Сборник научных материалов студентов и молодых ученых

144 
 
communicate.  CLIL  is  based  on  language  acquisition  rather  than  enforced  learning.[6]After  the 
lessons, aim to know does CLIL have support from students’ side I run a survey in the 9
th
 and 11
th
 
classes.  
Results of the 9th class survey 
 To the question: "Is it easy to study the biology subject in English?"  
47% answered – “It is difficult”, 53% - “it is easily”. 
To the question: "What is the main difficulty in studying the biology subject in English?" 
80% answered –“New words, terms”, 20% answered –“Terms and difficulty in understanding 
English speech”. 
To the question: "Do you like studying the biology subject in English or would you prefer to 
study it in your own language?"  
82% answered "Yes, I like it because it's interesting and will be useful in the  future"  
18% answered "No, I do not like it, because it is difficult, but I prefer in English, as it will be 
useful in the future ". 
Results of the 11th class survey   
To the question: "Is it easy to study the biology subject in English?"  
100% answered: “It is easily”. 
To the question: "What is the main difficulty in studying the biology subject in English?"  
100% answered "In the beginning it was hard to get used to a new system, now there are no 
difficulties" 
To the question: "Do you like studying the subject in English or would you prefer to study it 
in your own language?" 
50% answered "Yes, I like it, I plan to tie my destiny with English language" 
50% answered "Yes, I like it, but biology is closer to me, English is just for self-development" 
Analyzing  the  survey,  I  can  conclude  that  CLIL  has  more  positive  responses  from  students 
than negative, however students should get used to the new program. 
Recent research has identified a serious lack of tools and models of CLIL implementation and 
materials design.[7] In addition, to our questions teachers answered: 
 S: What are the challenges of CLIL for you as a teacher?  
T: Preparation is a lot more time consuming due to the fact that there are little or no teaching 
materials  at  all  suitable  for  our  curriculum.  You  have  to  prepare  and  research  almost  everything 
yourself, and that is very time consuming.  
 
S: What difficulties do you face [when teaching through CLIL]?  
T: Teaching Materials, finding appropriate teaching materials. And the technical terms  are a 
real challenge for teachers. You don’t talk about planets or hibernation every day. You need words 
that you don’t necessarily have ready at hand.    (Source: Interviews /school teachers)  
Lack  of  tools  is  serious  setback  of  CLIL  because  teaching  materials  offer  vital  support  to 
teachers during the realization of a complex teaching approach. Often a similar competence in both 
content  subject  and  foreign  language  cannot  be  expected  from  all  teachers  because  they  must 
promote  mastery  of  the  subject  matter  and  second-language  development  concurrently.[8] 
Therefore,  appropriate  teaching  materials  and,  in  the  case  of  materials  from  publishing  houses, 
detailed teacher guidance including background information on topic, language and methodological 
(principles/techniques) features is of great importance to ease teachers’ workload and thus to further 
support CLIL implementation. 
Apparently,  CLIL  introduction  is  a  time-consuming  and  laborious  series  of  steps,  which 
demands new skills on the part of the teachers, extra working hours, constant exchange of ideas and 
research on the content subjects to teach, etc. These difficulties might well account for the slower-
than-expected  spread  of  this  approach,  even  considering  its  evident  effectiveness  in  the  language 
learning process. 
However, in spite of the difficulties, the growing interest to integrated learningin our regional 
context urge for more attempts that make its gradual introduction and adoption more feasible.   

145 
 
REFERENCE 
1.  Speech  by  the  President  of  Kazakhstan  N.A.  Nazarbayev  at  the  Anniversary  Forum  of  the  “Bolashak” 
International Scholarship (November 29, 2013) 
2.  Message of the President of Kazakhstan N.Nazarbayev to the people of Kazakhstan "New Kazakhstan in the 
New World.";  Astana, February 28, 2007 
3.  Marsh,  D.,  A.  Maljers  and  A.-K.  Hartiala  (2001):  Profiling  European  CLIL  Classrooms  –Languages  Open 
Doors. (p.17) 
4.  Coyle, D. (1999). Theory and planning for effective classrooms: Supporting students in content and language 
integrated 118 learning contexts. In Masih, J. (Ed.): Learning through aforeign language. London: CILT(p. 72) 
5.  Coyle, D. (2007). Content and language integrated learning: towards a connected research agenda for CLIL 
pedagogies. InternationalJournalofBilingualEducation(p.543-562) 
6.  Marsh, D. (2000). Using languages to learn and learning to use languages.  Finland: UniversityofJyväskylä( 
p.8-9) 
7.  FernándezFontecha, A. CLIL in the Foreign Language Classroom: Proposal ontent and of a Framework for 
ICT Materials Designing Language-Oriented Versions of Content and Language Integrated Learning. Alicante Journal 
of English Studies 25(2012): (p.317-334). 
8.  Coyle,  D.;  Hood,  P.  &  Marsh,  D.  (2010).  CLIL:  Content  and  language  integrated  learning.  Cambridge: 
CambridgeUniversityPress. (p.198) 
 
 
ӘОЖ 327.8(574)  
ҚАРТЖАН Ә.А., ШҮРШІТБАЙ Б.Ш. 
С. Аманжолов атындағы ШҚМУ, Өскемен қ. 
 
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ  
ШЕТ ЕЛДЕРМЕН СЫРТҚЫ БАЙЛАНЫСЫ 
 
Қазақстан  Республикасының  сыртқы  саясаты.  Тәуелсіз  мемлекет  ретінде  Қазақстан 
Республикасының  құрылуы  мемлекеттің  сыртқы  саясаттағы  бағдары  мәселесін  алға  қойды. 
Ол келесі проблемалық аспектілерді: қамтыды: 
1.  Әлемдік  қауымдастықтың  Қазақстан  Республикасын  халықаралық  қатынастардың 
субъектісі ретінде қабылдауы. 
2.  Мемлекеттің  сыртқы  саяси  қызметінің  негізгі  принңиптерін,  оның  сыртқы  саяси 
құндылықтары мен басымдықтарын жобалау. 
3. Халықаралық қатынас субъектілерімен халықаралық байланыстарды жолға қою және 
дамыту. 
4. Халықаралық құқық принциптері мен нормаларын тану және игеру. 
5.  Халықаралық  қатынастар  мәдениеті:  дипломатия  мен  дипломатиялық  қызметті 
қалыптастыру. 
Қазақстан Республикасы қазіргі әлемнің ірі мемлекеттерінің мүдделері астасып жатқан 
күрделі  геосаяси  кеңістікте  орналасқан.  Бұл  жағдай  "мемлекет  басшысы  мемлекеттің  ішкі 
және  сыртқы  саясатының  негізгі  бағыттарын  айқындайтын,  ел  ішінде  және  халықаралық 
қатынастарда  Қазақстанның  атынан  өкілдік  ететін  ең  жоғары  лауазымды  тұлға"  (Қазақстан 
Республикасы  Конституциясының  40-бабы)  болып  табылатын  ел  Президентінен  саяси  ерік 
пен  бастаманы,  ойластырылған  және  салмақты  әрекетті,  превентивті  шешімдер  мен 
шараларды  қабылдау  қабілеттілігін  талап  етеді.  Қазақстан  Республикасының  басшылығы 
жүргізіп  отырған  сыртқы  саясатта  қазіргі  әлемнің  басты  мемлекеттері  де  назардан  тыс 
қалмайды.  Қазақстан  Республикасының  сыртқы  саясаты  белсенділігімен,  тепе-теңдік 
сақтауға ұмтылысымен, прагматизмдігімен, сындарлы сұхбат жүргізуге талпынысымен және 
көпжақты  ынтымақтастыққа  бағытталғандығымен  ерекшеленеді.  Халықаралық  аренада 
мемлекетіміз өзінің тарихи, геосаясаттық және экономикалық факторларына байланысты көп 
ғасырлар  бойы  сыртқы  саясатын  халықаралық  ынтымақтастық,  көршілес  мемлекеттермен 
татуластық және олардың аймақтық біртұтастығын құрметтеу принципіне негіздеп жүргізіп 
келеді.  Қазақстанның  өзге  мемлекеттермен  тең  құқылы  және  екі  жаққа  да  тиімді  қарым-
қатынас  құруға  дайындығы  оның  бүгінгі  күні  дипломатиялық  байланыс  орнатқан  шет