Бакалавриат Высшее педагогическое образование

265 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ 

 

 

 

Жоғары педагогикалық білім 

(Бакалавриат) 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«ТАҢДАҒАН СПОРТ ТҮРІНІҢ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ» 

 

ЖЕҢІЛ АТЛЕТИКА 

 

 

 

 

 

 

ТИПТІК ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ 

 

 

3 кредит 

 

 

 

 

 

5В010800 – «Дене шынықтыру және спорт» мамандығы  

 

 

Кәсіптендіру пәндері 

 

266 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Алматы 

 

ЖЕҢІЛ АТЛЕТИКАНЫҢ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ 

 

ПӘНІҢ МАЗМҰНЫ 

 

1  МОДУЛЬ.  ЖЕҢІЛ  АТЛЕТИКАНЫҢ  ТЕОРИЯСЫ  МЕН  ӘДІСТЕМЕСІНІҢ 

НЕГІЗДЕРІ 

Жеңіл атлетика курсына кіріспе. Жеңіл атлетиканың теориясы мен әдістемесінің жалпы 

негіздері.  Жеңіл  атлетиканың  әлемдік  деңгейде,  ТМД  елдерінде  және  Қазақстан 

Республикасында даму тарихы.  

Жеңіл атлетика түрлерін басқарудың  ұйымдық құрылымдары.  

Жеңіл  атлетиканың  дамуындағы    көкейкескі  маселелер,  жеңіл  атлетиканың 

түрлеріндегі  жаттығуларды  үйрету  жүйесі  мен  терминологиясы.  Қимыл  дағдысы  мен  және 

оқу  үдерісін    жоспарлауды  үйрету    әдістемесінің  негіздері.  Жеңіл  атлетика  түрлерінің 

техникасын    үйрету.  Техника  түрінің  жеке  бөлімдерін  үйренуге  арналған  жаттығулар 

жіктемесі мен олардың таңдалынуы. оқытудағы топтастыру және жаттығу таңдау. Даярлық 

түрлері. Даярлық кезеңдеріне байланысты спорттық нәтижелерді жоспарлау және болжау.  

Жеңіл атлетика сабақтарындағы (секіру, лақтыру) техникалық қауіпсіздігі шарасы. 

 Оқу-жаттығу жиындарын және жарыстарын ұйымдастыру және өткізу. 

 

2 МОДУЛЬ. ЖЕҢІЛ АТЛЕТИКАНЫҢ ДАМУ ТАРИХЫ 

Жеңіл атлетика түрлерінің даму тарихы ежелгі (703 ж. біздің дәуірімізге дейін). Жеңіл 

атлетиканың  даму  кезеңдері:  1850-1917  ж.ж.,  1918-1945  ж.ж.  және  заманауи  күйі. 

Қазақстандағы  жеңіл  атлетиканың  дамуы.  Қазақстан  спортшыларының  спартакиадаға, 

Чемпионаттарға,  Олимпиадалық  ойындарға  қатысуы.    Республикалық  спорттық  іс-шаралар 

бағдарламасындағы  жеңіл  атлетиканың  мәні.    Қазақстандағы  жеңіл  атлетика  спортын 

басқарудың  негізгі  құрылымдары.    Қазақстандағы  жеңіл  атлетиканың    заманауи  күйі. 

Қазақстандағы  жеңіл  атлетиканың  даму  күйін  бағалау:  бұқаралық,  спорттық  шеберлікті 

меңгеру деңгейі, Әлем біріншіліктеріне қатысу. 

 

3 МОДУЛЬ. ЖЕҢІЛ АТЛЕТИКА ТҮРЛЕРІНІҢ СИПАТТАМАСЫ 

Жеңіл  атлетиканың  негізгі  бөлімдері  және  түрлері.  Жеңіл  атлетика  түрлері  және 

бөлімдері:  циклді  (спорттық  жүріс,  жүгіру),  ациклді  (секірулер,  лақтырулар)  және  циклді 

және ациклді қиымл әрекеттерінен тұратын аралас.  

Жүгіру: қысқа қашықтыққа, орта қашықтыққа, ұзақ қашықтыққа,  эстафеталық жүгіру, 

кедергімен жүгіру, әртүрлі кедергіден жүгіріп өту. 

Секірулер: ұзындыққа, биіктікке, үш қарғып секіру, сырық. 

Лақтырулар: ядро,  диск, балға, найза лақтыру. 

Көпсайыс түрлері: онсайыс, жетісайыс, бессайыс, төртсайыс. 

267 

 

 

4  МОДУЛЬ.  ЖЕҢІЛ  АТЛЕТИКА  ТҮРЛЕРІНІҢ  ТЕХНИКАЛЫҚ    ДАЯРЛЫҚ  

НЕГІЗІНДЕРІН  ОҚЫТУ ӘДІСТЕМЕСІ 

Жеңіл  атлетика  түрлері  (жүгіру,  секіру,  лақтыру  бойынша  техникалық  даярлық 

міндеттері.  Жеңіл  атлетиканың  жекелей  түрлеріндегі  техникалық  даярлықты  анықтау 

сипаттамасы.  Жеңіл  атлетикадағы  техника  даярлығын  анықтайтын  факторлар.  Жүгіру, 

секіру,  лақтыру  түрлерінің  техникасын  меңгеру  және  жетілдіру.  Жеңіл  атлетикалық 

жаттығуларды  орындау  техникасына  тән  ерекшеліктер.  Жеңіл  атлетика  түрлерін  оқыту 

әдістемесіндегі  жекелей  міндеттерді  шешу.  Спорттық  көрсеткішті  анықтайтын 

жаттығуларды орындаудың негізгі кезеңдері. 

4.1.  Жүгірудің,  секірудің,  лақтырудың  жекелеген  түрлерінің  техникасын  оқыту 

әдістемесі.  Жүгіру  техникасын  оқытудың  негізгі  міндеттері:  сөрелік  күйді  үйрету, 

арақашықтықта жүгіру, мәреге жету. 

Секірудің негізгі міндеттері: екпінге үйрету, серпілу, ұшу және қону. 

Лақтырудың  негізгі  міндеттері:  снарядты  ұстап  үйрету,  снаряд  жылдамдығы,  мәрелік 

күш сатысы және жіберу. 

4.2 

 Жеңіл атлетика түрлерін оқыту әдістемесін және тәсілдерін таңдау. Жеңіл 

атлетика  түрлерін  оқыту  әдістері  (қайталау,  кезекпен,  үзіліспен,  изометриялық,  айналмалы 

жаттығу  әдісі).  Жеңіл  атлетиканың  жеке  түрлерінің  қимыл  әрекеттері  мен  дағдыларын 

қадағалау әдістері. 

 

5  МОДУЛЬ.  ЖЕҢІЛ  АТЛЕТИКАДАН  ЖАРЫСТАР  ҰЙЫМДАСТЫРУ  ЖӘНЕ 

ӨТКІЗУ 

Жарыс  деңгейінің  жіктемесі.  Жарыс  түрлері  және  жарыс  күнтізбесі  мен  ережелері. 

Жарыс өткізу бойынша негізгі құжаттар. Бас төрешілер коллегиясының міндеттері.  Жарыс 

өткізуге  арналған  құрал  жабдық-жабдықтар.  Түрлі  жарыстарды  өткізу  бойынша  негізгі 

ережелер.  Жеңіл  атлетиканың  жеке  түрлерінен  және  командалық  жарыс  жеңімпаздарын 

анықтау  жүйесі.  Әртүрлі  деңгейлі  жарыстарды  эфирден  көрсету.  Жарыстар  өткізу  мен  

ұйымдастыру үшін демеушілерді тарту. 

  

      ПАЙДАЛАНУҒА ҰСЫНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 

1  Никитушкин В.Г.,  Чесноков Н.Н., Германов  Г.Н. Легкая атлетика  в школе:  учебное 

пособие. – ФиС. -М., 2014. 

2  Никитушкин В.Г., Чесноков Н.Н. Легкая атлетика: учебник. -М.: ФиС. -  2010. 

3  Озолин Н.Г., Воронкин И.В. Учебник полегкой атлетики для институтов физической 

культуры. -  М.: ФиС. - 1984 

4  Воронкин И.В., Озолин Н.Г. Учебник полегкой атлетики для институтов физической 

культуры. -  М.: ФиС. - 1986. 

5  Тер-Ованесян  И.А.  –  Подготовка  легкоатлета  –  современный  взгляд  /  Изд. 

Спорт.академии «пресс». -  М., 2001. 

6  Попов  В.Б.  555специальных  упражнений  в  подготовке  легкоатлетов.  Изд.2,  -М.: 

Человек,2011. – 224с. 

7  Организация и проведение однодневных соревнований, Терра- спорт. - М., 2011. 

 

 

Құрастырғандар:   

1. Қ.Р. Ражанова - аға оқытушы;  

2. Р.Б. Лесбекова – б.ғ.к., доцент.