920
жас ерекшеліктерімен мүмкіндіктеріне сай және тәрбиелік, дамытушылық мәні зор
болуы тиіс. Ойын түрін пайдалану арқылы жаңа материалды жеңіл де тиянақты, нақты
түсіндіруге, меңгеруге жағдай жасалып, ол баланың санасында берік сақталатын болады.
Ойын түрін қолдану бүлдіршіндерге ерекше әсер етеді және бүкіл бала ойынға қатысуы
шарт.
Ағылшын тілін оқытудың формалары мен әдістеріне тоқтала кетсек. Мұғалім
ағылшын тілін оқытуда фонетикалық әдісті белсенді қолдануы тиіс. Бүлдіршіндерді
дұрыс айту жаттығулары зеріктірмеу үшін фонетикалық жаттығулар ойын түрінде
қолданылады.
Балалар ағылшын мақал – мәтелдерін, жаңылтпаштарын қайталау барысында
ағылшын тіліндегі сөйлемдердің интонациясын дұрыс қоюға мүмкіндік алады.
Кіші жастағы балалар жаңа сөздерді ашық, қанық, түрлі-түсті суреттер, әсем
көрнекіліктер арқылы өте тез меңгереді.
Баланың сөйлеуін белсендету үшін, жиһаздар, ыдыс-аяқ, киімдер,қуыршақтар т.с.с.
ойыншықтарды пайдалану үлкен көмегін тигізеді. Жаңа және ерекше ойыншықтар
сабаққа жаңашыл элемент енгізеді.
Ағылшын тілінің білім және тәрбие беру үрдісіне мына ойын формаларында жүзеге
асады: дидактикалық ойындар, драматизациялық ойындар, әуен және қозғалысқа
негізделген ойындар. Драматизациялық ойындарға ертегілер, мультфильмдер, тақпақтар
жатады. Балалар диалогтық және монологтық сөйлеу қабілеттерін қалыптастыруға зор
мүмкіндіктер алады.
Әр түрлі марапаттаулар. Яғни, балалардың ойынға белсенді қатысуларына қарай
еңбегі бағалануы қажет және жасыру, шешу, іздеу, табу сияқты ойын элементтерін
ұйымдастырылған оқу іс-әрекеттерінде қолданудамын.
Балалар алған білімдерін балабақшалық мереке шараларда ағылшын тілінде
тақпақ, өлең, ертегілерден үзінді көрсетіп, бір – бірімен диалог жүргізуде.
Елбасымыз Н.Ә.Назарбаев: «Әрбір Қазақстандық үш тілді жетік меңгеруі керек.
2020 жылға дейін ағылшын тілін білетін тұрғындар саны біршама көбеюі керек» -
дегендей, Қазақстанның жаңа азаматын тәрбиелеу балаларды тәрбиелейтін, білім беретін
мекемелерге міндеттелген. Сондықтан бала балабақшаға келген күндерінен бастап шетел
және басқа тілдерге қызығушылығын арттырып, еліміздің болашағы бүлдіршіндерге үш
тілді қатар меңгертуіміз тиіс.
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2011-2012 жылдарға
арналған мемлекеттік бағдарламасы
2. Зекенова Мереке «Шет тілі сабағында» //Қазақстан мектебі. №12. 2006ж.
3. Тілдерді қолдану мен дамытудың 2011-2012 жылдарға арналған мемлекеттік
бағдарламасы
921
БАЛА ТӘРБИЕСІ БАРШАҒА ОРТАҚ
Өмірбекова Мамырайгүл Қазыбекқызы
№16 «Алтынай» балабақшасыКМҚК Қарағанды қаласы
Отбасы – шағын мемлекет. Осы қағиданы кейінгі ұрпақ біздерге Қ.Аманжолов
қалдырған еді. Әрине мелекеттің іргетасының мықты болып, ұлы державаға айналуы
үшін отбасында ең алдымен психологиялық жылылық болуы керек. Ал қазіргі таңда
көптеген отбасылар шағын мемлекет емес, ырду – дырдуға толы базар маңына айналған
тәрізді. Отбасына психологиялық жылылықты емес, атмосфералық жылылықты да
таппайтын отбасылар да баршылық.
Отбасы
Әке
Ана
Бала схемасынан құралатыны сөзсіз. Қазіргі кезде әке
отбасының тірегі, отбасын асыраушы, балаға қамқор, пана ғана емес көп жағдайларда
үйдегі ұрыс – керістің бастаушысы болса, ана себепшісі болып отыр.
Ал отбасында әке мен анадан басқа да отбасы мүшелері тұратыны оларды еш
ойландырмайды. Әркім өз пікірін, өз құқығын қорғап әуре. Ал сонда бала қайда қалды?
Оның пікірін құқығын кім қорғайды? Отбасындағы осындай жағдайларды көріп келген
баланың сабақ процесіндегі жай – күйі не болмақ? Ол сабақ барысында не ұғады, не
түсінеді? Бұл сұраққа жауапты ата – аналарынан бұрын мектеп мұғалімдерінен, мектепе
психологынан іздейміз.Әрине бұл мұғалімнің мектеп психологының міндеті, алайда қай
бал өз әке – шешесін жаман десін олардың ұрыс - керісі туралы кез – келгені айта
бермейді. Олардың жүрегіне қанша жерден жол тартса та, жүректерінде біз жете
алмайтын құпия жол бар. Ата – анасын өз пікіріндегі шағын мемлекетін сол жолға
орналастырған бала отбасындағы жағдай туралы айта бермейді, айтпайды да. Осыдан
барып бала бар сырын ішіне бүгіп, өз отбасының жағдайына ренжіп қатты күйзеледі.
Кейде бұл жағдай баланы тұйықтыққа әкеліп тірейді. Үйдегі осы әрекеттердің соңы
шешімін таппаған жағдайда неге әкеліп соқтыратыны туралы отбасының тірегі мен
жүрегі бір сәт ойланса игі еді.
Бала – жаңадан ғана жетіліп келе жатқан жас өркен. Ал бұл жас өркеннің өмірден
түңіліп жалғыздықты сезініп, тіпті өз өмірін қиюына себепкер болуына ешкімнің, тіпті
туған ата – ананың да қақысы жоқ.
Отбасындағы кикілжіңнің бала психологиясына әсер еткеннің тағы бір көрінісі –
ол бала шамадан тыс агрессивті мінез- құлық танытады.
Қорыта айтқанда отбасы – адам баласының өсіп – өнер, қаз тұрар, қанат қағар ұясы,
алтын бесігі. Отбасының негізгі міндеттерінің бірі жас ұрпақты жақын сезімдерге,
нұрлы мұраттарға тәрбиелеу. [1.145-146 – б] Отбасы шағын ұжым. Оның
басшыларының мінез – құлқындағы олқылық бал бойына күйкі, тұрпайы сезім
ұялатады. Ата – аналар ұнамсыз жағдайларға тіпті уақытша болса да бой алдырмауға,
