2. Сандық характеристикаларын есептеу үшін EXCEL ұяшығында ВСТАВКА–ФУНКЦИЯ-
СТАТИСТИЧЕСКИЕ-МОДА ОДН. командасын таңдаймыз.
Число 1 жолына сілтемені қоямыз және тышқанмен кестені
белгілейміз:
ОК пернесін басып, Мода =28 (ұпай) алған оқушылар саны көп.
Сол сияқты жолды пайдаланып медиананы есептейміз.
ВСТАВКА – ФУНКЦИЯ – СТАТИСТИЧЕСКИЕ – МЕДИАНА.
Число 1 жолына сілтемені қоямыз және тышқанмен кестені белгілейміз:
ОК пернесін басып, Медиана =22 (ұпай) оқушылардың
орташа ұпайы.
Қатардың ауытқуы – ең үлкен және ең кіші мәнінің айырымы. Максималды мәнді табу үшін: ВСТАВКА –
ФУНКЦИЯ – СТАТИСТИЧЕСКИЕ – МАКС қадамын таңдаймыз.
8
Число 1 жолына сілтемені қоямыз және тышқанмен кестені белгілейміз:
ОК пернесін басып, Максимал =30 (ұпай) оқушылар жинаған ең максимал ұпай.
Ең кіші мәнді табу үшін: ВСТАВКА – ФУНКЦИЯ – СТАТИСТИЧЕСКИЕ – МИН.
Число 1 жолына сілтемені қоямыз және тышқанмен кестені
белгілейміз:
ОК пернесін басып, Минимал мәні =10 (ұпай) оқушылардың
жинаған минимал ұпай сан.
30 – 10 = 20 (ұпай) ең жоғары ұпай мен ең төмен ұпайлардың айырмасы.
Диаграмма, полигон және кумулята қисығы мен гистограмманы салу үшін төмендегідей кездейсоқ шамалардың жиіліктер кестесін саламыз. Біз ең жоғары және ең төмен ұпайды анықтадық. xi
кездейсоқ шамасының мәні 10 мен 30 ұпай аралығында 1 қадаммен өзгеретіндей жиіліктер кестесін құрамыз.
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
3
0
Әрбір мән үшін жиілікті мынадай командамен табамыз:
ВСТАВКА – ФУНКЦИЯ – СТАТИСТИЧЕСКИЕ – СЧЕТЕСЛИ.
9
Диапазон терезесіне курсорды қойып,
кестені белгілеп аламыз, ал Критерий терезесіне 10 санын қоямыз.
ОК пернесін басып, 2 мәнін аламыз, 10 ұпай алған оқушылардың саны (жиілігі) =2.
Сәйкесінше, кестені толтырамыз.
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25 26
27
28
29
3
0
2
2
3
7
3
3
4
4
5
5
3
6
5
9
5
4
3
4
10
4
5
Кестенің дұрыстығын тексеру үшін таңдаманың көлемін есептейміз, жиіліктердің қосындысын табамыз
( ВСТАВКА – ФУНКЦИЯ – МАТЕМАТИКАЛЫҚ - СУММА ). Оқушылардың қосындысы 96 болу керек.
Жиіліктер полигонын құру үшін кестені белгілеп – ВСТАВКА-ДИАГРАММА- ТОЧЕЧНАЯ (точечная с
прямыми отрезками и маркерами) командаларын орындау арқылы келесі графикті аламыз.
Гистограмма құру үшін ВСАВКА-ДИАГРАММЫ-ГИСТОГРАММА
Қолданылған әдебиеттер.
1. «Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту жөніндегі
2012-2016 жылдарға арналған ұлттық іс-қимыл жоспары» Ұлттық
жоспар
2. Корчевский В.Е. «Формирование графической культуры учащихся на
уроках математики в контексте функциональной грамотности» ,
Математика Қазақстан мектебінде №1,3
* * * * *
Халенова Арайлым Канатовна
Орал қаласының №45 «Нұрсәт» бөбекжайы МКҚК-ң
ІІ санатты тәрбиешісі.
«Ана мен бала» ток шоуы
Тақырыбы: «Балабақшаға барғым келеді...»
Өткен уақыты: 28.09.17ж
Мақсаты: Бала тәрбиесінде ананың алатын орнының ерекше екендігін
түсіндіре отырып, аналарға өз баласының ерекшелігін білуге, оның жан
дүниесін түсінуге, ана бойына өздерін тәрбиеші әрі мұғалім ретінде қарауға
жауапкершілігін арттыру. Бала тәрбиесінде топ тәрбиешілерімен,
мамандармен ата-ананың байланысын нығайту, ұстаздармен бірлескен
әрекетке тарту. Бала тәрбиесіндегі кедергілерді, қандай да бір
қиындықтарды анықтап, одан шығу жолдарын іздестіру.
Күтілетін нәтиже: Ана мен ұстаздардың тәрбие берудегі қиындықтарын
бірлесе талқылап, өзін-өзі жетілдіруге, тәрбиелеуге ұмтылады
Армысыздар құрметті қонақтар! Сіздердің назарыңызда «Ана мен бала» ток-шоуы және бағдарламаны
жүргізушісі, мен Арайлым Қанатқызы. Бүгін біз сіздермен аналарға да, ұстаздарға да ортақ мақсат – бала
тәрбиесі жөнінде сөз қозғаймыз.
10
Қай халық болмасын үмітін ең алдымен ұрпағымен байланыстырады. Міне, сондықтанда: «Ана үйдің берекесі,
бала үйдің мерекесі», «Бала болсаң болғандай бол, айналаңа қорғандай бол» деген қағиданы берік ұстанған ата-
бабаларымыз өз ұрпағын «Адам, азамат» деген атқа лайық етіп өсіруді мақсат еткен. Олай болса бүгінгі «Ана
мен бала» атты ток-шоуының тақырыбы: «Балабақшаға барғым келеді…»
Ал құрметті қонақтар бүгінгі студиямызға қош келдіңіздер!
Ең алдымен студия қонақтарын ортаға шақырайық: «Достық» тобының анасы: Айгүл Жаулыбаевна.
«Қуаныш» тобының анасы: Асем Айбековна.
«Салтанат» тобының аналары: Лаура Елубаевна және
тәрбиеші арі ата-ана Сәндігүл Мұратқызы. «Арай»тобының анасы: Елена Александровна. «Шаттық»
тобының анасы: Жанаргүл Мендешовна
Сарапшыларымыз: Бөбекжаймыздың директоры Сағынғалиева Шакиза Амановна, ағылшын тіл
мұғалімі: Хорлан Сериковна, Кубаева психолог: Бақыт Сақтағанқызы.
Алдымен бәріміз назарымызды экранға аударайық:
(Бейнероликтің қысқаша сюжеті: Мінеки кеше ғана іңгәлаған сәбиің есі кіріп, ізіңе ілесіп жүр, жұрт қатарына
қосылып, жұмсағаныңа жарап қалды. Уақыт қалай жылдам өтеді десеңізші, бірақ сен үшін ол әлі нәресте
сияқты, Міне бар қиындық осында. Кейбір отбасылар бала тәрбиесінде бейқам, бақытсыздыққа бастаған
зұлымдықтар сенің үйіңді де айналып өтпейді ме деп қорқам. Сынған бұтақтың қисық бітуіне жол берме, Саған
екінші мүкіндік берілмейді, әуелі балаң сен туралы не ойлайды? Екеуің қаншалықты жақынсыңдар? Өмірлік
бағытын дұрыс таңдай алды ма? Ол неге қызығады? Нені ұнатпайды, достары қандай? Бос уақытын қалай
өткізеді? Ең алдымен баланың теледидар мен ғаламтормен жалғыз қалмауын қадағала. Оларға уәде берсең
орында, сертіңе берік бол. Аманатшылдыққа тәрбиелейсің. Ешқашан оларды алдама, бойынан жаман қасиеттер
көрсең шара қолдан, Есіңде болсың, балаңа жылы сөзбен қыл айтпасан, күштеп жазалауға хақың жоқ, ешқашан
балаңды жаман теңейлермен сокпе, Үнемі олар үшін тіле, Әке-шешенің тілегі қайтарылмайды. Бала жетістікке
жетсе, артыншы сыйлық бер, олардың жүрегін жаулай алмасаң, сөзіңді өткізе алмайсың, балалардың көзінше
өзара ұрыспандар, Есіңде болсын балаларыңның көзі сенде, сен жақсы деп есептеген нәрсе, олар үшін де
маңызды. Сондықтан әуелі өзіңді түзе.).
Алғашқы сауалымды Айгүл Жаулыбаевна сізге қоямын. Осы бейнематериялдан қандай ой түйдіңіздер?
Бұл бейнематериялдағы айтылған ойлардың барлығы дұрыс. Біз де баланы тәрбиелегенде осы айтылған
кеңестерді әрдайым жадымызда ұстауымыз керек деп ой түйдім.
Студио қонақтарына сұрақ:
1.Балабақша таңдау кезінде алдыңызға қандай мақсат қойдыңыз?
2. Бала тәрбиесі үшін балабақша мен отбасындағы тәрбиенің
қайсысының орны басым?
3. Тәрбиешілермен алдын-ала әңгімелесіп, бақшаның жұмыс бағытымен және жоспарымен таныс болдыңыз ба?
4. Бақшаға дейін балаңызға не үйреттіңіз?
5. Балаңыз неге қызығады?
6.Жанұяда бос уақытыңызды қалай өткізесіз?
7.Балаңызға еңбек етуді неше жастан және қалай үйретесіз?
8.Сізге көмектесемін деп балаңыз өте қымбат тұратын ыдысты сындырып алды, сіздің әрекетіңіз?
9.Балаңызға берген уәдеңізді ұмытпайсыз ба?
10.Балаңыз сізден көмек сұраса, сіз істеп жатқан жұмысыңызды немесе көріп отырған телекөрілімді тоқтата
аласыз ба?
11.Сіздің балаңыз туралы жағымсыз ескертпелер айтылса, себебін қайдан іздейсіз?
12.Балаға қатаң талап қою бала тәрбиесіне кедергі келтірмей ме?
Бүгінгі ток-шоуымыздың тақырыбына сай тәрбиеші әрі ата-анамыз Сәндігүл Мұратқызының бала туралы
шығармашылық туындысын тындайық.
Тақырыбы: «Сәбидің үні»
Ситуациялық сұрақтар.
1-сұрақ:.Сізге тәрбиешілер «Сіздің балаңыз басқа балаларды ұрады» деген бірнеше шағым айтты. Ата-
аналардан да «Біздің баланы ұрды» деген сөз естуге тура келеді дейік. Не істейсіз? Балаңызды қалай
тәрбиелейсіз?
2-сұрақ: Балаңыз басқа баланың ойыншығын тартып алып бергісі келмеген жағдайда қандай іс-әрекет
жасайсыз?
3-сұрақ: Балаңыз белгісіз себеппен жылап, жұбанбай жатса қандай амал жасайсыз?
4-сұрақ: Бала берілген тапсырманы орындағысы келмегендей жағдайда қандай шара қолданасыз?
Бүгінгі ток-шоуымыз көпетеген ой түйіндедік, олай болса ток-шоуымызды қортытындылай келе:
Еліміздің ертеңгі болашағы – бүгінгі өсіп келе жатқан ұрпақ. Сондықтан отбасынан бастап
қоғамдық мекемеге дейін ұрпақ тәрбиесіне, оның жан-жақты дамуына аса жауапты қарау баршамыздың
негізгі міндетіміз.
Адамзаттың бәрі де анадан туып, соның бауырында өсіп ер жетеді. Сүтпен кірген сүйекпен кетеді
дейді халқымыз. Ендеше, жаны таза, денсаулығы мықты, ақылды, сұлу бала тәрбиелеуді басты назарда
ұстайық. Бұтағымен ағаш сымбатты, ұрпағымен адам қымбатты деген аталы сөзден алыстамайық.
11
