Операциялық жүйелер қолданушыларды файлдық каталогтарды
орналастыру файлдардан, оларға қажетті ақпаратқа кіруін өздері басқарады.
Файлды іздеу кезінде. Оның ерекшелігін көрсету-ақ жетеді (файлға
жүгіну және оның аты).
Операциялық жүйелер алдымен файл-каталогқа кіріп, одан файл
дискісіндегі керекті деректерді тауып, оның орнын анықтайды, содан соң
керекті әрекеттерді орындайды.
Дискіде жазылған мәліметтерге кіру үшін операциялық жүйелер өзінде
сақталатын FAT (File Alloation Table), түбір каталогі (root) және оның
тармақтары. Екпінді сектор (салу жазбасы), файлдарды орналастырушы
кестелер, файлдарды орналастырушы кестелер, түбір каталогы, диск
жадындағы бос орындар, олар мәліметтер аумағы, файлдық диск жүйелері
болып есептеледі.
Оның бәрі операциялық жүйемен дискіні инициализациялау процесі
кезінде қолданылады.
Қатты дискілер алдын ала бөліп қойған бірнеше бөлімдермен
сипатталады. Сондықтан қатты дискінің алғашқы тармағында бөлімдер саны
туралы ақпарат, олардың орналасу тәртібі және аумағы туралы айтылады.
Қатты дискінің бөлімдерін жеке айналмалы диск деп қарастыру керек. Оның
әрқайсысының жеке-жеке өз аттары болады. (С, D, Е) және файлдық жүйенің
элементтері, жұмсақ дискідегідей болады.
Файлдарды орналастыру кестесі
Компьютердің жұмыс істеу барысында дискідегі мәтіндер өзгеріп
отырады: жаңа файлдар қосылады, керегі жоқтар жойылады, файлдардың
көлемі өзгереді, т.с.с.
Бұл операцияларды жүзеге асыру үшін дискідегі файлдардың ара
қашықтықтарын бөлуді қадағалап отыру керек. Әрбір файлдың FAT-та
элементтердің тізбектелуі болады, оның әрқайсысы белгіленген ұзындықты
(кластер), файлдың дискідегі алатын бөлігі болып есептеледі. Каталогте,
файлдың атымен аталған жерде, тізбектің басталуың көрсететін көрсеткіш
бар. Файлды жою кезінде FAT элементтері мен оларға жіберілген мәліметтер
аймағы тазаланып (бос орын екенін көрсетеді) және олар басқа файлдарды
қолдануға болатын мүмкіндік алады.
Осындай жұмыстардың арқасында тікелей файлдағы мәліметтерге
шығуға болады. Жетімсіздік болып есептелетін нәрсе көп жұмыс арқасында
файлдың көлемін жою, жазу және өзгерту арқасында дискінің үзіліске
ұшырауы болып табылады.
Осының арқасында файлдағы кеңістік алқаптары «үзілген» болып
есептеледі. Ал осы үзілген дискідегі жерлер оған шығу мерзімін ұлғайтады.
3-тақырып. Жоспарлауға кіріспе. Есептердің алгоритмдік негіздері
(түрлері, қасиеттері, ұсыну әдістері). Алгоритмдік құрылымдар
Программалаудың оқыту тілі. Программалық тілдердің жалпылық
негіздері.
Дәріс жоспары:
1. Программалау тілдері және оның топтары.
2. Программалау технологиясының негізгі түсініктері.
3. Алгоритм және оның қасиеті.
3.1. Программалау тілдері және оның топтары
Бірінші компьютерлерге бағдарламаларды машина тілімен жазуға тура
келді, яғни код түрінде, себебі оны тікелей компьютер қабылдайтын еді. Бұл
өте ауыр, аз өнімді, еңбекті көп керек ететін жұмыс еді, және осы
ауыртпалықтар арқасында қате жіберу мүмкіндіктері зор еді. 50-ші
жылдардың басында бағдарламалау процесін жеңілдету үшін жаңа өңдеу
жүйесі ойлап табылды, ол бағдарламалауды машина тілінде емес,
машинаның командасын мнемоникалық әдістермен, нүкте аттарымен
бағдарлау енгізілді. Бұл тіл, бағдарлама жазу үшін қолданылатын автокод,
немесе ассемблер тілі деп аталады. Ассемблерге бағдарламасы машинаның
командасына өте тез аударылады, ол арнайы бағдарлама арқылы жасалады,
ал ол да ассемблер деп аталады.
Ассемблер бағдарламасы қазіргі уақытта да, тез және аз көлемді алатын
бағдарлама жазу, көп еңбекті қажет етеді. Ол үшін бағдарламаны сол
компьютердің өзіне тән команда жүйесін біліп қана қоймай, сол шешілетін
есептің қиындығын, сол машинаның командасына осы есепті шешудің
әрекеттерін аудару болып табылады.
Сондықтан, ассемблердің пайда болуынан бастап, көпшілік
зерттеушілер, бағдарлама жасауды жеңілдету мақсатында, компьютерлерді
адамдарға жеңіл және ыңғайлы бағдарлама тілін «үйретті».
Жоғары сападағы бағдарлама тілі не бағдарламаға айналады, ол
машинаның командасынан тұрады (ол арнайы бағдарламадан тұрады, оны
транслятор немесе компилятор), немесе өзінше түсіндіріп, интерпретатор –
бағдарлама арқылы жүргізіледі.
Жоғары тілдің деңгейі бағдарлама жазуды біршама жеңілдетті, себебі
олар шешілетін мәселелерді ыңғайлы түрде шешетін болды, ол белгілі
компьютердің ерекшелігіне байланысты болмайды.
Жоғары тілді бағдарлама болып бірінші ФОРТРАН, 1950 жылдардың
ортасында пайда болды. Бұл тіл, ең алдымен математикалық есептеулерді
жүзеге асыруға арналды.
1950 жылдардың аяғында бағдарлама тілі АЛГОЛ пайда болды, ол
алгоритмдік тіл болды. Оның арқасында ПАСКАЛЬ бағдарлама тілі пайда
болды, ол бағдарламаны оқытудың негізгі тілі болып есептелді.
1960 жылы COBOL бағдарлама тілі пайда болды, ел басқару жүйесі мен
бизнес саласында көпшілік мәліметтерді өңдеуге арналды.
1960 жылдың ортасында БЕЙСИК бағдарлама тілі пайда болды, ол
жеңіл бағдарламаларды жасауға арналды.
Қазіргі бағдарламаларды жасауға өз үлесін қосқан СИ тілі (бірінші
шығуы – 1972 жылы) ол өңдеушілер ортасында бағдарлама жүйесін
қамтамасыз етуде өте белгілі (операциялық жүйені қосқанда) өте белгілі тіл
болды.
Достарыңызбен бөлісу: |
