүр. Сен 
барамысың? Домбыра, бостандықты жырла. Далам неткен тамаша! Жиынға қанша адам келді? 
Жұмысқа жұмыла кірісіңдер.
2. Жаңа  сабақты түсіндіру
  1.Жақты,жақсыз                                 1.Салалас құрмалас
2.Жалаң,жайылма                             2.Сабақтас құрмалас
3.Толымды,толымсыз                       3.Аралас құрмалас
4.Атаулы 
Тапсырма 2. Жай сөйлемнің  түрлеріне  қарай  ажыратыңдар.
1.Көлдің биік  қабағы.  2.Төлеген бар ықыласымен беріле сөйледі.  3. Бізге уақытты ұту керек. 4. 
Арман  шиті мылтықпен киік атып әкелді. 5.Нұрмағанбет  көзге түсті. 6. Зор денелі адам уйге кірді. 7. 
Ауырып  жөтелді.
Тапсырма 3.  Жалаң сөйлемді жайылмаға айналдыр.
             1. Қартқожа сөйледі                                        ......................................................
             2. Оқушылар  дайындалды                             ......................................................
             3. Барлаушылар кеңесті                                 ......................................................
             4. Қар жауды                                                   ......................................................
             5. Ұлжан қарады                                              ......................................................